Tom 10 serii "Humanizm w języku polskim". Główne problemy poruszane w tomie to teorie i koncepcje języka inspirowane humanizmem oraz historycznojęzykowe badania semantyczne. W pierwszym przypadku przebadano wypowiedzi sformułowane na gruncie filozofii, teologii i retoryki, dotyczące języka jako właściwości „istotowej” człowieka (homo loquens), instrumentu poznania natury i sfery transcendentnej, elementu kultury, depozytu dziedzictwa narodowego, tworzywa twórczości, gwaranta ...
Przygotowana do druku księga ziemska jest jedną z najstarszych ksiąg sądowych w Polsce. Na połączonych składkach mieści niemal 6 tys. lakonicznych, sporządzonych niestarannym, trudnym do odczytania pismem zapisek, zawierających unikalny materiał źródłowy, w zasadzie niepotwierdzony w innych źródłach i słabo wykorzystany w literaturze ze względu na ograniczoną dostępność rękopisu, trudności paleograficzne. Wydawcy zidentyfikowali osoby i miejscowości pojawiające się w tekstach...
Związek Ziem Północno-Wschodnich RP był powstałą w 1942 r. społeczno-polityczną organizacją, skupiającą przebywających na uchodźstwie byłych mieszkańców Kresów Północno-Wschodnich. Autor charakteryzuje środowisko osób tworzących Związek oraz wskazuje pola działalności tej organizacji. Jednocześnie stara się dać odpowiedź na pytanie, jakie miejsce zajmował Związek w strukturach polskiej emigracji politycznej na Zachodzie.
To pierwsza publikacja o charakterze naukowym omawiająca wieloaspektową twórczość kobiet-artystek w okresie odwilży oraz ich miejsce i znaczenie w dyskursie nowoczesności. Jest ona także próbą zrewidowania obowiązującego kanonu sztuki nowoczesnej i przywrócenia twórczej obecności kobiet w głównych nurtach sztuki lat 60. W tym okresie szczególna rola przypada debiutującym w drugiej połowie lat 50. kobietom-rzeźbiarkom, jak Alina Szapocznikow, Barbara Zbrożyna czy Magdalena Wię...
W relacjach Marcina Kromera oraz Marcina i Joachima Bielskich widać, jak rozumiano i postrzegano problem integracji państwa polskiego na przestrzeni X–XIV w. Jaki był stosunek XVI-wiecznych kronikarzy do często bardzo trudnych w dziejach Polski piastowskiej procesów dezintegrujących młode państwo? Analiza komparatystyczna obu dzieł wskazuje na wiele różnic w ujęciu dziejów Polski w epoce Piastów między relacjami Kromera oraz Bielskich, ale przede wszystkim ukazuje, jak mimo t...
Praca poświęcona jest żydowskiemu środowisku artystycznemu w międzywojennym Krakowie. Autorka opisuje proces kształtowania się środowiska, omawia szczegółowo działalność najważniejszej organizacji w mieście skupiającej twórców żydowskich: Zrzeszenia Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy, analizuje powody wytworzenia się w Krakowie odrębnego żydowskiego środowiska artystycznego. Ważną część książki stanowi omówienie działalności członków organizacji oraz innych związanych z...
Abstrakcja geometryczna na ogół jest kojarzona z cechami właściwymi dla myśli modernistycznej. Czy jednak rzeczywiście w szeroko rozumianej twórczości ponowoczesnej nie ma miejsca dla geometrii? Autorka zwraca uwagę na występowanie form Euklidesowych zarówno w dziełach plastycznych uważanych za przejściowe między modernizmem a postmodernizmem oraz w realizacjach typowo postmodernistycznych. Zadaje też pytanie o ich związek z zagadnieniami oryginalności, indywidualizmu, formy ...
Widerszal swoimi badaniami wpisał się w szerokie plany seminarium M. Handelsmana zmierzające do ukazania dyplomatycznych zabiegów Hotelu Lambert w celu przywrócenia sprawy polskiej na arenie międzynarodowej - stąd podjęcie problematyki kaukaskiej, zwłaszcza walki tamtejszych ludów z rosyjską dominacją , także w nadziei na przekształcenie się tych wojen regionalnych w konflikt zbrojny o chrakterze międzynarodowym, który przyniósłby Polsce upragnioną niepodległość. Praca Widers...
