Paweł Jasienica Biografie i wspomnienia - książki, ebooki i audiobooki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka Pamiętnik, Książka | Paweł Jasienica

    "Pamiętnik" Pawła Jasienicy, pisany w 1970 roku, jest jego ostatnim jego, niestety nieukończonym, przesłaniem do czytelników. (...) Najcenniejsze karty tej pracy poświęcone są wspomnieniom dziecięcym z carskiej Rosji, gdzie Lech Beynar urodził się i wychowywał do dziewiątego roku życia, i z życia akademickiego w Wilnie, od 1928 roku, widzianego oczami inteligentnego i myślącego studenta historii Uniwersytetu Stefana Batorego. Z wnikliwą szczerością mówi tu Jasienica o wielu z...

Paweł Jasienica Biografie i wspomnienia - książki, ebooki i audiobooki

Paweł Jasienica (właśc. Leon Lech Beynar) był polskim historykiem, dziennikarzem, publicystą „Tygodnika Powszechnego”, żołnierzem AK, opozycjonistą, autorem m.in. cyklu esejów historycznych „Polska Piastów”, „Polska Jagiellonów” oraz „Rzeczpospolita Obojga Narodów”, popularyzatorem historii Polski. Odznaczany za życia m.in. Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski. Pośmiertnie uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz wyróżnieniem Kustosza Pamięci Narodowej.

Dwukrotnie żonaty, z Władysławą Adamowicz, z którą miał córkę Ewę oraz z Neną Zofią Darowską O’Bretenny.

Paweł Jasienica – młodość

Leon Lech Beynar, pseudonim Paweł Jasienica, urodził się 10 listopada 1909 roku w Symbirsku nad Wołgą (dziś Uljanowsk). Wraz z rodziną wyruszył w drogę z Rosji do Polski w 1914 roku, jednak przez wojenną zawieruchę na Wileńszczyźnie osiedli dopiero w 1920 roku. Dziadek ze strony ojca, Ludwik Beynar, po upadku powstania styczniowego wyemigrował do Francji, gdzie wziął ślub z pochodzącą z Hiszpanii Joanną Adelą Feugas. Z ich związku narodził się Mikołaj Beynar, ojciec Leona, agronom i muzyk. Matka Beynara, Helena Maliszewska, była z kolei wnuczką uczestnika powstania listopadowego. Obie rodziny spotkały się w Rosji.

Edukację, najpierw w gimnazjum, potem na Uniwersytecie Stefana Batorego (historia) pisarz odebrał w Wilnie. Pracę magisterską „Rola i działalność Aleksandra Oskierki” napisał pod opieką Stanisława Kościałkowskiego. Podczas studiów aktywnie brał udział w życiu społecznym. Należał do Klubu Intelektualistów, Akademickiego Klubu Włóczęgów Wileńskich (przydomek Bachus). Był również przewodniczącym Koła Naukowego Historyków na USB.

Po ukończeniu studiów pracował w Grodnie jako nauczyciel historii (1928-32), później został spikerem Polskiego Radia z siedzibą w Wilnie. Przed wojną pracował również w dzienniku „Słowo” pod kierownictwem naczelnego Stanisława „Cat” Mackiewicza. W 1935 roku opublikował swoją pierwszą książkę „Zygmunt August na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa”.

Oficer AK

Po wybuchu II wojny światowej Jasienica nie pozostał bierny. W 1940 roku dołączył do oddziałów ZWZ-AK, redagował również pisma konspiracyjne. W 1944 roku brał udział w walkach o Wilno w ramach akcji „Ostra Brama”. Po przegranej bitwie z wojskami sowieckimi pod Grodnem został wzięty do niewoli przez żołnierzy Armii Czerwonej. Był przesłuchiwany przez NKWD i siłą wcielono go do Ludowego Wojska Polskiego, z którego szybko zdezerterował. W 1945 roku dołączył do 5. Wileńskiej Brygady AK działającej na Podlasiu i został adiutantem, następnie zastępcą dowódcy – rotmistrza Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Ranny w potyczce znalazł schronienie u proboszcza we wsi Jasienica – tu właśnie prawdopodobnie narodził się pseudonim Beynara. Druga wersja mówi o tym, że miał to być początek zdania „JA SIĘ NIC A nic nie boję”. Nie wrócił już do oddziału, zerwał z konspiracją.

Życie po wojnie

W 1946 roku pisarz przedostał się do Krakowa, gdzie zaczął publikować w „Tygodniku Powszechnym”. By nie narażać swojej żony, która znajdowała się w Wilnie i formalnie była wdową, przyjął pseudonim Jasienica. Pisał przede wszystkim o potrzebie kształcenia młodych ludzi. Krytykował romantyczne zapędy Polaków do zrywu i działalność podziemną młodzieży.

Został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego 2 lipca 1948 roku w czasie akcji „likwidacji grupy wileńskiej”. Stosunkowo szybko odzyskał jednak wolność, najprawdopodobniej dzięki wstawiennictwu szefa PAX-u, Bolesława Piaseckiego. W ten sposób uniknął kary śmierci, która stała się udziałem tak wielu jego kolegów. Zmuszony był jednak do wstąpienia w środowisko Stowarzyszenia PAX na kilka lat. Zarządzał tam od 1950 roku stowarzyszeniem „Caritas”.

