Najpopularniejsze i najlepsze serie kryminalne – co warto przeczytać?
Powszechnie o kryminałach mówi się, że to tzw. „literatura wagonowa” – gdy rodził się ten gatunek, poważni krytycy literaccy pisali, że taka lekka forma nadaje się do czytania wyłącznie w trakcie jazdy pociągiem, by umilić podróż. Przeszło sto lat później kryminał wyrósł na jeden z najpopularniejszych gatunków literackich. Z tysięcy książek, których fabuła dotyczy brutalnych zbrodni i zawiłych śledztw, przedstawiamy wam kilka, na które szczególnie warto zwrócić uwagę. Oto najlepsze książki kryminalne oraz najpopularniejsze tytuły serii tego gatunku.
W naszym zestawieniu najlepszych serii kryminalnych skoncentrowaliśmy się na współczesnych autorach, dlatego też nie znajdziecie w nim klasycznych pisarzy, którzy przetarli szlaki powieści kryminalnych dla dzisiejszych twórców. Nie pisaliśmy tu o Edgarze Allanie Poe, uznawanym za twórcę pierwszego kryminału, Arthurze Conanie Doyle’u, który wykreował najbardziej rozpoznawalnego detektywa wszech czasów (Sherlock Holmes) czy o królowej kryminału i mistrzyni suspensu, Agacie Christie.
Kryminalnych serii oraz samych książek kryminalnych jest bardzo wiele – w końcu gatunek ten jest obecnie jednym z najpoczytniejszych. Wśród nich są zarówno mniej znane, jak i te, które z każdą kolejną częścią trafiają na listy bestsellerów. Wybraliśmy najlepsze książki kryminalne, których serie cieszą się dużą popularnością i po które szczególnie warto sięgnąć.
Najlepsi autorzy kryminałów i ich książki
Eberhard Mock – seria Marka Krajewskiego
Mówiąc o polecanych książkach kryminalnych, nie sposób nie wspomnieć Eberharda Mocka – bohatera 11 powieści Marka Krajewskiego. Postać pierwszy raz pojawiła się w „Śmierci w Breslau”, wydanej w 1999 roku. Mock jest funkcjonariuszem wydziału kryminalnego policji w Breslau lub Wrocławiu (w zależności od czasów, w których rozgrywa się akcja danej powieści).
Twórca postaci, Marek Krajewski to najpopularniejszy polski pisarz kryminałów. Krajewski w swoich książkach łączy trzy swoje największe pasje – miłość do Wrocławia, filologię klasycznej i powieści noir. Tworząc swoje retrokryminały, wielkorotnie odnosi się do swojego wykształcenia – Mock podobnie jak Krajewski studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Wrocławskim. Obaj też przejawiają zainteresowania filozofią, kulturą starożytnego Rzymu i językami klasycznymi.
Fabuły poszczególnych książek serii rozgrywają się przede wszystkim we Wrocławiu (Breslau). Mock, jako członek policji kryminalnej, zajmuje się głównie prowadzeniem śledztw w sprawach tajemniczych morderstw, kradzieży, porwań i gwałtów. By rozwiązać sprawę nie cofa się przed odwiedzaniem ponurych knajp, obskurnych dzielnic i burdeli. Książki Krajewskiego są silnie osadzone historycznie. Pracy przy każdej powieści towarzyszy skrupulatny research – Krajewski często sięga do akt, archiwów, starych map i relacji świadków ludzi żyjących w opisywanych przez niego czasach. Z chirurgiczną precyzją odtwarza nie tylko architekturę i geografię, ale także atmosferę panującą w opisywanych miejscach.
Po którą powieść z serii o Eberhardzie Mocku sięgnąć najpierw? Naszą propozycją jest „Śmierć w mieście Breslau” – pierwszy tom cyklu z Mockiem w roli głównej. O ile nie jest to chronologicznie pierwsze spotkanie z Mockiem, to wydaje się być najlepszym wprowadzeniem do uniwersum stworzonego przez Krajewskiego.
Chcesz poznać ciekawostki o Marku Krajewskim? Sprawdź nasz artykuł!
Seria o Mocku:
Śmierć w Breslau
Koniec świata w Breslau
Widma w mieście Breslau
Festung Breslau
Dżuma w Breslau
Mock
Mock. Ludzkie zoo
Mock. Pojedynek
Mock. Golem
Mock pojawia się także w książce „Głowa Minotaura”.
