25 lutego poznaliśmy nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025. Na tak zwanej długiej liście znalazło się jedenaście powieści oraz dwa zbiory opowiadań. W tym roku przewodniczącym jury został Max Porter, którego powieść „Lanny” była nominowana do tej nagrody w 2019 roku.

8 kwietnia jury wybierze z tej grupy nominowanych, czyli tzw. krótką listę. Znajdzie się na niej sześć tytułów. Nazwisko laureata bądź laureatki nagrody poznamy 20 maja. Zostanie ono ogłoszone podczas ceremonii w londyńskiej Tate Modern.

Przewodniczący tegorocznej edycji wyróżnienia opowiadał o książkach z długiej listy nominowanych:

W tych książkach ludzie dzielą się strategiami przetrwania; oszukują, kłamią, żartują i wprowadzają innowacje. Niektórzy ludzie nie są już z tej ziemi lub wysyłają wizje z przyszłości lub z równoległych wszechświatów. Książki te wprowadzają nas w mękę rodziny, miejsca pracy lub polityki państwa narodowego, w niemal duchową tajemnicę przyjaźni, w wewnętrzną architekturę erotycznych uczuć, w banalność kapitalizmu i we wzburzenie wiary.

13 nominowanych tytułów eksploruje szeroką gamę niezwykłych ludzkich doświadczeń. Czasem to historie rozdzierające serce, innym razem zabawne. To doświadczenia jednostek znajdujących się na marginesie, lub „niewidzianych” przez osobny sprawujące władzę. To także doświadczenia zwykłych ludzi, którym spotykamy każdego dnia.

Międzynarodowa Nagroda Bookera 2025 – nominacje

Z grona ponad 150 zgłoszonych książek jury wyłoniło tak zwaną długą listę nominowanych. Na ten moment w polskim tłumaczeniu ukazał się wyłącznie jeden tytuł. To „Wściekłe suki” Dahlii de la Cerdy  wydane nakładem wydawnictwa Filtry. To brawurowy debiut meksykańskiej pisarki i aktywistki. W trzynastu monologach bohaterek autora opowiada o biedzie i przemocy, a jej opowieści towarzyszą groteska i czarny humor. Pełno tu odniesień do kina i muzyki pop, lokalnych zwyczajów, legend i kultury narco. Dahlia de la Cerda pisze:

Co trzy godziny i dwadzieścia pięć minut w Meksyku ginie kobieta, rozczłonkowana, uduszona, zgwałcona, pobita do nieprzytomności, spalona żywcem, rozpruta ciosami noża, z połamanymi kośćmi i siną skórą. (…) Meksyk to olbrzymi potwór, który pożera kobiety.

Z doskonałą wiadomością przyszło wydawnictwo ArtRage, które zapowiedziało premierę dwóch kolejnych nominowanych tytułów: „Solenoid” Mircei Cărtărescu i „The Book of Disappearance” Ibtisam Azem. Dodatkowo wydawnictwo Czarne ma w swoich planach wydanie powieści „Do perfekcji” Vincenza Latronica.

Wszyscy nominowani pojawiają się po raz pierwszy z Międzynarodowej Nagrodzie Bookera. Trzy z tytułów to książkowe debiuty.  Na tegorocznej liście królują krótkie pozycje – aż 11 z nich liczy mniej niż 250 strony.

Wśród 13 nominacji do Nagrody Bookera 2024 znalazły się:

„A Leopard-Skin Hat”, Anne Serre, tłum. Mark Hutchinson (oryginalny język: francuski)


„On a Woman’s Madness”, Astrid Roemer, tłum. Lucy Scott (oryginalny język: niderlandzki)


„Heart Lamp”, Banu Mushtaq, tłum. Deepa Bhasthi (oryginalny język: kannada)


„Perfection”, Vincenzo Latronico, tłum. Sophie Hughes (oryginalny język: włoski)


„Eurotrash”, Christian Kracht, tłum. Daniel Bowles (oryginalny język: niemiecki)


„Under the Eye of the Big Bird”, Hiromi Kawakami, tłum. Asa Yoneda (oryginalny język: japoński)


„Hunchback”, Saou Ichikawa, tłum. Polly Barton (oryginalny język: japoński)


„Small Boat”, Vincent Delecroix, tłum. Helen Stevenson (oryginalny język: francuski)


„Reservoir Bitches”, Dahlia de la Cerda, tłum. Julia Sanches, Heather Cleary (oryginalny język: hiszpański)

(wyd. polskie: „Wściekłe suki”, tłum. Katarzyna Okrasko, Wydawnictwo Filtry)

Kup ebooka Wściekłe suki na Woblink.com

„Solenoid”, Mircea Cărtărescu, tłum. Sean Cotter (oryginalny język: rumuński)


„There’s a Monster Behind the Door”, Gaëlle Bélem, tłum. Karen Fleetwood (oryginalny język: francuski)


„On the Calculation of Volume I”, Solvej Balle, tłum. Barbara J. Haveland (oryginalny język: duński)


„The Book of Disappearance”, Ibtisam Azem, tłum. Sinan Antoon (oryginalny język: arabski)

 

Fundatorzy nagrody doceniają nie tylko rolę samego pisarza, ale także tłumacza. Nagroda finansowa – w wysokości 50 tysięcy funtów – jest dzielona między autora i osoby odpowiedzialnej za przekład. Dodatkowo każdy zakwalifikowany tytuł jest wyróżniany kwotą 5 tysięcy funtów – również dzieloną po równo między autora i tłumacza.

Międzynarodowa Nagroda Bookera (The International Booker Prize) została ustanowiona w 2005 roku i początkowo przyznawano ją za całokształt twórczości. Była wręczana co dwa lata. Od 2016 roku jest przyznawana za książkę napisaną przez pisarza, bądź pisarkę, dowolnej narodowości w języku innym niż angielski. Warunkiem jest tłumaczenie na język angielski i publikacja w roku poprzedzającym nagrodę. Pierwszym laureatem tego wyróżnienia został Ismail Kadare.  Warto przypomnieć, że w 2018 roku to wyróżnienie otrzymała Olga Tokarczuk. Jury wybrało jej książkę „Bieguni” („Flights”) w tłumaczeniu Jennifer Croft

Najnowszą laureatką w 2024 została Jenny Erpenbeck za powieść „Kairos”.

Nagroda Bookera 2024 – Jenny Erpenbeck nagrodzona za „Kairos”

Zdjęcie będące fragmentem grafiki wyróżniającej pochodzi ze strony https://thebookerprizes.com/