Nagroda Literacka Nike 2024 dla Urszuli Kozioł
Laureatką Nagrody Literackiej Nike 2024 została Urszula Kozioł za tom poezji „Raptularz”. W tym roku to prestiżowe wyróżnienie zostało przyznane po raz 28.
Urszula Kozioł laureatką Nagrody Literackiej Nike 2024
Laureatką Nagrody Literackiej Nike 2024 została Urszula Kozioł za tom poezji „Raptularz”, który ukazał się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego. Tom zawiera utwory będące kontynuacją poetyckich poszukiwań poetki. O „Raptularzu” czytamy: Ton lamentu i skargi, tak bardzo obecny w poprzednich tomach, tutaj przechodzi w refleksyjny, dojrzały humanizm, podziw i szacunek dla wszystkiego co kruche, wymagające uwagi i opieki. Ludzi, zwierząt, roślin.
Przewodniczący jury, Krzysztof Siwczyk, powiedział o nagrodzonym tomiku: napięcie egzystencjalne rozsadza w nim wersy.
93-letnia poetka była łącznie nominowana do tego prestiżowego wyróżnienia aż pięć razy.
Tegoroczna laureatka nagrody Nike 2024 otrzymała statuetkę według projektu Gustawa Zemły oraz 100 tys. zł.
W zeszłym roku nagrodę zdobyła Zyta Rudzka za powieść „Ten się śmieje, kto ma zęby„.
Nagroda Nike Czytelników
Laureatem Nagrody Nike Czytelników 2024 został Michał Witkowski za książkę „Wiara. Autobiografia”. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak. To historia pełna zapachów, dźwięków i obrazów tworzących świat dziecka dorastającego w czasach PRLu. Wszystko to odsyłała czytelników wprost do Michasia, który wierzył w czary, w Boga i we wszystko co się dało. Centrum jego świata stanowił wielki Baobab, rosnący na podwórzu, a systematycznie podpalane baraki Cyganów były jego granicą. To właśnie tam stopniowo tworzyło się literackie imaginarium pisarza. Kres tego świata wyznaczyła brutalna inicjacja seksualna w 1990 roku.
Nagroda Literacka Nike 2024 – Finałowa siódemka
6 września poznaliśmy finałową siódemkę jednej z najbardziej prestiżowych polskich nagród literackich. Warto podkreślić, że w gronie finalistów znalazły się aż dwie poetki. Zwycięzca lub zwyciężczyni wyróżnienia otrzyma statuetkę według projektu Gustawa Zemły oraz 100 tys. zł. Tego, kto wygra dowiemy się 6 października podczas gali w gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
W finale 28. edycji prestiżowej nagrody znaleźli się:
Marzanna B. Kielar, „Wilki”, Wydawnictwo Znak
W książce poetyckiej pt. „Wilki”, Marzanna Bogumiła Kielar wraca do „dni odwiązane od brzegów”. Jak czytamy w opisie: to poezja zmysłowa i konkretna, która pozwala wybrzmieć zapomnianym głosom. W tych głosach odradza się pamięć.
Urszula Kozioł, „Raptularz”, Wydawnictwo Państwowy Instytut Wydawniczy
„Raptularz” to kolejny poetycki tytuł, jaki znalazł się w finale wyróżnienia. Tom zawiera utwory będące kontynuacją poetyckich poszukiwań Urszuli Kozioł. O „Raptularzu” czytamy: Ton lamentu i skargi, tak bardzo obecny w poprzednich tomach, tutaj przechodzi w refleksyjny, dojrzały humanizm, podziw i szacunek dla wszystkiego co kruche, wymagające uwagi i opieki. Ludzi, zwierząt, roślin.
Małgorzata Lebda, „Łakome”, Wydawnictwo Znak
„Łakome” to oszczędna i oddziałująca na zmysły czytających powieść Małgorzaty Lebdy. Na jej kartach autorka łączy wrażliwość na naturę, której częścią jest człowiek, z maestrią językową. Tworzy wielowarstwową opowieść o sile żywiołów i zachłanności na życie.
Maj. Koniec świata, z którego wszędzie jest daleko. Dwie kobiety przyjeżdżają tu, zostawiając za sobą dotychczasowe życie. Ale nie wita ich sielska rzeczywistość… Maja dotyka zmiana. Nowo przybyłe nie mogą (a może nie chcą?) zapobiec nadchodzącej katastrofie, rozprzestrzeniającej się na całą wieś.
Cezary Łazarewicz, „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”, Wydawnictwo Czytelnik
„Na Szewskiej” to reportaż Cezarego Łazarewicza o sprawie Stanisława Pyjasa. Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas, student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Do odtworzenia przebiegu i tła śledztwa w tej sprawie (zarówno tego prowadzonego ówcześnie, jak i wznowionego w 1991 roku), Cezaremu Łazarewiczowi posłużyły protokoły i notatki SB, milicji, prokuratury, a także relacje i wspomnienia uczestników i świadków krakowskich wydarzeń
Autor pokazał mechanizmy działania i interesy państwowych służb i organów. Nakreślił również portret członków wolnościowego ruchu studenckiego.
