Najlepsi lektorzy audiobooków

Współcześnie każda minuta jest na wagę złota. Audiobooki umożliwiają sięganie po literaturę nawet wtedy, kiedy brakuje czasu na umoszczenie się w fotelu z książką papierową czy ebookiem. Dzięki nim można cieszyć się lekturą chociażby podczas domowych porządków, jazdy samochodem i transportem publicznym, uprawiania sportu i spaceru z pupilem. Wydawcy odpowiadając na potrzeby odbiorców publikują coraz więcej audiobooków, a wraz z rosnącą liczbą tytułów w tym formacie, powszechne stało się zjawisko wybierania książek nie ze względu na konkretnych autorów, czy nawet gatunek, a lektorów. Dlatego też warto przytoczyć nazwiska kilku aktorów, których głosy stały się poważną marką na rynku audiobooków.

Najlepsi lektorzy audiobooków w Polsce

Krzysztof Gosztyła

Niepodważalnie najgorętszym nazwiskiem polskiego świata audiobooków jest Krzysztof Gosztyła. Aktorstwem zajmował się już jako dziecko. Pierwszy film, w jakim zagrał to „Do przerwy 0:1″. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej i Wydziale Aktorskim PWST w Warszawie. Od 1969 roku występuje w produkcjach filmowych i telewizyjnych. Występował także w serialu TVP „Blondynka”. Pracuje przy słuchowiskach radiowych, jest aktorem dubbingowym, a przede wszystkim lektorem audiobooków. Na swoim koncie ma nagrania książek wielu bestsellerowych pisarzy, m.in. Jacka Dukaja, Nicholasa Sparksa, Harlana Cobena, Jo Nesbø, Franka Herberta, Marka Krajewskiego oraz Remigiusza Mroza. Czytał m. in. powieści należące do bestsellerowej serii z Joanną Chyłką, cykl Millennium, „Imię róży”, „Diunę” czy „Metro 2033”. Oprócz książek czytanych solo, angażuje się w nagrywanie superprodukcji.

Całą listę audiobooków w interpretacji Krzysztofa Gosztyły znajdziecie na naszej stronie internetowej.

Mariusz Bonaszewski

Kolejnym świetnym lektorem jest znany z występów na deskach teatrów Mariusz Bonaszewski. Widzowie mogli go zobaczyć m.in. w spektaklach Wrocławskiego Teatru Współczesnego, Teatru Narodowego oraz Teatru Dramatycznego w Warszawie, a także w licznych produkcjach Teatru Telewizji. Zadebiutował w 1986 roku w „Maskaradzie” Janusza Kijowskiego. Grał w takich filmach jak „Światło odbite”, „Zakład” czy „Gnoje”.  W wywiadzie dla Audioteki mówił, że jego rola w czasie czytania sprowadza się do bycia częścią opisu akcji. Lektor ma być niewidoczny, a jednocześnie ma pomagać lepiej zrozumieć świat przedstawiony oraz poczuć jego atmosferę. Jest pasjonatem skandynawskich kryminałów i tak jak Krzysztof Gosztyła czytał książki Jo Nesbø. Oprócz tego jest lektorem chociażby „Żmijowiska” Wojciecha Chmielarza, „Mortalisty” Maxa Czornyja czy „Władzy absolutnej” Remigiusza Mroza.

Krzysztof Banaszyk

Krzysztof Banaszyk to prawdziwy tytan dubbingu – aktor użyczył swojego głosu w przeszło 200 produkcjach nie będących audiobookami! Pracował przy grach komputerowych, filmach, serialach, a także kreskówkach. W ostatnich latach największą popularność przyniosła mu rola białowłosego Wiedźmina, Geralta z Rivii w superprodukcjach nagranych przez Fonopolis. Jego dorobek audiobookowy nie jest tak bogaty jak Krzysztofa Gosztyły czy Mariusza Bonaszewskiego, jednak znalazło się w nim wiele wartych uwagi tytułów, w tym wszystkie tomy sagi „Pieśni Lodu i Ognia” G.R.R. Martina, a dla młodszych słuchaczy „Osobliwy dom pani Peregrine” Ransoma Riggsa.

Filip Kosior

Kolejny na liście jest Filip Kosior. To najmłodszy lektor naszego zestawienia, który ma na koncie ponad 200 audiobooków! Urodzony w 1992 roku Kosior zdążył już wyrobić sobie własną markę. Obecnie jest jednym z najpopularniejszych lektorów audiobooków w naszym kraju. Czytał takie bestsellery jak „Shantaram” Gregory’ego Davida Robertsa, „Lód” Jacka Dukaja czy „27 śmierci Toby’ego Obeda” Joanny Gierak-Onoszko. Jeśli chodzi o nowsze tytuły to usłyszymy go m.in. w „Apartamencie” Izabeli Janiszewskiej. Jak przyznaje, sam również korzysta z tej formy obcowania z książką.

