Najlepsze książki o sporcie i sportowcach
6 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Sportu dla Rozwoju i Pokoju, który jest powszechnie znany jako Światowy Dzień Sportu. Data ta ma specjalne znaczenie i została wybrana w celu upamiętnienia dnia otwarcia pierwszych nowożytnych Igrzysk Olimpijskich, które rozpoczęły się 6 kwietnia 1898 roku w Atenach. Światowy Dzień Sportu został ustanowiony decyzją Zgromadzenia Ogólnego ONZ w czasie posiedzenia 23 sierpnia 2013 roku. Z tej okazji wybraliśmy najlepsze książki o sporcie i sportowcach. Zapraszamy do lektury!
Pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Sportu miały miejsce w 2014 roku. W kwietniu tego roku w Genewie Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Sportu na rzecz Rozwoju i Pokoju razem z głównym Biurem Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Grupą Przyjaciół Sportu na rzecz Rozwoju i Pokoju, organizowało panel dyskusyjny o wartości i wykorzystaniu sportu w przemianach społecznych.
W Polsce wydawcą który najbardziej kojarzy się z książkami o sporcie i sportowcach jest krakowskie Wydawnictwo SQN (Sine Qua Non). Wśród publikacji, jakie ukazały się ich nakładem, znajdują się m.in. książki piłkarskie, bokserskie, siatkarskie, koszykarskie, czy takie o Formule 1. W ofercie Wydawnictwa znajdują się także tytuły o mniej popularnych sportach, jak snooker czy nurkowanie.
Oczywiście inny wydawcy także publikują warte uwagi książki o sporcie i sportowcach. Takie publikacje znajdziemy m.in. w Wydawnictwie Znak, Czarne, Literackie, Albatros.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Sportu przedstawiamy kilka najciekawszych biografii i reportaży, po które warto sięgnąć, nawet jeśli sport nie znajduje się na szczycie waszej listy zainteresowań.
Najlepsze książki o sporcie i sportowcach
Ja. Ibra. Moja historia – Zlatan Ibrahimović, David Lagercrantz, tłum. Barbara Bardadyn, Wydawnictwo SQN
W „Ja, Ibra” Zlatan Ibrahimović – piłkarz, którego zna chyba każdy – pierwszy raz opowiada o swoich przeżyciach na boisku i poza nim, o radościach i szaleństwach w życiu nie zawsze w pełni kontrolowanym.
Piłkarz pochodzi z Rosengård, dzielnicy znajdującej się na obrzeżach Malmö. To tam zaczynał swoją przygodę z piłką od pary butów kupionych w supermarkecie za 59 koron.Nieustające pragnienie, by być lepszym od innych zaprowadziło go z Malmö do Ajaksu. Później zawędrował do Juventusu, następnie do Interu, gdzie zbiera kolejne tytuły mistrzowskie. Swoją karierę zakończył w A.C. Milan na koniec sezonu w 2023 roku. Zlatan jest rekordzistą pod względem liczby bramek i występów.
Co ciekawe, po sukcesie tej biografii David Lagercrantz został zaproszony do kontynuowania serii kryminalnej Millennium Stiega Larssona.
Olimpijki – Anna Sulińska, Wydawnictwo Czarne
„Olimpijki” Anny Sulińskiej to reportaż o determinacji, walce z własnymi słabościami, a także z polityką PRL-u. Autorka przedstawia sylwetki wyjątkowych kobiet, które charakteryzowały się ogromną wolą walki. To właśnie one – bez profesjonalnego sprzętu i wsparcia – były w stanie dokonać rzeczy niemożliwych i przetrzeć szlaki następnym pokoleniom sportsmenek.
Brązowa medalistka igrzysk olimpijskich w Rzymie, Daniela Walkowiak, w ostatniej chwili dotarła na linię startu, gdyż polska ekipa odjechała z wioski olimpijskiej bez niej. Na tych samych zawodach Jarosława Jóźwiakowska, licząca jedynie sto sześćdziesiąt siedem centymetrów wzrostu, zdobyła srebrny medal w skoku wzwyż. Złota medalistka igrzysk w Tokio, Ewa Kłobukowska, z telewizyjnych wiadomości dowiedziała się, że uległa kontuzji i nie pojedzie na zawody do Montrealu.
Bohaterki niejednokrotnie musiały mierzyć się z dyskryminacją i upokorzeniem, co nie przeszkodziło im w biciu kolejnych rekordów i zdobywaniu serc kibiców.
