Wobec ogromu zniszczeń, których doznała społeczność żydowska Lublina - tak w odległej przeszłości (zwłaszcza w okresie wojen połowy XVII wieku), jak i w czasie Holokaustu - cmentarz jako całość oraz poszczególne nagrobki, nawet zachowane w małej części, stanowią jedno z ważnych źródeł do dziejów tej społeczności. Inskrypcje nagrobkowe były jednymi z pierwszych źródeł, które rejestrowali i wykorzystywali w swych pracach lokalni historycy żydowscy od XIX wieku. Od tamtej pory z...
Ludność przedrolnicza to społeczności zbieracko-łowieckie, których egzystencja oparta była na gospodarce ekstensywnej, czyli przyswajalnej - przede wszystkim na polowaniu, rybołówstwie i zbieractwie. Poprzedzała ona często chronologicznie, a niekiedy egzystowała równolegle z grupami, których gospodarka miała charakter intensywny, tj. wytwórczy. Jej podstawę stanowiła uprawa roli i (lub) hodowla zwierząt, głównie bydła i trzody chlewnej. Gospodarka ekstensywna właściwa była gr...
Monografia jest próbą udokumentowania ważnego fragmentu historii handlu w Gdańsku, którym był obrót znakami pocztowymi w Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). Było to możliwe dzięki posiadaniu własnego materiału źródłowego dokumentującego działalność sklepów filatelistycznych i filatelistów w czasie istnienia WMG w latach 1920–1939 oraz po jego aneksji przez Rzeszę Niemiecką w 1939 roku. Nieoceniona okazała się także pomoc kolegów filatelistów. Kolekcja znaczków, stempli, kartek i li...
Niniejsza publikacja opisuje system antroponimiczny, tj. nazw własnych osobowych, służących w XVII i XVIII wieku na terenie starostwa hrubieszowskiego do identyfikowania poszczególnych osób, na podstawie materiału wyekscerpowanego z XVII- i XVIII-wiecznych ksiąg sadowych z terenu starostwa hrubieszowskiego. Omawiany teren, mający charakter pograniczny i niejednolitą strukturę etniczną, jest niezwykle interesujący dla badań onomastycznych. Praca obejmuje XVII i XVIII wiek. W t...
Czwarty tom słownika podobnie jak wcześniejsze wydatnie powiększa naszą wiedzę o aparacie państwowym Rosji carskiej i jego funkcjonowaniu. Należy wyraźnie podkreślić, że zawarte w nim informacje odnoszą się nie tylko do losów ziem polskich, lecz także rosyjskich, ukraińskich, białoruskich, a nawet łotewskich, estońskich i fińskich. Taki bowiem był zakres rekrutacji do służby na rzecz carskiego imperium. Ponadto dla wielu funkcjonariuszy służba w Królestwie Polskim i na Ziemia...
Książka stanowi pierwsze i jedyne, jak dotąd, monograficzne opracowanie biografii Manuela Joëla (1826–1890) – naukowca, filozofa religii, profesora w Żydowskim Seminarium Teologicznym we Wrocławiu, a w latach 1864–1890 rabina wrocławskiej gminy żydowskiej. Jego biografia kulturowa konstruowana jest z uwzględnieniem szerokiego tła – ówczesnego środowiska Żydów niemieckich. Agata Rybińska To opracowanie jest […] minimonograficznym ujęciem – poszerzającym naszą wiedzę o różne...
W dwudziestą rocznicę śmierci Jerzego Giedroycia autorzy tomu przywracają pamięci społecznej postać i dzieło Redaktora, koncentrując się na skatalogowaniu pojęć i wartości, które zachowały walor wektorów współczesności. Nie tyle bowiem istotne jest badanie aktualności koncepcji politycznych, te – jak wiadomo – Giedroyc modelował w zależności od zmiennych parametrów polityki światowej (i to samo zalecał swoim współpracownikom), ile podkreślenie przesłanek ideowych i moralnych,...
Prace regionalne, wbrew […] pojawiającym się opiniom, są jednymi z trudniejszych form dziejopisarstwa, a jednocześnie jednymi z pożyteczniejszych dla poznania życia tak zwanej prowincji. Czy jednak analizy Kamila Jakimowicza można traktować jako pracę typowo regionalną? Z całą pewnością nie, ponieważ w Lublinie usytuowany był Trybunał Koronny, a tamtejsze lokalne władze mające charakter samorządowo-państwowy stawiano czasem za wzór w Rzeczypospolitej. W tym sensie temat książ...
