Oddany do rąk czytelnika pierwszy tom wspomnień Leona Mitkiewicza dotyczy lat 1917–1921, czyli okresu odradzania się Wojska Polskiego i tworzenia Rzeczypospolitej. Jest to książka specyficzna. Autor skupia swoją uwagę na czasie, kiedy Polska wybijała się na niepodległość, bawi humorem, zaciekawia barwnością opisów przyrody i spotykanych ludzi. Pokazuje świat, który już nie istnieje. Świat polskich Kresów Wschodnich z jego wielkimi problemami – polsko-ukraińskimi bojami o Gali...
Grupy rekonstrukcji historyczne. Edukacja i konsumowanie przeszłości to zarazem kontynuacja badań nad grupami rekonstrukcji historycznej, o których pisaliśmy już w monografii Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze. W prezentowanej książce pragniemy skupić się na dwóch kwestiach. Pierwsza to możliwie „panoramiczne” i wielogłosowe pokazanie tego zjawiska z perspektywy samych zainteresowanych, badaczy i publiczności: naszą intencją był...
Książka prof. Andrzeja Koli, który na zlecenie Rady OPWiM kierował ekipą polskich specjalistów prowadzących w latach 1994-1996 badania na terenie kwartału parku leśnego w Charkowie, w miejscu, gdzie NKWD ukryło szczątki zamordowanych oficerów WP z obozu specjalnego NKWD w Starobielsku oraz przypuszczalnie z więzień zachodnich obwodów Ukrainy (z tzw. ukraińskiej listy katyńskiej), przybliża nam historię i wyniki prowadzonych prac. Niemal codziennie przynosiły one znaczące odkr...
Przekazany do rąk czytelnika kolejny tom wspomnień płk. dypl. Leona Mitkiewicza-Żółttka opisuje wydarzenia i przywołuje osoby, z którymi zetknął się służbowo bądź prywatnie, służąc w Wojsku Polskim między 1921 a 1930 r. Dzieło Mitkiewicza ma szczególną wartość historyczną, gdyż niesie olbrzymi materiał faktograficzny o wojsku czasów II RP. Autor wywiązał się ze swojego zadania znakomicie, gdyż jest nie tylko „rasowym” kawalerzystą i wyróżniającym się młodym oficerem, nieskażo...
Podstawowym elementem operowania wojsk jest wiedza o środowisku działania. Pozwala ona nie tylko na sprawne ich działanie, ale również na efektywne wykorzystanie posiadanego potencjału. Niniejsza książka przedstawia rozwój, rolę i funkcję kartografii wojskowej w budowaniu zobrazowania teatru działań wojennych w minionej epoce oraz współczesnych możliwości jej wykorzystania do ukazania wybranej przestrzeni. Dzięki szerokiemu ujęciu problematyki opisuje również wybrane nieużywa...
Problematyka związana z historią zakonu krzyżackiego i jego państwa w Prusach i Inflantach nadal budzi duże zainteresowanie w Polsce, o czym świadczą licznie pojawiające się na rynku księgarskim i szybko znikające z półek publikacje – zarówno tłumaczenia książek autorów zagranicznych na język polski, jak i prace polskich autorów, wśród których obok specjalistów można znaleźć także historyków amatorów. Niewątpliwie książki ukazujące się w ostatnim dwudziestoleciu przyczyniły s...
Przepisywanie historii. Powstanie styczniowe w powieści polskiej w perspektywie pamięci kulturowej to próba przedstawienia nurtu prozatorskiego poświęconego wydarzeniom 1863 roku obejmująca utwory powstałe na przestrzeni dziesięcioleci, aż do lat osiemdziesiątych XX wieku. Autorka stara się także odpowiedzieć na pytanie o specyfikę polskiej tożsamości narodowej, filary naszej pamięci i wyobrażenie przeszłości. Mit walki zbrojnej oraz ciągła gotowość do instrukcji to najważnie...