Mike Tyson. Moja prawda – Mike Tyson, Larry Sloman, tłum. Jakub Małecki, Wydawnictwo SQN
Mike Tyson to wyjątkowy i pełen sprzeczności sportowiec. Niewinny, oskarżony o gwałt i skazany na 3 lata więzienia. W celi czytał Hrabiego Monte Christo i przygotowywał się do zemsty. Był tak przepełniony wściekłością, że nie pamięta, w jaki sposób odgryzł Holyfieldowi kawałek ucha. Zarobił na ringu kilkaset milionów dolarów, a koniec końców zbankrutował. Podbił serca tysięcy kobiet, wypił morze alkoholu, zdarzało mu się wychodzić na ring pod wpływem narkotyków. Mówi się, że był ostatnim prawdziwym królem boksu.
Autobiografia Tysona to rollercoaster emocji. Jest szczera, okrutna, skandaliczna, komiczna i inspirująca ksiązka o sportowcu.
Cena naszych marzeń. Sportowe biografie bez cenzury – Wright Thompson, tłum. Marcin Sieduszewski, Wydawnictwo Znak
„Cena naszych marzeń” to szczery do bólu reportaż o największych legendach sportu. To również świadectwo poświęcenia i cała prawda o bezwzględnym świecie sportu.
Michael Jordan, Muhammad Ali, Tiger Woods, Lionel Messi – to tylko wybrani spośród znanych sportowców, których losy przybliża Wright Thompson. Każdy z nich posiadał wyjątkowy talent i marzenie, żeby zostać legendą. Tylko jaką cenę płaci się za bycie mistrzem?
The Jordan rules. Zakulisowe historie pierwszego mistrzowskiego sezonu Chicago Bulls – Sam Smith, tłum. Michał Rutkowski, Wydawnictwo Arena
„The Jordan rules” to wyrazisty portret legendarnego Michaela Jordana i opowieść o tym, co go napędzało w drodze do sukcesu i chwały. Sam Smith w swojej książce, będącej kroniką pierwszego sezonu mistrzowskiego „Byków”, przybliża czytelnikom postać legendy koszykówki, a także całą drużynę za nim stojącą. To zapis „od środka”, zarówno na boisku jak i poza nim – od słownych ataków na dyrektora generalnego, po napady złości na jego trenera.
Ta książka o sporcie to prowokacyjna relacja naocznego świadka – „The Jordan Rules” – zapewnia nie tylko szereg emocji, napięcia i doznania sezonu mistrzowskiego, ale także intensywny, fascynujący portret niezrównanego Michaela Jordana.
Calcio. Historia włoskiego futbolu – John Foot, tłum. Marcin Nowomiejski, Wydawnictwo SQN
John Foot przedstawia historię włoskiego futbolu od jego początków w latach 90. XIX wieku do czasów współczesnych. Przybliża czytelnikom zespoły i piłkarzy, przeplatając poważne analizy humorystycznymi anegdotami. Opisuje poszczególne mecze, a także zamieszki kiboli.
W „Calcio” znalazły się najpiękniejsze momenty w piłkarskiej historii kraju – na czele z czterokrotnym zwycięstwem reprezentacji Włoch na mundialu (1934, 1938, 1982, 2006) – ale także te najsmutniejsze, jak śmiertelne potrącenie Gigiego Meroniego, przez wiernego fana Torino, który lata później objął stanowisko dyrektora generalnego tego klubu.
Wanda. Opowieść o sile życia i śmierci – Anna Kamińska, Wydawnictwo Literackie
Anna Kamińska w swojej książce opisała historię jednej z najsłynniejszych polskich himalaistek. Tytułowa Wanda Rutkiewicz była znana ze swojego uporu, niezłomności i wytrwałości. Była trzecią kobietą, która zdobyła Mount Everest, i pierwszą na K2. Zginęła w górach, robiąc to, co kochała. Autorka na kartach książki przybliża czytelnikom osobę Rutkiewicz, a także przedstawia nieznane dokumenty, niepublikowane nigdy fotografie i słowa bliskich Wandy, którzy wcześniej nie godzili się na rozmowy o niej.
„Wanda” to nie tylko biografia wybitnej himalaistki, ale także opowieść o dążeniu do spełniania własnej pasji nawet kosztem pozostałych aspektów życia.
