Prezentowany katalog jest pierwszą w polskiej historiografii próbą całościowego zebrania wiadomości o pożarach miast i miasteczek Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI-XVIII w. Zawiera informacje o blisko pięciu tysiącach pożarów, z których około dwa tysiące zostało dokładniej opisanych. W szczegółowych notach uwagę zwrócono m.in. na przyczyny poszczególnych klęsk ognia, czas ich trwania, skutki, jakie za sobą pociągnęły, śmiertelne ofiary. Wszystkie zapisy dotyczące ...

Prezentowana monografia stanowi pierwszą w polskiej historiografii próbę całościowego omówienia pożarów i ich następstw w Rzeczpospolitej Obojga Narodów od XVI do XVIII wieku. Opierając się na bardzo zróżnicowanych i rozproszonych źródłach rękopiśmiennych i drukowanych oraz starszej i nowszej literaturze przedmiotu, Andrzej Karpiński omawia kolejno: przyczyny wczesnonowożytnych miejskich pożarów (wojna, podpalenie, wyładowania atmosferyczne, nieostrożne obchodzenie się z ogni...

„Postrach całego świata” – tak w XVI w. Europejczycy nazywali Imperium Osmańskie. Turcy seldżuccy [tak w oryginale, w rzeczywistości tu i dalej chodzi oczywiście o Turków osmańskich – przyp. tłum.], którzy pojawili się w Azji Mniejszej pod koniec XIII w., już półtora stulecia później podbili znaczną część Półwyspu Bałkańskiego i zajęli stolicę Cesarstwa Bizantyńskiego – Konstantynopol. I chociaż początkowo mało kto traktował ich poważnie, jako że walki prowadzone przez Seldżu...

Książka traktuje o dziejach Prus, które w wyniku wojny trzynastoletniej (1454-1466) między zakonem krzyżackim a Polską, na mocy traktatu pokojowego zawartego w Toruniu (1466) podzielono na dwie części. Pomorze Gdańskie, odtąd nazywane Prusami Królewskimi lub Prusami Polskimi, wraz z Warmią przypadło Polsce, natomiast pozostałe ziemie pruskie (tzw. Prusy Krzyżackie) pozostały pod panowaniem Zakonu. Kolejna wojna Polski z zakonem krzyżackim (1519-1521) zakończyła się pokojem w ...

„Model szkoły humanistycznej, skrystalizowany w jezuickim Ratio studiorum (Neapol 1599), był międzynarodowy i interkontynentalny. Objął wychowanków różnej narodowości i kultur. Zgodnie z Ratio, studia językowe miały być otwarte na wiadomości z historii, prawa, geografii, wojskowości, religii czy zwyczajów, dotyczące świata antycznego. Jezuici dostrzegali jednak ambicje i oczekiwania społeczności, wśród których pracowali. Już Konstytucje Ignacego Loyoli kilkakrotnie podkreślał...

W błyskotliwej analizie Ostlinga polska czarownica stoi na skrzyżowaniu światów europejskiego i słowiańskiego, kultury wysokiej i niskiej, Kościoła i państwa, formalnej procedury sądowej i nieformalnych obrzędów pojednania oraz kontrmagii, religii i „zabobonu”, rzeczywistości i fantazji oraz kultury i jednostki. – Valerie Kivelson, „Slavic Review” 2013 Michael Ostling jest doktorem religioznawstwa i wykładowcą na Arizona State University. Współredaguje czasopismo „Magic,...

SPIS TREŚCI WSTĘP / 7 I. Ziemia mścisławska do 1566 roku / 7 II. Województwo mścisławskie w latach 1566–1764 / 14 III. Województwo mścisławskie w dobie stanisławowskiej 1764–1793 / 25 IV. Baza źródłowa / 29 V. Zasady wydania / 30 WYKAZ SKRÓTÓW / 33 WOJEWÓDZTWO MŚCISŁAWSKIE (XVI–XVIII wiek) / 49 BUDOWNICZY mścisławski / 49 CHORĄŻY mścisławski (chorągiew żółta, w czerwonym polu herb) / 51 CZEŚNIK mścisławski / 54 HORODNICZY mścisławski / 66 KASZTELAN mścisła...

