Jako podstawę do rozważań na temat etnodizajnu mogłam wybrać twórczość ludową dowolnego regionu etnograficznego Polski. Jednak wziąwszy pod uwagę, że pierwsze wyraźne przejawy fascynacji rękodziełem ludowym i ludem w ogóle miały miejsce na Podhalu, było dla mnie oczywiste, że designem związanym z tym właśnie regionem powinnam się zająć. [...] Interesuje mnie ciągłe zwracanie się ku dawnym wzorcom z kultury ludowej. W swoich badaniach chciałam dowiedzieć się, co etnodizajn wsp...
„Autor z perspektywy konstruktywistycznej – a dokładniej TZI, czyli teorii zwrotu inkorporacyjnego – podejmuje zagadnienia zaanonsowane w tytule pracy, egzemplifikując je szczególnie obficie opisem i interpretacją wydarzeń z historii niemieckiego faszyzmu. Miejscami – i to było dla mnie bodaj najbardziej interesujące – widać w tej książce próby tworzenia ogólniejszej teorii socjologicznej przy wykorzystaniu nieklasycznych odmian socjologii wiedzy, w tym zwłaszcza dorobku bada...
Książka Grzegorza Wójcika jest analizą literackiej oraz filmowej twórczości pokolenia roczników siedemdziesiątych i wczesnych osiemdziesiątych, doświadczającego zjawisk epoki transformacji po 1989 roku oraz okresu „końca wieku”. Bohaterami poszczególnych rozdziałów są zarówno tytułowi „NICponie”, jak i ich utwory, których fabuła oraz postacie często odzwierciedlają postawy i przemyślenia samych autorów. Jednak zakres podjętych tematów jest znacznie szerszy i obejmuje zagadnie...
Tytuł monografii – Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość (ver 2.0) – wyraźnie nawiązuje do klasycznych socjologicznych pozycji z przełomu tysiącleci. Nie chodzi jednak o podkreślenie wagi nowej książki, nie stawia ona sobie bowiem tak ambitnych celów, nie wskazuje – tak jak poprzedniczki – drogi rozwoju polskiego lokalizmu w obliczu drastycznej zmiany społecznej. Szczególnie inspirująca okazała się raczej wielowymiarowość, pokazanie różnych ujęć społeczności lokal...
Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Rozwój” 2.b pt. Miejsca postindustrialne jako przedmiot badań transdycyplinarnych. Od dizajnu do zakorzenienia wyrasta z potrzeby wypracowania transdyscyplinarnej ścieżki badawczej, aby radykalnie uzupełnić i transformować dotychczasowe ujęcia dizajnu poprzemysłowych przestrzeni o złożoną analizę filozofii i antropologii miejsca. Fundamentem, na którym się wspieramy, jest kulturoznawstwo […]. Zależy nam jednak na radykalnym wyc...
Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Rozwój” 2.b pt. Miejsca postindustrialne jako przedmiot badań transdyscyplinarnych. Od dizajnu do zakorzenienia wyrasta nie tylko z potrzeby wypracowania transdyscyplinarnej ścieżki badawczej, ale również pokazania praktykowania miejsca postindustrialnego w kulturze. I to sfery praxis dotyczy prezentowany tom. Spojrzenie, które łączy perspektywy teoretyków i praktyków kultury, a także projektantów, jest ważne w badaniu zjawisk ...
Tom składa się z trzech części tematycznych, odrębnych formalnie, ale korespondujących ze sobą w wielu momentach. Część pierwsza zawiera rozważania teoretyczno-metodologiczne nad aporiami i horyzontami badań nad obcością, niestroniące także od pewnych ogólniejszych przesądzeń filozoficznych. Część druga gromadzi wypowiedzi autorów na temat krajowej rzeczywistości w kilku odsłonach, traktując najpierw o historycznych, a potem także o współczesnych odmianach konstruowania opozy...
Monografia W stronę wspólnotowości jest książką arcyciekawą, ważną i potrzebną. W świecie rozpadania się tradycyjnych wspólnot i osłabiania więzi społecznych istnieje nagląca potrzeba, by przyjrzeć się bliżej nie tylko zróżnicowaniu wspólnot, ale i mechanizmom ich konstruowania, destrukcji oraz de(re)konstrukcji. Artykuły zgromadzone w tej książce spełniają to zadanie w stopniu wysoce satysfakcjonującym. Udowadniają, że wspólnotowość jako idea podlega nieustannym przemianom, ...