Maradona. Ręka Boga – Jimmy Burns, tłum. Jerzy Łoziński, Wydawnictwo Albatros
Są dwie osoby: Diego i Maradona. Z Diego ruszyłbym na koniec świata, ale z Maradoną nie zrobiłbym ani jednego kroku dalej. Maradona był postacią, która nie chciała słyszeć o żadnych swoich słabościach. Nie mogła sobie na nie pozwolić z powodu oczekiwań świata. Mówiłem mu wielokrotnie o tym dualizmie. On zawsze patrzył na to jednakowo: „Fer, gdyby nie Maradona, siedziałbym dalej w błocie w Villa Fiorito”.
Wywiad Dominika Piechoty z Fernando Signorinim, osobistym trenerem i wieloletnim przyjacielem Maradony, Newonce 2020
„Maradona. Ręka Boga” to jednocześnie kultowa i kontrowersyjna biografia jednego z najsłynniejszych piłkarzy w historii światowego futbolu – Diego Armando Maradony.
Maradona nazywany był wirtuozem futbolu i Złotym Chłopakiem. Jednocześnie był człowiekiem z ogromnymi problemami. Jimmy Burns pisze o jego życiu od dzieciństwa w Villa Fiorito, poprzez zdobycie dla Argentyny Pucharu Świata w piłce nożnej i dwukrotnego zdobycia „Scudetto” z drużyną SSC Napoli, aż po niechlubny upadek. Ta ksiązka o sportowcu pokazuje, że mimo tego, że Maradona na boisku był bogiem, to ze świętością nie miał nic wspólnego.
Gra. Autobiografia – Grant Hill, tłum. Łukasz Muniowski, Wydawnictwo SQN
Książka Granta Hilla to wnikliwa i błyskotliwa autobiografia. Hill z ogromną szczerością pisze o kruchości kariery sportowej i izolacji wynikającej z rosnącej sławy. W „Grze” relacjonuje również wydarzenia, które miały miejsce po zakończeniu przez niego kariery, między innymi przyjęcie do Galerii Sław czy pracę w roli współwłaściciela Atlanta Hawks i dyrektora reprezentacji USA.
Gran Hill miał talent. W ciągu czterech lat spędzonych na Uniwersytecie Duke poprowadził drużynę do pierwszego w historii uczelni mistrzostwa NCAA, obrony tytułu i wicemistrzostwa. Po dołączeniu do Detroit Pistons, został jednym z najlepszych graczy w NBA. Był pierwszym zawodnikiem, który rzucił wyzwanie Michaelowi Jordanowi nie tylko jako najlepiej zarabiającemu koszykarzowi w lidze, ale i jako marce. Odrzucił ofertę Nike na rzecz tej złożonej przez Filę. Chwilę później Method Man i Tupac Shakur nosili jego buty. Bliscy koszykarza sprawili, że woda sodowa nigdy nie uderzyła mu do głowy.
Gdyby to nie był Everest… – Leszek Cichy, Piotr Trybalski, Wydawnictwo Literackie
„Gdyby to nie był Everest… to byśmy chyba nie weszli” – dokładnie te słowa powiedział Leszek Cichy w czasie rozmowy radiowej prowadzonej z samego wierzchołka góry. Zaraz potem Cichy i Krzysztof Wielicki zostali pierwszymi ludźmi, którym udało się zdobyć Everest zimą.
To historia pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest. Książka Piotra Trybalskiego i Leszka Cichego to opowieść o zdobywaniu najwyższego szczytu Ziemi, przygotowaniach do wyprawy oraz o rekordach padających po niezwykłym wyczynie Polaków. To także opowieść o ambicji, pragnieniu przekraczania granic i sensie eksploracji świata. Tytuł jest wzbogacony o publikowane po raz pierwszy rozmowy z bazy i obozów z 1980 roku spisane z oryginalnych taśm i nieznane fotografie z legendarnej wyprawy.
Królowie strzelców – Zbigniew Rokita, Wydawnictwo Czarne
Zbigniew Rokita prezentuje reporterską opowieść o Europie Wschodniej ostatniego stulecia, a wszystko to przez pryzmat sportu i polityki.
Czemu pojedynek węgierskich i radzieckich piłkarzy wodnych z 1956 roku reżyser „Pulp Fiction”, Quentin Tarantino, miał nazwać najlepszą nieopowiedzianą historią wszech czasów? Dlaczego UEFA wyraziła zgodę na powstanie niezależnej ligi piłkarskiej na Krymie? I czemu Zenit Petersburg ma łatkę najbardziej rasistowskiego klubu na świecie? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania i wiele innych autor przemierza region: od Budapesztu i Górnego Śląska przez Abchazję i Górski Karabach aż po Charków, Petersburg i Kowno.
