Książki elektroniczne już na dobre zagościły w codzienności książkoholików. Obecnie duża część z nas nie wyobraża sobie dnia bez ebooka. W końcu lekturą w tym formacie można cieszyć się zawsze i wszędzie, wystarczy mieć pod ręką czytnik, bądź telefon. Ale od czego wszystko się zaczęło? I co z książką elektroniczną ma wspólnego Stephen King?

Historia powstawania ebooka

——–1930——-

„The Readies” Boba Browna: Pierwsza koncepcja

Historia ebooka rozpoczyna się już w pierwszej połowie XX wieku. Bob Brown wydaje książkę, w której przedstawia koncepcję nadejścia ery maszyn. Napisał o swoim pomyśle na czytnik ebooków, który umożliwiłby ludziom czytanie książek na ekranie. Wpadł na ten pomysł po tym, jak obejrzał swoje pierwsze „talkie”, czyli film zawierający dźwięk. Nazwał ten pomysł na czytnik „readies”, bawiąc się terminem „talkie”. Według opisu owo urządzenie miało między innymi umożliwiać wybór rozmiaru czcionki, a także zmniejszenie zużycie papieru.

——-1949——

„Enciclopedia Mecánica”: Wczesny prototyp czytnika

W 1949 hiszpańska nauczycielka Ángela Ruiz Robles starała się odnaleźć sposób na to, by jej uczniowie nie musieli nosić tak ciężkich tornistrów. Zaproponowała prototyp mechanicznej encyklopedii –„Enciclopedia Mecánica”. Była to metalowa walizka, w której zawarte były rolki z tekstem i ilustracjami, które miały przesuwać się za pomocą sprężonego powietrza. Ángela Ruiz Robles dokładnie rozpisała plany rozwoju czytnika. Urządzenie miało zawierać dodatkowo nagrania audio, kalkulator, lampkę do czytania i szkło powiększające. Wynalazek cieszył się sporym zainteresowaniem, jednak nie trafił nigdy do sprzedaży. Jeden z prototypów urządzenia hiszpanki znajduje się w Narodowym Muzeum Nauki i Technologii w A Coruña w Hiszpanii.

Również w 1949 roku zapoczątkowano projekt Index Thomisticus, czyli elektroniczny indeks zebranych prac Świętego Tomasza z Akwinu. Rozpoczął go włoski ksiądz Roberto Busa, który należał do zakonu jezuitów.

—–1960——

Lata 60.: Dalsze poszukiwania doskonałego ebooka

W tych latach pojawiło się kilka projektów, które można uznać za prekursorskie względem współczesnych ebooków. Warto wymienić tutaj projekt NLS (oN-Line System) kierowany przez Douga Engelbarta ze Stanford Research Institute (SRI) oraz projekty Hypertext Editing System i FRESS (File Retrieval and Editing System) kierowane przez Andriesa van Dama z Brown University. Dokumenty FRESS działały na systemach IBM. Były zdolne do dynamicznego formatowania dla różnych użytkowników czy wyświetlaczy. Zawierały również automatyczne spisy treści.

Projekt NLS był pierwszym tego typu przedsięwzięciem, w którym wykorzystywano hipertekst, myszkę, monitory skanowania rastrowego, programy do prezentacji, system okienek, a także szereg innych rozwiązań wykorzystywanych w przyszłych projektach komputerowych.

Powszechnie uważa się, że w latach 60. Van Dam ukuł termin „książka elektroniczna”.

—-1971—-

Michael Stern Hart i Projekt Gutenberg

To właśnie Michael Stern Hart jest uznawany za wynalazcę ebooka. W ramach Projektu Gutenberg tworzy cyfrową wersję Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Dokument ten jest uznawany za pierwszy ebook, a także pierwszą pozycję wspomnianego projektu. Deklaracja została napisana zwykłym tekstem, aby móc ją pobierać i przeglądać na innych urządzeniach.

Jest to rok przełomowy, gdyż wtedy udało się stworzyć po raz pierwszy pełną cyfrową wersję dokumentu, a także wysłać pierwszego e-maila. Warto podkreślić, że Michael Stern Hart nie poprzestał wyłącznie na tekście Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych.

