15 września 2021 roku jury ogłosiło krótką listę sześciu pisarzy i pisarek nominowanych do Nagrody Bookera (The Man Booker Prize 2021). Wśród nich znalazło się aż czterech debiutantów. Nazwisko tegorocznego laureata bądź laureatki poznamy poznamy w trzeciego listopada.

Man Booker Prize 2021 – finaliści

Dziś poznaliśmy finalistów tegorocznej Nagrody Bookera. Sześcioro pisarzy i pisarek jury wyłoniło spośród trzynastu autorów i autorek, którzy znaleźli się wcześniej na tak zwanej „długiej liście”. O tym, kto otrzyma Nagrodę dowiemy się już 3 listopada. W tym roku przewodniczącą jury jest Maya Jasanoff, autorka książki „Joseph Conrad i narodziny globalnego świata”.

W tym roku na Bookera szansę mają:

  • Anuk Aradpragasam za „A Passage North”
  • Damon Galgut za „The Promise”
  • Patricia Lockwood za „No One is Talking about This”
  • Nadifa Mohamed za „The Fortune Men”
  • Richard Powers za „Bewilderment”
  • Maggie Shipstead za „Great Circle”

Man Booker Prize 2021 – nominowani

Anuk Aradpragasam – „A Passage North”

„A Passage North” to druga powieść tamilskiego pisarza. Aradpragasam pochodzi ze Sri Lanki, ale studiował w Stanach Zjednoczonych. Zarówno „A Passage North”, jak i pierwsza książka pisarza „The Story of the Brief Marriage”, w dużym stopniu naznaczone są wojną domową, która przez blisko ćwierć wieku trawiła wyspę. Ostatecznie wojna zakończyła się porażką ludu, z którego pochodzi Aradpragasam. W 2009 roku Tamilowie walczący o niepodległość północnej części Cejlonu ogłosili kapitulację.

Bohater powieści „A Passage North”, Krishan, wyrusza w długą podróż pociągiem z Kolombo w kierunku północy wyspy, by wziąć udział w rodzinnym pogrzebie. Jego podróż staje się jednocześnie czymś na kształt medytacji nad nieobecnością, tęsknotą i losem kraju spustoszonego przez blisko trzydziestoletnią wojnę.

Damon Galgut „The Promise”

Drugi z pisarzy nominowanych do Nagrody Bookera 2021 pochodzi z Republiki Południowej Afryki. To jego trzecia obecność na „krótkiej liście” tego wyróżnienia. Wcześniej nominowany był za powieści „Dobry lekarz” (2005) i „W obcym pokoju”(2010). Obie te książki ukazały się w polskim tłumaczeniu. Damon Galgut większość dzieciństwa spędził w szpitalu. Gdy przyszły pisarz miał sześć lat wykryto u niego raka. We wczesnych latach 60. XX wieku taka wiadomość zwykle oznaczała wyrok śmierci. Galgut nie poddał się jednak chorobie. Chłopak od najmłodszych lat interesował się książkami i literaturą. Pierwsza powieść Galguta – „A Sinless Season” – ukazała się, gdy ten miał siedemnaście lat.

„The Promise” to opowieść o upadku południowoafrykańskiej rodziny Swarts zamieszkującej farmę pod Pretorią. Na pogrzebie jednego z członków rodziny dochodzi do zderzenia młodego i starego pokolenia. Służącej od wielu lat Salome obiecano własny dom oraz ziemię, niestety od dekad obietnica pozostaje niespełniona. Wydaje się, że jej marzenia o niezależności to utopia. Galgut stosuje wyjątkową narrację. Zwinnie przechodzi z jednego bohatera do drugiego. Zagląda członkom rodziny Swarts w mroczne myśli i sny. „The Promise” to także opowieść o obietnicy nowego kraju, który przechodzi ze starych, głębokich podziałów w nowoczesność.

Patricia Lockwood „No One is Talking about This”

Patricia Lockwood to poetka i eseistka, która w 2021 roku wydała swoją pierwszą powieść. Na co dzień pisarka aktywnie udziela się w mediach społecznościowych, głównie na twitterze. W jej debiutanckiej powieść pt. „No One Is Talking About This” kluczową rolę odgrywa enigmatyczna strona internetowa „Portal”. Wcześniej Lockwood wydała autobiograficzne pamiętniki pt. „Priestdaddy”, w których pisarka opisuje wspomnienia z domu rodzinnego.

Nominowa do Nagrody Bookera 2021 powieść „No One Is Talking About This” wymyka się literackim gatunkom. W dużej mierze jej fabuła opiera się na internetowych zainteresowaniach pisarki. Bohaterka książki podróżuje po całym świecie, aby spotykać się ze swoimi oddanymi fanami. Przytłacza ją poruszanie się nowej ziemi zwanej „Portalem”. Kobieta zmaga się z rzeczywistością, w której wiele głosów dyktuje jej to co ma myśleć. Pojawiają się globalne zagrożenia – zmiany klimatyczne, kryzysy ekonomiczne, epidemia samotności. W zalewie tych problemów kobieta zaczyna coraz głębiej zapuszczać się w głębię portalu. W świecie zalewu informacyjnego, autorka tworzy obraz postsensowny i postironiczny.

