Żyjemy w dynamicznie rozwijającym się i zmieniającym świecie. Technologia i elektronika stają się coraz bardziej zaawansowane i pozwalają nam korzystać z narzędzi, które jeszcze kilka lat temu występowały tylko w dziełach z gatunku sci-fi. Jedną z takich innowacji, stopniowo docierających do najróżniejszych sfer naszej codzienności, jest sztuczna inteligencja. Duże modele językowe (ang. large language model, LLM) wykorzystujące uczenie maszynowe, takie jak ChatGPT czy DeepSeek, działają w oparciu o skomplikowane sieci neuronowe, których sposobu funkcjonowania sami nie jesteśmy w stanie do końca zrozumieć. Nie dziwi więc, że chcemy dowiedzieć się o AI jak najwięcej. A gdzie najlepiej szukać odpowiedzi na nurtujące nas pytania? Oczywiście w literaturze. Aby ułatwić Wam wybór, przygotowaliśmy zestawienie książek, które na ten moment najbardziej wyczerpująco podejmują temat SI. Prezentujemy najlepsze książki o sztucznej inteligencji. Zapraszamy do lektury! 

Świat AI – rewolucja sztucznej inteligencji

Obecnie modele sztucznej inteligencji są w stanie prowadzić rozmowy, pisać spójny i czytelny tekst, a nawet generować zdjęcia, dźwięk i filmy. Narzędzia korzystające z SI dawno wyszły poza środowisko IT. Wykorzystywane są aktualnie w coraz większej ilości branż. Wpływają na medycynę, przemysł, edukacje czy gospodarkę i stosunki międzynarodowe. Punkt zwrotny w technologii AI to coś, co dzieje się tu i teraz.

Tak szybki i niekontrolowany rozwój tej technologii budzi obawy wśród wielu ludzi, również naukowców i specjalistów zajmujących się tym zagadnieniem. Dostrzegają wiele niebezpieczeństw, które może nieść ze sobą Si, szczególnie w przemyśle zbrojeniowym czy jako narzędzie do siania dezinformacji bądź tworzenia systemów kontroli społeczeństwa.

Z kolei niektórzy postrzegają ją jako szanse na bezpieczny i zrównoważony rozwój. Si pozwoli na dokonanie przełomowych odkryć w dziedzinie medycyny. Ułatwi dostęp do edukacji i informacji. Wspomoże rozwój ludzkości i poprawi jakość życia każdego człowieka z osobna.

W związku z tym, że temat AI jest bardzo skomplikowany, a także budzi wiele kontrowersji, wybraliśmy dziesięć książek, których autorzy w przystępny i zrozumiały sposób tłumaczą nurtujące nas zagadnienia. Dzięki temu zapoznamy się z historią rozwoju SI, otaczającą ją terminologią czy dylematami jakie ze sobą niesie. Po jakie książki o sztucznej inteligencji sięgnąć? Sprawdźcie nasze typy.

Najlepsze książki o sztucznej inteligencji – TOP 10

W cieniu AI. Jak sztuczna inteligencja ingeruje w nasze życie? – Madhumita Murgia, tłum. Michał Lipa, Wydawnictwo Port

Nasze zestawienie 10 książek o sztucznej inteligencji otwiera pozycja zatytułowana „W cieniu AI”. Książka da wgląd w dylematy z którymi będziemy musieli zmierzyć się w przyszłości. Madhumita Murgia przedstawia w niej temat AI, problemy, jakie będziemy mogli napotkać wraz z dalszym jej rozwojem i tym w jaki sposób będzie ingerowała w nasze życie.

W jaki sposób rozwój sztucznej inteligencji wpłynie na nas jako ludzkość? Czy zmieni nasze życie? Czy AI jest sposobem dla człowieka na uzyskanie niespotykanej do tej pory wolności, czy raczej drogą do tego byśmy zostali tylko niewolnikami bezdusznych algorytmów?

Są to trudne egzystencjalne pytania, które autor stawia przed czytelnikami. Oddaje on głos zwykłym ludziom, na których życia AI wywarło już znaczący wpływ.

Nexus. Krótka historia informacji od epoki kamienia do sztucznej inteligencji – Yuval Noah Harari, tłum. Justyn Hunia, Wydawnictwo Literackie

Kolejna na liście jest pozycja autora bestsellerowego tytułu „Sapiens. Od zwierząt do bogów”. Yuval Noah Harari jest izraelskim historykiem specjalizującym się w historii średniowiecza, wojskowości jak również ogólnie pojętej historii świata i wynikających z nich procesów makro-historycznych. Często jest opisywany jako jeden z najbardziej wnikliwych umysłów naszych czasów.