Praca poświęcona jest metalowym dewocjonaliom pochodzącym z okresu od 1600 roku do XVIII wieku, pozyskanym przede wszystkim z badań archeologicznych prowadzonych w Polsce. Rozważania autora koncentrują się wokół ustaleń identyfikacyjnych i znaczenia tych obiektów jako składnika polskiej obyczajowości. Osobna część opracowania zawiera uwagi i spostrzeżenia autora na temat zagadnień konserwatorskich tej specyficznej grupy zabytków.

Ostatni tom dokumentujący rozpoczęte w 1978 r. badania naukowe nad XVI-wiecznymi zbiorami BUW, zawierający szczegółowe opracowanie bibliograficzne i proweniencyjne druków z tego okresu. Autorzy Katalogu rejestrują cały ponad 13-tysięczny XV- i XVI-wieczny zasób (polonika oraz druki obce) i poza opisem bibliograficznym przytaczają dane o każdym zachowanym egzemplarzu, jego pochodzeniu i oprawie. Tom 7 liczy ponad 800 stron i zawiera opisy druków z zakresu liter Sla-Ż, a także...

Tom 4 Katalogu druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie obejmuje hasła od litery F do K. Zawiera wykaz druków, liczne indeksy i konkordancje, a także tablice i kolorowe ilustracje. Publikacja o fundamentalnym znaczeniu dla badaczy zabytków piśmiennictwa, pochodzących z XVI wieku, a także naukowców zainteresowanych dostępem do obszernych, usystematyzowanych i precyzyjnie opracowanych źródeł pisanych.

Prezentowana książka powstała na podstawie szerokiej kwerendy źródłowej przeprowadzonej w archiwach w Łodzi, Bydgoszczy, Kutnie, a także w zasobach IPN. Dzieli się na dwie części. Pierwsza składa się z trzech rozdziałów przedstawiających historię Żydów w układzie chronologicznym: rozdz. I – do czasów rozbiorów, rozdz. II – okres rozbiorów, rozdz. III – okres dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej. W drugiej części przedstawiono przykładowe dokumenty od XVIII do ...

Szósty w serii (przedostatni) tom cyklicznego wydawnictwa, przygotowywanego przez pracowników Gabinetu Starych Druków BUW, obejmuje litery P – Ska. Publikacja przydatna historykom tego okresu, badaczom historii książki, stanowi także bezcenną listę materiałów źródłowych dla miłośników starych druków oraz historyków sztuki pragnących zapoznać się z klejnotami XVI-wiecznej sztuki drukarskiej i introligatorskiej. Kolejna (36) pozycja z serii Acta Bibliothecae Universitatis Varso...

W książce pokazano sposoby i zakres działania przestępców zawodowych, zwłaszcza złodziei, rozbójników, organizatorów nierządu i prostytutek, meliniarzy i paserów. Omówiono przestępczość okazjonalną – drobne kradzieże, zabójstwa, dzieciobójstwa, także przestępstwa obyczajowe. Poznajemy relacje świata przestępczego z miejskimi służbami porządkowymi, częstotliwość i rodzaje stosowanych w śledztwach tortur, ich skuteczność i wiarogodność zeznań. Przedstawiono kary orzekane za pos...

Jest to już piąta publikacja Wydawnictwa Naukowego UMK z serii „Abacus” poświęcona zagadnieniom historii rachunkowości prezentowanym na cyklicznych, odbywających się co dwa lata, konferencjach na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania UMK. Poprzednie nosiły podtytuły Od źródeł rachunkowości po współczesność (Toruń 2014), Od instruktarzy gospodarczych po współczesne podręczniki rachunkowości (Toruń 2016), Od Richarda fitz Nigela do Jana Falewicza (2018), Od Kasy Generalnej ...

"pracowanie ""Wojny i wojskowość polska w XVI wieku"" to pierwsza w krajowej historiografii synteza dotycząca problematyki historyczno-wojskowej ""złotego wieku"" dziejów polskich. Tom II obejmuje lata 1548-1575 i podzielony jest na trzy części. W pierwszej omówiono organizację sił zbrojnych. Opisano tutaj sposoby finansowania wojska, metody rekrutacji, liczebność i strukturę, uzbrojenie i wyposażenie wojsk, skład narodowościowy i społeczny, sytuację materialną żołnierzy, p...

