Aleksander Fredro Biografie i wspomnienia - książki, ebooki i audiobooki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka Trzy po trzy, Ebook | Aleksander Fredro

    „Trzy po trzy” to pamiętnik Aleksandra Fredry. Jest to lektura przepełniona zachwycającymi anegdotami oraz wspaniałymi żartami.

    Promocja
    okładka Zapiski starucha, Ebook | Aleksander Fredro

    „Zapiski starucha” to zbiór przysłów, sentencji i przypowieści autorstwa Aleksandra Fredry. W tym zbiorze, autor przedstawia swoje poglądy na społeczeństwo i naturę ludzką.

    Promocja
    okładka Trzy po trzy, Ebook | Aleksander Fredro

    …Aleksandra I. Choć autor spisał je jako pamiętniki do czytania w gronie rodzinnym, jednak tuż przed śmiercią zgodził się na opublikowanie tekstu.Jak zapowiada tytuł książki, ma ona formę swobodnej gawędy, przechodzącej od skojarzenia do skojarzenia, oddalającej się od tematu w dygresje i anegdoty, niezachowującej chronologii ani nietrzymającej się wyraźnego planu. Pozornie improwizowana narracja nie jest jednak chaotyczna. Fredro rozpoczyna swoje wspomnienia od wydarzeń roku...

Aleksander Fredro Biografie i wspomnienia - książki, ebooki i audiobooki

Aleksander Fredro to polski komediopisarz, poeta, bajkopisarz, a także pamiętnikarz tworzący w epoce romantyzmu. Hrabia herbu Bończa, okrzyknięty najwybitniejszym polskim komediopisarzem. Fredro znany jest przede wszystkim z takich dramatów jak „Zemsta”, „Śluby panieńskie” czy „Damy i huzary”, a także licznych bajek czytanych przez pokolenia Polek i Polaków – „Małpa w kąpieli” czy „Paweł i Gaweł”.

Życiorys Aleksandera Fredry

Aleksander Fredro urodził się w bogatej rodzinie szlacheckiej 20 czerwca 1793 roku w Suruchowie, w pobliżu Jarosławia. Jego rodzicami byli hrabianka Marianna Dembińska herbu Rawicz oraz Jacek Fredro herbu Bończa. Aleksander miał ośmioro rodzeństwa – trzy siostry: Cecylię, Konstancję i Ludwikę – oraz pięciu braci: Henryka Emiliana (późniejszego dyrektora zakładów ociemniałych we Lwowie), Jana Maksymiliana (generała brygady wojsk Królestwa Kongresowego, pułkownika wojsk napoleońskich), Edwarda (szambelana austriackiego, powstańca listopadowego), Seweryna (oficera napoleońskiego) oraz Juliana. W 1797 roku rodzina przeprowadziła się do Beńkowej Wiszni, wsi w obwodzie lwowskim. Tam Aleksander pobierał nauki w domu, nigdy nie będąc uczniem żadnej publicznej szkoły. 12 stycznia 1806 roku jego matka Marianna zginęła w pożarze dworu – po tym wydarzeniu Jacek wraz z dziećmi przeniósł się do Lwowa.

Aleksander Fredro w wieku lat 16 zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego, a potem do wojsk Napoleona. Brał udział w wyprawie Francuza na Moskwę, po której został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Jako oficer ordynansowy w sztabie cesarza uczestniczył w całej kampanii napoleońskiej w latach 1813-1814 – po niej otrzymał Krzyż Legii Honorowej. Kiedy w roku 1815 Napoleon abdykował, Aleksander powrócił do domu i zajął się zarządzaniem rodzinnym majątkiem w Bieńkowej Wiszni. Wstąpił także do lubelskiej loży wolnomularskiej.

Po jedenastu latach prób, 8 listopada 1828 roku, Aleksander poślubił w Korczynie Zofię, z domu hrabiankę Jabłonowską, po pierwszym mężu hrabinę Skarbkową, właścicielkę zamku w Odrzykoniu. Para doczekała się syna Jana Aleksandra oraz córki Zofii, później po mężu Szeptyckiej, matki między innymi arcybiskupa Andrzeja Szeptyckiego oraz generała Stanisława Szeptyckiego. Kiedy dziesięć lat później zmarł Jacek Fredro, Aleksander przejął oraz pomnożył odziedziczony po ojcu majątek. W 1829 roku wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk zrzeszającego badaczy z różnych dziedzin, a funkcjonującego od listopada 1800 roku do kwietnia 1832 roku w Warszawie. Towarzystwo to uznaje się za przyczynę powstania Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, który był prekursorem obecnego Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 1830 Aleksander Fredro był członkiem Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania we Lwowie – dwa lata później chronił w swoim domu dwóch powstańców z Wielkopolski, którzy szukali schronienia przed władzami pruskimi.

Aleksander Fredro aktywnie wspierał działalność powstańczą – w roku 1848, w czasie Wiosny Ludów, był członkiem lwowskiej Rady Narodowej. Była to polska organizacja demokratyczna, która dążyła do skoncentrowania i koordynacji działalności wszelkich tego typu organizacji funkcjonujących w Galicji mających na celu przejęcie władzy.

Lata 1850-1855 komediopisarz spędził przede wszystkim we Francji, gdzie po węgierskim powstaniu schronił się także jego syn, Jan Aleksander. Po roku 1857 Aleksander Fredro otrzymał francuski Medal Świętej Heleny, a od 1861 roku był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego. Dnia 17 kwietnia 1873 roku mianowany został kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Franciszka Józefa – w tym samym roku został także członkiem Akademii Umiejętności. Instytucja ta powstała rok wcześniej w Krakowie z Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, później (po roku 1918) została przekształcona w Polską Akademię Umiejętności.