Prefektura praetorio Italii, Illyrikum i Afryki to jedna z kilku wielkich jednostek administracyjnych, na jakie podzielone było Cesarstwo Rzymskie w IV–VI wieku. Niniejsza praca koncentruje się na kwestiach związanych z procesem powstawania tej prefektury i jej zasięgiem terytorialnym, miejscem prefekta w hierarchii administracyjnej imperium, relacjach pomiędzy nim a dworem cesarskim oraz strukturze officium. Omówiono w niej także kompetencje prefektów w zakresie bezpieczeńst...
Redakcja naukowa: Wojciech Polak Maryna Mniszchówna – postać tajemnicza, podobnie jak jej mąż Dymitr I Samozwaniec. Co o niej wiadomo? Jaka była naprawdę? Co czuła? Czego pragnęła? Tę zagadkę niczym detektyw dziejów próbuje rozwikłać Aleksander Hirschberg. Zmaga się z mrokami historii, usiłując wyciągnąć na światło dzienne skrawki informacji przemycane w różnych źródłach, wyśledzić fakty ukrywające się w zakamarkach kronik, listów, pamiętników i stworzyć z nich logiczną cało...
W podręczniku przedstawiono metodykę opracowania zasobu archiwalnego, odnoszącą się przede wszystkim do zespołów aktowych wytworzonych w okresie kancelarii akt spraw. Opisany model opracowania ma w swoim zasadniczym kształcie charakter ponadczasowy i uniwersalny, aktualny do dziś. Obejmuje wszystkie działania i czynności prowadzące od wyodrębnienia zespołu archiwalnego, poprzez jego uporządkowanie, aż do stworzenia pomocy archiwalnych, czyli opisu archiwalnego, obecnie z wyko...
Tematem książki jest myśl polityczna Kajetana Koźmiana w okresie, kiedy był czynnym politykiem, a więc do 1830 roku. Zagadnieniem dominującym w omawianych tekstach poety jest kształt przyszłej wspólnoty politycznej wyłaniającej się po katastrofie rozbiorów. Kolejne koncepcje tej wspólnoty bardzo się różniły - Koźmian przeszedł ewolucję od ziemiańskiego konserwatyzmu do przekonania, że nowy naród będzie tworzył się na bazie chłopskiej kultury z jej prostymi cnotami.
Theodor Mommsen w 1848 r. opublikował słynny traktat De collegiis et sodaliciis Romanorum. Naszkicowana przez niego sugestywna wizja rzymskich kolegiów, które – tak jak to miały czynić ich średniowieczne odpowiedniki – używały kultu jako parawanu pozwalającego im istnieć i realizować rzeczywiste cele ich członków, bardzo mocno przemawiała nie tylko do dziewiętnastowiecznych humanistów szukających w świecie antycznym odpowiedzi na pytania pojawiające się w związku z przemianam...
Adam Smith wykazał, że system gospodarczy z wolną konkurencją zapewnia najwyższą efektywność i bogactwo wszystkim członkom społeczeństwa. Jednakże nie wszyscy skorzystali z dobrodziejstw systemu kapitalistycznego. Postulaty naprawy kapitalizmu przedstawili – zaprezentowani w tym tomie – reprezentanci nurtu socjalistycznego, natomiast marksiści nawoływali do przemocy i rewolucji. Z kolei reprezentanci historyzmu wskazywali na potrzebę zwiększenia roli państwa w gospodarce, a t...
„Jedną z najbardziej zagadkowych postaci w dziejach powszechnych, był niewątpliwie pierwszy Dymitr Samozwaniec. Jeżeli już sama tajemniczość jego pochodzenia zwracała nań uwagę historyków i poetów, jeszcze więcej pociągały ich jego niepospolite zdolności, śmiałe i daleko sięgające plany, zrazu powodzenie zdumiewające, a w końcu śmierć tragiczna. To też nie masz prawie literatury europejskiej, w której nie byłoby większej, lub mniejszej ilości dzieł mu poświęconych, w której w...
Książka poświęcona jest terminologii misteriów w epickiej Parafrazie Ewangelii wg św. Jana napisanej przez Nonnosa z Panopolis. Temat ten jest podwójnie tajemniczy. Postać Nonnosa, późnoantycznego poety greckiego z Egiptu, który najprawdopodobniej żył i tworzył w kosmopolitycznej Aleksandrii w V w. n.e., do dziś pozostaje zagadką. Niemal wszystko, co możemy o niej powiedzieć jest wynikiem naukowej spekulacji. Jest to tym bardziej frapujące, że Nonnos uznawany jest za jednego ...
