Zakute łby, publiczne egzekucje, tortury, Wikingowie i krucjaty Nie musisz chodzić do szkoły, ale możesz paść ofiarą epidemii. Albo porwą cię Tatarzy. Jeśli masz szczęście i urodziłeś się w rodzinie szlacheckiej, będziesz się bezkarnie obijał. A może zostaniesz rycerzem. W każdym razie raczej się nie zmęczysz. Jeśli twoje nazwisko nie kończy się na „-ski”, pewnie do śmierci będziesz harował w polu. Już zgadłeś? No pewnie! Witamy w średniowieczu! Najbardziej odjechanej e...
Średniowiecze to jedna z najdłuższych epok historycznych trwająca od V wieku (od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 roku) do XV wieku. Trudno wskazać jednoznaczny moment jego zakończenia - niektórzy mówią o upadku Konstantynopola w 1453 roku, inni o wynalezieniu druku (1450 r.), pierwszej wyprawie Krzysztofa Kolumba do Ameryki (1492 r.), końcu rekonkwisty (1492 r.) lub początku reformacji (1517 r.). Nieścisłości te wynikają przede wszystkim z różnego tempa rozwoju zjawisk, które były kamieniami milowymi tej epoki. Jako że średniowiecze trwało około 1000 lat, historycy dzielą tą epokę na mniejsze części - na “wczesne” i “późne” lub na “wczesne”, “pełne” i “późne”. Można czasami usłyszeć określenie, że były to “wieki ciemne” - określenie to wywodzi się z XIX wieku i powstało z racji małej ilości źródeł pisanych z tych czasów, a także ówczesnym przekonaniu o upadku kultury. Przeczy mu jednak wiele faktów - chociażby pojawienie się renesansu karolińskiego. Stąd obecnie raczej nie mówi się w tym kontekście o “wiekach ciemnych” - jedynie czasem historycy używają tego wyrażenia jako potocznego opisu wczesnego średniowiecza. Próbą odpowiedzi na pytanie, jak ta epoka wpłynęła na kształt współczesności, jest dzieło Dana Jonesa “Świt królestw. Jasna historia wieków ciemnych”, w której podróżujemy od stepów Mongolii po oceaniczne brzegi Portugalii i lasy Skandynawii, by poznać codzienne życie ówczesnych ludzi, a także wydarzenia, które zadecydowały o kształcie późniejszego świata. O tej fascynującej epoce istnieją na szczęście świetne książki historyczne, które pozwalają zgłębić wydarzenia, postaci i codzienne życie ludzi żyjących w średniowieczu. W klasycznym już dziele “Czasy Konstantyna Wielkiego” Jacob Burckhardt i Paweł Hertz opisują dzieje Cesarstwa Rzymskiego jeszcze przed jego rozpadem, na przełomie wieków III i IV. Tych i innych książek o średniowieczu szukajcie na Woblink, także jako ebooków w formatach epub, mobi lub pdf.
Jednym z najważniejszych wydarzeń całej epoki były krucjaty - wyprawy zbrojne podjęta na wezwanie papieży przede wszystkim przez rycerzy europejskich. Organizowane były one w latach 10-95-1291 i ich głównym celem było odzyskanie Ziemi Świętej. Jednak religia mieszała się tutaj znacznie z polityką i ekonomią, tworząc niekiedy niezwykle splątane supły. Na szczęście w ich odplątaniu pomogą liczni specjaliści w tej tematyce i ich dzieła. Thomas Asbridge w książce “Krucjaty. Wojna o Ziemię Świętą” stara się opowiedzieć o tych zmaganiach zarówno z perspektywy chrześcijańskiej, jak i muzułmańskiej, a także wiernie odtworzyć przeżycia i wrażenia ludzi walczących po obydwu stronach tego konfliktu. O jego początku opowiada Peter Frankopan, oksfordzki historyk, przedstawiając nowe spojrzenie na jego przyczyny w ebooku “Pierwsza krucjata. Wezwanie ze Wschodu”. Z kolei Jonathan Phillips pochyla się nad późniejszą próbą wyzwolenia Ziemi Świętej w książce “Czwarta krucjata i złupienie Konstantynopola”. Dzieje Cesarstwa Bizantyńskiego, którego stolicą był właśnie Konstantynopol, do dziś fascynują wielu. Przetrwało ono upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego i wykształciło osobną od niego kulturę, a jego upadek dał początek Imperium Osmanów. Jego historię w dwóch tomach opisuje Jonathan Shepard. “Bizancjum ok. 500-1024” oraz “Bizancjum 1024-1492” to monumentalny podręcznik rzetelnie ukazujący aktualny stan badań nad rozmaitymi aspektami życia imperium, co pozwala także na dotarcie do sedna jego problemów. Czekają one na Was na Woblink jako książki papierowe, ebooki bądź audiobooki.
Jednym z najciekawszych zagadnień jest kwestia codziennego życia w średniowieczu. Jak radzili sobie ludzie w warunkach tak dalece odbiegających od tych, które znamy współcześnie? W co wierzyli, jak się ubierali, co jedli i jakie wykonywali zawody? Odpowiedzi na te pytania szukajcie wśród wielu fantastycznych ebooków opowiadających o życiu w średniowieczu! Wśród nich wyróżniają się dzieła skupiające się na średniowiecznej Polsce. “Jak przetrwać zarazy w średniowieczu” Barbary Faron, “Jak przetrwać… kobiety w dawnej Polsce” Karola Ossowskiego czy “Siedem śmierci. Jak umierano w dawnych wiekach” Barbary Faron i Agnieszki Bukowczan-Rzeszut to szczegółowe, a przy tym przystępnie napisane opracowania poszczególnych aspektów średniowiecznego życia. Niektóre z nich skupiają się na Krakowie, np. “Jak przetrwać w średniowiecznym Krakowie” Agnieszki Bukowczan-Rzeszut czy “W alchemii, w łaźni i pod szubienicą. Historyczny spacer po dawnym Krakowie” Barbary Faron, Agnieszki Bukowczan-Rzeszut i Karola Ossowskiego. Popularnymi autorami zajmującymi się różnymi aspektami ówczesnej codzienności są Frances Gies i Joseph Gies. Ich cykl “Życie w średniowieczu” stał się międzynarodowym bestsellerem. Obydwoje są specjalistami i pasjonatami tej epoki historycznej. Na wspomnianą serię składają się: “Życie w średniowiecznym zamku”, “Życie w średniowiecznej wsi”, “Życie w średniowiecznym mieście”, “Życie średniowiecznej kobiety”, “Życie średniowiecznej rodziny” oraz “Życie średniowiecznego rycerza”. Oprócz tego małżeństwo Giesów napisało także książkę “Przeżyj miłość w średniowieczu”. Te i wiele innych dobrych książek o tematyce średniowiecznej znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf)!