Piotr Fronczewski

Innym topowym lektorem audiobooków jest Piotr Fronczewski – aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, satyryk, piosenkach, pedagog oraz reżyser teatralny. W swoim dorobku ma ponad 100 ról filmowych. Wcielił się chociażby w kultową postać pana Kleksa. W latach 90-tych występował w familijnych serialach „Rodzina zastępcza” oraz „Tata, a Marcin powiedział…”, za co został uhonorowany „Orderem Uśmiechu”. Użyczał głosu bohaterom gier komputerowych, a także filmów animowanych.

Piotr Fronczewski jest uznawany za jednego z najwszechstronniejszych i najwybitniejszych aktorów w historii polskiej kinematografii. Jest laureatem ponad 20 nagród filmowych, a w rankingu czytelników „Polityki” zajął 15. miejsce na liście najwybitniejszych polskich aktorów.

Nikogo nie powinno więc dziwić, że jest także popularnym i chętnie wybieranym przez słuchaczy lektorów audiobooków. Czytał m.in. kultową serię o przygodach młodego czarodzieja, Harry’ego Pottera, Trylogię mgły Carlosa Ruiza Zafóna i niektóre z uwielbianych przez najmłodszych książki o przygodach Pana Kuleczki. Fronczewski jest również narratorem znakomitej adaptacji arcydzieła literatury antywojennej pt. „Przygody dobrego wojaka Szwejka” Jaroslava Hašeka.

Danuta Stenka

Kolejnym aktorskim głosem na naszej liście jest Danuta Stenka. To polska aktorka teatralna, filmowa, dubbingowa oraz radiowa. Zadebiutowała w 1984 roku na scenie Teatru Współczesnego w Szczecinie, a następnie grała w Teatrze Narodowym w Poznaniu i warszawskich teatrach. Od 1988 rok zaczęła występować w Teatrze Telewizji. Widzowie znają ją przede wszystkich z takich filmów jak„Cudze szczęście”, „Nigdy w życiu!”, „Katyń”, „Idealny facet dla mojej dziewczyny”, „Nad życie” czy „Hejter”. Jest laureatką wielu nagród filmowych, m.in. kilku Złotych Kaczek, dwóch Orłów i Złotego Mikrofonu.

Fani audiobooków usłyszą Danutę Stenkę w szeregu wspaniałych produkcji na czele z książkami Olgi Tokarczuk: „Księgi Jakubowe”, „Opowiadania bizarne”, „Podróż ludzi księgi”, „Bieguni”. Popularna aktorka czytała klasyczne kryminały Agaty Christie („A.B.C.”, „I nie było już nikogo”, „Zagadka Błękitnego Ekspresu”, „Morderstwo w zaułku”, „Morderstwo w Orient Expressie”), powieść Roberta Małeckiego „Wstyd”, bestsellerowego „Słowika” Hannah Kristin czy niezwykle dowcipnej sensacyjno-humorystycznej książki Joanny Chmielewskiej pt. „Lesio”.

Laura Breszka

Urodzona w 1988 roku we Wrocławiu aktorka telewizyjna, dubbingowa i teatralna, a także lektorka audiobooków. Laura Breszka nagrała już prawie 100 audiobooków, a wśród nich książki z uwielbianej przecz czytelników sagi o Lipowie Katarzyny Puzyńskiej, tajemniczej Eleny Ferrante i „Klarę i słońce” laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Kazuo Ishiguro. W jednym z wywiadów przyznała, że dzięki nagrywaniu audiobooków mogła przetrwać okres pandemii bez martwienia się o pracę. Dodatkowo bardzo lubi to zajęcie, które wciąga ją bez reszty.

Jacek Rozenek

Tak jak w przypadku Krzysztofa Banaszyka, głos Jacka Rozenka od jakiegoś czasu kojarzy się przede wszystkim z postacią Wiedźmina. Z tą różnicą, że Rozenek dubbingował Geralta we wszystkich trzech częściach kultowej gry komputerowej stworzonej przez polskie studio CD Projekt Red. Aktora znanego z użyczania mowy Batmanowi, Mace’owi Windu z „Gwiezdnych Wojen” czy Grinchowi możemy usłyszeć w audiobookach książek m.in Isaaca Asimova, Stanisława Lema, Harlana Cobena, Łukasza Orbitowskiego czy Dana Browna. To on czytał najnowszą powieść skandynawskiej królowej kryminału Camilli Läckberg pt. „Mentalista” i „Pielgrzyma” Terry’ego Hayesa nazywanego jednym z najlepszych thrillerów.