"Badania oparto na materiale źródłowym dotyczącym Starej i Nowej Warszawy w okresie późnego średniowiecza. Wśród czynników skłaniających do skupienia się na aglomeracji warszawskiej były kompletności dostępność podstawowego źródła, czyli ksiąg miejskich, które w przypadku Nowej Warszawy zaczynają się w roku 1416, w odniesieniu zaś do Starej Warszawy w 1427 roku, co pozwala na częściową rekonstrukcję rodzin, stwarzając tym samym podstawy analizy demograficznej [...] Niemniej ...

Tom Ewangelicyzm reformowany ... gromadzi studia historyków literatury, historyków i teologów, będące wynikiem badań nad kulturowym dziedzictwem kalwinizmu w państwie polsko-litewskim. Analizowano epistolografię, katechizmy, kancjonały, pieśni, psalmy, oracje, postylle, traktaty parenetyczne, teologiczne i filozoficzne autorstwa m.in. Mikołaja Reja, Jakuba Lubelczyka, Bartłomieja Keckermanna czy Daniela Kałaja. Badania dowodzą otwartości polskich ewangelików reformowanych na ...

Zwyczaj, czyli praktykowane w danej społeczności wzory zachowań, stanowi po dziś dzień źródło prawa, czyli jest jednym z uznanych sposobów tworzenia norm prawnych w społeczeństwie. W odróżnieniu od ustawy, która jest współcześnie w przeważającej większości państw podstawowym źródłem prawa i powstaje z woli ich organów władzy, zwyczaj rodzi się w łonie praktykującej go wspólnoty, na podstawie z reguły milczącej zgody jej członków. W dzisiejszym systemie prawnym, w porównaniu z...

W części zasadniczej nowatorska praca Henryka Szlajfera opiera się na źródłach drukowanych (wizytacje, sprawozdania, dzienniki podróży, rzadziej pamiętniki) oraz światowej literaturze przedmiotu. Czytelnik otrzymuje potężną dawkę mało znanych faktów i ciekawych interpretacji zdecydowanie poszerzających wiedzę nie tylko na temat bezpośrednich konsekwencji wielkich odkryć geograficznych, lecz także losów Żydów wygnanych pod koniec XV wieku z Hiszpanii i Portugalii. Książka nie...

Nowego opracowania i osadzenia w historycznym kontekście – w stosunku do prac cennych, acz w większości noszących już negatywne piętno czasu – domagałyby się poglądy polityczne i społeczne Jana Ostroroga i Filipa Kallimacha. […] Ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza uczonych z drugiej połowy XIX wieku i pierwszego piętnastolecia po II wojnie światowej, cieszył się traktat pierwszego z nich. […] Oba dzieła odzwierciedlają specyficzne tło polityczne epoki. Był to czas umacniania...

Myśl krakowskiego praktycyzmu w XV i XVI wieku niewątpliwie legła u podstaw praktycznego zorientowania polskiej filozofii. Potrzeba nieustannego odnoszenia filozoficznego też i teorii do praktyki życia duchownego, społecznego i politycznego stale towarzyszyła krakowskim mistrzom , a w konsekwencji doprowadziła do powstania odrębnego prądu w myśli polskiej, którego naczelny postulat dotyczy podejmowania działań, aktywności, wysiłków. Czym jest zatem praktycyzm krakowski? Czy ...

Ewa Dubas-Urwanowicz – absolwentka Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, przez lata związana z Uniwersytetem w Białymstoku. Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych. Autorka takich między innymi książek, jak: O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w latach 1576-1586, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2013; Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Wydawnictwo UwB, Białystok 1997. Współorganiz...

Tom 5 Katalogu druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie obejmuje hasła od litery L do O. Zawiera wykaz druków, liczne indeksy i konkordancje, a także tablice i kolorowe ilustracje. Publikacja o fundamentalnym znaczeniu dla badaczy zabytków piśmiennictwa, pochodzących z XVI wieku, a także naukowców zainteresowanych dostępem do obszernych, usystematyzowanych i precyzyjnie opracowanych źródeł pisanych.

Praca niniejsza jest próba uchwycenia wszystkich duchownych pełniących określone funkcje i posiadających beneficja w instytucjach kościelnych działających na terenie ziemi wieluńskiej w latach 1456-1505. Omówione zostało również duchowieństwo zakonne, związane z trzema klasztorami działającymi na terenie Wieluńskiego.