Tematyka książki obejmuje zjawiska artystyczne od początków XVIII do początków XX wieku i opisuje fundamentalną zmianę statusu sztuki i jej relacji wobec świata. Koncentruje się wokół przypadków newralgicznych w historii malarstwa, rzeźby, architektury, „nowych mediów”: grafiki, fotografii, panoram. Na ich przykładach omawiane są problemy nowoczesnego autotematyzmu; obrazowania współczesności; multiplikacji obrazów; nawiązywania do historycznej tradycji na zasadzie powtórzeni...
Ta książka jest pierwszą częścią syntetycznego zarysu epoki, wynikającego z badań szczegółowych autorki nad kulturą wieku XVII. Przedstawia problematykę europejskich i – na jej tle – dorobek polskich badań nad barokiem. Śledzi prądy filozoficzne inspirujące piśmiennictwo, nurty chrześcijaństwa europejskiego i polskiego, rzeźbiące mentalność społeczną i indywidualną. Rozważa sarmatyzm jako formułę tożsamości narodowej, rekonstruuje myśl polityczną i militarną oraz idee estetyc...
Książka stanowi monografię Senatu Księstwa Warszawskiego (1807–1813/1815), ukazanego w szeroko pojmowanym kontekście epoki. Autor skupia się nie tylko na aspektach polityczno-prawnych, lecz traktuje je jako podstawę do narracji o społecznych funkcjach tej instytucji i jej znaczenia dla ówczesnego pojęcia elity. Specyficzna sytuacja Senatu, zachowującego ambiwalentny status staropolskiego zabytku i zarazem filaru napoleońskiego porządku, postrzegana jest jako punkt odniesienia...
Wydany w 1624 r. tom Pia desideria autorstwa jezuity Hermana Hugona, przestawiający drogę wiernego do Boga w kategoriach erotyki oblubieńczej, okazał się najpopularniejszą książką emblematyczną o tematyce religijnej. W XVII i XVIII w. była ona bestsellerem również w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Dotąd znane były jedynie spolszczenia łacińskich elegii i poetyckie komentarze do atrakcyjnych rycin zbioru. W oryginale jezuickiego tomu poszczególne emblematy zaopatrzone zostały ...
Opracowany przez Beatę Mielczarek tekst Autobiografii Wlastimila Hofmana (ur. 27 IV 1881 w Karlínie, obecnie dzielnicy Pragi) przywraca pamięć o malarzu, debiutującym w okresie Młodej Polski i tworzącym do końca długiego życia (zm. 6 III 1970 w Szklarskiej Porębie). Jego dzieła, które cechuje charakterystyczny styl wypracowany pod wpływem symboliczno-alegorycznej sztuki Jacka Malczewskiego, znajdują się w kilkunastu muzeach i galeriach polskich oraz zagranicznych. W Autobiogr...
Niniejsza praca poświęcona została zaprezentowaniu drogi przebytej przez Imperium Brytyjskie (British Empire) w okresie między dwoma wojnami światowymi. Był to czas wielkości tegoż imperium potwierdzonej w czasie I wojny światowej, który możemy zaliczyć do do jego splendid isolation. Wymagało to cofnięcia się do momentu narodzin tego imperium w wiekach wcześniejszych, ponieważ wszystko, co się rodzi, to kiedyś obumiera. Tak jest nie tylko w wypadku żywych organizmów, ale i pa...
Życie szachowe w Warszawie rozpoczęło się na dużą skalę pod koniec lat dwudziestych XIX w. Mistrzowie gry królewskiej spotykali się w kawiarni “Honoratka”. Przez ponad 100 lat rozwijało się na tyle dynamicznie, że pod koniec 1899 r. powstało Warszawskie Towarzystwo Zwolenników Gry Szachowej, z docelową siedzibą w lokalu przy ul. Wierzbowej. Wśród czołowych zawodników, w drugiej połowie XIX oraz na początku XX w., zwracali na siebie uwagę: Aleksander Hoffman, Szymon Winawer, J...
