Aleksander Fredro Kryminał i Sensacja - książki, ebooki i audiobooki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka 9 najpiękniejszych komedii, Ebook | Aleksander Fredro

    Tom zawiera dziewięć najpopularniejszych utworów scenicznych Aleksandra Fredry, jednego z najwybitniejszych komediopisarzy w historii literatury polskiej. Są to przede wszystkim komedie obyczajowe z życia szlachty, głównie prowincjonalnej. W utworach tych Fredro wprowadzał akcenty humorystyczne i elementy komiki ludowego teatru, ówcześnie właściwe tylko farsie. Ujawniał mistrzostwo w tworzeniu charakterystyki bohaterów, kształtowaniu akcji i giętkości języka. Jego komedie w...

Aleksander Fredro Kryminał i Sensacja - książki, ebooki i audiobooki

Aleksander Fredro to polski komediopisarz, poeta, bajkopisarz, a także pamiętnikarz tworzący w epoce romantyzmu. Hrabia herbu Bończa, okrzyknięty najwybitniejszym polskim komediopisarzem. Fredro znany jest przede wszystkim z takich dramatów jak „Zemsta”, „Śluby panieńskie” czy „Damy i huzary”, a także licznych bajek czytanych przez pokolenia Polek i Polaków – „Małpa w kąpieli” czy „Paweł i Gaweł”.

Życiorys Aleksandera Fredry

Aleksander Fredro urodził się w bogatej rodzinie szlacheckiej 20 czerwca 1793 roku w Suruchowie, w pobliżu Jarosławia. Jego rodzicami byli hrabianka Marianna Dembińska herbu Rawicz oraz Jacek Fredro herbu Bończa. Aleksander miał ośmioro rodzeństwa – trzy siostry: Cecylię, Konstancję i Ludwikę – oraz pięciu braci: Henryka Emiliana (późniejszego dyrektora zakładów ociemniałych we Lwowie), Jana Maksymiliana (generała brygady wojsk Królestwa Kongresowego, pułkownika wojsk napoleońskich), Edwarda (szambelana austriackiego, powstańca listopadowego), Seweryna (oficera napoleońskiego) oraz Juliana. W 1797 roku rodzina przeprowadziła się do Beńkowej Wiszni, wsi w obwodzie lwowskim. Tam Aleksander pobierał nauki w domu, nigdy nie będąc uczniem żadnej publicznej szkoły. 12 stycznia 1806 roku jego matka Marianna zginęła w pożarze dworu – po tym wydarzeniu Jacek wraz z dziećmi przeniósł się do Lwowa.

Aleksander Fredro w wieku lat 16 zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego, a potem do wojsk Napoleona. Brał udział w wyprawie Francuza na Moskwę, po której został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Jako oficer ordynansowy w sztabie cesarza uczestniczył w całej kampanii napoleońskiej w latach 1813-1814 – po niej otrzymał Krzyż Legii Honorowej. Kiedy w roku 1815 Napoleon abdykował, Aleksander powrócił do domu i zajął się zarządzaniem rodzinnym majątkiem w Bieńkowej Wiszni. Wstąpił także do lubelskiej loży wolnomularskiej.

Po jedenastu latach prób, 8 listopada 1828 roku, Aleksander poślubił w Korczynie Zofię, z domu hrabiankę Jabłonowską, po pierwszym mężu hrabinę Skarbkową, właścicielkę zamku w Odrzykoniu. Para doczekała się syna Jana Aleksandra oraz córki Zofii, później po mężu Szeptyckiej, matki między innymi arcybiskupa Andrzeja Szeptyckiego oraz generała Stanisława Szeptyckiego. Kiedy dziesięć lat później zmarł Jacek Fredro, Aleksander przejął oraz pomnożył odziedziczony po ojcu majątek. W 1829 roku wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk zrzeszającego badaczy z różnych dziedzin, a funkcjonującego od listopada 1800 roku do kwietnia 1832 roku w Warszawie. Towarzystwo to uznaje się za przyczynę powstania Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, który był prekursorem obecnego Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 1830 Aleksander Fredro był członkiem Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania we Lwowie – dwa lata później chronił w swoim domu dwóch powstańców z Wielkopolski, którzy szukali schronienia przed władzami pruskimi.