Temat pomocy polskim uchodźcom na Wileńszczyźnie do tej pory był opisywany fragmentarycznie, a to opracowanie jest próbą kompleksowej oceny tego zagadnienia na podstawie odnalezionego sprawozdania skarbnika Komitetu Pomocy Polakom Uchodźcom w Wilnie – Leona Rappaporta. Uwagi tego autora jako naocznego świadka wydarzeń są ważne historycznie, również cenne są jego wnioski jako osoby znającej stan faktyczny okazywanej wówczas pomocy, jej możliwości i realia. Krytyczna ocena dzia...
Aleksander Bocheński (1904–2001), bohater monografii dr. Ariela Orzełka, to bez wątpienia jeden z najciekawszych i najbardziej oryginalnych myślicieli politycznych minionego wieku [...] Niemal zawsze trzeźwo i beznamiętnie oceniając polskie przywary, pisał odważnie o polskich fantazmatach, mitotwórczej egzaltacji, uderzając w to, co dla Polaków święte. I choć nie zawsze miał rację, to jednak nie sposób było odmówić mu politycznego zmysłu, odwagi w wyrażaniu poglądów na sprawy...
Dominują w tomie piłsudczycy „cywilni”, ale przede wszystkim parający się polityką, administracją, samorządem, publicystyką, żurnalistyką, propagandą, nauką, czy nawet kulturą, bo już niekoniecznie gospodarką. To dowód, że pisanie prac z zakresu prozopografii bynajmniej do łatwych i prostych nie należy […]. Nie mam jednak wątpliwości, iż przygotowany obszerny tom poszerza naszą dotychczasową wiedzę w bardzo wielu zagadnieniach czy choćby ich wybranych aspektach, a w niektóryc...
Praca pokazuje, jak przez pryzmat pewnej koncepcji czasowości i kultury naukowej możemy badać naukę, rozumieć jej wytwory, uczestniczyć w sposób świadomy i odpowiedzialny w świecie, który nauka eksploruje i współtworzy. Autorka czerpie inspiracje z wędrówek między dyscyplinami i stylami myślowymi, nieraz odwołując się do orientacji odległych od tradycyjnego formatu humanistyki jako nauki. I to stanowi wartość tej trudnej książki; chodzi zarówno o metaforykę i konceptualizacje...
Książka Marty Kubiszyn to dobrze przemyślana i precyzyjnie skonstruowana monografia podsumowująca wieloletnie zainteresowania naukowe autorki. Wpisuje się ona w kulturoznawczy nurt badań nad pamięcią zbiorową Zagłady, wnosząc istotny wkład w tę dziedzinę zarówno na poziomie teoretycznym, jak i opisowym. Do badań pamięciologicznych autorka wprowadza kategorię „współpamięć”, którą definiuje jako […] poszerzenie pamięci wspólnoty rozumianej geograficznie o świadomość obecności i...
Monografia jest interdyscyplinarna. Obok kwestii z obszaru pedagogiki, które są wiodące, znajdują się tu fragmenty poświęcone historii polskiej prasy specjalistycznej, balneologicznej, a także dziejom medycyny i historii Polski pod wszystkimi trzema zaborami. Te ostatnie stanowią niezbędne tło spraw szczegółowo opisywanych przez Autorkę.
Z recenzji prof. zw dr hab. Andrzeja Felchnera
Żyjemy w okresie fascynacji polityką historyczną. Muzea stały się nie tylko miejscem kultury i edukacji, ale też ważnym instrumentem zdobywania poparcia wyborców przez rządzących. Anna Ziębińska-Witek tłumaczy nam, jak pod wpływem działań decydentów, inicjatyw społecznych, zmian ekonomicznych i politycznych, z relatywnie niewielkim udziałem profesjonalnych historyków, kształtowany jest prezentowany w muzeach (i nie tylko) obraz przeszłości. Książka ta jest lekturą obowiązkow...
Aby upamiętnić Osobę Profesora redaktorzy tomu zdecydowali się przygotować pracę będącą pewnego rodzaju księgą "im memoriam". Składają się na nią teksty przesłane przez Uczniów, Przyjaciół i Znajomych. Problematyka poszczególnych artykułów została zaproponowana przez ich Autorów, ale jest ona również zgodna z zainteresowaniami Profesora. "Lubliniana", losy Polaków na wychodźstwie, problematyka mniejszości narodowych i religijnych, dzieje II Rzeczypospolitej, relacje międzynar...
Książka jest poniekąd dalszym ciągiem Dziesięciu sprawiedliwych (Biblioteka „Więzi” 1986). Już podczas zbierania tamtych wspomnień okupacyjnych myślałem, że dobrze byłoby opracować ich tom drugi. Po wspomnieniach o życzliwych nam Niemcach kolej na relacje o życzliwości, dobroci, międzyludzkiej solidarności naszych wschodnich sąsiadów. Tak jak i w tamtym wypadku zebrałem je bez trudu, ogłosiwszy stosowną prośbę w paru czasopismach. Nie chodzi o to, by jakoś zasadniczo popraw...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
