Niniejszy zbiór zawiera wiersze pochodzące z trzech ostatnich tomików Aušry Kaziliūnaitė. Jest to wybór podyktowany chęcią pokaza- nia polskiemu czytelnikowi koherentnego zestawienia twórczości litewskiej poet- ki, które łączyłoby tematy, motywy i środki poetyckie. W prezentowanych tekstach − w przeciwieństwie do wczesnych wierszy − autorka odchodzi od eks- perymentowania z formą, poetycką kreatywność inwestuje raczej w konsekwentne budowanie swojego imaginarium, w którym nap...
W prozie Kristiny Ehin mamy do czynienia z pełnym fantazji gawędziarstwem i głębokim spojrzeniem na rzeczywistość. Opisy uczuć, które w realistycznym opowiadaniu z pewnością umknęłyby czytelnikowi, w tych alegorycznych obrazach znajdują swoje pełne odzwierciedlenie. Estońska prozaiczka opisuje wzorce kształtujące nasze zachowanie, kierujące naszym życiem i relacjami z ludźmi. Bohaterowie zabiegają o prawdziwą miłość, niektórzy obrywają od losu, ale nie ustają w poszukiwaniach...
Opowiadania tłumaczone z jidysz przez Bellę Szwarcman-Czarnotę nieznanego do tej pory w Polsce znakomitego prozaika żydowskiego. Lamed Szapiro pochodził z Ukrainy, pierwsze kroki literackie stawiał w Warszawie, rozwinął się twórczo w Nowym Jorku i Los Angeles, gdzie spędził resztę życia. Po raz pierwszy w Polsce ukazuje się zbiór jego krótkich form prozatorskich. Jego opowiadania odwołują się do tematów bolesnych, tj. pogromów żydowskich, relacji sąsiedzkich oraz wątków uniwe...
Ilya Kaminsky jest ukraińsko-rosyjsko-żydowsko-amerykańskim poetą, krytykiem, tłumaczem i profesorem na Uniwersytecie w Princeton. Najbardziej znany jest ze swoich tomików poetyckich „Dancing in Odesa” oraz „Deaf Republic”, będących na pograniczu gatunkowym między poezją a dramatem. Jego twórczość tłumaczona na ponad 20 języków po raz pierwszy ukaże się w języku polskim. Zdobywca ważnych amerykańskich nagród literackich. Urodził się w 1977 roku w rodzinie żydowskiej w Odesie,...
W skład tomu wchodzą trzy dramaty, wyłonione w 2022 r. w ramach prowadzonego przez Instytut Ukraiński programu transmission.UA: drama on the move, służącego promocji współczesnej ukraińskiej dramaturgii w krajach europejskich. W selekcji uczestniczyli eksperci związani z portalem UKRDRAMAHUB, będącym jedną z największych internetowych bibliotek gromadzących współczesne utwory dramaturgiczne napisane w języku ukraińskim. Wyróżnione teksty to: Insekt Leny Kudajewej, Noc zakryje...
Sto lat temu do rodzinnego Lublina powrócił pierwszy rzecznik polsko-ukraińskiego dialogu – Józef Łobodowski, poeta, tłumacz, prozaik, publicysta. Przyjechał do miasta w 1922 r. pociągiem z Kaukazu, gdzie dorastał wśród Kozaków kubańskich, poznając smak biedy, a także dramatyczne wydarzenia rewolucji komunistycznej. Niepublikowany dotąd jego dramat „Wyzwolenie” ukazał się w serii „Zakotwiczone” i pozwala wejrzeć w społeczno-polityczny mechanizm doby Wielkiego Kryzysu.
„Worochtarium” to spokojna rozmowa trzech starych przyjaciół. Jest ona tak szczera i trafna, że chciałoby się siedzieć obok pisarzy, słuchać i od czasu do czasu włączyć się w rozmowę lub odwzajemnić uśmiech, będący cichym zrozumieniem. Rozmowę prowadzą Jurij Andruchowycz, Ołeksandr Bojczenko, moderuje Orest Drul. Rozmowy o narodzinach książek, krytyków i nagród literackich, nauczaniu rzemiosła literackiego. O rytmie i poczuciu mowy, o dobrym tekście, o poezji i prozie. O lit...
Opowiadania Miry Ledowskiej skomponowane w zbiór "Zza okna", podyktowane doświadczeniem wykluczenia ze wspólnoty tych, co mieli szczęście "patrzeć wprost", wykraczają poza pewien schemat, których nazwałbym "lamentacyjnym", a polegający na podnoszeniu własnych cierpień do rangi prywatnej martyrologii. Zamiast szachownicy postaci czarno-białych, mamy tu galerię pojedynczych osób, z których każda posiada oryginalne, unikalne rysy, wzorowane na konkretnych, podanych z imienia i ...
"Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek" to seria opowiadań ułożonych w jedną historię pięciu rodzin, których dzieci spotykają się w szkole 1 września w pierwszym roku niepodległości Ukrainy i pozostają przyjaciółmi na całe życie. "Wtedy wysoka dziewczynka mrugnęła rezolutnie i puściła rękę swojego sąsiada z ławki, który zdążył zapomnieć nawet o swoich wątpliwościach, na tyle wszystko to było dla niego nowe i niepojęte, i przesunęła cienkimi palcami po kołnierzyku Liliczki. Z...
Andrej Adamowicz jest jednym z najciekawszych współczesnych białoruskich literatów. W 2012 roku za tomik („Dzień poezji śmierci dzień”) uhonorowany nagrodą za najlepszy debiut poetycki na Białorusi. Zwycięzca kilku konkursów dla młodych pisarzy i poetów, uczestnik licznych poetyckich festiwali. Poezje tłumaczone na język litewski, polski, rosyjski i ukraiński.
Historia białoruskiego teatru przełomu XX i XXI wieków czeka jeszcze na swojego kronikarza, który podejmie próbę syntetycznego spojrzenia na to, co wydarzyło się w białoruskim teatrze w trzydziestoleciu względnej wolności: od rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 roku i powstania niezależnego państwa Republika Białoruś do roku 2020, kiedy w wyniku represji całkowicie zniszczono niezależną kulturę Białorusi i znacznie ograniczono prawa funkcjonowania kultury oficjalnej. Ta książ...
„Ostatni pocałunek Iljicza” – Jak światowa miała być rewolucja, tak światowa jest poezja Wana Kruegera, nie tylko dlatego, że pojawia się w niej i Kreml, i Biały Dom, Watykan i Stambuł, Warszawa, Berlin, Lwów, Sarajewo i Twin Towers, Mao i Radovan Karadžić. Freud i Cthulhu. Ten ostatni to dobry pretekst, by mówić o lovecraftowskim horrorze niektórych wierszy, choćby Chemicznego ślubu, poświęconego Elżbiecie Batory, Krwawej Hrabinie z Čachtic, uchodzącej za największą seryjną ...
„Lustrzany sześcian” – na pierwszy rzut oka wiersze Łesia Bełeja sprawiają wrażenie dość tradycyjnych i sympatycznych w swoim liryzmie. Jeśli jednak wczytać się w nie głębiej, można dostrzec w nich próbę ogarnięcia całości ludzkiego doświadczenia: anektowania przez wiersz coraz to nowych obszarów, poczynając od ekspansji geograficznej, temporalnej po kulturową. Podziw budzi erudycja tego poety. Eksploracji świata towarzyszy eksploracja własnego wnętrza: często można tu spotka...
„KGB i inne wiersze” – wiersze Igora Pomierancewa są na ogół lapidarne, rzadko zdarzają się utwory dłuższe niż kilkanaście wersów. Inną dominującą cechą jest niemal wszechobecna ironia i autoironia, niekiedy sarkazm. Nierzadko są to miniaturowe nowele osnute na wydarzeniach prawdziwych i wykreowanych. Poeta niczym aktor wciela się w role swoich bohaterek i bohaterów: samotną emerytkę, pensjonariuszkę zakładu psychiatrycznego, dyrektora domu starców czy mysz laboratoryjną. Nie...
„Klara. Bande dessinée” – Głodująca półsierota? Przemytniczka narkotyków? Ofiara lokalnego chuligana? Rysowniczka komiksów? Klara? Klarcia? Klarusia? Kim jest? Jedną z nich? Wszystkimi naraz? Czy sztuka i fantazja pomogą jej poradzić sobie z rzeczywistością? Powieść o sytuacji Środkowoeuropejczyka w świecie Zachodu. O zranionym dziecku w świecie dorosłych. O pragnieniu wolności od tego, co obciąża. O przeszłości, która prześladuje. O pracy nad sobą i ucieczce od siebie. O dąż...
Pierwszy polski wybór poezji Jankewa Glatsztejna „Dobranoc, świecie”, przekłady z jidysz m.in. Bella Szwarcman-Czarnota i Monika Adamczyk-Garbowska. Jankew (Jakub) Glatsztejn urodził się w 1896 r. w Lublinie. W 1914 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie w Nowym Jorku tworzył modernistyczną grupę poetycką In Zich. Był cenionym i rozpoznawalnym żydowskim pisarzem tworzącym w języku jidysz, przez co w Polsce praktycznie nieznanym. W jego twórczości pojawiają się zarówno wą...
