Powieść Berenta stanowi literackie podsumowanie pierwszej dekady Młodej Polski. Akcja „Próchna” toczy się w barwnym i zróżnicowanym pod wieloma względami środowisku artystycznym końca XIX wieku. Bohaterami są przedstawiciele wszystkich dziedzin sztuki: aktor, dziennikarz, muzyk, dramaturg oraz malarz, lekarz-poeta, śpiewaczka operowa czy też gwiazda kabaretu. Jako zgorzkniali dekadenci głoszą moralny upadek świata artystycznego i toczą nieprowadzące donikąd dysputy o sztuce...
Akcja wydanej w 1918 roku powieści Wacława Berenta „Żywe kamienie” rozgrywa się na przełomie XIII i XIV wieku. Opowiada o średniowiecznych wędrownych artystach, których przybycie zmieniło oblicze miasta całkowicie pogrążonego w marazmie. Historia przedstawia zmierzch średniowiecznej kultury teokracji. Utrzymana w duchu Młodej Polski rozprawia na temat znaczenia sztuki i artysty oraz ich posłannictwie.
Powieść eksperymentalna Wacława Berenta, której akcja rozgrywa się w ciągu jednego lutowego wieczoru roku 1904. Podczas przyjęcia karnawałowego spotykają się osoby z różnych grup społecznych: zarówno wykształconej elity, jak i prostego ludu. Utwór zbudowany z wielu mikroscenek na wzór dramatu, co pozwala czytelnikowi zanurzyć się głęboko w opisywane wydarzenia i niemal stać się ich uczestnikiem.
Lodowy połysk czarnej tafli fortepianu i mocne lśnienie posadzki rzucały mu na salę jakby pył powietrzny i ogromne zmatowanie barw w głębi. W tym dla oka oddaleniu tonowała się jaskrawa rozmaitość kobiecych strojów w kilka plam zamglonych pod czarnym wirem mężczyzn. Tylko na krześle najbliższym odsadą barw mocnych — widniała jakaś bluzka o wodnej zieleni, twarz otwarta, jasna i włos ciemny, rozjaśniany w ciepłe połyski, zda się, kontrastem do tej hebanowej czerni fortepianu, ...
Kazimierz Zaliwski snuje opowieść, w której stara się zrozumieć, co wpłynęło na jego obecną sytuację oraz poczucie klęski. Wraca pamięcią do nieodległej przeszłości, kiedy jako absolwent gimnazjum i dobrze zapowiadający się literat postanowił zostać robotnikiem w fabryce. Uwiedziony postępowymi doktrynami i hasłami (jak utylitaryzm, praca organiczna czy praca u podstaw) zapragnął stać się kimś wytwarzającym konkretne i przydatne wszystkim przedmioty. „Fachowiec” nie jest jedn...