Projekt Gutenberg, założony 1 grudnia 1971 roku, to najstarsza na świecie internetowa biblioteka cyfrowa i inicjatywa polegająca na udostępnianiu w internecie elektronicznych wersji książek istniejących w wersji papierowej, których prawa autorskie wygasły.

——1985—–

Voyager Company: Pora na rozszerzone wersje książek

W tym roku zostaje założona Voyager Company, czyli jedna z pierwszych firm produkujących CD-ROM-y. Okrągły nośnik zaczyna zyskiwać popularność, a firma za jego pośrednictwem zaczyna dystrybuować treści multimedialne. Od tej pory niektóre książki papierowe zaczynają mieć swoje rozszerzone wersje. Wśród nich znajdują się, np. “Jurassic Park” Michaela Crichtona czy “Virtual Light” Williama Gibsona.

Biblioteka Projektu Gutenberg liczy ponad 300 tytułów.

—-1993—–

Digital Book: książki na dyskietkach

Firma Digital Book wprowadza do swojej oferty 50 cyfrowych książek na dyskietkach. Wszystkie przedstawiane są w formacie DBF (Digital Book Format).

——2000——

Pierwszy masowo sprzedawany ebook: “Riding the Bullet” Stephena Kinga

Król grozy – Stephen King – zaskakuje swoich czytelników na początku nowego milenium i publikuje swoją kolejną książkę… tym razem w Internecie! Jego “Riding the Bullet” debiutuje jako pierwszy masowo sprzedawany ebook, a by ją pobrać wystarczyło zapłacić 2,5 dolara. W ciągu pierwszego dnia książka została pobrana 400 000 razy! Polski tytuł tej publikacji to „Jazda na kuli”. Utwór znalazł się w zbiorze opowiadań Kinga pt. „Wszystko jest względne. 14 mrocznych opowieści” i ukazał się w naszym kraju w 2002 roku.

——2002——

Sprzedaż książek w wersji elektronicznej

Random House i HarperCollins, czyli dwa ogromne i znaczące wydawnictwa zaczynają sprzedawać swoje publikacje także w wersji elektronicznej.

——2007——

Pierwszy czytnik Kindle

Amazon wchodzi na rynek amerykański ze swoim pierwszym czytnikiem ebooków sprzedawanym wyłącznie w USA w cenie 399 dolarów – Kindle 1. Był to czytnik z darmowym łączem internetowym.

W tym samym roku założona zostaje międzynarodowa korporacja produkującą pod marką PocketBook czytniki książek elektronicznych z ekranem wykonanym w technologii E Ink. Rozpoczynają się prace nad pierwszych czytnikiem PocketBook.

Apple rozpoczyna produkcję iPhone’ów.

——2009——

Kindle dostępny poza USA

Amazon wprowadza do sprzedaży drugą wersję czytnika Kindle. Tym razem jest ona dostępna także dla klientów spoza Stanów Zjednoczonych.

W Polsce, we Wrocławiu, powstaje firma inkBOOK. Początkowo zajmuje się dystrybucją czytników ebooków, by w kolejnych latach stać się pierwszym polskim producentem tego typu urządzeń.

——2010——

Początki Woblinka

Apple udostępnia na iPadach iBooksa.

Woblink rozpoczyna sprzedaż pierwszych ebooków poprzez aplikację iOS. Wkrótce potem, ebooki zaczęły być dostępne także w aplikacji Android oraz w wersji webowej sklepu.

——2013—–

Podwaliny akcji Czytaj PL

Inicjatywa darmowej wirtualnej biblioteki książek zrodziła się w 2013 roku wraz z nadaniem Krakowowi tytułu Miasta Literatury UNESCO. W następnym roku akcja ruszyła już pod nazwą Czytaj PL. Z każdym kolejnym rokiem zyskiwała coraz większą popularność i obecnie stanowi jedną z najważniejszych inicjatyw promujących czytelnictwo zarówno w Polsce, jak i na całym świecie.

——2016—–

Biblioteka Projektu Gutenberg wciąż rozwijana

Biblioteka Projektu Gutenberg liczy ponad 50 tysięcy tytułów. Wśród nich są również teksty w języku polskim.