W „Nexus” skupia się na informacji oraz na tym, jak jej obieg kształtuje otaczający nas świat. Prześledzimy podróż ludzkości od czasów epoki kamienia aż do ery informacji. Będziemy się przyglądać wyborom których jako ludzie musieliśmy dokonywać na przestrzeni tego czasu. Sprawdzimy, jaki wpływ na nie miał dostęp do informacji lub jego brak. Wraz z autorem zastanowimy się nad tym, dlaczego pomimo tylu lat rozwoju i tak wysokiemu rozwinięciu technologicznemu, człowiek jako gatunek wykazuje wciąż destrukcyjne działania. „Nexus” dzieło, które balansuje między filozofią i psychologią.

AI. Jak się przygotować do rewolucji? – Mateusz Madejski, Wydawnictwo Znak Horyzont

Jak bardzo zmienia nasze życie? A nasz świat? I to nie tylko ten cyfrowy? I co stanie się w najbliższej przyszłości? Czy w obliczu rozwoju technologicznego powinniśmy zacząć się przygotowywać do życia w nowym, innym świecie? Jak będzie wyglądał ten świat przyszłości? To tylko część złożonych pytań jakie stawia autor książki „AI. Jak się przygotować do rewolucji”.

By uzyskać na nie odpowiedzi zwrócił się z nimi do ekspertów w danych dziedzinach. Dzięki temu dowiemy się jakie są szanse na to że AI faktycznie pozbawi nas pracy, czy może będzie szansą rozwój w zupełnie nowych dziedzinach. Zastanowimy się w jakieś kierunki rozwoju będzie warto inwestować i jak będzie wyglądała przyszłość. Pozwoli również zrozumieć jej potencjał, możliwości o ograniczenia.

By zachować jak najwięcej spokoju i nie martwić się o bezpieczną przyszłość, już teraz możemy zastanowić się nad tym jak się do niej przygotować. Publikacja Mateusza Madejskiego to prawdziwe kompendium wiedzy na temat sztucznej inteligencji.

Więcej o tym tytule możecie przeczytać TUTAJ.

AI. Jak się przygotować do rewolucji – Mateusz Madejski o tym, jak zmienia się świat

Moralna AI Czy bać się sztucznej inteligencji – Prof. Vincent Conitzer, Prof. Walter Sinnott-Armstrong, Jana Schaich Borg, tłum. Ewa L. Łokas, Bogumił Bieniok, Wydawnictwo Prószyński i S-ka

Technologie wykorzystujące sztuczną inteligencje na dobre zagościły w naszej codzienności. Dalszy rozwój SI nieprzerwanie przyśpiesza, a korzystające z niej rozwiązanie przenikają do kolejnych stref naszego życia. Zmiany które się z tym wiążą są już nieodwracalne i grają coraz większą rolą w codzienności.

W związku z tym rodzi się wiele pytań z gruntu tak społecznego, jak i filozoficznego czy moralnego. U wielu z nas tak szybki rozwój tak zaawansowanej technologii może budzić niepokój.

Książka „Moralna AI” pozwala nam zapoznać się z tymi zagadnieniami w przejrzysty sposób. Badacze zajmujący się na co dzień tą problematyką, przedstawiają najnowsze postępy w pracach nad SI. Rozjaśniają wiele niejasności otaczających ten temat i pomagają w zrozumieniu błędnych założeń i opinii na temat Sztucznej Inteligencji. Pokazują jej możliwości i ograniczenia i prezentują zderzenie różnych poglądów i punktów widzenia na ten ważny współcześnie temat.

Nadchodząca fala. Sztuczna inteligencja, władza i najważniejszy dylemat ludzkości w XXI wieku – Mustafa Suleyman, Michael Bhaskar, tłum. Justyn Hunia, Wydawnictwo Szczeliny

Przez historię ludzkości przetoczyło się wiele fal niosących ze sobą zmieniające rzeczywistość wydarzenia. Przynosiły wojny, rewolucje, epidemie czy nowe idee i prądy myślenia. W ich wyniku powstawały i upadały imperia, a dla milionów ludzi zmieniały codzienność nie do poznania. Według autora, Michaela Bhaskara, taka nowa fala właśnie zmierza w naszą stronę.

