Ken Kesey – ciekawostki o autorze „Lotu nad kukułczym gniazdem”

Ciekawostki o Kenie Keseyu

Talent do sportu

W młodości Kesey był obiecującym sportowcem, a dokładnie zapaśnikiem. Podobno w zapasach osiągał tak dobre wyniki, że nawet planowano powołanie go do kadry olimpijskiej. Poważna kontuzja zakończyła jego karierę zawodowego sportowca, ale po ukończeniu szkoły średniej kontynuował swoją przygodę w tej dziedzinie. Podczas studiów nadal trenował zapasy i odnosił w tym świetne rezultaty.

Badania rządowe i narkotyki

Kesey wziął udziału w eksperymencie mającym miejsce w Szpitalu Weteranów. Badania, jakie podejmowano w jego obrębie, okazały się być finansowane przez CIA i miały związek z projektem MKULTRA. W ramach badań testowano wpływ narkotyków psychoaktywnych i środków psychomimetycznych na człowieka. Szczególnie interesowano się LSD, psylocybiną, meskaliną, kokainą czy DMT. Autor „Lotu nad kukułczym gniazdem” opisał szereg swoich doświadczeń z tymi substancjami – zdobytych nie tylko podczas szpitalnych testów, ale także w czasie prywatnych eksperymentów.

„Lot nad kukułczym gniazdem”

To właśnie udział w eksperymencie, a raczej uczestniczenie w nim w roli królika doświadczalnego, w połączeniu z pracą w szpitalu (Veterans’ Hospital) stały się dla Keseya inspiracją do napisania jego najsłynniejszego dzieła. Autor często rozmawiał z pacjentami, z których część była pod wpływem mocnych leków. Ken Kesey był zdania, że to nie pacjenci są szaleni, ale społeczeństwo wypchnęło ich poza ramy, gdyż nie pasowali do konwencjonalnych wyobrażeń dotyczących tego, jak ludzie powinni się zachowywać.

W powieści mamy do czynienia z McMurphym, który udaje szaleńca, aby wykpić się od więzienia. Pobyt w szpitalu psychiatrycznym wydaje mu się być idealnym pomysłem do czasu, aż dowiaduje się, że wyjdzie ze szpitala tylko wtedy, gdy zostanie uznany za wyleczonego. Powieść odniosła sukces i właściwie od razu zapisała się do klasyki światowej literatury współczesnej.

Podróż przez USA i wielki odlot

Ken Kesey był jedną z osób, które kształtowały kontrkulturową rewolucję. W jego przypadku była ona oparta na narkotykach, przede wszystkim psychodelikach, takich jak LSD. Jego podróż w towarzystwie znajomych i przyjaciół starym, kolorowym, szkolnym autobusem przeszła do historii.

Autor „Lotu nad kukułczym gniazdem” w 1964 roku wyruszył razem z grupą przyjaciół nazywaną “Merry Pranksters” w podróż po Stanach Zjednoczonych. Legendarna, pełna przygód i narkotyków podróż została opisana przez Toma Wolfe’a w książce „Próba kwasu w elektrycznej oranżadzie”. Z kolei Alex Gibney i Alison Ellwood prezentują nam jej filmową wersję w dokumencie „Wielki odlot”, który złożony jest przede wszystkim z zarejestrowanych przez Keseya i jego przyjaciół materiałów archiwalnych.

Merry Pranksters

Grupa przyjaciół i znajomych “Merry Pranksters” przerodziła się z czasem w komunę. Należeli do niej między innymi członkowie Grateful Dead. Ken Kesey był jej współzałożycielem. W tamtym okresie na pewien czas porzucił pisanie, by w pełni włączyć się w działania ruchu kontestatorskiego.

Pomiędzy bitnikami a hipisami

Ken Kesey umiejscawiał siebie i swoją twórczość między Beat Generation i ruchem hipisowskim. W wywiadzie udzielonym Robertowi K. Elderowi w 1999 roku pisarz powiedział, że był jednocześnie za młody, żeby być bitnikiem, i za stary, aby być hipisem. Jego bliskimi znajomymi byli członkowie obu tych kontrkulturowych ruchów. Dzięki znajomości z czołowymi bitnikami, Allenem Ginsbergiem i Jackiem Kerouakiem (których poznał przez Neala Cassadiego), miał kontakt z Timothym Learym określanym mianem proroka LSD.

Problemy z prawem i narkotyki

Po uczestnictwie w badaniu wpływu psychodelików na ludzi i własnych doświadczeniach w tej kwestii doszedł do wniosku, że substancje te mogą uwolnić się od racjonalizmu i pragmatyzmu. Mogą również być wytrychem otwierającym drzwi do nowego świata. Kesey był dwukrotnie aresztowany za posiadanie marihuany. Aby nie trafić za kratki, upozorował samobójstwo i wyjechał do Meksyku. Po powrocie do ojczyzny skazano go na pół roku więzienia.

Twórczość

Oprócz „Lotu nad kukułczym gniazdem” Kesey napisał jeszcze kilka innych książek, jednak żadna z nich nie powtórzyła sukcesu pierwszej powieści. Kolejną publikacją pisarza była wielotomowa saga rodzinna „Czasami wielka chętka”. Jej głównym wątkiem był nawiązujący do tragedii antycznych konflikt braci. Inne książki Keseya to “Kesey’s Garage Sale”, “Demon Box” czy “The Sea Lion”.

Ken Kesey często pisał pod wpływem środków psychoaktywnych, jak LSD, meskalina czy marihuana.

Śmierć syna

W 1984 roku syn Keseya, dwudziestoletni Jed, doznał bardzo poważnych obrażeń głowy w drodze na zawody. Był zapaśnikiem i studentem na Uniwersytecie w Oregonie. Śmierć chłopaka bardzo dotknęła pisarza.

„Lot nad kukułczym gniazdem” Miloša Formana

Adaptacja najsłynniejszej powieści Kena Keseya okazała się ponadczasowym hitem. Obraz w 1976 roku zdominował Oscarową galę, na której zdobył pięć statuetek – za najlepszy film, dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, najlepszej aktorki pierwszoplanowej, najlepszego reżysera i za najlepszy scenariusz adaptowany. Został także nagrodzony sześcioma Złotymi Globami, sześcioma nagrodami BAFTA, otrzymał Kryształową Statuetkę oraz został uhonorowany przez Amerykańską Gildię Reżyserów Filmowych. Nie są to wszystkie wyróżnienia, jakie otrzymała adaptacja powieści Keseya. Łączna pula to 42, w tym 30 nagród i 12 nominacji.

Co ciekawe, Ken Kesey nigdy nie obejrzał „Lotu nad kukułczym gniazdem” Miloša Formana.

Ken Kesey zmarł na raka 10 listopada w 2001 roku. Mężczyzna miał wtedy 66 lat.

Lubisz dowiadywać się nowych faktów o autorach klasyki literatury? W takim razie koniecznie sięgnij po inne artykuły o podobnej tematyce, które znajdziesz na naszym blogu! Przeczytaj m.in. wpi pt. Liu Cixin – 10 ciekawostek o chińskim geniuszu science fiction.