Na niniejszy tom składa się sześć studiów badaczy z Polski, Litwy i Rosji, którzy podjęli trud zbadania okoliczności zawarcia traktatu warszawskiego 7 listopada 1716 r. oraz wypracowania refom skarbowo-wojskowych, przyjętych na jednodniowym Sejmie Niemym 1 lutego 1717 r. Pewien wpływ na omawiane wydarzenia miały sukcesy militarne konfederatów w Wielkopolsce, które jednak ostatecznie zakończyły się ich klęską i rozbiciem bardzo aktywnego od wiosny do początków jesieni 1716 r. ...
Zawarte w niniejszym tomie teksty pokazują Polskę za panowania ostatniego króla – Stanisława Augusta Poniatowskiego – jako różnorodne i atrakcyjne pole badań naukowych. Ich autorzy przedstawiają Rzeczpospolita tego czasu często w sposób polemiczny wobec potocznych wyobrażeń, zdominowanych przez przytłaczający obraz jej upadku. Tymczasem z badań historyków wyłania się obraz epoki dynamicznej i pełnej działań w kierunku naprawy państwa i społeczeństwa. Autorami pomieszczonych t...
Książka poświęcona jest dziejom politycznym ludności łemkowskiej. Przedstawia historię społeczności łemkowskiej na Łemkowszczyźnie na tle procesu wyodrębniania jedności grupowej, jak również poszukiwania tożsamości w sytuacji ukraińsko-polskiej rywalizacji o włączenie miejscowej ludności do własnej wspólnoty narodowej lub obywatelskiej. Porusza istotne kwestie, takie jak dezintegracja Łemków w wyniku wysiedleń w latach 1945?1947, a także asymilacja i akulturacja w warunkach p...
Elity Narodowej Demokracji – zwłaszcza prawnicy, ziemianie, księża katoliccy – prezentowały program polityczny podczas pracy parlamentarnej, na łamach prasy i publicystyki oraz podczas pracy w terenie. Działalność polityczna i poglądy dotyczące ładu wewnętrznego państwa polskiego i polityki międzynarodowej zostały ukazane na tle wpływów politycznych endecji na terenie województwa białostockiego.
Autor, który przez kilkadziesiąt lat badał historię społeczną Polski na tle europejskim i stykał się z wieloma zagranicznymi badaczami dziejów społecznych, przedstawia zarys powstania, rozwoju i zmierzchu tej specjalności naukowej. Omawia genezę tego kierunku, rozwój środowiska Annales we Francji, Sozialgeschichte w Niemczech, ośrodków badawczych w Wiejkiej Brytanii i USA, jak również powstanie i ewolucję badań nad historią społeczną w Polsce. Kończy refleksjami o roli i pers...
Akcja :Reinhardt"jest określeniem nadanym przez niemieckich nazistów w czasie II wojny Światowej dla określenia mordu na Żydach w ramach tzw. Ostatecznego rozwiązania kwestii Żydowskiej . Akcję zrealizowano głównie w specjalnie zorganizowanych obozach zagłady. Między marcem 1942 a październikiem 1943 r. zginęło co najmniej 1,8 miliona ludzi, których według nazistowskich ustaw rasowych uznano za Żydów. Pomimo gigantycznych rozmiarów zbrodni wiedza o niej pozostaje znikoma....
Tom 1 Archiwum Sztuki Polskiej XX wieku zawiera monografie dwóch artystów, których dorobek malarski jest istotnym wkładem do międzywojennej sztuki polskiej. Konrad Winkler i Aleksander Rafałowski należeli do awangardowych grup artystycznych: Winkier do krakowskich Formistów (1917- 1922), zaś Rafalowski do warszawskiego Bloku (1923-1926), a następnie do Praesensu (1926-1929). Twórczość pierwszego z nich wiązała się z ekspresjonizmem, zaś drugiego łączyła się z konstruktywizmem...
Region Bałtyku jest przestrzenią efektywnej wymiany. Od czasów prehistorycznych spotykają się tu społeczności przynależące do różnych grup językowych: germańskiej, słowiańskiej, bałtyckiej i fińskiej. W średniowieczu, a niekiedy dopiero w okresie nowożytnym wyodrębniły się na tych terenach wspólnoty narodowe i państwa. Region ten był zarazem miejscem intensywnej współpracy na wszystkich poziomach życia społecznego i kulturalnego. Tu wykształciły się ponadnarodowe kultury wiki...
