Wstrząsające wspomnienia polskiego Żyda Mariana Berlanda (1922–1988), pisane na prośbę działaczy Rady Pomocy Żydom „Żegota” w 1944 roku w ukryciu, po tak zwanej stronie aryjskiej w Warszawie. Opis 12 dni kwietnia 1943 w czasie powstania w getcie warszawskim, gdzie autor z dużą grupą Żydów przebywał w schronie na Muranowskiej 6, kilku dni na Umschlagplatzu, ucieczki z transportu na Majdanek, ukrywania się na Grzybowskiej 41 u znajomych, a od końca czerwca 1943 na Siennej 40 u ...
Christiane Hoffmann (ur. 1967) – niemiecka dziennikarka, córka dwójki uchodźców. Dorastała w Wedel w Szlezwiku-Holsztynie, gdzie trafiła rodzina jej ojca, która od XIII wieku do stycznia 1945 mieszkała we wsi Rosenthal na Dolnym Śląsku (dziś Różyna w województwie opolskim). Rodzina jej matki pochodziła z Prus Wschodnich. Studiowała slawistykę, historię i dziennikarstwo. W latach 1999–2012 publikowała w dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (jako korespondentka zagraniczn...
Oryginalna wersja świadectwa Calka Perechodnika – mieszkańca Otwocka, policjanta żydowskiego w tamtejszym getcie. Tekst zawiera oskarżenie narodu niemieckiego, jednocześnie polskiego i żydowskiego. Autor bierze również na siebie dużą część odpowiedzialności za śmierć swojej żony i dwuletniej córeczki. Nakreśla postaci znanych mu Polaków i Żydów. Bezwzględnie obnaża ich słabości i wady, które doprowadziły do społecznego przyzwolenia na zaistnienie tak nieludzkich sytuac...
Ksawery Pruszyński – klasyk polskiego reportażu, frapujący prozaik i utalentowany publicysta – energicznie reagował na gęstniejącą codzienność lat 30., relacjonował wydarzenia wojenne, a później uczestniczył w mozolnej odbudowie świata. Narrator rzeczywistości. Autoportret odczytany to świeże spojrzenie na całość jego zróżnicowanego dorobku. Fragmenty reportaży, wspomnień, artykułów czy listów ułożone zostały w chronologiczną opowieść o pierwszej połowie XX wieku....
Wspomnienia Heinza Hegera (pseudonim Josefa Kohouta) są uznawane za unikatowe nie tylko na przełamanie tabu, ale również na opis cierpienia tej grupy ofiar, która była prześladowana również po wojnie – Paragraf 175 przetrwał w NRD i RFN do końca lat sześćdziesiątych XX wieku. „Przedłużenie” prześladowań blokowało walkę byłych więźniów o zadośćuczynienie i uznanie ich jako grupy ofiar.Prześladowania Hegera rozpoczęły się w 1939 roku od umieszczenia w więzieniu karnym. W 1940 r...
Pierwsza herstoryczna antologia Ośrodka KARTA! Ponad sto lat temu Polki uzyskały prawa wyborcze i zaczęły wkraczać w obszary życia zarezerwowane wcześniej dla mężczyzn. Mimo że proces równouprawnienia trwa już tak długo, patriarchat – oparty na dogmacie „wiekowych” tradycji – wciąż jest tu silny. W publikacji kobiety z różnych epok i środowisk opowiadają o ostatnich stu latach życia w naszym kraju – w rzeczywistości patriarchatu obecnego w sferze prywatnej, zawodowej, społecz...
Wspomnienia rosyjskiego biologa – oskarżonego o sabotaż, więzionego i zesłanego do łagru na Wyspach Sołowieckich na Morzu Białym – to porażająca opowieść o absurdalnych zarzutach, śmierci przyjaciół wymordowanych po sfingowanych procesach, metodach pracy sowieckich organów bezpieki, pobycie w więzieniu i łagrze. Nakładem KARTY ukazały się również wspomnienia jego żony Tatiany Czernawiny "Żona „szkodnika”. Mój los to zwykła historia rosyjskiego naukowca, specja...
Wspomnienia żony aresztowanego w sfingowanym procesie rosyjskiego inteligenta. Tatiana Czernawina opisuje urągające ludzkiej godności warunki życia w Rosji bolszewickiej, pobyt w więzieniu i ucieczkę przez zieloną granicę wraz z mężem i synkiem. Nakładem KARTY ukazały się wspomnienia jej męża Władimira Czernawina Zapiski „szkodnika”. To nie jest polityczna rozprawa, lecz opowieść o sowieckim losie kobiety w czasach terroru. Nie sądzę, aby ktokolwiek z rządzący...