Aleksander Fredro aktywnie wspierał działalność powstańczą – w roku 1848, w czasie Wiosny Ludów, był członkiem lwowskiej Rady Narodowej. Była to polska organizacja demokratyczna, która dążyła do skoncentrowania i koordynacji działalności wszelkich tego typu organizacji funkcjonujących w Galicji mających na celu przejęcie władzy.

Lata 1850-1855 komediopisarz spędził przede wszystkim we Francji, gdzie po węgierskim powstaniu schronił się także jego syn, Jan Aleksander. Po roku 1857 Aleksander Fredro otrzymał francuski Medal Świętej Heleny, a od 1861 roku był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego. Dnia 17 kwietnia 1873 roku mianowany został kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Franciszka Józefa – w tym samym roku został także członkiem Akademii Umiejętności. Instytucja ta powstała rok wcześniej w Krakowie z Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, później (po roku 1918) została przekształcona w Polską Akademię Umiejętności.

Aleksander Fredro żył stosunkowo długo jak na tamte czasy, bo aż 82 lata. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 roku. Jego doczesne szczątki zostały złożone w rodzinnej krypcie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach koło Lwowa.

Twórczość literacka Aleksandry Fredry

Aleksander Fredro debiutował teatralnie w roku 1817 jednoaktówką zatytułowaną „Instryga na prędce”, która została wystawiona 10 marca 1817 roku we Lwowie. Nie została zbyt szeroko zauważona, a sam Fredro nie uznawał jej za szczególnie udaną. „Intryga …” została przez niego potem przerobiona na trzyaktową komedię „Nowy Don Kiszot” (1822). Pierwszą znaczącą komedię i pełnoprawny debiut stanowiła premiera „Pana Geldhaba”, która odbyła się 7 października 1821 roku w Warszawie. Napisana w roku 1818, opowiada ona historię młodego szlachcica, który stara się o rękę córki tytułowego bohatera – człowieka na dorobku, który jednak stara się wydać swoje dziecko za księcia. „Pan Geldhab” został wystawiony po raz pierwszy w roku 1821.

Wśród wczesnych utworów dramatycznych Fredry ważne miejsce zajmują te poruszające tematykę erotyczną. Wśród nich nie można nie wspomnieć dzieła „Mąż i żona”, która to komedia miała prapremierę we Lwowie 29 kwietnia 1822 roku. Znanym tytułem pozostaje także „Damy i huzary” (prapremiera we Lwowie 18 listopada 1825 roku) zajmujący się wątkiem spóźnionych już nieco zalotów podejmowanych przez osoby w podeszłym wieku. W tym okresie Aleksander Fredro pisał także wiele jednoaktówek, między innymi takie pozycje jak „Pierwsza lepsza” (premiera w 1824 roku) czy „Nikt mnie nie zna” (premiera w 1826 roku).

Twórczość Aleksandra Fredry naznaczona jest licznymi, kilkuletnimi przerwami w pisaniu. Jedna z nich wydarzyła się w latach 1828-1832, po której to powstają tak popularne do dziś dzieła jak „Śluby panieńskie” (pierwsza wersja napisana w 1827 roku, ostateczna po pięciu latach, prapremiera odbyła się 15 lutego 1833 roku we Lwowie) czy „Zemsta” (napisana najpewniej w 1833 roku, prapremiera 17 lutego 1834 roku we Lwowie). Trzecim napisanym w latach 30. XIX wieku arcydziełem Fredry jest „Pan Jowialski” (premiera 22 czerwca 1832 roku we Lwowie). To komedia pełna romansów, zwrotów akcji i żartów. Postać głównego bohatera stanowi jedną ze znanych Fredrowskich postaci, w ramach których wielu aktorów wykreowało na scenie niezapomniane kreacje.

