L. De la Forge uczestniczył bowiem w dyskusji, która najdoskonalszy swój wyraz znalazła w myśli N. de Malebranche’a. Mowa tu o okazjonalizmie i kwestii przyczynowości w naturze. Wątek ten podejmowany był już po wystąpieniu naszego autora przez niemal wszystkich i to właśnie w związku z Descartes’em, do którego go odnoszono. Znajdziemy go u wspomnianego Malebranche’a, ale i u Spinozy, Leibniza i wielu pomniejszych. Z drugiej strony należy przyznać, że gdyby wszelkie p...
Marcin z Bragi żył w VI wieku, pochodził z głębokiej prowincji Panonii, a działał również w nie mniej głębokiej prowincji, w odległej od jego ojczyzny - Galicji. Znał nieźle język grecki, rzecz rzadka w tamtych czasach na Zachodzie, przybył do Galicji wioząc ze sobą rękopisy greckie, a Kościoł w tej prowincji starał się zreformować przy pomocy pism ascetycznych mnichów Pustyni Egipskiej i kanonów soborów oraz synodów wschodnich, ale także dzieł pogańskiego pisarza - Seneki....
Celem pracy zarówno Protagorasa, jak i Sokratesa było przygotowanie młodzieży do życia obywatelskiego. Protagoras zorganizował i ujął w ramy zawodu swą działalność nauczycielską i pedagogiczną. Sokrates uprawiał ją przygodnie i jakby od niechcenia. Każdy z nich miał na oku to, żeby z młodzieńców, którzy z nimi obcowali, porobić dzielnych, a tym samym szczęśliwych i pożytecznych ludzi. Wyrabianie dzielności jednako pojętej i pomoc w pracy nad sobą - to był wspólny cel Sokrates...
Filozofia kojarzy się przeciętnemu człowiekowi z poważną, trudną często do zrozumienia dziedziną nauki, która na dodatek posługuje się hermetycznym językiem znanym tylko profesorom uniwersytetów lub domorosłym mędrcom. Tymczasem autor "Dialogów ksantypicznych" w sposób beztroski i momentami bezczelny kpi z uznanych starożytnych filozoficznych autorytetów. Pod płaszczem humoru i quasi naukowych dociekań przemyca swą spiskową teorię dziejów. Sokrates, Platon, Parmenides czy Ary...
Nierówność jest uzasadniona religijnie przez niepowtarzalny, indywidualny los osoby ludzkiej w wieczności. Nie oznacza to, rzecz jasna, że nie należy ludziom pomagać i sprawiać, by ich ziemski los stawał się coraz lepszy. Przeciwnie, niesienie pomocy i czynienie ludzkiego losu bardziej znośnym jest wypełnieniem nakazu miłości. Nie oznacza to jednak wcale, że należy buntować się przeciwko pierwotnym podstawom Boskiego porządku świata, niszczyć je i przeciwstawiać Boskiemu sens...
Filozofia Średniowiecza to najnowsze napisane w Europie, syntetyczne przedstawienie dziejów myśli tego okresu. Książka omawia na podfstawie najnowszych badań w jasny i systematyczny sposób złożoną problematykę filozofii średniowiecznej, stanowi znakomite wprowadzenie w myśl tej epoki, a zarazem dorównuje wnikliwością i poziomem naukowym klasycznym opracowaniom akademickim.
Historia medycyny, po pierwszym wydaniu w roku 1935 uznana została za najlepszy podręcznik tej dyscypliny naukowej w Europie. Doczekała się przekładu i wydania węgierskiego, a edycję francuską uniemożliwił wybuch wojny. To klasyczne dzieło napisane zostało piękną polszczyzną, bez dłużyzn i niepotrzebnych uściśleń. Pozostaje do dzisiaj skarbnicą wiedzy medycznej nie tylko na użytek lekarzy ale także wszystkich humanistów.
Wstęp do psychoanalizy to najbardziej znana, klasyczna już książka Freuda, która zapoczątkowała rozwój i popularyzację psychoanalizy jako teorii, metody badawczej i środka terapii. Zawiera cykl wykładów wygłoszonych przez autora w latach 1915-1917 przed audytorium składającym się z lekarzy i "laików obojga płci", którym wyjaśniał podstawowe założenia swej koncepcji. Znając główne zastrzeżenia, jakie wobec niej wysuwano, wykłady te potraktował niezwykle poważnie, przygotowując...
Jeśli ktoś, nie zważając na właściwą miarę, daje mniejszym większe – statkom żagle, ciałom pokarmy, a duszom władze – wszystko się wywraca i, butnie rozrośnięte, wnet popada już to w choroby, już to w płód buty, niesprawiedliwość. Co w takim razie mamy tu na myśli? Czy nie coś takiego: nie istnieje – przyjaciele – żadna śmiertelna dusza, której natura, młoda i niepoddana żadnej kontroli, byłaby kiedyś w stanie unieść największe pośród ludzi rządy, tak aby w swym myśleniu nie ...
(...) Dialog Parmenides nie jest wyrazem jakiegoś bankructwa Platona. On tak wyglądać może tylko temu, kto by w Platonie widział dogmatyka, gotowego śmierć ponieść za swoje przekonania. Tymczasem on spisywał nie swoje przekonania, tylko swoje supozycje. Przecież, nawykowo już, mawiał stale : "Jak to tam jest naprawdę, to jeden tylko Pan Bóg wie, ale jak się ta rzecz przedstawia i do czego się wydaje podobna, to mogę powiedzieć, jeżeli się tylko nie pomylę (...)