Ta prowadzona przez niemal 50 lat kronika białostockiej wsi to jedyny w swoim rodzaju taki zapis historii lokalnej. Opowiada m.in. historię Pomygaczy od XIV wieku, podaje wierzenia ludowe, miejscowe obyczaje, gwarę, opisuje codzienne życie mieszkańców i jej Autora. Michał Więcko – chłop, filozof samouk, ludowiec, społecznik – był również postacią nietuzinkową. Spis jego zasług dla lokalnej społeczności zająłby wiele stronic, dość że otrzymał za nie 17 odznaczeń państwowych, w...
Wspomnienia Heinza Hegera (pseudonim Josefa Kohouta) są uznawane za unikatowe nie tylko na przełamanie tabu, ale również na opis cierpienia tej grupy ofiar, która była prześladowana również po wojnie – Paragraf 175 przetrwał w NRD i RFN do końca lat sześćdziesiątych XX wieku. „Przedłużenie” prześladowań blokowało walkę byłych więźniów o zadośćuczynienie i uznanie ich jako grupy ofiar.Prześladowania Hegera rozpoczęły się w 1939 roku od umieszczenia w więzie...
Dorothy Adams (1901–1965) – urodziła się w Nowym Jorku i wychowała w Bostonie, w 1921 roku ukończyła Goucher College w Towson. Po studiach działała w Bezpartyjnym Stowarzyszeniu Ligi Narodów w Baltimore, które reprezentowała na konferencjach międzypaństwowych. W lipcu 1925 przyjechała do Warszawy jako przedstawicielka Stowarzyszenia na IX Kongres Międzynarodowej Unii Stowarzyszeń Ligi Narodów. W trakcie pobytu w Polsce poznała Jana Kostaneckiego, za którego w 1927 roku wyszła...
Kronika Pomygaczy, prowadzona przez niemal 50 lat, to jedyny w swoim rodzaju zapis historii wsi na Białostocczyźnie. Jej autor Michał Więcko – chłop, filozof-samouk, ludowiec, społecznik – od 1950 roku prowadził bogato ilustrowaną opowieść, która zawiera m.in. historię Pomygaczy od XIV wieku, biografię Autora, miejscowe wierzenia, gwarę, obyczaje. Jest w niej opisana codzienność Pomygaczy, ale też reminiscencje dotyczące wszystkich wymiarów życia społecznego, religijnego i ob...
Christiane Hoffmann (ur. 1967) – niemiecka dziennikarka, córka dwójki uchodźców. Dorastała w Wedel w Szlezwiku-Holsztynie, gdzie trafiła rodzina jej ojca, która od XIII wieku do stycznia 1945 mieszkała we wsi Rosenthal na Dolnym Śląsku (dziś Różyna w województwie opolskim). Rodzina jej matki pochodziła z Prus Wschodnich. Studiowała slawistykę, historię i dziennikarstwo. W latach 1999–2012 publikowała w dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (jako korespondentka zagraniczn...
Jerzy Gwiaździński, ekonomista specjalizujący się w dziedzinie hutnictwa, w latach 1951–87 związany był z Komisją Planowania (w różnych rolach, także jako jej wiceprzewodniczący) – rządową jednostką zajmującą się wyznaczaniem kierunków polityki gospodarczej. We wspomnieniach, spisanych pod koniec życia, półtorej dekady po zmianach ustrojowych, przedstawia – widziane od środka – absurdy centralnego planowania, odsłania zakulisowe mechanizmy, decydujące o stanie ekonomicznym Pe...
Książka to historia Polaków, którzy mieszkają za wschodnią granicą Polski, opowiedziana ich własnymi głosami. Jest ona montażem fragmentów wybranych z relacji nagranych w jednym z największych w Polsce projektów dokumentacyjnych historii mówionej – w latach 2006–12 podczas wyjazdów do następujących państw: Łotwy, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Rosji i Kazachstanu udało się zapisać i zarchiwizować historie blisko 1100 osób. Nagrani opowiadają o miejscach, w których mieszk...
Ivan Jablonka (ur. 1973), francuski pisarz i historyk, wykładowca akademicki, wyrusza w podróż śladami swoich żydowskich dziadków, którzy wychowali się i poznali w Parczewie; tam także podjęli działalność w nielegalnej Komunistycznej Partii Polski (KPP). Kolejne dokumenty znalezione w archiwach polskich oraz francuskich, a także rozmowy z członkami rodziny, pozwoliły autorowi zrekonstruować historię dziadków, którzy po kolejnych odsiadkach w polskich więzieniach za działalnoś...