Krystyna Czubówna

W zestawieniach znanych i lubianych polskich lektorów absolutnie nie można pominąć Krystyny Czubówny, czyli posiadaczki jednego z najbardziej charakterystycznych głosów w Polsce. Przez lata współpracowała z Telewizją Polską, była też prezenterką „Panoramy”, za co otrzymała kilka Telekamer, użyczała głosu dla TVNu, Baby TV i Polskiego Radia. Jednak największą popularność przyniosła jej rola lektorki programów przyrodniczych, z których to kojarzy ją większość Polaków. Na swoim koncie ma również wiele audiobooków, w większości są to lektury szkolne, reportaże i klasyka literacka.

Zbigniew Zapasiewicz

Zbigniew Zapasiewicz to wybitny aktor, którego wielokrotnie mogliśmy podziwiać na deskach teatrów. Widzowie mogli go oglądać w teatrach Współczesnym, Dramatycznym, Polskim w Warszawie oraz STU w Krakowie. Współpracował również z Teatrem Polskiego Radia. Zapasiewicz był aktorem docenianym zarówno przez widzów, jak i krytyków: był dwukrotnym laureatem Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego.  Odszedł w 2009 roku. Przed śmiercią nagrał kilka książek, dzięki czemu wciąż możemy cieszyć się jego głosem. Wśród czytanych przez niego tytułów znalazły się przeszło 24-godzinna „Katedra w Barcelonie” i kilka powieści Stephena Kinga: „Komórka”, „Zielona mila” i zbiór minipowieści „Cztery pory roku”.

Marcin Popczyński

Z wymienionych lektorów Marcin Popczyński ma najmniejszy dorobek aktorski. Widzowie mogli oglądać go na przykład w serialach „M jak miłość”, „Na dobre i na złe”, „Na wspólnej”. Jego głos ceni sobie wielu odbiorców audiobooków, dlatego nie dziwi, że można usłyszeć go w wielu topowych powieściach. Czytał książki Brandona Sandersona, Roberta Harrisa, Marka Krajewskiego i Neila Gaimana. Jednym z najnowszych audiobooków w jego wykonaniu jest „Brakujący element” Harlana Cobena, w którym powraca jeden z bohaterów bestsellerowego „Chłopca z lasu”.

Anna Dereszowska

Nazwisko Anny Dereszowskiej kojarzone jest przede wszystkim z teatrem, telewizją i kinem. Aktorka, znana z takich filmów jak „Lejdis”, „Testosteron” czy „Porady na zdrady”, zajmuje się także nagrywaniem audiobooków. Jak sama przyznaje jest długodystansowcem i może nagrać nawet kilka godzin książki. I to bez przerwy! Przeważnie nie czyta książek przed sesją w studiu, a to dlatego, że chce aby emocje podczas lektury były spontaniczne. Dzięki temu do tej pory udało jej się nagrać kilkadziesiąt tytułów. W swoim dorobku ma przede wszystkim książki obyczajowe, kryminały i biografie.

Janusz Zadura

Janusz Zadura jest aktorem dubbingowym i dziennikarzem, rzadko występuje w filmach i serialach przed kamerą – za to często można usłyszeć jego charakterystyczny głos. Jest absolwentem Wydziału Aktorskiego PWST w Warszawie, a swoją karierę dziennikarską rozpoczynał na początku lat 90. w prywatnej stacji telewizyjnej NTW.  Był komentatorem sportowym TVP, a w 2000 roku prowadził w TVP1 studio Letnich Igrzysk Olimpijskich w Sydney. Pracował w szeregu stacji radiowych i TV m.in. TV Puls.

Jest lektorem wielu książek mówionych. Warto zwrócić uwagę na serię Jędrzeja Pasierskiego o przygodach charyzmatycznej komisarz, Niny Warwiłow. Janusza Zadurę można usłyszeć w całym szeregu najpoczytniejszych kryminałów – serii z Jakubem Mortką Wojciecha Chmielarza, powieściach Roberta Małeckiego („Najsłabsze ogniwo”) czy Harlana Cobena („O krok za daleko” – pełnych napięcia thrillerach Tess Gerritsen („Nosiciel”, „Ogród kości”),  sensacyjnych fenomenach Lee Childa (ƒ„Zgodnie z planem”, „Zmuś mnie”) horrorów Grahama Mastertona („Szkarłatna wdowa”, „Sabat czarownic”).

Jest także lektorem cyklu książek Waldemara Cichonia o kocie Cukierku uwielbianych przez najmłodszych słuchaczy. Dzieciom powinny również przypaść do gustu książki Francesci Simon o przygodach Koszmarnego Karolka, oczywiście w interpretacji Janusza Zadury.