Kolejna przerwa w twórczości Aleksandra Fredry nastąpiła w 1842 roku z przyczyn nie do końca jasnych. Zapewne wpływ na tą decyzję miały krytyczne uwagi ze strony romantyków, między innymi Seweryna Goszczyńskiego oraz Aleksandra Dunina-Brokowskiego. Fredro powrócił do pisania po powrocie z Paryża, jednak zastrzegł, że żaden z napisanych wtedy utworów nie może zostać opublikowany ani wystawiony za jego życia. Komedie z tamtych czasów nie zyskały wielkiej popularności wśród ówczesnych, nie są także dzisiaj traktowane jako jego najlepsze dzieła. Wśród nich wymienić można „Wielkiego człowieka do małych interesów (prapremiera 11 stycznia 1877 roku) czy jednoaktówkę „Pan Benet” (prapremiera 19 października 1878 roku).

Twórczość teatralna Aleksandra Fredry pozornie tylko pełna jest radosnego, lekkiego humoru oraz opowieści o prostocie, tradycji i komediach omyłek. Wśród jego licznych dzieł wiele do dziś pozostaje praktycznie nieznanych, niektóre wydają się być trudne do zrozumienia i zagrania poza swoim kontekstem historycznym, w których były pisane.

Aleksander Fredro pozostaje znany przede wszystkim jako komediopisarz, jest jednak także ważnym pamiętnikarzem oraz bajkopisarzem. Pamiętniki z czasów napoleońskich zatytułowane „Trzy po trzy” pisane były w większości w latach 1844-1846, a więc w czasie zarzucenia twórczości teatralnej (potem jeszcze uzupełniane). Szczególnie istotne wydają się także bajki, które czyta się po dziś dzień, niekiedy wręcz bez świadomości ich autorstwa. Wśród nich wspomnieć należy przede wszystkim „Małpę w kąpieli”, „Osiołkowi w żłoby dano” oraz „Paweł i Gaweł”. Wiele zwrotów używanych przez Fredrę w jego utworach weszło do polskiego języka potocznego. Takie sformułowania jak „wolność Tomku w swoim domku”, „jak ty komu, tak on tobie” czy „jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby” na stałe zagościły w naszym języku.

Książki Fredry w księgarni Woblink

Mniej i bardziej znane dzieła Aleksandra Fredry, w tym zarówno jego komedie, jak i bajki, znajdziesz na Woblinku w formie książek papierowych lub ebooków (epub, mobi).

Co znajdziesz w kategorii: Kryminał i Sensacja

Czym są książki sensacyjne? 

Książki sensacyjne są z nami nie od dziś - już w średniowieczu, kiedy królowały romanse rycerskie, wciągające, pełne intryg fabuły były niezwykle popularne. Obecnie ebooki należące do tego gatunku są niezmiennie jednymi z najchętniej czytanych nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie. Książki sensacyjne pełne są wartkiej, pełnej zwrotów akcji fabuły oraz częstych wątków kryminalnych. Dodatkowo napisane są przystępnym, często lekkim językiem, który sprawia, że jesteśmy w stanie spędzić długie godziny, podążając za kolejnymi odkryciami i niespodziewanymi wydarzeniami w życiu bohaterów. Choć niektórzy uważają książki sensacyjne za mało ambitną literaturę, której celem jest przede wszystkim dostarczenie emocji i silnych wrażeń, trudno się z tą opinią w pełni zgodzić. Często sięgają one także po political fiction, tworząc nieistniejące w realnym życiu scenariusze oparte na napięciach i rozgrywkach politycznych. 