Na monografię składa się unikalny zbiór wypowiedzi odzwierciedlających nasz dzisiejszy sposób myślenia o ochronie dziedzictwa kulturowego z XIX i XX w. Artykuły umieszczone w tomie nie wyczerpują tej problematyki, są jednak zapisem przemyśleń i doświadczeń przedstawicieli środowiska konserwatorskiego - zarówno pracowników naukowo-badawczych, jak i konserwatorów-restauratorów działających w ramach instytucji państwowych oraz prywatnych pracowni. Zróżnicowane pod względem form...
Przedstawiony zbiór zawiera teksty reprezentatywne dla różnych perspektyw badawczych dotyczących współczesnej komunikacji naukowej. Większość z nich opiera się na dorobku informatologii, niemniej kilku autorów korzysta z metodologii innych nauk albo też wprost lub pośrednio porusza wątki charakterystyczne dla podejścia naukoznawczego. Tę różnorodność należy uznać za zaletę oraz cechę charakterystyczną prowadzonych dziś badań, potwierdzającą zjawisko szybszego rozwoju nauki na...
Autor bada dokumenty osobiste z getta warszawskiego (dzienniki, pamiętniki, zapiski kronikarskie, raporty) pisane tam i wtedy. Podejmuje – po raz pierwszy w takiej skali – analizę tych tekstów z perspektywy literaturoznawczej (przedstawia odmiany gatunkowe, formy i typy dyskursu, strategie opisu i opowiadania, sposoby kreacji podmiotu mówiącego). Rozważania w tej książce wpisują się w ostatecznym rachunku w horyzont hermeneutyczny – próbę odczytania i zrozumienia ocalałych z...
Głównym celem rozprawy jest poznanie genezy i sposobów tworzenia "konstrukcji" tekstowych, które stanowią omawiane źródła, a w dalszym toku analizy - sposobu myślenia kronikarza i przedstawiania przezeń ludzi ( w tym własnej osoby) oraz miasta i świata, w których żył, a także roli, jaką - jego zdaniem - odgrywał człowiek w tym świecie.
Ze Wstępu
Oddana w Państwa ręce książka to praca doktorska zmarłego 5 czerwca 2015 r. doktora Andrzeja Nieuważnego, wybitnego historyka epoki napoleońskiej i człowieka wielu pasji, którymi zawsze potrafił dzielić się z zainteresowanymi. Andrzej Nieuważny poświęcił swoją rozprawę Kampania 1813 r. na północnym zachodzie Księstwa Warszawskiego, opatrując ją podtytułem: Napoleońska twierdza Toruń i jej obrona (w świetle materiałów moskiewskich). Dysertację napisał pod kierunkiem wybitnego ...
Spis treści Od Redakcji / 5 Janusz Małłek, Moje związki z etnologią toruńską i efekt tych relacji. O sztuce ludowej „Plon. Dożynki na Mazurach” / 9 Hubert Czachowski, „Zestawić przejawy teatru…”. Z archiwalnych śladów – historia etnologii i Cezaria Baudouin de Courtenay Ehrenkreutz / 31 Arleta Nawrocka-Wysocka, Muzyczne tradycje polskojęzycznych społeczności luterańskich w Polsce. Tropy toruńskie / 53 Tomasz Kalniuk, Toruń – mój rite de passage: od obcego do badającego ob...
Radosław Gross – Przydatność źródeł archiwalnych do badań nad pamięcią zbiorową młodzieży w okresie PRL na przykładzie koncesjonowanych organizacji młodzieżowych na Warmii i Mazurach Michał Głuszkowski – Kiedy było nojlepij? Za Stalina – o znaczeniu dywersyfikacji źródeł w badaniach nad pamięcią społeczną. Na przykładzie Wierszyny – polskiej wsi na Syberii Małgorzata Ciunovič – Jak cienka jest granica między informacją a perswazją, czyli o tym, co zostało z języka propagand...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
