Poznaliśmy 5 reportaży, które zakwalifikowane zostały finału Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego 2022. Na liście znalazły się 3 książki zagranicznych i 2 polskich autorów.

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – historia

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego jest formą wyróżnienia książek reporterskich, które podejmują ważne problemy współczesności i pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. To również forma uhonorowania mieszkającego przez ponad 60 lat w stolicy Ryszarda Kapuścińskiego, wybitnego reportera, dziennikarza i publicysty.

Nagroda ma charakter międzynarodowy i od 12 lat jest przyznawana za najlepszy reportaż książkowy opublikowany w Polsce i po polsku między 1 stycznia a 31 grudnia poprzedniego roku. Konkurs od pierwszej edycji nagradza także tłumaczy.

Miasto Stołeczne Warszawa jest organizatorem i fundatorem Nagrody, a patronat honorowy sprawuje Alicja Kapuścińska, żona pisarza. Konkurs współorganizuje redakcja „Gazety Wyborczej”. Partnerem Nagrody jest Fundacja im. Ryszarda Kapuścińskiego Herodot.

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2022 – nominacje:

1. Barbara Demick, Zjadanie Buddy. Życie tybetańskiego miasteczka w cieniu Chin, tłum. Barbara Gadomska, Wydawnictwo Czarne

Tybetańczycy pierwszy raz mieli do czynienia z chińskimi komunistami, gdy armia Mao w latach trzydziestych XX wieku ukrywała się na Wyżynie Tybetańskiej w czasie wojny domowej. Głód panujący w szeregach komunistów był tak wielki, że żołnierze plądrowali tybetańskie klasztory. Byli tak wygłodniali, że zjadali również zrobione z mąki i masła figurki Buddy. Do dziś brutalne doświadczenia z przeszłości rezonują w społeczeństwie zamieszkujących Tybet. Barbara Demick przedstawia historię regionu ostatnich kilkudziesięciu lat. To czas naznaczony tybetańskim oporem. Punktem kulminacyjnym sprzeciwu wobec chińskiej agresji był protest, w którym ponad 150 Tybetańczyków postanowiło dokonać samospalenia. Za pośrednictem losów zupełnie różnych bohaterów Demick odkrywa, co tak naprawdę znaczy być Tybetańczykiem w XXI wieku oraz jak to toczyć nierówną walkę z wszechobecnym i wszechwładnym supermocarstwem, by uchronić swój język, tradycję i religię.
zjadanie buddy nagroda im. ryszarda kapuścińskiego 2022 woblink nominacje
Kup ebooka lub książkę papierową na Woblink.com!

2. Małgorzata Gołota, Spinalonga. Wyspa trędowatych, Wydawnictwo Agora

Spinalonga to wyspa, którą otacza wiele mitów, mówi się o niej m.in. „wyspa trędowatych”. Choć to jeden z głównych celów turystów przybywających na Kretę, to nie znajdujący się na wyspie obronny fort przyciąga wycieczkowiczów. To właśnie legenda, która towarzyszy wyspie jest tutaj kluczowa. Spinalonga była miejscem, gdzie chorzy na trąd stworzyli sobie namiastkę życia takiego, jakie znali sprzed czasów choroby. Przewodnicy prowadzący turystów na wyspę nie mówią jednak wszystkiego. Ze Spinalongi nie można było uciec – zsyłani na wyspę ludzie znikali z rejestrów i dokumentów – ich powolną śmierć fizyczną poprzedzała śmierć cywilna. Małgorzata Gołota, autorka reportażu, przewertowała setki stron dokumentów i archiwów w poszukiwaniu ostatnich świadków, którzy poświęcili życie sprawie trędowatych.

3. Peter Hessler, Pogrzebana. Życie, śmierć i rewolucja w Egipcie, tłum. Hanna Jankowska, Wydawnictwo Czarne.

Peter Hessler, wieloletni korespondent „New Yorkera” w Chinach, w 2011 roku przeprowadza się z żoną i córkami do Kairu. Nie spodziewa się silnych emocji w tym leniwym mieście, tymczasem trafia w sam środek rewolucji. Żeby lepiej odnaleźć się w otaczającym go chaosie, uczy się języka i nawiązuje przyjaźnie – ze śmieciarzem Sajjidem i jego rodziną, ze sfrustrowanym egipską polityką lektorem arabskiego, z tłumaczem gejem, który boryka się z policyjnymi szykanami, i z drobnymi chińskimi przedsiębiorcami handlującymi damską bielizną (ich spojrzenie na Egipt ożywczo kontrastuje z obiegowymi opiniami formułowanymi na Zachodzie).
hessler pogrzebana nagroda kapuścińskiego 2022
Kup ebooka lub książkę papierową na Woblink.com!

4. Rafał Hetman, Izbica, Izbica, Wydawnictwo Czarne

Na liście znalazła się książka znanego z Instagrama Rafała Hetmana. Autor opowiada historię Holokaustu przez pryzmat małego miasteczka – tytułowej Izbicy. Po podlubelskim żydowskim miasteczku pozostał tylko zryty przez poszukiwaczy złota cmentarz, zmieniona w szalet synagoga, splądrowane domy. Według archiwów, Zagładę przetrwało dwadzieścioro troje ocalałych. Spośród nich nikt nie zdecydował się pozostać w Izbicy. Ze wspomnień rozmówców, pamiątek, dokumentów i fotografii Hetman przedstawia upadek społeczności oraz odkrywa historię przez lata przemilczaną. Przykładzie mikro-świata Izbicy staje się tutaj uniwersalną opowieścią o wojennych losach żydowskich miasteczek boleśnie naznaczonych okupacją i powojennym działaniem Polaków.

izbica nominacje nagroda kapuścińskiego 2022
Kup ebooka lub książkę papierową na Woblink.com!

5. Ander Izagirre, Potosí. Góra, która zjada ludzi, tłum. Jerzy Wołk-Łaniewski, Wydawnictwo Filtry

Książka Izagirre traktuje o boliwijskim miasteczku położonym w Andach. Przed wiekami znajdowała się tutaj kopalnia srebra Cerro Rico de Potosi. W XVI wieku miasto, które powstało przy kopalni, rozmiarami przewyższało ówczesny Londyn. Dzięki wydobywanemu surowcowi, zamieszkujący je koloniści pławili się w luksusie. Dziś Potosi to piekło na ziemi – jedno z najbiedniejszych miast w całej Ameryce Południowej. Mieszkańcy mieszkają w okolicy nasyconej metalami i kopalnianym pyłem. Przez to chorują na liczne schorzenia – głównie związane ze wzrokiem i układem oddechowym. Współcześnie kopalnię w Potosi eksploatują zachodnie korporacje, przez co góra, przy której znajduje się miasteczko, coraz bardziej się osuwa.

potosi nagroda im kapuścińskiego 2022 nominacje
Kup ebooka lub książkę papierową na Woblink.com!
Laureata/ów poznamy w maju. Autor najlepszego reportażu otrzyma nagrodę w wysokości 100 tys. zł. Jury – nagrodą 20 tys. zł – może wyróżnić także autora najlepszego przekładu roku. Z powodu pandemii koronawirusa tegoroczne ogłoszenie laureata/ów przenosimy do sieci. Werdykt jury poznamy w drugiej połowie maja.