Najlepsze ebooki sensacyjne

Powieści sensacyjne z najwyższej półki potrafią zaskoczyć czytelnika na każdym kroku, wciągają w tajemnicę oraz wielowątkowe fabuły osadzone w realistycznym świecie pozbawionym wątków fantastycznych. Do takich historii należy chociażby seria powieści autorstwa Camilli Läckberg i Henrika Fexeusa, która składa się z tomów “Mentalista” oraz “Kult”. W pierwszej części policja zostaje wezwana do mocno nietypowego znaleziska - skrzyni ze zwłokami młodej kobiety, która przebita jest mieczami. Brutalne morderstwo czy nieudana magiczna sztuczka? Prowadząca śledztwo inspektor Mina Dabiri prosi o pomoc Vincenta Waldera, mentalistę, który jest ekspertem od mowy ciała oraz świata iluzji. Wspólnie szybko udaje im się odnaleźć wcześniejszą, bardzo podobną sprawę, co prowadzi do wniosku, że mają do czynienia z seryjnym mordercą. Tym bardziej więc muszą się spieszyć, by powstrzymać go, nim pojawią się kolejne ofiary… 

Innym przykładem wciągającej serii powieści sensacyjnych jest kultowy już cykl “ Jack Reacher Lee Childa - ponad dwadzieścia tomów historii związanych z życiem emerytowanego majora żandarmerii wojskowej Armii Stanów Zjednoczonych, który wychowywał się i uczył całe życie w bazach wojskowych. Służył w 110. Specjalnej Jednostce Dochodzeniowej, gdzie zajmował się szczególnie wymagającymi sprawami żołnierzy Armii Amerykańskiej. Kiedy odszedł z wojska, Reacher rozpoczął życie jako włóczęga, a przez wrodzoną ciekawość często pakował się w różne intrygi, pościgi oraz tajemnice. Jack Reacher mierzy się z kolejnymi wyzwaniami i zagadkami, a także niejednym fałszywym oskarżeniem. Na serię składają się tytuły: "Poziom śmierci", "Umrzeć próbując" (także znane jako "Uprowadzony"), "Wróg bez twarzy", "Podejrzany", "Echo w płomieniach", "Bez pudła", "Siła perswazji", "Nieprzyjaciel", “Jednym strzałem”, "Bez litości", "Elita zabójców", "Nic do stracenia", "Jutro możesz zniknąć", "61 godzin", "Czasami warto umrzeć", "Ostatnia sprawa", "Poszukiwany", “Nigdy nie wracaj”, "Sprawa osobista", "Zmuś mnie", "Sto milionów dolarów", "Adres nieznany" oraz "Nocna runda". Znajdziecie je wszystkie na Woblink - czekają na Was jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Jak odróżnić kryminał od sensacji? 

Czasami pojawia się poważny dylemat - czy mamy do czynienia z sensacją, czy z kryminałem? Granice pomiędzy tymi dwoma gatunkami bywają bardzo nieostre, postaramy się jednak pomóc. Obydwa opierają się na niespodziewanych rozwiązaniach fabularnych, jednak kryminał odróżnia od sensacji przede wszystkim fakt, że jego głównym wątkiem niezmiennie pozostaje zbrodnia, której zagadkę próbują z reguły rozwiązać bohaterowie powieści. Kryminały są zatem bardziej oparte na rozważaniach dotyczących sensu życia, wartości czy ludzkich działań niż doświadczeń zmysłowych, które z kolei są głównym elementem wyróżniającym literaturę sensacyjną. Tutaj czytelnik aktywnie zaangażowany jest przede wszystkim w odczuwanie fizycznych doświadczeń, jakich doświadczają zaprezentowani w książce ludzie. Wszystko dzieje się tam dynamicznie, znacznie mniej niż w kryminale jest tu także skupienia na wyglądzie bohaterów czy opisach miejsc, a racjonalnie zbudowana zagadka rozwiązuje się wraz z końcem historii. To oczywiście dzieje się także w kryminałach, tu jednak dość często zakończenie ma gorzki smak - choć zabójca zostaje odnaleziony, nie przynosi to upragnionej satysfakcji i zadośćuczynienia. Tak dzieje się chociażby w klasycznych już kryminałach noir autorstwa Raymonda Chandlera, takich jak “Wysokie okno”, “Głęboki sen” czy “Żegnaj laleczko”, które znajdziecie na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Do jednych z najbardziej uznanych autorów polskich kryminałów należą z pewnością Katarzyna Bonda (“Urodzony morderca”, “Do cna”, seria “Cztery żywioły Saszy Załuskiej”) oraz Remigiusz Mróz ( seria z Joanną Chyłką, "Widmo Brockenu ", "Langer"), którzy od wielu lat zajmują najwyższe miejsca na listach bestsellerowych powieści. Z kolei kryminały retro, osadzone w przeszłości, tworzy w Polsce chociażby Marek Krajewski - do nich należy jego seria powieści Eberhardzie Mocku, na którą składają się między innymi “Śmierć w Breslau”, “Mock. Golem” czy “Błaganie o śmierć”. 