Piotr Paziński, „Przebierańcy w nicości”, Wydawnictwo Nisza
Z zamiłowania Pazińskiego do malarstwa Wojtkiewicza zrodziła się namiętna i pasjonująca książką, która – jak każda udana na temat wielkiego dzieła – jest opowieścią o tym, co fundamentalne. (Marek Bieńczyk, „Książki. Magazyn do czytania”)
Kolejnym z finalistów jest Piotr Paziński nominowany za „Przebierańców w nicości”. W swojej książce koncentruje się na malarstwie Witolda Wojtkiewicza, jednego z najwybitniejszych malarzy polskiego modernizmu, który tajemnicę swojej sztuki zabrał do grobu.
Andrzej Sosnowski, „Elementaże” (1&2), Fundacja na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza
O enigmatycznym tytule„Elementaże” (1&2) sam autor napisał we wstępne:
Autora ktoś może skojarzyć z jedną lub drugą książką poetycką –
niestety, z czasem nawiedziła go ta uprzykrzona (w pewnym
wieku ponoć nagminna) plaga reminiscencji, której stawiał
opór, stroniąc od poezji, aby elementy autobiograficzne nie
rzuciły się na wiersze. Kiedy impuls sentymentalny poszukał
ujścia w zdaniach przypominających zdania prozy, bylejakość
wspomnień i „wspominków” okazała się deprymująca – niektóre
z nich próbowały się odnaleźć w pobliżu innych, nieco
mniej natrętnych elementów.
Michał Witkowski, „Wiara. Autobiografia”, Wydawnictwo Znak Literanova
Autobiografia i sentymentalna podróż do dzieciństwa Michała Witkowskiego, autora takich głośnych powieści jak „Lubiewo”, „Margot” czy „Tango”.
To historia pełna zapachów, dźwięków i obrazów tworzących świat dziecka dorastającego w czasach PRLu. Wszystko to odsyłała czytelników wprost do Michasia, który wierzył w czary, w Boga i we wszystko co się dało. Centrum jego świata stanowił wielki Baobab, rosnący na podwórzu, a systematycznie podpalane baraki Cyganów były jego granicą. To właśnie tam stopniowo tworzyło się literackie imaginarium pisarza. Kres tego świata wyznaczyła brutalna inicjacja seksualna w 1990 roku.
Nagroda Literacka Nike 2024 – Nominacje
W tym roku kapituła Nike wyróżnia książki opowiadające przede wszystkim o problemach współczesnego świata. W poprzednich edycjach na listach nominowanych i nagrodzonych pojawiali się prozaicy, poeci, eseiści, reportażyści, krytycy, a także laureaci Nagrody Nobla. Nagrodę zawsze cechowała różnorodność, a także wyjątkowa na nowe literackie głosy. Nie inaczej jest również w tym roku – nominowano aż cztery tomy poetyckie. Finalistów poznamy na początku września, a tego, kto wygra dowiemy się w pierwszą niedzielę października. Laureat lub laureatka nagrody Nike 2024 otrzyma statuetkę według projektu Gustawa Zemły oraz 100 tys. zł.
Marta Abramowicz, „Irlandia wstaje z kolan”, Wydawnictwo Krytyka Polityczna
Mikołaj Grynberg, „Jezus umarł w Polsce”, Wydawnictwo Agora
Genowefa Jakubowska-Fijałkowska, „Wiwisekcja”, Wydawnictwo Instytut Mikołowski
Natalia Judzińska, „Po lewej stronie sali”, Wydawnictwo Krytyka Polityczna
Aleksander Kaczorowski, „Babel. Człowiek bez losu”, Wydawnictwo Czarne
Urszula Kozioł, „Raptularz”, Wydawnictwo PIW
Joanna Kuciel-Frydryszak, „Chłopki. Opowieść o naszych babkach”, Wydawnictwo Marginesy
Małgorzata Lebda, „Łakome”, Wydawnictwo Znak
Ewa Lipska, „Wariacje Goldbergowskie”, Wydawnictwo Literackie
Renata Lis, „Moja ukochana i ja”, Wydawnictwo Literackie
Cezary Łazarewicz, „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”, Wydawnictwo Czytelnik
Dorota Masłowska, „Mam tak samo jak ty”, Wydawnictwo Literackie
Anna Nasiłowska, „Mrożek. Biografia”, Wydawnictwo Literackie
Piotr Paziński, „Przebierańcy w nicości”, Wydawnictwo Nisza
Andrzej Sosnowski, „Elementaże”, Wydawnictwo Fundacja im. Tymoteusza Karpowicza
Ishbel Szatrawska, „Toń”, Wydawnictwo Cyranka
Marek Węcowski, „Tu jest Grecja. Antyk na nasze czasy”, Wydawnictwo Iskry
Michał Witkowski, „Wiara. Autobiografia”, Wydawnictwo Znak
Literacka nagroda Nike 2024 – podsumowanie
W 2024 roku po raz 28. zostanie przyznana Nagroda Literacka Nike, jedna z najbardziej prestiżowych polskich nagród literackich. Nagroda obejmuje różne gatunki literackie, w tym powieści, poezję, eseje, biografie i reportaże. W przeszłości laureatami nagrody byli tak znakomici pisarze jak Olga Tokarczuk, Wiesław Myśliwski, czy Czesław Miłosz. Dlatego zapraszamy do śledzenia tegorocznych nominacji do Nagrody Nike!
Martyna Latkowska
O autorce artykułu
Miłośniczka literatury oraz kina, zwłaszcza horrorów.
Rocznik 93. Koordynatorka jednej z największej w Polsce akcji promującej czytelnictwo – akcji Czytaj PL.
Red. Nacz. Bloga Woblinka i portalu CzytajPL.pl.
Najbardziej lubi jeść i uprawiać sport.