Nadifa Mohamed „The Fortune Men”

Nadifa Mohamed to brytyjska autorka pochodzenia Somalijskiego. Pisarka urodziła się w Afryce, ale w wieku pięciu lat wraz z rodzicami przeprowadziła się do Londynu. Literacko debiutowała w 2010 roku quasi-biograficzną powieścią „Black Mamba Boy”. To książka która została oparta na pamiętnikach jej ojca. Nominowana w tym roku powieść „The Fortune Men” to trzecia książka pisarki. Osią fabularną jest tutaj opowieść o ostatnim straconym w walijskim więzieniu Somalijczyku. Mahmood Matan został oskarżony na podstawie sfingowanych dowodów, według których jest winny zabójstwa Violet Volacki. Autorka nieznacznie zmieniała imiona postaci, ale jak sama powiedziała w wywiadzie, chciała by granica między fikcją, a tym co wydarzyło się naprawdę była praktycznie niezauważalna.

Richard Powers „Bewilderment”

Richard Powers to amerykański prozaik pochodzący z Illinois. W młodym wieku wyjechał z ojcem do Bangkoku. W Tajlandii uczył się śpiewu oraz gry na różnych instrumentach. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych podjął się nauki fizyki, a później filologii angielskiej. W książkach Powersa bardzo często rezonuje jego wszechstronne i różnorodne wykształcenie. W Polsce ukazały się jego „Orfeusz” i zyskująca od niedawna popularność „Listowieść”. Za pierwszą z nich, Powers otrzymał nominację do Nagrody Bookera w 2014 roku. „Listowieść” zaś przyniosła autorowi prestiżową Nagrodę Pulitzera.

W swojej najnowszej, nominowanej do Bookera książce „Bewilderment”, Powers ponownie sięga po swoje doświadczenie, pasje i wspomnienia. Akcja powieści rozgrywa się w niedalekiej przyszłości, w dobie znacznie postępującej degradacji środowiska naturalnego Ziemi. Kanwą powieści jest tutaj trudna relacja biofizyka i jego syna. Nie chodzi tu jedynie o konflikt pokoleń, ale również o problemy zdrowotne syna astrobiologa Theo Byrne’a, który ma zdiagnozowany zespół Aspergera.

Maggie Shipstead „Great Circle”

„Great Circle” Maggie Shipstead to książka, która łączy w sobie dwie historie. Z jednej strony to opowieść o niezwykle bohaterskich i odważnych pilotek z czasu II wojny światowej, z drugiej zaś to portret współczesnej gwiazdy Hollywood. Autorka snuje opowieści o, wydawałoby się, zupełne różnych kobietach. Jednak w zadziwiający sposób udaje jej się spiąć ze sobą wątki, dzięki czemu powstaje niecodzienny obraz kobiecości. Blisko sto lat po

Hollywoodzka aktorka Hadley Baxter dostaje angaż w wysokobudżetowym filmie. Będzie odgrywać rolę Marian Graves, słynnej pilotki, która samolotom poświęciła całe swoje życie. Marian dokonała w swoim życiu rzeczy niebywałych –  opłynęła kulę ziemską i przeleciała samolotem nad oboma biegunami.

„Great Circle” to pierwsza z finałowych książek, która ukaże się w języku polskim. Wydawnictwo Znak ogłosiło, że kupiło prawa do jej wydania.

Czym jest The International Booker Prize?

Nagroda Bookera (The Man Booker Prize for Fiction) to najbardziej prestiżowa literacka nagroda w Wielkiej Brytanii. Jest przyznawana za najlepsza powieść anglojęzyczną z ostatniego roku. Na początku mogli ją otrzymać wyłącznie pisarze będący obywatelami Wspólnoty Narodów, Irlandii albo Zimbabwe. Od 2014 roku laureatką Bookera może zostać każda powieść napisana w języku angielskim i wydana w Irlandii oraz Wielkiej Brytanii. Po raz pierwszy przyznano ją w 1969 roku, a jej laureatem był P.H. Newby (za powieść „Something to Answer For”). Wśród jej zdobywców byli m.in. Kazuo Ishiguro, Michael Ondaatje, Salman Rushdie, William Golding, J.M. Coetzee, Margaret Atwood, Richard Flanagan czy Marlon James.

W zeszłych latach Nagrodę Bookera otrzymały m.in. Douglas Stuart za „Shuggie Bain” (2020), Margaret Atwood za powieść „Testamenty” i Bernardine Evaristo za książkę „Dziewczyna, kobieta, inna” (2019), George Saunders za „Lincolna w Bardo” (2017).