W jego opinii to właśnie Sztuczna Inteligencje i rozwój technologii są falą którą nieodwracalnie zmienia świat jaki znamy i dynamicznie wkraczającej w nasze życie. A zmiany te nabierają rozpędu, gdy w 2016 r Si pokonało człowieka w grze go, nie spodziewaliśmy się, że w już 2022r pojawi się ChatGPT i kilka innych aplikacji AI.

Na dzień dzisiejszy dysponujemy technologią pozwalającą generować nieodróżnialne od rzeczywistości deepfake’i, a algorytmy pozwalają generować hiperrealistyczne filmy na podstawie jednego zdania.

Technologia pozwala na tworzenie zaawansowanych systemów kontroli obywateli, a również na modyfikowanie DNA i inne eksperymenty w dziedzinie inżynierii genetycznej.

„Nadchodząca fala” to tytuł, po który trzeba koniecznie sięgnąć, jeśli chce się poznać zagrożenia płynące z rozwoju w dziedzinie sztucznej inteligencji i transhumanizmu.

Sztuczna Inteligencja. Nieludzka, arcyludzka – Paweł Oksanowicz, Aleksandra Przegalińska, Wydawnictwo Znak

Obecnie SI jest nieodłączną częścią naszej rzeczywistości. Teraz możemy zastanawiać się nad tym jak wpłynie na nasze życie w najbliższej przyszłości. Budzi to wiele obaw, a zwłaszcza na gruncie zawodowym. Wiele osób zaczyna zadawać sobie pytanie o to czy zostaną zastąpieni przez nią w miejscach pracy. Tym bardziej, że już teraz można dostrzec szerokie zastosowanie AI w biznesie, strategii czy marketingu. Pojawiają się pytania o to jaki wpływ ma na politykę, czy posiada emocje, wykształciła samoświadomość, i czy będzie tworem doskonalszym od człowieka?

Często wobec tematu sztucznej inteligencji pojawiają się skrajne stanowiska. Z jednej strony ogromny optymizm i nadzieje, z drugiej natomiast apokaliptyczne wizje świata rodem z mrocznych historii sci-fi.

Aleksandra Przegalińska prowadzi badania nad nowymi technologiami, na prestiżowej uczelni Massachusetts Institute of Technology – MIT. Książka jej autorstwa jest swoistą biografią SI. To idealny przewodnik po świecie sztucznej inteligencji. Poznamy jej początki, zaznajomimy się z sylwetkami jej twórców i poznamy wiele zabawnych anegdot. W przystępny sposób rozjaśni nam wiele zawiłych technologicznych i etycznych kwestii związanych z tym tematem. Podejmie również odważna dyskusje z autorytetami w tej dziedzinie, takimi jak na przykład Yuval Harari.

Sztuczna inteligencja: Jej natura i przyszłość – Margaret Ann Boden, tłum. Tomasz Sieczkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Książka jest częścią serii „Krótkie wprowadzenie”, wydawanej przez Uniwersytet Oksfordzki. Pozycje wydawane w tej serii mają na celu przedstawić czytelnikowi najważniejsze zagadnienia z dziedziny kultury, religii czy nauki. Margaret Ann Boden, która jest ekspertką w dziedzinie sztucznej inteligencji, pisze prosto o AI.

W tym tomie, możemy z bliska przyjrzeć się zagadnieniom związanym ze sztuczną inteligencją. Autorka przybliża nam historię jej powstawania i rozwoju. Przedstawia w przystępny sposób zasady na jakich opiera się jej działanie. Porusza również kwestie tego jaki wpływ SI możemy mieć na nas i na świat w którym żyjemy.

Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji – Max Tegmark, tłum. Tomasz Krzysztoń, Wydawnictwo Prószyński i S-ka

Autor książki, Max Tegmark, jest profesorem na MIT. W swojej książce, „Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji”, prowadzi rozważania na temat tego jak rozwój sztucznej inteligencji wpłynie na znany nam świat. To wyjątkowo wszechstronne wprowadzenie w krajobraz zagadnień dochodzących tego tematu. Autor wiele ważnych zagadnień, takich jak wojny, prawo, zatrudnienie, przestępczość czy relacje społeczne. Stawia istotne pytanie jak rozwój technologii wpłynie na poczucie naszego własnego człowieczeństwa.