Działalność opozycyjna Pawła Jasienicy

W latach 60., po wystąpieniu z szeregów PAX-u, Jasienica coraz aktywniej angażował się w działania opozycyjne. Był członkiem, a później prezesem Klubu krzywego Koła, a także wiceprezesem Związku Literatów Polskich i PEN Clubu. W 1964 roku wraz z innymi 33 intelektualistami podpisał list będący wyrazem niepokoju w związku z zaostrzającą się cenzurą, skierowany do premiera Józefa Cyrankiewicza. Po tym wydarzeniu inwigilacja pisarza wezbrała na sile, donosiło wtedy na niego już ponad 30 agentów UB. Cztery lata później poparł protest studentów przeciwko zdjęciu „Dziadów” Kazimierza Dejmka z afisza Teatru Narodowego, skrytykował antysemickie działania rządu oraz podpisał list do rektora UW w obronie represjonowanej młodzieży. W konsekwencji dzieła Jasienicy objął zakaz publikacji, usunięto go ze Związku Literatów Polskich, a I sekretarz KC PZPR Władysław Gomułka rozpętał przeciw niemu oszczerczą kampanię, pomawiając go o współpracę z władzą. Dowodem miało być szybkie zwolnienie z aresztu w ‘48 roku. W prasie pojawiło się mnóstwo szkalujących pisarza artykułów, po czym dotknął go towarzyski ostracyzm. Nigdy nie podniósł się z tych oskarżeń.

Jakby tego mało, z ujawnionych w roku 2002 akt IPN wynika, że pod koniec życia związał się z kobietą, która nie miała moralnych wątpliwości, by donosić bezpiece na swojego męża. Zofię O’Bretenny, pseudonim Ewa, poznał w dziekanacie jednej z warszawskich uczelni po śmierci swojej pierwszej żony. Pobrali się w 1969 roku. Umęczony i schorowany Jasienica zmarł na raka płuc zaledwie 8 miesięcy później, 19 sierpnia 1970 roku. Pochowano go na Powązkach w Alei Zasłużonych. Zofia Beynar kontynuowała współpracę z SB. Zmarła w 1997 roku. Małżeństwo z tajną agentką było inspiracją dla powstania filmu „Różyczka” w reżyserii Jana Kidawy-Błońskiego.

Twórczość Paweła Jasienicy

Paweł Jasienica jest autorem ponad 20 publikacji, z których wiele wciąż cieszy się dużą popularnością. Przede wszystkim są to książki historyczne, między innymi jego najbardziej znany cykl esejów będących syntezą dziejów przedrozbiorowej Polski – „Polska Piastów” (1960), „Polska Jagiellonów” (1963) oraz „Rzeczpospolita Obojga Narodów” (1967-72). Autor odszedł w nich od przyjętej wówczas metodologii marksistowskiej, czym naraził się na krytykę współczesnych mu historyków, m.in Celiny Bobińskiej. Jasienica zawsze podkreślał, że jego książki nie są utworami naukowymi, tylko zwyczajnymi esejami. Pisał jedynie o historii dawnej, gdyż historia mu współczesna musiała być opisywana zgodnie z ideologią pasującą władzy, na co autor nie mógł się zgodzić.

Poza cyklem Jasienica jest również autorem książki pt. „Trzej kronikarze” (1964), w której toczy rozważania nad historią Polski średniowiecznej na podstawie fragmentów kronik Thietmara, Galla Anonima oraz Wincentego Kadłubka, „Dwie drogi” (1963), która jest refleksją o powstaniu styczniowym czy „Ostatnia z rodu”(1965), dzieła poświęconego Annie Jagiellonce.

Autor ma w swoim dorobku również książki o tematyce archeologicznej jak „Słowiański rodowód” (1961), „Archeologia na wyrywki” (1956), naukowe i techniczne jak „Opowieści o żywej materii” (1954) i „Zakotwiczeni” (1955), czy reportażowe – „Kraj nad Jangcy” (1957), „Wisła pożegna zaścianek” (1951).

Ostatnią książką, którą pisarz zdołał ukończyć, są „Rozważania o wojnie domowej” (1980), ostatnią, jednak nie ukończoną, jest „Pamiętnik” (1986).

Wznowienie dzieł Pawła Jasienicy

Po odtajnieniu akt IPN w 2002 roku i wyjściu na jaw współpracy żony pisarza z bezpieką, córka Jasienicy, Ewa Beynar-Czeczott złożyła do sądu wniosek o odebranie praw spadkowych synowi agentki – Markowi O'Bretenny. Wznowienia dzieł autora zostały wstrzymane. W 2006 roku sąd przyznał córce pisarza wyłączność praw autorskich, pasierb otrzymał zaś księgozbiór ojczyma. Dzięki temu Wydawnictwo Prószyński i S-ka mogło dokonać wznowienia i opublikować cykl „Jasienica. Powrót”, na który składało się 17 tomów.

W 2006 roku córka autora wydała książkę pt. „Mój ojciec, Paweł Jasienica”, w której ujawnia nieznane do tej pory fakty o pisarzu, opowiada też historie rodzinne.

Książki Pawła Jasienicy na Woblinku

Na Woblinku znajdziecie najpopularniejszy cykl historyczny Pawła Jasienicy w postaci ebooków oraz audiobooków.

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).