Orędzie chrześcijańskie dostarcza odpowiedzi na pytania ukryte w ludzkiej egzystencji. Odpowiedzi te zawierają w objawicielskich wydarzeniach, na których opiera się chrześcijaństwo, i są czerpane przez teologię systematyczną ze źródeł, poprzez medium, według normy. Ich treść nie może się wywodzić z pytań, tj. z analizy ludzkiej egzystencji. Są one "wypowiadane" do ludzkiej egzystencji spoza niej.
(...) Można nie zgadzać się z założeniami jego [Kanta] etyki, ale trudno zaprzeczyć, że postulaty i dylematy jego filozofii straciły aktualność. O zasadzie imperatywu kategorycznego i idei „państwa celów” traktuje właśnie Uzasadnienie metafizyki moralności. Książka mogąca stanowić wstęp, prolegomenę - używając języka z epoki Kanta - do studiów nad jego filozofią. Przybliża bowiem klimat, język i pojęcia dzieł filozofa, zwłaszcza z okresu krytycyzmu, ostatniego i najważniejsze...
Klasyczne już prace Charlesa H. Kahna poświęcone lingwistycznym podstawom greckiej koncepcji bytu, stanowią bez wątpienia świadectwo jednego z najważniejszych przedsięwzięć filologiczno-filozoficznego całego ubiegłego stulecia. Ich publikacja w latach siedemdziesiątych zainicjowała zwrot lingwistyczny w badaniach nad grecką myślą filozoficzną, skutkując przewrotem metodologicznym, który porównywać można prawdopodobnie jedynie z dokonaniami tzw. szkoły tybingeńskiej, a zwłaszc...
[…] obyśmy nigdy nie dali uwieść się jakiejś niegodnej skłonności do jakiejkolwiek gałęzi studiów tak dalece, by zapomnieć, że nasza prawdziwa wiedza, szlachetność i siła polegają na znajomości Wszechmocnego Boga. Przyroda i człowiek są przedmiotami naszych studiów, lecz Bóg jest wyższy ponad wszystko. Łatwo jest zgubić Go w Jego dziełach; łatwo przywiązać się zanadto do naszych dążeń, zastąpić nimi religię i podniecać naszą pychę. Nasze świeckie zdobycze nie zdadzą się nam n...
Autor rozważa temat „filozofii dziejów” w dwojakim ujęciu: po pierwsze, czy i jak można wkomponować filozofię dziejów w historię; i po drugie, czy filozofia dziejów ma jeszcze prawo do istnienia; kwestie te usiłuje się rozwikłać w szerokich ramach periodyzacji filozofii dziejów: od powstania historiozoficznego myślenia (Grecy i Augustyn), poprzez klasyczny nowożytny rozwój filozofii dziejów (myśliciele nowożytni, Kant, Fichte, Hegel, Marks), aż po kryzysy i przeformułowania m...
Przekazaną wersję Kantowskiej NAUKI PRAWA od samego początku odbierano jako tekst intrygująco ważny, lecz równocześnie zniechęcająco trudny. Skarżono się, że przy staranniejszej lekturze ujawnia on wiele miejsc nie tylko beznadziejnie niezrozumiałych, lecz także jawnie niespójnych. Do pewnego czasu te jego defekty składano głównie na karb nienajmłodszego już wieku autora - w roku wydania swojego dzieła Kant miał 73 lata - i związanego z tym ponoć spadku jego sił twórczych....
W drugiej połowie XIX w. kronika Marcina Polaka otrzymała edycję krytyczną w ramach serii Scriptores słynnego niemieckiego wydawnictwa źródłowego Monumenta Germaniae Historica. To skądinąd pozytywne wydarzenie stało się jednocześnie przyczyną głębokiej niełaski, w jaką kronikarz popadł wśród pozytywistycznie nastrojonych historyków. Osądzona jako nieciekawa, wtórna, bałamutna i pełna bajek i wymysłów Kronika Marcina Polaka została zepchnięta na bok i zapomniana. Jedynie w fac...
Wydanie, które obecnie ujrzy światło dzienne tym różni się od pierwszego polskiego przekładu, że na przykładzie tekstu samego M. Blocha pokazuje „otwarty” i „niezakończony” charakter dzieła historycznego. Dzięki pracy najstarszego syna M. Blocha, Etienne‘ a, możemy przynajmniej trochę prześledzić, w jaki sposób sam Bloch redagował i zmieniał swoje dzieło. Rzecz oczywista, że wartości tej książki nie wyczerpują możliwości wpisania jej jako głosu, co prawda z oddali, w ważnych ...
Studium z zakresu filozoficznej etyki, wyodrębnionym z Summy teologii św. Tomasza z Akwinu. Obejmuje on kwestie 47–56 z „drugiej części drugiej części” (Secunda Secundae) Tomaszowego dzieła, w których Akwinata przedstawia swoją koncepcję roztropności czy też praktycznej mądrości (prudentia), stanowiącą (…) swoistą kontynuację Arystotelesowskiej teorii (phronesis)
fragment Wstępu tłumacza
Amerykańska antropologia narodziła się w księgarni, w Albany, w 1844 roku. Tutaj Lewis Henry Morgan, adwokat, członek półtajnego bractwa „irokeskiego”, przypadkowo spotkał Ha-sa-no-an-da – Ely’ego Parkera, Indianina z ludu Seneka, późniejszego adiutanta gen. Ulyssesa Granta. Dzięki współpracy zafascynowanego Indianami prawnika i młodego Seneki siedem lat później powstała słynna Liga Ho-de'-no-sau-nee, czyli Irokezów, określana mianem pierwszej prawdziwej etnografii i najl...