Aleksander Fredro żył stosunkowo długo jak na tamte czasy, bo aż 82 lata. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 roku. Jego doczesne szczątki zostały złożone w rodzinnej krypcie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach koło Lwowa.

Twórczość literacka Aleksandry Fredry

Aleksander Fredro debiutował teatralnie w roku 1817 jednoaktówką zatytułowaną „Instryga na prędce”, która została wystawiona 10 marca 1817 roku we Lwowie. Nie została zbyt szeroko zauważona, a sam Fredro nie uznawał jej za szczególnie udaną. „Intryga …” została przez niego potem przerobiona na trzyaktową komedię „Nowy Don Kiszot” (1822). Pierwszą znaczącą komedię i pełnoprawny debiut stanowiła premiera „Pana Geldhaba”, która odbyła się 7 października 1821 roku w Warszawie. Napisana w roku 1818, opowiada ona historię młodego szlachcica, który stara się o rękę córki tytułowego bohatera – człowieka na dorobku, który jednak stara się wydać swoje dziecko za księcia. „Pan Geldhab” został wystawiony po raz pierwszy w roku 1821.

Wśród wczesnych utworów dramatycznych Fredry ważne miejsce zajmują te poruszające tematykę erotyczną. Wśród nich nie można nie wspomnieć dzieła „Mąż i żona”, która to komedia miała prapremierę we Lwowie 29 kwietnia 1822 roku. Znanym tytułem pozostaje także „Damy i huzary” (prapremiera we Lwowie 18 listopada 1825 roku) zajmujący się wątkiem spóźnionych już nieco zalotów podejmowanych przez osoby w podeszłym wieku. W tym okresie Aleksander Fredro pisał także wiele jednoaktówek, między innymi takie pozycje jak „Pierwsza lepsza” (premiera w 1824 roku) czy „Nikt mnie nie zna” (premiera w 1826 roku).

Twórczość Aleksandra Fredry naznaczona jest licznymi, kilkuletnimi przerwami w pisaniu. Jedna z nich wydarzyła się w latach 1828-1832, po której to powstają tak popularne do dziś dzieła jak „Śluby panieńskie” (pierwsza wersja napisana w 1827 roku, ostateczna po pięciu latach, prapremiera odbyła się 15 lutego 1833 roku we Lwowie) czy „Zemsta” (napisana najpewniej w 1833 roku, prapremiera 17 lutego 1834 roku we Lwowie). Trzecim napisanym w latach 30. XIX wieku arcydziełem Fredry jest „Pan Jowialski” (premiera 22 czerwca 1832 roku we Lwowie). To komedia pełna romansów, zwrotów akcji i żartów. Postać głównego bohatera stanowi jedną ze znanych Fredrowskich postaci, w ramach których wielu aktorów wykreowało na scenie niezapomniane kreacje.

Kolejna przerwa w twórczości Aleksandra Fredry nastąpiła w 1842 roku z przyczyn nie do końca jasnych. Zapewne wpływ na tą decyzję miały krytyczne uwagi ze strony romantyków, między innymi Seweryna Goszczyńskiego oraz Aleksandra Dunina-Brokowskiego. Fredro powrócił do pisania po powrocie z Paryża, jednak zastrzegł, że żaden z napisanych wtedy utworów nie może zostać opublikowany ani wystawiony za jego życia. Komedie z tamtych czasów nie zyskały wielkiej popularności wśród ówczesnych, nie są także dzisiaj traktowane jako jego najlepsze dzieła. Wśród nich wymienić można „Wielkiego człowieka do małych interesów (prapremiera 11 stycznia 1877 roku) czy jednoaktówkę „Pan Benet” (prapremiera 19 października 1878 roku).

Twórczość teatralna Aleksandra Fredry pozornie tylko pełna jest radosnego, lekkiego humoru oraz opowieści o prostocie, tradycji i komediach omyłek. Wśród jego licznych dzieł wiele do dziś pozostaje praktycznie nieznanych, niektóre wydają się być trudne do zrozumienia i zagrania poza swoim kontekstem historycznym, w których były pisane.

Aleksander Fredro pozostaje znany przede wszystkim jako komediopisarz, jest jednak także ważnym pamiętnikarzem oraz bajkopisarzem. Pamiętniki z czasów napoleońskich zatytułowane „Trzy po trzy” pisane były w większości w latach 1844-1846, a więc w czasie zarzucenia twórczości teatralnej (potem jeszcze uzupełniane). Szczególnie istotne wydają się także bajki, które czyta się po dziś dzień, niekiedy wręcz bez świadomości ich autorstwa. Wśród nich wspomnieć należy przede wszystkim „Małpę w kąpieli”, „Osiołkowi w żłoby dano” oraz „Paweł i Gaweł”. Wiele zwrotów używanych przez Fredrę w jego utworach weszło do polskiego języka potocznego. Takie sformułowania jak „wolność Tomku w swoim domku”, „jak ty komu, tak on tobie” czy „jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby” na stałe zagościły w naszym języku.

Książki Fredry w księgarni Woblink

Mniej i bardziej znane dzieła Aleksandra Fredry, w tym zarówno jego komedie, jak i bajki, znajdziesz na Woblinku w formie książek papierowych lub ebooków (epub, mobi).

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).