Harry Hole – seria Jo Nesbø
Ciężko wyobrazić sobie zestawienie najlepszych serii kryminalnych bez książek Jo Nesbø. Jest to nie tylko jeden z najpopularniejszych skandynawskich autorów kryminałów, ale również jeden z najpoczytniejszych pisarzy na świecie. Głównym bohaterem jego powieści jest Harry Hole, charakterny i bezkompromisowy glina, specjalista od seryjnych zabójstw. Hole często łamie zasady bezpieczeństwa, wielokrotnie ryzykuje posadę i własne życie. Przez wielu nazywany jest antybohaterem – głównie z tego powodu jest tak ciekawą postacią.
Kryminały Nesbø mocno zakorzenione są w historii Norwegii, bowiem w jego powieściach są wątki społeczne. Można w nich także znaleźć echa nieprzepracowanej i nierozliczonej kolaboracji norwegów z nazistami.
Nasza propozycja to „Czerwone gardło” – trzeci tom cyklu z Harrym Hole’em w roli głównej. W powieści fabuła toczy się na dwóch poziomach. Pierwszy dotyczy nielegalnego przemytu broni do Norwegii. Każdy kolejny szczegół w tej sprawie prowadzi do odkrywania tajemnicy odradzającego się w kraju ruchu neonazistowskiego. Drugi to retrospekcja z czasów II wojny światowej. Nesbø opisał losy trzech norweskich żołnierzy walczących po stronie hitlerowskich Niemiec. Klamrą łączącą obie sprawy jest Rakel Fauke – córka jednego z opisywanych żołnierzy, z którą zaczyna spotykać się Harry Hole.
Seria z Harrym Hole:
Człowiek-nietoperz
Karaluchy
Czerwone gardło
Trzeci klucz
Pentagram
Wybawiciel
Pierwszy śnieg
Pancerne serce
Upiory
Policja
Pragnienie
Nóż
Fjällbacka – seria Camilli Läckberg
Wspomnieliśmy o kilku pisarzach, czas na jedną z najlepszych autorek kryminałów, Camillę Läckberg. Szwedzka pisarka dominuje zestawienia ciekawych książek kryminalnych na całym świecie. Popularność zyskała dzięki serii kryminalnej, której fabuła rozgrywa się w małym, liczącym niespełna 1000 mieszkańców miasteczku Fjällbacka. Mieścina znajduje się przy południowo-zachodnim brzegu Szwecji. Jak to zwykle jest w małych miejscowościach, pozornie wszyscy dobrze się znają i wszystko o sobie wiedzą. A jednak, Läckberg w swoim cyklu, który składa się z dziesięciu kilkusetstronicowych tomów, opisuje brutalne zbrodnie, tajemnice, kłamstwa i zdrady, które radykalnie zmieniają nastroje między mieszkańcami Fjällbacki. Autorka jednocześnie składa hołd swojej rodzinnej wioski, jednocześnie piętnuje małomiasteczkowość i zaślepienie.
Jedną z jej najlepszych serii kryminalnych rozpoczyna „Księżniczka z lodu”. We Fjällbace znalezione zostają zwłoki młodej dziewczyny – tropy wskazują, że popełniła samobójstwo. W taki obrót wydarzeń nie wierzy pisarka Erika Falck, główna postać sagi. Erika przyjaźniła się ze zmarłą Alex. Pomoc w rozwikłaniu tajemniczej sprawy proponuje lokalny śledczy Patrick Hedström. Już w pierwszym tomie Läckberg pokazała, w jaką stronę zamierza prowadzić czytelników – serwuje mrożącą krew w żyłach sagę kryminalną z rozbudowanym tłem obyczajowym.
Seria o Fjällbace:
Księżniczka z lodu
Kaznodzieja
Kamieniarz
Ofiara losu
Niemiecki bękart
Syrenka
Latarnik
Fabrykantka aniołków
Pogromca lwów
Czarownica
Millennium – seria Stiega Larssona
Jedną z najlepiej sprzedających się serii kryminalnych na świecie jest saga „Millennium” szwedzkiego pisarza Stiega Larssona. Do tej pory jego książki sprzedały się w nakładzie przeszło 80 milionów egzemplarzy na całym świecie. Bohaterami sagi są dziennikarz i wydawca pisma „Millenium” Mikael Blomkvist oraz Lisbeth Salander – hakerka pracująca dla służb bezpieczeństwa jako wolny strzelec. W każdym z tomów wspólnie podejmują ryzykowne działania, ale historie są na tyle autentycznie opisane, że wiele osób twierdzi, iż mogły wydarzyć się naprawdę. Saga Millennium doczekała się kilku ekranizacji. Zarówno szwedzkich, jak i amerykańskich remaków. W 2011 roku ukazał się film „Dziewczyna z tatuażem” w reżyserii Davida Finchera, z Danielem Craigiem i Rooney Marą w rolach głównych. Produkcja była nominowana do Oscarów w pięciu kategoriach, ostatecznie otrzymała jedną statuetkę za – najlepszy montaż.
