Książka jest bogata w dobrane świadectwa koniecznej a zarazem nieuchronnie ułomnej i świadomej tego faktu współczesnej reprezentacji. Podejmuje temat jej niezbędnych prób w imponującym a przejrzystym wymiarze celnie trafionych zdarzeń: w Polsce, w Europie, w świecie. Przywołuje fakty i świadectwa od pierwszej wojny światowej, walk w międzywojennej Hiszpanii, poprzez obronę Warszawy w 1939 aż po podobnie graniczne sytuacje w toku całej drugiej wielkiej wojny. Przedstawia losy ...
Tom pod redakcją profesora Adama Dziadka jest niezwykle cenny. Wypełnia znaczącą lukę w naszej, czyli polskiej, wiedzy na temat studiów męskich. Przedstawia te studia jako część szeroko zakrojonych badań obejmujących wszystkie chyba tradycyjnie wyodrębniane dyscypliny w naukach humanistycznych i społecznych. Zarysowuje frapujące perspektywy dla literaturoznawstwa zainspirowanego studiami męskimi. Sprzyja próbom przeprowadzenia w Polsce ważnej zmiany kulturowej - polega ona na...
„Biblioteka Pisarzy Staropolskich” prezentuje nowocześnie opracowane edycje ważnych dzieł literatury dawnej. Tomiki z tej serii, łączące cechy wydania krytycznego i popularnego, przeznaczone są zarówno dla historyków literatury, jak i studentów, uczniów oraz wszystkich, których interesuje przeszłość naszej kultury. „Wiersze zebrane” Andrzeja Zbylitowskiego – nie tylko otwierają drogę polskiej literaturze ziemiańskiej, lecz stanowią także przykład charakterystycznej twórczości...
Wymagamy od intymistów, oprócz szczerości, by opowiadali historię swojego życia w sposób otwarty, klarowny i jawny. Ten warunek nie jest spełniony, jeśli autorzy z jakichś względów nie piszą o sobie wprost i zamiast tego prowadzą gry z przyjętymi konwencjami wyznawania. Podstawowym celem tej książki jest scharakteryzowanie rozmaitych przetworzeń tradycyjnego paradygmatu gatunkowego autobiografii. Materiał empiryczny stanowią teksty Kazimierza Brandysa, Stanisława Lema, Roman...
Model romantyczny, choć dziś już jest głównie częścią historii medycyny, może być oceniany rozmaicie. Niektórzy, istotnie, uznają go za niewiele znaczący epizod w dziejach sztuki lekarskiej, do tego o charakterze konserwatywnym albo nawet wstecznym. Inni natomiast, i chyba nie są oni w mniejszości, uważają, że medycyna romantyczna odegrała pewną rolę zarówno w przezwyciężeniu kryzysu, jaki zapanował w XVIII stuleciu, jak i w ponownym samookreśleniu się medycyny somatycznej i ...
Co oznacza tytuł dramaty Mickiewicza? Czym i kim są DZIADY? Czemu i komu w dramacie i w całej twórczości Mickiewicza przysługiwało to miano? Czym były dziady w roku 1823, a w co przeobraziły się w roku 1832? Dziady to święto, obrzęd, ale dziady to też zmarli, postaci mediumiczne, guślarze, poeci. Dziad jest typem bohatera literackiego, ale dziad (lirnik) to także forma poetyckiej autokreacji. Dziady nie stanowią jednak wyłącznie sfery wartości. Dziady to również czynnik zagro...
Wspólnoty emocjonalne nie opierają się na jednej bądź dwóch emocjach, ale na całych ich konstelacjach albo zestawach. Specyficzny charakter tych wspólnot bierze się nie tylko z emocji, na które kładą nacisk - a nie jedynie ze sposobów i kontekstów takiego działania - lecz także z emocji, które klasyfikują jako uczucia niższej rangi lub których w ogóle nie dostrzegają. Aby odszukać i zbadać wspólnoty emocjonalne, czytam powiązane ze sobą teksty, wynotowując wszystkie słowa, ge...