Jakie są typy kryminałów?

Szukacie czegoś z dreszczykiem, a przy tym dużą dawką humoru? Komedie kryminalne to coś dla Was! Sięgnijcie po książki autorstwa Maryli Szymiczkowej - pod tym pseudonimem kryją się pisarze Jacek Denhel oraz Piotr Tarczyński. Stworzone przez nich powieści to także kryminały retro, które opowiadają o licznych zagadkach kryminalnych, które rozwiązuje fikcyjna krakowska profesorowa Zofia Szczupaczyńska. Wśród dzieł Marii Szymiczkowej znajdują się takie tytuły jak: “Seans w domu egipskim”, “Złoty róg” czy “Rozdarta zasłona” pełne nie tylko tajemnic i intryg, ale także charakterystycznego poczucia humoru i lekkości. 

Niewątpliwie ważnymi pozycjami wśród ebooków kryminalnych są te zaliczane do kryminału skandynawskiego. Pełne elementów charakterystycznych dla powieści noir, trudnych tematów oraz nierzadko atmosfery ciężkiej od wzajemnych podejrzeń, niepewności i wrogości kryminały skandynawskie nie od dziś cieszą się ogromną popularnością na całym świecie. Wśród nich warto wskazać na Jo Nesbø i jego seria z Harrym Holem, niepokornym i nieuznającym kompromisów policjantem stosującym niekonwencjonalne metody, dzięki którym ma tyle samo przyjaciół, co wrogów. Jego zmagania znajdziecie w tomach “Człowiek-nietoperz", "Karaluchy", "Czerwone gardło", "Trzeci klucz", "Pentagram", "Wybawiciel", "Pierwszy śnieg", "Pancerne serce", "Upiory", "Policja", "Pragnienie" czy "Nóż". Szukajcie ich wszystkich na Woblink!

Czy thrillery to też kryminały?

Zarówno w thrillerach, jak i kryminałach mamy do czynienia z jakąś zagadką i tajemnicą, napięciem, a także silnymi emocjami. Czym zatem różnią się od siebie te dwa gatunki literackie? W niektórych wypadkach trudno jednoznacznie przyporządkować powieść do któregoś z nich. W kryminale mamy do czynienia ze śledztwem i łamigłówką kryminalną, którą próbuje rozwikłać detektyw lub policjant. W thrillerze także spotkamy się z różnego typu tajemnicami, jednak nad ich rozwiązaniem pracują nie tylko ci funkcjonariusze - tak dzieje się na przykład w thrillerze prawniczym, gdzie głównymi bohaterami są osoby związane ze środowiskiem prawniczym takie jak sędziowie, adwokaci czy prokuratorzy. Należy do nich na przykład bardzo popularny cykl powieści autorstwa Remigiusza Mroza oparty na postaci Joanny Chyłki. Bezwzględna i bezkompromisowa prawniczka staje w szranki z niesprawiedliwością nie tylko na salach sądowych, ale także na miejscach zbrodni. Jej historia zawarta jest w powieściach: “Kasacja”, „Zaginięcie”, „Rewizja”, „Immunitet”, „Inwigilacja”, „Oskarżenie”, „Testament”, „Kontratyp”, „Umorzenie”, „Wyrok”, „Ekstradycja”, „Precedens¨, „Afekt”, „Egzekucja” czy „Skazanie”, wszystkich dostępnych na Woblink. Innym znanym komisarzem, który jest głównym bohaterem powieści Mroza, jest Wiktor Forst, który mierzy się z licznymi zbrodniami przede wszystkim w okolicach Tatr. Znajdziecie je w tomach: „Ekspozycja”, „Przewieszenie”, „Trawers”, „Deniwelacja”, „Zerwa”, „Halny” bądź „Przepaść”.

