Przez dziesięciolecia wydawało się, że teza o reprezentacyjnej naturze umysłu stanowi teoretyczny fundament i spoiwo kognitywistyki. Nauki kognitywne miały „zneutralizować” filozoficzną ideę, że poznanie świata jest zapośredniczone przez wewnętrzne, umysłowe reprezentacje, a następnie wykorzystać ją w próbach dostarczenia naukowego wyjaśnienia zjawisk poznawczych. Dziś powodzenie tego typu projektu podaje się w wątpliwość. Z jednej strony coraz wyraźniej jest widoczny wśród k...
Henryk Elzbenberg, uniwersytecki kolega Tadeusza Mazowieckiego z pionierskiego, powojenneg okresu organizacji UMK, dostrzegł w nim nie tylko dyspozycje akademickiego wykładowcy i badacza, ale przede wszystkim – talent poetycki. Makowiecki, polonista, historyk sztuki, wykładowca i wychowawca, bibliotekarz i ofiarny ratownik książki polskiej w latach jej klęski, był ponadto jeszcze teoretykiem sztuki […] – i, w samej głębi duszy, poetą – i to była, wolno przypuszczać, owa esenc...
Seria Biblioteka Zarządcy Dokumentacji powstała jako forma wymiany myśli naukowej na bardzo aktualny problem, jakim jest współczesna biurowość. W publikacjach niniejszej serii chcemy zmienić dotychczasową wąską optykę postrzegania biurowości jako głównego „producenta” dokumentacji, sięgającą XIX wieku, na nowoczesną, w której biurowość odgrywa inne bardzo ważne role: zarządcy informacją urzędową, wskaźnika sprawności i skuteczności podmiotu, narzędzia budowania jego wizerunk...
Sztuka Indonezji. Ciągłość, zmiana, inspiracje to monografia zbiorowa zawierająca teksty na temat sztuk występujących na obszarze jednej z najbogatszych kolebek kultur muzycznych, performatywnych i plastycznych. Artykuły powstały na podstawie badań autorów, w znakomitej większości przebywających w Indonezji od roku do kilku lat i często tam powracających. Ich doświadczenie zdobyte w terenie jest nieocenione. Autorzy to przede wszystkim etnologowie i etnomuzykologowie, choć w ...
Powtórzenie jako zjawisko tekstowe i systemowe jest kolejną, trzecią monografią tego autora i jednocześnie pierwszą w Polsce pracą poświęconą systematycznemu opisowi powtórzeń wewnątrzzdaniowych, reduplikacji i quasi-tautologii. Głównym przedmiotem opisu są tu repetycje występujące w polszczyźnie, jednak sporo jest też odwołań do innych języków, gdyż cel przyświecający pracy ma charakter teoretyczny – jest nim mianowicie wypracowanie metod i narzędzi służących do odróżniania ...
Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569–1795) był zjawiskiem niesłychanie ciekawym, bogatym, zakorzenionym w europejskiej tradycji mówienia o państwie, a zarazem – swoistym, wynikłym z rzeczywistości politycznej kraju, w którym dyskusja stanowiła jedną z postaw życia publicznego. Celem książki jest próba jego opisania przez analizę najważniejszych funkcjonujących w nim pojęć, pokazania, w jaki sposób i przy pomocy jakich terminów mówiono w sprawach wspólnoty,...
Starotestamentowa opowieść o proroku Jonaszu połkniętym przez morskiego potwora, do której Czesław Miłosz nawiązywał w Ziemi Ulro, doskonale obrazuje problematyczność jego własnej sytuacji poznawczej – aktywnego uczestnika dziejów nowoczesnych, a zarazem ich świadka czy sędziego. Miłosz to poeta nieustannie skoncentrowany na tym, by wypowiedzieć, nazwać i poddać analizie swe egzystencjalne uwikłanie w nowoczesność, w której na co dzień żyje, która go otacza, a nawet w pewnym ...
[…] Obchodzimy w tym roku setną rocznicę urodzin Ludmiły Roszko (1913–2000). To postać mało znana, nawet w Toruniu, w którym spędziła większą część swojego życia. Niniejsza publikacja ma na celu przypomnienie jej życia oraz dokonań. Bez wątpienia dotykamy tu ważnej i interesującej postaci w historii grodu Kopernika w XX wieku. Była wybitną geografką, specjalistką od zlodowaceń, a równocześnie znakomitą nauczycielką akademicką w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od s...