Parafrazując tytuł klasycznego filmu, można by powiedzieć, że kryminał zostawia ślad. I takie właśnie ślady interesują autorów tej monografii. Mowa więc o zapachu (ściślej: o „zgniliźnie”) jako ważnym tropie w twórczości Joanny Chmielewskiej. A także o roli dźwięku i doznań audytywnych w pewnej powieści Anatola Sterna. Zarazem propozycja badawcza zaprezentowana w książce poszerza pojęcie „kryminału” i wykracza poza pola podstawowych skojarzeń. Badacze mówią o nim w kontekście...
Zebrane w tym tomie studia układają się w dwa nurty. Pierwszy odnosi się do zjawisk będących świadectwami życia kulturalnego w PRL-u, stanowiących rodzaj kroniki PRL-u. Drugi, znacznie obszerniejszy, związany jest z pamięcią o PRL-u dotyczącą różnych obszarów życia społecznego i kulturalnego oraz wiążącą się z nią pokoleniową odmiennością „lektur” PRL-u dokonywanych przez młodych badaczy. Zakres poruszanych w tomie problemów jest szeroki, a przedstawione w nim analizy są prow...
Książka Między empatią a okrucieństwem stanowi trzeci tom serii „Zielona Historia Literatury” i wpisuje się w nowoczesny nurt badań z kręgu studiów nad zwierzętami (animal studies), próbującymi opisać między innymi związki między człowiekiem a pozostałymi istotami zamieszkującymi glob ziemski. Przedłożony Czytelnikowi tom ma charakter interdyscyplinarny – głos w dyskusji na temat zwierząt zabierają nie tylko literaturoznawcy, ale także etycy, osoby walczące o prawa zwierząt, ...
Z jednej strony korzystam z koncepcji analogicznej do proponowanej przez W. J. T. Mitchella i staram się badać to, w jaki sposób funkcjonuje sama kultura, a dyskurs studiów kultury wizualnej widzę jako narrację, podobną do studiów kulturowych, które zajmują się między innymi pojęciem kultury. Z drugiej zaś strony badam samą wizualność i funkcjonowanie metafor wizualnych, które odnoszą się do kultury, ale również do samej rzeczywistości realnej. Metafory wizualne obrazują idee...
Anna Drożdż w swej książce podejmuje się dwóch zadań. Po pierwsze, rekonstrukcji zaplecza metodologicznego badań prowadzonych w ramach Polskiego Atlasu Etnograficznego (PAE) oraz analizy tychże badań w odniesieniu do przesłanek współczesnej antropologii społeczno-kulturowej oraz memory studies, po drugie, prześledzenia przemian kulturowych polskiej wsi w oparciu o materiały zgromadzone w ramach Atlasu. Owe na pierwszy rzut oka nie do końca zborne cele podyktowane są zarówno p...
Książka, którą Czytelnik ma przed sobą, traktuje o tym, jak „społeczeństwo ryzyka”, by posłużyć się efektowną formułą Ulricha Becka, ustępuje przed ryzykiem życia w społecznościach opartych na reaktywności i resentymencie. Można wzruszyć ramionami i powiedzieć: nic nowego. Wszak pojęcie kryzysu i jego doświadczenie jest wpisane w kulturę Zachodu (dla niektórych myślicieli było i jest jej stanem organicznym), zawsze jednak poczuciu przesilenia towarzyszyły środki zaradcze, daj...
Wartość materiału zebranego przez Gretę Gober wynika nie tylko z konsekwentności i ukierunkowania badań, ale także z faktu, iż były one prowadzone w instytucji medialnej, do której nie jest łatwo przeniknąć. Jak się okazuje, fakt, że przedmiotem badania była polska telewizja publiczna, wcale nie ułatwiał autorce tego zadania. Zaprezentowane w książce analizy oraz obserwacje pokazują, iż struktura tej instytucji pozostaje hermetyczna i hierarchiczna, bez względu na przypisany ...
Książka Krzysztofa Stachury to znakomicie napisany, wsparty badawczą pasją opis nowych porządków w ramach procedur uspołecznienia. Jest to rozprawa o potrzebie nienakierowanego na praktyczny cel „wychodzenia do ludzi” w dobie sieci, o głodzie towarzyskości w czasach, gdy ci głodni siedzą przed monitorami, o „atmosferze”, „klimacie” i przyjemności jako kryterium oceny wspólnoty, o delokalizacji „przyjaźnienia się” i o przechodzeniu od stosunków face-to-face do stosunków interf...