Drugie, zmienione i poprawione wydanie listów Marii z Szetkiewiczów Sienkiewiczowej [...]: Po pierwsze - rozbudowuje, poszerza i w niektórych wypadkach zmienia naszą wiedzę o biografii i twórczości Sienkiewicza. Określa rolę, jaką w kształtowaniu się osobowości i ewolucji warsztatu pisarza odegrała jego pierwsza żona. Szczególnie ważne - uwidocznione w listach - są relacje między małżonkami, co dodatkowo podkreślają dopiski, najczęściej o charakterze żartobliwym. Tu również ...
Druga część Form męskości pod redakcją Adama Dziadka przynosi kapitalny przegląd sposobów użycia kategorii męskości (męstwa) do opisu kultury polskiej epok dawnych. Domysł redaktora tomu i współpracujących z nim autorów był bowiem jak najbardziej słuszny: jeśli męskość jest ważną kategorią kulturową, to musi mieć swoją historię, musi potwierdzać się w wielu ewoluujących wcieleniach i ujęciach, musi grać na różnych piętrach dyskursu publicystycznego, artystycznego, stricte pol...
W polskiej humanistyce i naukach społecznych od kilku lat odbywa się wielkie nadrabianie zaległości w dziedzinie studiów (o) męskości/ach. Tzw. masculinity studies, które na świecie od dawna stanowiły ważny obszar badań nad płcią kulturową, u nas zaistniały zastanawiająco późno. Jeszcze do niedawna perspektywa genderowa w zasadzie tożsama była z women studies i akademickimi nurtami feministycznymi. Z czasem włączyły się do niej studia nad nienormatywnymi seksualnościami, któr...
SŁAWOMIR BURYŁA - profesor w Instytucie Polonistyki i Logopedii Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie. Zajmuje się współczesną literaturą polską, a zwłaszcza prozą wojny i okupacji, Holokaustu oraz edytorstwem i kulturą popularną. Jest autorem m.in. Opisać Zagładę (Wrocław 2006), Tematy (nie)opisane (Kraków 2013), Wokół Zagłady (Kraków 2016), Rozrachunki z wojną (Warszawa 2017). W 2012 roku w IBL PAN ukazała się pod jego redakcją, Doroty Krawczyńskiej oraz Jacka Le...
Nowa poezja polska wobec tradycji czyni przedmiotem namysłu lirykę polska po 1989 roku tworzoną przez autorów urodzonych w latach 60. i młodszych, tych, których debiuty przypadły na okolice przełomu XX i XXI wieku. Poezja po „zmianie paradygmatu” ukazana jest tu w kontekście jej wieloaspektowych relacji z szeroko rozumianą tradycją - literacką i kulturową - zarówno tą rodzimą (bliską, którą stanowią dzieła generacyjnych poprzedników oraz Starych Mistrzów), jak i obcą (krąg wp...
Napisane zapewne ok. połowy VI wieku Elegiae Maksymiana należały przez pewien czas do kanonu średniowiecznych lektur szkolnych jako tekst odpowiedni zwłaszcza dla młodszych uczniów. Zalecano je szczególnie z uwagi na ich specyficzny walor edukacyjny: w sposób dokładny, nawet przejmujący opisują bowiem udręki i nieszczęścia starości. W Akademii Krakowskiej był Maksymian czytany jeszcze w XV wieku. Co zaś najbardziej niezwykłe, gdyż zadecydował o tym zbieg okoliczności, to on w...
(…) Książka zarówno zawiera rozważania pojęciowe i teoretyczne, jak i zdaje sprawę z dzisiejszych zastosowań badań nad dyskursami konfliktu w różnych dziedzinach humanistyki (zwłaszcza okołoliterackiej). Mamy nadzieję, że zainspiruje dalsze badania tego skomplikowanego, ale równocześnie centralnego zjawiska współczesnej komunikacji – nie tylko literackiej.
Od Redaktorów
Pierre-Marc de Biasi (ur. 1950), literaturoznawca, filozof, malarz i rzeźbiarz. Od stycznia 2006 dyrektor naukowy Instytutu Tekstów i Rękopisów Współczesnych (ITEM) w paryskim CNRS, wykładowca uniwersytetów Paris 7 i Paris 4, współpracownik wydawnictw naukowych, członek redakcji pisma „Genesis”. Pierre-Marc de Biasi jest współtwórcą francuskiej krytyki genetycznej, autorem wielu książek i rozpraw dotyczących tej dziedziny, jak również historii pisma, papieru i nowych technolo...