Edyta Jungowska

Edyta Jungowska to aktorka o wokalnym talencie. Przez ponad dekadę można ją było oglądać w popularnym serialu TVP „Na dobre i na złe”, gdzie grała lubianą przez widzów siostrę Bożenkę. Podkłada głos w bajkach i sprawdza się w tym bardzo dobrze. Nie dziwi więc, że jej firma produkująca audiobooki, specjalizuje się właśnie w produkcjach przeznaczonych dla dzieci. W ofercie firmy Jungoffska znalazły się prawie wszystkie bajki szwedzkiej pisarki, Astrid Lindgren, oraz inne tytuły skierowane do młodszych odbiorców.

Roch Siemianowski

Roch Siemianowski to aktor filmowy, teatralny, serialowy i dubbingowy, prezenter telewizyjny, a przede wszystkim lektor. Jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Część słuchaczy może kojarzyć jego głos z telezakupów Mango, albo z teleturnieju Rozbij Bank, który prowadził. Siemianowski ma na swoim koncie wiele książek zaliczanych do najróżniejszych gatunków literackich – od fantastyki, przez kryminały, literaturę faktu aż po poradniki. Możemy go usłyszeć m.in. w serii „Star Force” B.V. Larsona, „Synu” Philippa Meyera czy szeregu powieści Grahama Mastertona.

Lektorzy wśród autorów, czyli kto czyta własną książkę

Zdarza się, że przy planowaniu wydania książki w formie audiobooka sam autor wyraża chęć przeczytania tytułu dla swoich czytelników. Jednym z takich autorów jest Jacek Hugo-Bader, którego głos usłyszymy w „Dziennikach kołymskich” i „Białej gorączce”.

Również nasza rodzima noblistka, Olga Tokarczuk, aktywnie bierze udział w powstaniu audiobooków swoich powieści – czyta niektóre rozdziały „Biegunów” i cały „Dom dzienny, dom nocny”.

Inni autorzy, którzy podjęli się nagrania audiobooka swojej książki to m.in. Tomasz Stawiszyński („Ucieczka od bezradności”), Patryk Chilewicz („Fejm”) czy Dagmara Kazimierska („Prawdziwa historia Królowej Życia”).

Jak zostać lektorem?

Pierwsza rzecz jaka przychodzi na myśl w odniesieniu do pracy lektora to interesujący głos. Jednak ciekawe brzmienie i wrodzony talent często nie wystarczą do podjęcia pracy w tym zawodzie. Lektorzy nie potrzebują konkretnego wykształcenia, jednak znaczna część najchętniej wybieranych głosów należy do osób będących absolwentami szkół aktorskich. Na początek warto wziąć pod uwagę zajęcia z emisji głosu czy aktorstwa. Szczególnie ważne jest opanowanie prawidłowej dykcji, interpretacji wypowiedzi, modulacji głosu i umiejętność zwracania uwagi na jego barwę oraz tempo. Następnie można pomyśleć o zaprezentowaniu swoich umiejętności i umieszczeniu ich próbki na przykład w banku głosów. Osobom pracującym głosem zaleca się stronienie od papierosów, unikanie dużej ilości napojów bogatych w kofeinę, picie odpowiedniej ilości wody, nie przemęczanie głosu i zadbanie o właściwy oddech.

Czym są superprodukcje?

Superprodukcje różnią się od „klasycznych” audiobooków. Są często obsadzane popularnymi aktorami, a każdy z nich wciela się w inną postać. Treść opowieści wzbogacona jest o dograne dźwięki otoczenia i muzykę, nierzadko komponowaną pod daną produkcję. Jedną z wartych uwagi superprodukcji jest „Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa w nowym przekładzie rodziny Przebindów. W rolach głównych wystąpili m.in. Andrzej Chyra jako Mistrz, Magdalena Różdżka jako Małgorzata i Krzysztof Wakuliński jako Woland.

Inną superprodukcją jest „Zamęt” Vincenta V. Severskiego. Ta dynamiczna i pełna napięcia powieść szpiegowska idealnie nadaje się na tego typu słuchowisko. W Pakistanie dochodzi do porwania polskiego biznesmena. Przetrzymuje go grupa talibów. Do akcji ratunkowej rusza tajna jednostka Agencji Wywiadu – „Sekcja”. Przy powstaniu audiobookowej wersji „Zamętu” pracowali Krzysztof Gosztyła, Grzegorz Damięcki, Marta Żmuda-Trzebiatowska, Andrzej Ferenc i inni.

Chcecie rozpocząć swoją przygodę z audiobookami, ale nie wiecie od czego zacząć? Jeśli tak, polecamy lekturę naszego tekstu Jak słuchać audiobooków.

Jak słuchać audiobooków? Odtwarzanie książek na telefonie i innych urządzeniach