„Nieustanne i powszechne wykorzystanie mediów jest możliwe dzięki temu, że powstają coraz nowsze odmiany urządzeń pozwalających na mobilny dostęp do treści i aktywności, takich jak czaty czy fora. Do takich fenomenalnych urządzeń informacyjno-komunikacyjnych XXI wieku należą smartfony. Powstanie i szerokie rozpowszechnienie smartfonów zmieniło podstawy komunikacji w skali globalnej. Analizując wpływ smartfonów na losy świata, należy zwrócić uwagę na istotę zmiany, którą obser...
Sfomułowanie „więcej niż obraz”, w ujęciu autorów artykułów zawartych w tej książce, jest wyrazem przekonania o konieczności przedefiniowania głównych założeń badawczych nad współczesną ikonosferą: winny one nawiązywać do modelu badań transdyscyplinarnych, stając się tym samym ważną częścią dyskursu współczesnego kulturoznawstwa i zarazem punktem odniesienia dla naukowców, dla których obraz nie sytuuje się w centrum ich zainteresowań.
prof. Eugeniusz Wilk
"Książka doskonale napisana: kompetentna, poszerzająca horyzonty, uświadamiająca, historycznie istotna, a do tego – miejscami – bardzo wzruszająca. Jest napisana ze znawstwem problemów i, co równie ważne, z wielką miłością do zwierząt - nie tą sentymentalną, której wyrazem jest wiązanie różowych wstążeczek przy kolczatce czy hodowla zwierząt traktowanych jako bio-dzieła sztuki, lecz miłością rzeczywistą, dzięki której wiemy, że ani zwierzę nie jest człowiekiem, ani człowiek n...
Czy kultura retromanii jest jedynie odtwórczym kolażem istniejących już elementów, bezrefleksyjną modą odcinającą produkty kultury od ich rzeczywistego kontekstu, zabijającą inwencję i sprawiającą, że już nigdy nie doczekamy się kolejnego rewolucyjnego, przełomowego zjawiska, czy też ciągłym przedefiniowywaniem kultury, przejęciem jej przez fanów, którzy w jej ramach tworzą pole oporu przeciwko jednej narracji, jednej ideologii, jednemu odczytaniu? Jak wyglądają zmagania międ...
"Przedstawieniem walk w południowo-wschodniej części Warmii na początku I wojny światowej zajmowali się liczni historycy niemieccy i rosyjscy, ale niewielu badaczy polskich. Wydarzenia te miały doniosłe znaczenie dla dalszego przebiegu działań frontowych i nie znalazły dotychczas w polskiej historiografii stosownego odzwierciedlenia. Dlatego z uznaniem trzeba odnotować podjęcie tegoż naukowego wyzwania przez Tomasz Marcina Duchnowskiego. [...] Autorowi udało się połączyć ze ...
Książka jest pozycją ważną co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze w znakomity sposób kontynuuje tradycje badań etnograficznych na Kurpiowszczyźnie, dzięki czemu prace m.in. Adama Chętnika, Anny Kutrzeby-Pojnarowej, Mariana Pokropka czy Krzysztofa Brauna są kontynuowane i możliwe jest dokonywanie studiów porównawczych. Po drugie pokazuje, jak ważne jest badanie „obcych obok nas”, monitorowanie tego, co się cały czas dzieje wśród społeczności lokalnych i regionalnych oraz ja...
Książka ta daje się czytać w dwojaki sposób. Dla wyrafinowanego, przygotowanego i kompetentnego humanisty jest laboratorium możliwości komparatystyki kulturowej (kulturowej teorii literatury, antropologii literatury), popisem erudycji oraz gry konotacji i denotacji, w jakie kryminał się wikła. Dla tzw. zwykłego czytelnika to świetny przewodnik po meandrach pisarstwa realistycznego i poręczny podręcznik, na co zwracać uwagę zawsze wówczas, kiedy oderwiemy się od zwykłego śledz...
Najważniejsza hipoteza postawiona w tej książce brzmi: intensywna mediatyzacja żałoby posmoleńskiej sprzyjała transformacji rytuału w konflikt. Sprawcza rola środków masowego przekazu nie polegała tu jednak na antagonizowaniu aktorów społecznych czy zarysowywaniu linii sporów. Jeśli nawet takie fenomeny wystąpiły w trakcie wydarzenia medialnego żałoby narodowej, to nie były one decydujące dla wygenerowania konfliktu. Decydujące były za to rytualizacje medialne, działające mni...