Dyskont słów to książka która w pewnym sensie napisała się sama. Jeśli w tym stwierdzeniu jest przesada, to tylko niewielka. To książka o porywającej przygodzie, jaką są nowe technologie i gwałtowna zmiana technologiczna i komunikacyjna, oraz o języku nowych mediów. Zmiany są tak szybkie, że czasami można mieć obawy, czy jeszcze wiemy, o czym mówimy i czy się rozumiemy. Słownik uzupełniają szkice pisane w latach 2006-2013. Nie są one wzorem chłodnego akademickiego dystansu, g...
Śmiech w twórczości Zbigniewa Herberta ma wiele odsłon -jest motywem poetyckim, zagadką filozoficzną, projektowaną reakcją odbiorcy, wreszcie odpowiedzią samego pisarza na otaczającą go rzeczywistość. Ma też wiele odcieni - bywa nostalgicznym uśmiechem, zabawą słowem poetyckim i tradycją literacką, dowcipem językowym, ale też reakcją obronną na zło i niesprawiedliwość, szyderstwem, narzędziem mającym poprawiać świat albo odpowiedzią na absurd i grozę rzeczywistości. To poprze...
Praca Ewy Kołodziejczyk jest pierwszą tak obszerną i tak dobrze udokumentowaną rozprawą oświetlającą biografię intelektualną Miłosza oraz jego strategię życiową i pisarską w latach powojennych. Autorka wydobywa na światło dzienne bogate materiały archiwalne (najbardziej frapujące są rękopisy z Beinecke Library), niezwykle szeroko też odsyła do ówczesnej amerykańskiej prasy polityczno-kulturalnej, nie mówiąc już o czasopismach i archiwach krajowych. Ponadto posługuje się z wyc...
Czy wciąż jeszcze piszemy i czytamy dramaty? A może inaczej powinniśmy nazywać teksty pisane z myślą o teatrze, ale przecież wciąż, pierwotnie, adresowane do czytelników? Od kilku dekad miejsce dramatu zajmują teksty dla teatru, adaptacje sceniczne, remiksy klasyki albo kompilacje cytatów podane verbatim. Teatr w epoce postdramatycznej wydaje się nie potrzebować dramatu jako tekstu literackiego, wystarczają mu słowa do użytku scenicznego. W przekonaniu wielu ludzi teatru dram...
Żeromski w Niepodległej - to ostatnie, najszczęśliwsze lata prywatnego życia pisarza. Jednak nie tylko tkwił w burzliwym kontekście epoki, ale z gniewem i z nadzieją, bez pardonu, do końca walczył przeciw temu, co w powstającej ojczyźnie wdeptywało "w błoto" dawne ideały. Coraz gwałtowniej był atakowany, obrzucany ohydnymi kalumniami - nawet w dzień pogrzebu. Pożegnał się z ojczyzną rozpaczą Przedwiośnia. Lecz pozostały z tamtych powojennych lat także - i przede wszystkim - k...
Na przekór filozoficznym przeświadczeniom epoki, wbrew dominującym tendencjom teatralnym, wobec obojętności większości badaczy i krytyków, w wąskim gronie utalentowanych entuzjastów, którzy na różne sposoby usiłują zaciekawić swoją twórczością wydawców i dyrektorów scen, powstają dziś teksty stale i od nowa sprawdzające możliwości podmiotowego przeżywania świata w jego wielu wymiarach. Co więcej, są to utwory w taki sposób angażujące odbiorcę, by to on sam jako czytelnik albo...
Monografia Grzegorza Grochowskiego stanowi zapis wnikliwych przemyśleń na temat aktualnej sytuacji w dziedzinie gatunkowych porządków dyskursu, zwłaszcza taksonomii literackich. Porządki te oglądane są z perspektywy rożnych porządków metodologicznych ostatnich dziesięcioleci rozwijanych w nurcie literaturoznawstwa ponowoczesnego, a wnioski wypływające z tych propozycji rozpatrywane są pod kątem przydatności analitycznej poszczególnych rozwiązań. Jest to praca świetnie oddając...