Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2024 – finaliści

Znamy finalistów tegorocznej edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Pierwszy raz w historii wyróżnienia w finale znalazł się komiks. Tego, kto zwycięży, dowiemy się 25 maja, podczas gali Międzynarodowych Targów Książki z Warszawie.

Spis treści

• • Nagroda Kapuścińskiego 2024 – nominowani
  • Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2024 – finaliści
    • • Irlandia wstaje z kolan – Marta Abramowicz
      • Kroniki ze Stambułu. Tom 1 – Ersin Karabulut
      • Atlas dziur i szczelin – Michał Książek
      • To nie jest Miami – Fernanda Melchor
      • Ojczyzna moralnie czysta. Początki HIV w Polsce – Bartosz Żurawiecki

    Nagroda Kapuścińskiego 2024 – nominowani

    Do tegorocznej edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego zgłoszono 145 książek, co jest rekordową liczbą w historii nagrody. 105 z nich powstało po polsku, a 40 to tłumaczenia. Książki ukazały się nakładem 38 wydawnictw.

    Na krótkiej liście nominowanych znalazło się 5 tytułów – 3 polskich i 2 zagranicznych autorów. Pierwszy raz w historii wyróżnienia w finale znalazł się komiks. Zaskoczeniem może być brak bestsellerowych „Chłopek” Joanny Kuciel-Frydryszak.

    Finalistów wyłoniło jury pod przewodnictwem Katarzyny Surmiak-Domańskiej.

    Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2024 – finaliści

    Poniżej przedstawiamy listę finalistów:

    Irlandia wstaje z kolan – Marta Abramowicz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej

    

    Marta Abramowicz, autorka takich reportaży jak „Zakonnice odchodzą po cichu” i „Dzieci księży. Nasza wspólna tajemnica”, jak sama stwierdziła – napisała też książkę, bo chciała się dowiedzieć, jak oni to zrobili.

    Zrozumieć, co się stało, że ten katolicki kraj rozliczył Kościół ze wszystkich nadużyć, zdetronizował księży, a potem wolą swoich obywateli w powszechnym głosowaniu odrzucił katolicką moralność. Co sprawiło, że Irlandczycy przestali wierzyć w nauki przedmałżeńskie i odrzucili wiedzę o seksie wyniesioną z niedzielnych kazań? Czym się od nich różnimy, skoro u nas wciąż to niemożliwe?

    „Irlandia wstaje z kolan” jest reportażem bezkompromisowym. Autorka pokazuje jak duże zagrożenie niesie połączenie religii z władzą, edukacją, opieką zdrowotną czy kulturą.

    

    Kroniki ze Stambułu. Tom 1 – Ersin Karabulut, tłum. Ada Wapniarska, Wydawnictwo Timof i cisi wspólnicy

    „Kroniki ze Stambułu” to pierwszy komiks, jaki znalazł się w gronie nominowanych do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.
    Ersin Karabulut, bezlitośnie, ale z humorem, opowiada o swoim życiu w kraju roztartym głębokimi antagonizmami politycznymi i społecznymi. W kraju, gdzie artysta może zostać postawiony przed sądem, a nawet wtrącony do więzienia, przez premiera mającego coraz większą władzę.

    Najnowsza historia jego ojczyzny składa się z przewrotów, rozczarowań, nadziei i dramatów. W tym kraju podstawowe prawa są stopniowo ograniczane i atakowane.

    Ersin Karabulut pokazuje jak wyglądała jego droga od biednych przedmieść Stambułu przez prasę satyryczną na szczyt wydawniczy. „Kroniki ze Stambułu” są relacją o tym, jak żył, czasem na pierwszej linii frontu, podczas wstrząsów i zawirowań politycznych w swoim kraju, stopniowo przechodzącym od demokracji do reżimu autorytarnego.

    

    Atlas dziur i szczelin – Michał Książek, Wydawnictwo Znak

    Bar, gdzie pije się nalewkę, ławki, gdzie pije się wódkę oraz krzak za przystankiem, gdzie się sika. Wszystkie okazują się czymś innym… Wyśpiewanym terytorium, wyszukanym domem, starannie wybranym spośród wielu miejscem. Terytorium lęgowym. Samiec sikory modrej śpiewa w ciągu dnia nawet pięć godzin, by wyśpiewać sobie dom.

    „Atlas dziur i szczelin” to opowieść o przyrodzie, która wcisnęła się w najmniejsze szczeliny miast i znalazła dla siebie miejsce w zabudowach metropolitalnych.

    Michał Książek tropi sekretne życie skryte wśród betonu i ukryte za neonami miast. W pełen humoru, przewrotny sposób opowiada o nieoczywistych miejskich przestrzeniach, w których rozgościła się natura.

    

    To nie jest Miami – Fernanda Melchor, tłum. Tomasz Pindel, Wydawnictwo ArtRage

    „To nie jest Miami” Fernandy Melchor – jednej z najważniejszych meksykańskich powieściopisarek – to cykl wstrząsających literackich reportaży wykraczających poza zwykłą literaturę faktu.

    Autorka zabiera czytelników w podróż po rodzinnym Veracruz i okolicach. Przygląda się temu, co kieruje mordercami i  wyrzutkami. Mimo, że bohaterów jej tekstów łatwo byłoby nazwać potworami, Melchor zmusza czytelników do próby zrozumienia ich, a nawet empatii.

    

    Ojczyzna moralnie czysta. Początki HIV w Polsce – Bartosz Żurawiecki, Wydawnictwo Czarne

    W tym wielowymiarowym reportażu Bartosz Żurawiecki opisuje epidemię w historycznym ujęciu, jednocześnie koncentrując się na tym, jak Polska zareagowała na kryzys

    Na „Ojczyznę moralnie czystą” składają się poruszające opowieści chorych, ich bliskich, relacje lekarzy i osób zaangażowanych w pomoc tym, od których większość się odwróciła. To jednocześnie analiza zjawiska masowej histerii, jak i uniwersalna opowieść o zbiorowym wyparciu śmiertelnie poważnego problemu.

    Nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za rok 2023

    Laureatką 14. edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego została Anna Goc za reportaż„Głusza”.

    Anna Goc laureatką 14. edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za książkę „Głusza”

    Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – 10 nominowanych reportaży