Stieg Larsson należący do grona najlepszych autorów kryminałów, zmarł na zawał serca w 2004 roku. Pozostawił po sobie setki stron notatek dotyczących dalszych losów Blomkvista i Salander. Po śmierci Larssona saga była kontynuowana przez Davida Lagercrantza. Przed podjęciem się tego zadania, Lagercrantz zyskał popularność dzięki bestsellerowej biografii „Ja, Ibra”, którą napisał wspólnie z piłkarzem Zlatanem Ibrahimovićem
Millennium (Stieg Larsson)
Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet
Dziewczyna, która igrała z ogniem
Zamek z piasku, który runął
Millennium (David Lagercrantz)
Co nas nie zabije
Mężczyzna, który gonił swój cień
Ta która musi umrzeć
William Wisting – seria Jørna Liera Horsta
Autorem ciekawych książek kryminalnych z komisarzem Williamem Wistingiem w roli głównej jest były policjant Jørn Lier Horst. Oprócz pełnych napięcia powieści kryminalnych dla dorosłych czytelników Horst pisze również książki dla młodych czytelników (serie „CLUE” oraz „Biuro Detektywistyczne numer 2”).
Powieścią otwierającą serię o komisarzu Wistingu i zarazem debiutem autora jest „Kluczowy świadek”. To realistyczna opowieść oparta o autentyczną historię. Rebem Pramm został zamordowany w niezwykle brutalny sposób – na jego ciele widać ślady tortur. Mężczyzna nie miał żadnych krewnych, przyjaciół i żadnego kontaktu z osobami z zewnątrz. Dlaczego ktoś zabił go w tak brutalny sposób? Jaką tajemnicę ukrywał?
Warto zwrócić szczególną uwagę na „Psy gończe”. To ósma część cyklu, która jest najczęściej nagradzaną książką z całej serii. Otrzymała między innymi Nagrodę Martina Becka 2014, Nagrodę Szklanego Klucza 2013 i Nagrodę Rivertona 2012. Wisting zostaje zawieszony w związku z podejrzeniami o fabrykowanie dowodów w sprawie morderstwa Cecilii Linde. Do tego czasu to komisarz tropił przestępców, a teraz stał się przynętą. Musi jak najszybciej znaleźć współpracownika, który sfabrykował dowody i dowiedzieć się całej prawdy o zbrodni sprzed lat.
Seria o komisarzu Williamie Wistingu:
Gdy mrok zapada
Kluczowy świadek
Felicia zaginęła
Gdy morze cichnie
Jedna jedyna
Nocny człowiek
Szumowiny
Poza sezonem
Psy Gończe
Jaskiniowiec
Ślepy trop
Kod Kathariny
Ukryty pokój
Najlepsze książki kryminalne polskich autorów i ich serie
Joanna Chyłka – seria Remigiusza Mroza
Jedną z najlepszych serii kryminalnych w Polsce jest cykl kryminalno-prawniczy o Joannie Chyłce autorstwa Remigiusza Mroza. Mróz, zaliczany do grona nie tylko najlepszych pisarzy kryminałów w Polsce, ale także najpłodniejszych pisarzy w naszym kraju w ogóle, ukończył Akademię Leona Koźmińskiego w Warszawie, na której uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych. Jest laureatem Nagrody Czytelników Wielkiego Kalibru za 2016 roku. Wyróżnienie otrzymał za powieść “Kasacja”, która otwiera cały cykl z Chyłką w roli głównej.
