Czego (być może) nie wiesz o Tolkienie?

W kreacji świata J.R.R. Tolkien nie miał sobie równych. „Władca Pierścieni”, dzieło życia angielskiego profesora, to samodzielne uniwersum fantasy skomponowane z dbałością o każdy szczegół. Śródziemie jest nie tylko wynikiem fascynacji dawnymi legendami i wierzeniami, lecz także próbą stworzenia własnej mitologii angielskiej, której braku Tolkien bardzo żałował… A czego jeszcze (być może) nie wiesz o autorze jednej z najlepiej sprzedających się książek w historii literatury? Z okazji Międzynarodowego Dnia Czytania Tolkiena przygotowaliśmy dla Was kilka ciekawostek o autorze „Władcy Pierścieni”. 

Międzynarodowy Dzień Czytania Tolkiena

Od 2003 roku The Tolkien Society organizuje Dzień Czytania Tolkiena. Obchodzimy go 25 marca, a jest to data szczególna w uniwersum Śródziemia, ponieważ dokładnie tego dnia Frodo niszczy pierścień w ogniu Góry Przeznaczenia. Każdego roku The Tolkien Society wybiera temat przewodni wydarzenia. W tym roku jest nim Service and Sacrifice, czyli pomoc i poświęcenie.

Dzień Czytania Tolkiena ma służyć popularyzacji twórczości i życia angielskiego pisarza. Ciekawostką jest to, żę w wielu miejscach na świecie organizowane są grupowe czytania jego najważniejszych dzieł, w kinach odbywają się pokazy specjalne ekranizacji „Władcy Pierścieni”, a w mediach społecznościowych ludzie chwalą się swoimi biblioteczkami i unikatowymi przedmiotami związanymi z pisarzem. Z okazji Dnia Czytania Tolkiena postanowiliśmy przypomnieć kilka faktów i ciekawostek z życia autora. Zapraszamy do lektury!

Czy wiedziałęś, że Tolkien był poetą?

Tolkien jest powszechnie znany jako twórca historii Śródziemia, czyli „Władcy Pierścieni”, „Hobbita” czy „Silmarillionu”. Jego twórczość nieprzerwanie stanowi ogromną inspirację dla twórców fantastyki. Co ciekawe, Tolkien zaczynał jednak od poezji i nigdy tak na dobrą sprawę się z nią nie rozstał. Pierwsze zachowane wiersze jego autorstwa pochodzą z 1911 roku. Miłości do poezji można doszukiwać się także w prozie Tolkiena. Pieśni, hymny i wiersze pojawiają się na kartach wszystkich jego powieści. Niektóre z nich Tolkien sam interpretował, nagrania z jego śpiewem można dziś posłuchać między innymi na YouTubie.

Fakty o Tolkienie – przyjaźń z C.S. Lewisem

Tolkien poznał C.S. Lewisa, późniejszego autora „Opowieści z Narni”, podczas studiów na uniwersytecie w Oxfordzie. Szybko stali się bliskimi przyjaciółmi ze względu na podobne zainteresowania i doświadczenia. Z zachowanej bogatej korespondencji wynika, że konsultowali ze sobą fabuły swoich książek – byli swoimi pierwszymi recenzentami.

Inklingowie

Tolkien i Lewis byli członkami nieformalnego klubu, stowarzyszenia intelektualistów związanych z Oksfordem. Razem z innymi studentami, również miłośnikami literatury i filozofii, spotykali się w pubach pod koniec lat 30., a podczas spotkań dyskutowali, wymieniali się pomysłami i prezentowali własne teksty.

Fascynacje językami

Tolkien był poliglotą − okazuje się, że znał perfekcyjnie ponad trzydzieści języków. Władał staroislandzkim, średniowiecznym i współczesnym walijskim, hebrajskim, greką czy esperanto… Jako ciekawostkę o Tolkienie z naszego podwórka można uznać to, żę w liście do swojego syna z 1944 roku pisał, że uczył się także polskiego, ale nie potrafi go biegle używać. Niewątpliwie fascynacje lingwistyczne odegrały kluczową rolę w całym procesie jego pisarstwa. Tolkien wykazywał niezwykłe uzdolnienia w tym kierunku. Jego zdolności językowe pomogły mu w tworzeniu własnych, fikcyjnych języków, którymi posługiwali się bohaterowie jego powieści. Obecnie istnieją szkoły językowe, w których można nauczyć się języka stworzonego przez Tolkiena.

Nagrobek Tolkiena

Na nagrobku małżeństwa Johna Ronalda Reuela i Edith Mary Tolkienów wyryte zostały także imiona Berel i Luthien – imiona kochanków z jednej z najbardziej znanych powieści pisarza, „Silmarillion”. Grabarz, który pochował Tolkiena, mieszka w Krakowie i prowadzi szkołę języków obcych.

Czy Tolkien przewidział swoją śmierć?

J.R.R. Tolkien zmarł 2 września 1973 roku. Miłośnicy teorii spiskowych twierdzą, że Tolkien przewidział lub wręcz zaplanował rok swojej śmierci. Skąd te przypuszczenia? Odpowiedzi należy szukać w „Wierszu o Pierścieniu”.

Trzy Pierścienie dla królów elfów pod otwartym niebem,
Siedem dla władców krasnali w ich kamiennych pałacach,
Dziewięć dla śmiertelników, ludzi śmierci podległych,
Jeden dla Władcy Ciemności na czarnym tronie
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie,
Jeden, by wszystkimi rządzić,
Jeden, by wszystkie odnaleźć,
Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie.
(tłum. Maria Skibniewska)

Pojawiające się w wierszu liczby (3791) przeczytane od tyłu wskazują datę śmierci Tolkiena. Ile w tej historii prawdy?

Pająki

Czy wiedziałeś, że w dzieciństwie Tolkien został ukąszony przez tarantulę? Mimo że nie miał traumy z tego powodu i nie cierpiał na arachnofobię, to w jego książkach pająki utożsamiane są ze złem. Wielkie Pająki pojawiają się zarówno w „Hobbicie”, jak i „Władcy Pierścieni”. Za każdym razem stanowią poważną przeszkodę dla bohaterów. Według autora „Od Valinoru do Mordoru”, Andrzeja Szyjewskiego, biografowie Tolkiena upatrują w utożsamieniu pająków z mrocznymi siłami podświadomego, freudowskiego ujścia lęku związanego z doświadczeniem z dzieciństwa.

Christopher Tolkien

Po śmierci autora dokumentacją, archiwizacją i redakcją pozostałych tekstów Tolkiena zajął się jego syn, Christopher. Po śmierci pisarza ukazały się m.in. „Niedokończona opowieść”, „Dzieci Húrina” i kultowy „Silmarillion”.