Poddaje również analizie przemysł zbrojeniowy i fakt wykorzystywania SI w autonomicznych systemach uzbrojenia oraz etyczne i moralne problemy, które wiążą się z tym tematem. Jako, że Si ma największy potencjał, spośród wszystkich opracowanych przez nas technologii, do zmiany naszej przyszłości, musimy świadomie i rozważnie kierować jej rozwojem. Rodzi się w tym temacie wiele kontrowersji takich jak powstanie superinteligencji czy uzyskanie przez maszyny samoświadomości.

Sztuczna inteligencja 2041. 10 wizji przyszłości – Chen Qiufan, Kai-Fu Lee, tłum. Piotr Budkiewicz, Wydawnictwo Media Rodzina

Wizja przyszłości, w której autorzy starają się przedstawić, jak może wyglądać nasz świat w 2041 roku. Książka zawiera dziesięć opowiadań utrzymanych w konwencji sci-fi. Przedstawiają one hipotetyczne scenariusze, pokazujące jak może zmienić się nasz świat pod wpływem sztucznej inteligencji.

SI będzie główną siłą napędową XXI w., definiującą rozwój państw i społeczeństw. Wygeneruje niespotykane wcześniej dochody, zmieni sposób w jaki postrzegamy edukację czy medycynę. Może doprowadzić do powstania hybryd łączących w jedność człowieka i maszynę. Zmieni rynki pracy, sposoby rozrywki i wpłynie na ogólnoświatowy ład.

Niesie również ze sobą zagrożenia. Inteligentne systemy nadzoru, nowe typy broni i sposoby prowadzenia konfliktów. Jaka będzie w tym świecie rola człowieka i jakie niebezpieczeństwa czekają ludzkość? Dzięki tej książce możemy zajrzeć do hipotetycznej przyszłości i sprawdzić co tam może na nas czekać.

Pozycja powstała dzięki współpracy dwóch autorów doskonale odnajdujących się w danym temacie. Pierwszy z nich to  Kai-Fu Lee, ekspert od spraw związanych z SI oraz były prezes Google China, autor bestsellerowej książki „Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa”. Natomiast drugi z nich, Chen Qiufan, jest znanym i szanowanym powieściopisarzem z nurtu sci-fi.

Generatywna AI – Jerry Kaplan, tłum. Agnieszka Adamczyk-Karwowska, Wydawnictwo Naukowe PWN

Książka „Generatywna AI” wchodzi w skład popularnonaukowej serii „Wszystko, co warto wiedzieć” wydawanej przez Oxford University Press. Autor, Jerry Kaplan, jest ekspertem w dziedzinie sztucznej inteligencji. Na przestrzeni swojego życia miał udział w wielu znaczących odkryciach. Dzięki jego pracy możemy cieszyć się między innymi przenośnymi tabletami czy aukcjami internetowymi. Aktualnie pracuje jako wykładowca w Wydziale Informatyki Uniwersytetu Stanforda, gdzie prowadzi zajęcia na temat wpływu SI na społeczeństwo i ekonomie.

W tej pozycji autor stara się odpowiedzieć na najbardziej trapiące nas pytania odnośnie SI, jej budowy i zastosowań. Dowiemy się czy ludzkości udało się już stworzyć maszyny przewyższające nas inteligencją. Przekonamy się które branże i zawody mają największą szanse zyskać dzięki rozwojowi, a które odejdą w zapomnienie. Zastanowimy się co możemy zrobić by systemy komputerowe respektowały nasze zasady etyczne. Autor analizuje również jak Generatywna sztuczna inteligencja może wpłynąć na politykę międzynarodową i konflikty zbrojne. Oraz czy ludzie są tylko etapem na drodze do powstania niebiologicznych form życia.

To już wszystkie książki o AI z naszego zestawienia. Jako, że temat jest bardzo rozwojowy, a publikacje pokazujące zastosowania sztucznej inteligencji, poruszające problematykę rozwoju AI i analizujące jej wpływ na nasze życie, ukazują się regularnie, sprawdzajcie nasze zestawienie. Będziemy aktualizować je cyklicznie. Książek na temat SI będzie tylko więcej. Problem rozwoju technologii jest w końcu jednym z najważniejszych wyzwań naszych czasów. Wpływa nie tylko na takie zagadnienia jak automatyczka i robotyka ale także na codzienną rzeczywistość. Jedno jest pewne – zmieni nasz świat. Pytanie tylko jak?