Wiersze o Lublinie Zbigniewa Dmitrocy, ilustrowane przez Magdalenę Józefczuk-Dmitrocę to wierszowany przewodnik po lubelskim Starym Mieście i okolicach skierowany do dzieci, ale dorośli także znajdą coś dla siebie. Każdy z wierszy jest krótką opowieścią o konkretnym miejscu lub obiekcie architektonicznym. Autor nie zapomina też o nieistniejącej dzielnicy żydowskiej i staromiejskiej farze. Są też wiersze poświęcone najważniejszym lubelskim muzeom. Jest wiersz o czarciej łapie...
Zawsze jest wiele rzeczy do zauważenia i zrozumienia w efemerycznej rzeczywistości. Z biegiem czasu niektóre wydarzenia zasnęły, inne odrodziły się z mitami lub legendami. Dziś nikt nie może uczciwie powiedzieć, jak wyglądał świat sto lub więcej lat temu, ponieważ historia uwielbia kłamać, a teraźniejszość kusi, by zrealizować swoją własną drogę.Na najnowsze dzieło Kunčiusa pod tytułem „Obrazki litewskie” składa się siedem odrębnych historii. Motywem spajającym wszystkie „Obr...
„Punkt zerowy” to wyjątkowo szczera i bezstronna, a zarazem niepozbawiona humoru oraz dystansu do siebie i wszystkiego wokół relacja z wojny na wschodzie Ukrainy. To książka o wojnie, w której nie ma patosu i bohaterstwa, są natomiast wnikliwe, wyważone i bezpretensjonalne opisy absurdów rzeczywistości wojennej, a zarazem przemian świadomości narratora. Punkt zerowy to pierwsza linia frontu, ale też stan totalnego wyzerowania świadomości ? wyzbycia się myśli, uczuć, pragnień,...
„Te wiersze są jak on, on jest ja one. Mądre, subtelne, ironiczne, życzliwe, sarkastyczne, filozoficzne, wchodzące w interakcję ze współczesnością, uniwersalne i ukraińskie, zdystansowane. O wojnie, o sztuce. Narracyjne i aforystyczne. Czasem przypominające chińskie czy japońskie malarstwo, czasem chwytające codzienność w satyrycznym skrócie. Często czerpiące z filozofii Wschodu ? autor bardzo ceni buddyzm, choć nie traktuje go jako religii”.
Bohdan Zadura
„Żywoty” to krótkie opowiadania, odwołujące się do czasu dzieciństwa i dorastania. To swoista próba skreślenia własnej autobiogra?i z przymrużeniem oka. „Kto weźmie do rąk tę niewielką książeczkę, składającą się z ośmiu opowiadań, zapewne nie będzie potrzebował informacji o tym, kim jest jej Autor. Bo będzie wiedział. (…) W tej niewielkiej książeczce czytelnik odnajdzie obraz ulegających erozji stosunków społecznych i rodzinnych, obraz problemów w czasie upadku poprzedniego ...
Niezwykłość tej książki polega na jej różnorodności zarazem. Te ballady, z akcją rozgrywającą się na przestrzeni wieków, przez które przewija się cała plejada postaci historycznych i współczesnych, od kata w rodzinnym Płocku, przez renesansowych artystów z Padwy, Casanovę, po współczesnych ukraińskich poetów, łączy osoba autora - poety i historyka, podróżnika i archeologa własnej duszy. Niemal reportażowy weryzm łączy się z oniryzmem, liryzm przeplata się z ironią i sarkazmem...
Pewnego grudniowego wieczora pijany sędzia śmiertelnie potrąca czarnym BMW żonę głównego bohatera na użhorodzkiej ulicy. Po uniewinnieniu sprawcy wypadku Mark Zadorożny postanawia sam wymierzyć sprawiedliwość i wziąć sprawy w swoje ręce. Nowa powieść Andrija Lubki zapowiada się jako thriller społeczny obnażający korupcje współczesnego państwa ukraińskiego. jednak rozwój fabuły na różnych płaszczyznach czasowych zaskakująco zmienia pierwotną perspektywę. "Moja Ralukę zabił sę...
Zbiór Tu mieszkał Jonasz zawiera wiersze z dotąd wydanych tomów Mariusa Burokasa oraz wiersze nowe, publikowane tylko w prasie literackiej. Odzwierciedla ewolucję stylów poety i prezentuje ważne dla niego tematy. Poezja Mariusa Burokasa to „rentgen do prześwietlania bytu” – rejestruje „stany skupienia” podmiotu i świata, obnaża pęknięcia, luki, blizny. Wiersze są „gojącymi się ranami”, wędrówką od niebycia do „czystego bycia”, „czyszczeniem źrenic”. Poeta czerpie z rodzimego ...