Thrillery medyczne

Obok thrillerów psychologicznych innym chętnie czytanym podtypem tego gatunku jest thriller medyczny. Ich akcja rozgrywa się w środowisku medycznym i często dotyczy zaskakujących zbrodni popełnianych właśnie wśród jego przedstawicieli. Akcja obejmuje często zagrożenia z zakresu biologii medycznej, inżynierii genetycznej lub biotechnologii. Jedną z czołowych przedstawicielek tego nurtu jest Tess Gerritsen. Jej cykl książek o detektyw Jane Rizzoli i doktor Laurze Isles, na podstawie którego powstał serial “Partnerki”, rozpoczyna powieść “Chirurg”. Jej akcja rozgrywa się w Bostonie, po którym grasuje nieznany morderca polujący na samotne młode kobiety, nazywany przez prasę Chirurgiem z racji swoich okrutnych metod. Policja odnajduje trop - podobne zbrodnie miały miejsce dwa lata wcześniej, tyle że sprawca został zastrzelony przez doktor Catherine Cordell, jedyną ofiarę, której udało się przeżyć. Teraz znów czuje się jak w potrzasku - jej jedynym sprzymierzeńcem wydaje się być Thomas Moore, który wraz z Jane Rizzoli prowadzi to śledztwo. Czy jednak uda mu się ocalić Cordell przed genialnym skalpelem mordercy? Dowiedzcie się, sięgając po “Chirurga”, którego znajdziecie na Woblink jako ebook w formacie epub, mobi lub pdf. Innym niezwykle popularnym twórcą thrillerów medycznych jest Robin Cook, uważany za mistrza tego gatunku. Głównymi bohaterami jego bestsellerowego cyklu powieści są patolog Jack Stapleton i jego współpracowniczka Laurie Montgomery. Spotkacie ich w takich tomach jak: “Interwencja”, “Marker”, “Ciało obce” czy “Niebezpieczna gra”. 

Thrillery psychologiczne

Amy Engel, B. A. Paris, Fiona Barton, Jenny Blackhurst czy Sharon Bolton - to tylko kilka nazwisk spośród wielu autorów i autorek, którzy tworzą thrillery psychologiczne. Skupiają się one przede wszystkim na motywacjach i przeżyciach bohaterów. Często za punkt wyjścia obierają zwyczajnego, niczym nie wyróżniającego się człowieka, który niespodziewanie zostaje wrzucony w wir zagadkowych, zaskakujących, często mocno niepokojących wydarzeń. F abuły thrillerów psychologicznych do końca trzymają nas w ogromnym napięciu i niepewności. Zaliczyć można do nich “Żmijowisko” Wojciecha Chmielarza kojarzonego bardziej z kryminałami, sięgającego jednak również do bogactwa nurtu thrillerów psychologicznych. Także “Zaginiona dziewczyna” Gillian Flynn, “Jedno po drugim” Ruth Ware, “Złota klatka” Camilli Läckberg czy “Nieznajomy” Harlana Cobena należą do tego podgatunku. Te i wiele innych kryminałów, sensacji oraz thrillerów znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf) - dajcie się porwać pełnym napięcia i emocji historiom!