Syna poważnego biznesmena oskarżono o zamordowanie dwójki ludzi. Pozornie sprawa wydaje się oczywista – potencjalny sprawca spędził 10 dni zamknięty we własnym mieszkaniu z ciałami ofiar. Mężczyzna nie przyznaje się do winy, nie zaprzecza także, że to on dokonał zbrodni. Sprawę ma poprowadzić pracująca dla jednej z warszawskich korporacji Joanna Chyłka, która jest w stanie zrobić wszystko aby wygrać walkę na sali sądowej. Czy uda jej się tego dokonać? Na podstawie drugiej książki z cyklu, „Zaginięcie”, powstał serial „Chyłka: Zaginięcie” w reżyserii Łukasza Pawlikowskiego. W postać charyzmatycznej prawniczki wcieliła się Magdalena Cielecka.
Seria z Joanną Chyłką:
Kasacja
Zaginięcie
Rewizja
Immunitet
Inwigilacja
Oskarżenie
Testament
Kontratyp
Umorzenie
Wyrok
Policjanci z Lipowa – seria Katarzyny Puzyńskiej
To bestsellerowy cykl powieści kryminalnych Katarzyny Puzyńskiej, których akcja rozgrywa się w fikcyjnej wsi Lipowo. Zanim autorka rozpoczęła pisarską karierę pracowała na wydziale psychologii jako nauczycielka akademicka. Debiutem Katarzyny Puzyńskiej był bardzo dobrze przyjęty “Motylek”, który rozpoczyna sagę o Lipowie. To kryminał pełen gęstej atmosfery małej, zamkniętej społeczności i zagadek z przeszłości, które nigdy nie miały wyjść na światło dzienne. Pewnego zimowego poranka na skraju wsi zostaje odnalezione ciało zakonnicy. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że przyczyną śmierci był zwykły wypadek. Okazuje się jednak, że kobieta padła ofiarą morderstwa. Niedługo później ginie kolejna osoba. Policja rozpoczyna wyścig z czasem – musi odnaleźć sprawcę zanim zginą kolejne osoby.
Puzyńska w swoich powieściach łączy pełen napięcia kryminał psychologiczny z rozbudowanym wątkiem obyczajowo-społecznym, który jest bardzo ważnym tłem każdej kryminalnej zagadki.
Najnowszą częścią sagi o policjantach z Lipowa jest „Pokrzyk”. We Wnykach krążą legendy, że każdy kto przekroczy próg starego domu pod lasem ten umrze. Po tym jak Weronika odwiedza dwór zaczynają się dziać dziwne rzeczy. Zaczynają ginąć ludzie, a przy ciele jednej z ofiar przyłapano emerytowaną komisarz. Aspirant Daniel Podgórski rozpoczyna śledztwo na własną rękę.
Saga kryminalna o Lipowie:
Motylek
Więcej czerwieni
Trzydziesta pierwsza
Z jednym wyjątkiem
Utopce
Łaskun
Dom czwarty
Czarne narcyzy
Nora
Rodzanice
Pokrzyk
Bernard Gross – seria Roberta Małeckiego
Omawiając polecane książki kryminalne, na pewno warto wspomnieć serię z Bernardem Grossem Roberta Małeckiego, laureata Nagrody Wielkiego Kalibru oraz nagrody Kryminalnej Piły. Powieścią otwierającą cykl z komisarzem Bernardem Grossem jest „Skaza” rozgrywająca się w czasie wyjątkowo ostrej zimy na polskiej prowincji.
To właśnie za tę książkę Małecki otrzymał Nagrodę Wielkiego Kalibru 2019. Mroźna zima, 2018 roku. Ze zlodowaciałego jeziora wyciągnięto zwłoki nastolatka. Patolog twierdzi, że śmierć chłopca była zwykłym wypadkiem. Na wypadek wygląda również śmierć bezdomnego, którego zwłoki znaleziono niedługo później. Wydaje się, że obu zmarłych nic nie łączy, poza mroźną nocą. Jednak to zdecydowanie za mało, żeby otworzyć śledztwo. Komisarz Gross przeczuwa, że za tym wszystkim kryje się coś więcej. Zaczyna zadawać pytania, które wkrótce doprowadzą go do niewyjaśnionego zaginięcia sprzed lat. „Skaza” znajdowała się w gronie 12 bestsellerów zeszłorocznej edycji akcji Czytaj PL.
Seria z Bernardem Grossem:
Ranking książek kryminalnych według Woblink
W naszym rankingu książek kryminalnych znalazły się serie zarówno polskich, jak i zagranicznych twórców, powieści odnoszące się klimatem do klasyków tego gatunku jak i te, które podchodzą do tematu zagadek kryminalnych w nieco inny sposób. Mamy nadzieję, że każdy z was znajdzie tu idealny kryminał dla siebie.