Szkice Zygmunta Turkiewicza spod Monte Cassino stanowią najwartościowsze dzieło sztuki z kampanii włoskiej 2. Korpusu Polskiego. W kolekcji prac malarskich Muzeum Uniwersyteckiego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika znajduje się przeszło sto prac artysty, powstałych podczas walki w Italii. W niniejszym albumie zamieściliśmy wszystkie z nich z wyjątkiem kilku niewyraźnych szkiców na rewersach. „Opowieść” Turkiewicza rozpoczyna się jeszcze na statku płynącym do Italii, a kończy pod...
Systemy zarządzania treścią (Content Management Systems, CMS), zwłaszcza te o otwartym dostępie do kodu źródłowego (open source’owe), stanowią ważny element infrastruktury niezbędnej, aby mogło dokonywać się tzw. otwarcie komunikacji, w tym komunikacji naukowej, literatury naukowej, edukacji. CMS-y wspierają rozwój komunikacji naukowej i otwartej nauki, a co za tym idzie, wszystkich organizacji działających w tym obszarze [...]. Systemy [...] umożliwiają gromadzenie, zarządza...
Książka prezentuje losy oraz twórczość emigracyjną węgierskich filozofów: Ágnes Heller, Ferenca Fehéra, Györgya Márkusa oraz Mihálya Vajdy, uczniów, wychowanków i współpracowników markisty Györgya Lukácsa. Grupa ta, zmuszona przez władze komunistyczne do wyjazdu z Węgier pod koniec lat 70. XX wieku, przeszła do historii światowej humanistyki pod nazwą szkoły budapesztańskiej. Analizy myśli jej głównych członków pozwalając dostrzec, że wpisuje się ona w szeroko rozumianą trady...
Monografia dotyczy bardzo interesującego zagadnienia, które w coraz większym stopniu będzie znajdowało się w centrum uwagi rozmaitych dziedzin nauki, w tym również prawa konstytucyjnego. Zmiany, jakie zachodzą we współczesnym świecie, mogą wpłynąć na rewizję regulacji normatywnych dotyczących sił zbrojnych. Zakorzenienie w konstytucji kwestii związanych z armią, bezpieczeństwem państwa, stanami nadzwyczajnymi sprawia, że prawo konstytucyjne z uwagą będzie obserwować i poddawa...
Przekład i redakcja naukowa – Liliana Lewandowska W 1939 r. wskutek ustaleń paktu Ribbentrop-Mołotow, który włączał państwa bałtyckie w sowiecką sferę wpływów, jednocześnie gwarantując Niemcom prawo do ewakuacji rdzennej ludności niemieckiej z tych terenów, m.in. na Łotwie i w Estonii rozpoczęła się wielka akcja przesiedleńcza, opatrzona hasłem Heim ins Reich (pol. Z powrotem do Rzeszy). Dotknęła ona w sumie kilkadziesiąt tysięcy tzw. Niemców bałtyckich, których nazistowska ...
Zygmunt Haupt (1907–1975) określany jest dziś mianem „kto wie czy nie ostatniej z »wykopaliskowych« wielkości polskiej literatury emigracyjnej” (Bogumiła Kaniewska, Anna Legeżyńska, Piotr Śliwiński, Literatura polska XX wieku, Poznań 2005, s. 121) oraz „jednego z najbardziej tajemniczych i oryginalnych polskich prozaików XX wieku” (Tomasz Mizerkiewicza w recenzji wydawniczej). Zbiór Z Roksolanii gromadzi takie teksty Haupta, które, choć nie należą do głównego nurtu twórczości...
Książka „Idąc - wytyczasz drogę” przedstawia życie „zwyczajnego” bohatera na tle uwarunkowań społeczno-gospodarczych i politycznych okresu międzywojennego. Nie jest to tylko opowieść o losach jednostki, bowiem umiejętność obserwacji, barwność opisu przy znacznej wrażliwości na sytuację osób, z którymi Autor się styka, przybliżają czytelnikowi w plastyczny sposób położenie określonych grup społecznych, zwłaszcza na Pomorzu i Kresach Wschodnich. Historia własnej młodości skorel...