Wspomnienia z okresu dorastania w latach 50. XX wieku na katowickiej Koszutce. Autorka w barwny, niezwykle plastyczny i pełen humoru sposób opisuje życie z perspektywy podwórka przy ulicy Bolesława Czerwińskiego na dawnym osiedlu Marchlewskiego. W książce zostaje sportretowany konglomerat rodzin pochodzących z różnych warstw społecznych, środowisk i narodowości, który tworzy specyficzną podwórkową wspólnotę, wpisującą się w krajobraz starych familoków i nowo powstającej moder...
Tytuł na liście najlepszych książek non-fiction "New York Times" 2021Canadian Jewish Literary Award for BiographyOsobista, błyskotliwie opowiedziana historia młodego kanadyjskiego pisarza o próbie odzyskania rodzinnej nieruchomości w Sosnowcu, należącej przed wojną do dziadka, ocalałegopóźniej z Zagłady. Niespodziewane odkrycie, że kuzyn dziadka, przymusowy robotnik w tajnym nazistowskim kompleksie Riese w Górach Sowich, projektowanym jako kwatera główna Hitlera, zostawił wsp...
Wstrząsające wspomnienia polskiego Żyda Mariana Berlanda (1922–1988), pisane na prośbę działaczy Rady Pomocy Żydom „Żegota” w 1944 roku w ukryciu, po tak zwanej stronie aryjskiej w Warszawie. Opis 12 dni kwietnia 1943 w czasie powstania w getcie warszawskim, gdzie autor z dużą grupą Żydów przebywał w schronie na Muranowskiej 6, kilku dni na Umschlagplatzu, ucieczki z transportu na Majdanek, ukrywania się na Grzybowskiej 41 u znajomych, a od końca czerwca 1943 na Siennej 40 u ...
Te wspomnienia przeczą wielu stereotypom na temat postawy Żydów podczas II wojny światowej. Mówią również niewygodną prawdę o polskim antysemityzmie, odsłaniają napięcia polsko--ukraińskie, ale przede wszystkim pokazują okrucieństwo Sowietów wobec podbitych narodów: Polaków, Ukraińców, Żydów. Po wejściu wojsk sowieckich na Kresy Wschodnie, jak pisze Salomon Leder: „całe życie stało się w treści i formie wulgarne, nieznośne”. A wszelki opór skutkował utratą życia lub co najmni...
Niezwykle barwna, osobista opowieść o podróżach i życiu na walizkach polsko-kanadyjskiej rodziny. Dyplomata Guillaume Siemieński wraz z żoną, artystką Maką Cielecką i dwoma synami, porzuca stabilne życie w Kanadzie, by rozpocząć pracę na placówkach dyplomatycznych w różnych częściach świata – od Holandii, przez Rosję i Gruzję po Haiti. To wnikliwy opis odwiedzonych krajów – oglądanych nie oczami turysty, ale mieszkańca, który poznaje otoczenie od podszewki, oraz poruszająca o...
Konspiracja warszawska 1939–1944. Historie mówione to wspomnienia sześciu osób – uczestników warszawskiej konspiracji – wybrane i przygotowane do druku z wielogodzinnych nagrań biograficznych zrealizowanych przez Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią. Bohaterki i bohaterowie książki opowiadają o swoich motywacjach do udziału w konspiracji, okolicznościach przystąpienia do niej, codzienności konspiracyjnej – przydzielonych zadaniach (kolportażu pod...
W słowach i obrazach to prezentacja zestawiająca fragmenty biograficznych zapisów osobistych Marii Lubomirskiej - listów, pamiętnika, diariusza - z bogatym i różnorodnym pod względem tematycznym i wizualnym wyborem ponad stu niepublikowanych dotąd prac fotograficznych tej autorki. Maria Lubomirska w swoich notatkach koncentruje się przede wszystkim na relacjonowaniu życia rodzinnego, troszczy o zdrowie i przyszłość dzieci, obserwuje i przeżywa polityczne zaangażowanie męża, Z...
W stulecie zabójstwa pierwszego Prezydenta RP Gabriela Narutowicza przedstawiamy zbrodnię z grudnia 1922 oraz jej tło polityczne i społeczne – opowiedziane głosami uczestników i świadków wydarzeń. To historia nienawiści i nacjonalizmu, które doprowadziły do tragedii wyznaczającej kres demokracji w II Rzeczpospolitej. „Zamordowanie Prezydenta Narutowicza przez nacjonalistę polskiego za to i dlatego, że został na ten najwyższy urząd wybrany głosami także mniejszości narodowych...