Filozofia jest bogatym źródłem alternatywnych narracji opisujących, w jaki sposób powinniśmy chronić prawa człowieka; narracji, które rozwinęły się w czasach istnienia XX-wiecznych rządów totalitarnych. Niniejsza książka skupia się na myśli dwóch filozofów tego okresu – Ericha Fromma i Isaiaha Berlina. Analiza ich przemyśleń pozwala na ukazanie nowej filozoficznej koncepcji państwa i prawa opartej na wartościach godności ludzkiej i solidarności, uzasadnianych za pomocą argume...
Redakcja naukowa i wstęp – Mirosław Sosnowski Z rękopisu wydała – Ewa Beata Sosnowska Komentarz edytorski i przypisy – Karol Jaworski Dziennik 1920 ukazuje słowami dziewiętnastolatka obyczajowość polskiej inteligencji sprzed stu lat. Jest niezwykłym świadectwem postrzegania odpowiedzialności wobec Ojczyzny, prawdziwą lekcją patriotyzmu, bardzo potrzebną nam wszystkim – współczesnym Polakom. […] Dziennik pokazuje z jednej strony dziewiętnastolatka sprzed prawie wieku podobne...
Badanie kultury, tworzenie silnej wspólnoty interpretacyjnej powinno być głównym zadaniem polskiej humanistyki, stąd niniejsza monografia – zbiór kolejnych odczytań Norwida potwierdzających wagę pisarza i jego miejsce w naszej kulturze. Autorzy artykułów skoncentrowali się na aspekcie pozornie najbardziej oczywistym i uchwytnym w literackim obrazowaniu – na rzeczach, materialnych artefaktach. Używają kategorii „rzeczy”, a nie „przedmiotu”, ponieważ rzeczy w dziełach artysty –...
Prezentowane w książce eseje pióra Marka Wittbrota tworzą wciągającą, erudycyjną opowieść o podróżach Autora zarówno tych dalekich i długich, jak i tych krótkich i bliskich, ale i tych najważniejszych, bo w głąb siebie oraz w czasie. Nigdy nie było mu obojętne, dokąd wyruszał, choć często to raczej przypadek kierował jego wyborem, a nie z góry powzięty zamiar. Początkowo wystarczyła mu ciekawość, chęć odkrycia nieznanego zakątka, ale później impulsem okazały się niedoczytane ...
Rok 2016 w Kościele polskim był czasem uroczystych obchodów 1050 rocznicy chrztu Polski. Stały się one okazją, by ponownie przemyśleć i ukazać sakrament chrztu świętego jako początek i fundament życia chrześcijańskiego. Ukazaniu wielkości i bogactwa tego sakramentalnego daru służyły celebracje liturgiczne, katechezy, wykłady i konferencje, a także publikacje naukowe. Pozwoliły one wielu wiernym lepiej uświadomić sobie niezwykłość daru i z radością odnowić przyrzeczenia chrzci...
W niniejszym opracowaniu zostały przedstawione poglądy św. Grzegorza Wielkiego dotyczące ideału życia chrześcijańskiego opartego na trzech filarach: życia duchowego, moralnego i prawego. Nauczanie papieża wskazuje na współzależność wszystkich elementów składających się na ideał życia chrześcijańskiego. Owa współzależność pozwala określić Grzegorzową wizję życia jako harmonijnie zwartą. Jednym z celów podjętej pracy było ukazanie pontyfikatu jednego z największych papieży, kt...
W trwających przynajmniej od połowy XX wieku dyskusjach o niepożądanych konsekwencjach intensywnego rozwoju technologicznego sztandarowym przykładem ryzyka jest budowa elektrowni atomowych, wywołująca burzliwe protesty społeczne. Po zaniechanej na początku lat 90. budowie elektrowni w Żarnowcu plany rozwoju energetyki jądrowej powróciły w Polsce nieoczekiwanie w 2009 roku. Aktualne tym samym stało się pytanie o udział społeczeństwa w procesie podejmowania decyzji: Czy rozwój...
