Dla kogo Literacka Nagroda Nobla 2022?

Wielkimi krokami zbliża się dzień ogłoszenia kolejnego laureata lub laureatki Literackiej Nagrody Nobla 2022. Wszyscy miłośnicy literatury z całego świata mają swojego wymarzonego pretendenta do tej prestiżowej nagrody. Werdykt zostanie ogłoszony w trakcie tzw. „tygodnia noblowskiego”. Zwycięzcę Nobla Literackiego 2022 poznamy już 6 października!

Literacka Nagroda Nobla 2022

6 października werdykt Akademii Szwedzkiej dotyczący zwycięzcy Nobla z literatury w 2022

Już niedługo, 6 października, poznamy laureatkę lub laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Oficjalne ogłoszenie zwycięzcy odbędzie się na oficjalnym kanale The Nobel Prize na YouTube. W ubiegłym roku Literacką Nagrodę Nobla zdobył Abdulrazak Gurnah, brytyjski pisarz tworzący w języku angielskim, urodzony na Zanzibarze.

Abdulrazak Gurnah laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury 2021

Nominacje do Literackiej Nagrody Nobla 2022 – kogo typują bukmacherzy jako zwycięzcę Nobla Literackiego w 2022 roku?

Jak co roku w Internecie pojawiają się artykuły i zestawienia dotyczące potencjalnych laureatów Literackiej Nagrody Nobla 2022. W większości prognozy opierają się na zestawieniach list bukmacherskich publikowanych na stronie NicerOdds, gdzie znajdziemy zestawienie takich firm jak Smarkets czy brytyjską firmę Ladbrokes, specjalizującą się w zakładach sportowych.

Według tegorocznych zestawień największe szanse na Nobla z literatury w 2022 ma Michel Houellebecq (8/1). Francuski pisarz już kilkukrotnie pojawiał się na liście nominowanych za swoją twórczość, jednak do tej pory nie udało mu się jeszcze otrzymać nagrody. Jego książki na całym świecie sprzedały się w milionach egzemplarzy. Pierwsze wiersze Houellebecqa zaczęły ukazywać się w połowie lat 80. Książkowo pisarz debiutował w 1991 roku esejem „H.P. Lovecraft. Przeciw światu, przeciw życiu”. To literacki hołd poświęcony jednemu z najważniejszych amerykańskich pisarzy grozy – Howardowi Philipsowi Lovecraftowi.

Pierwszą powieścią Houellebecqa była książka „Poszerzenie pola walki”. Natomiast powieścią, która utorowała drogę to międzynarodowej kariery były „Cząstki elementarne”. Kolejną powieścią, która ukazała się w 2000 roku była „Lanzarote”, a już rok później premierę miała jedna z najgłośniejszych książek autora – „Platforma”. Kolejna książka Houellebecqa – „Możliwość wyspy” – ukazała się w 2005 roku, a pięć lat później wydana została eksperymentalna powieść „Mapa i terytorium”, za którą autor otrzymał Nagrodę Goncourtów, najważniejsze literackie wyróżnienie we Francji. W 2015 roku ukazała się powieść „Uległość”. To jedna z najbardziej kontrowersyjnych książek pisarza. W ostatnich latach Houellebecq wydał „Serotoninę”, natomiast już w październiku tego roku zostanie wydana jego najnowsza książka – „Unicestwianie”.

Salman Rushdie

Na drugim miejscu listy bukmacherów dotyczącej potencjalnych laureatów Nobla Literackiego 2022 pojawił się brytyjski pisarz indyjskiego pochodzenia, Salman Rushdie (9/1). W swoich książkach porusza tematy związane z subkontynentem indyjskim, relacjami na linii Wschód ‒ Zachód oraz mitami i wierzeniami. Uważany jest za jednego z najważniejszych żyjących pisarzy. Jest laureatem Nagrody Bookera za powieść „Dzieci północy”. Ponadto jest autorem takich powieści jak „Harun i morze opowieści”, „Ostatnie westchnienie Maura” czy „Ziemia pod jej stopami”. W 1988 roku ukazała się najgłośniejsza powieść pisarza pt. „Szatańskie wersety”, która spotkała się z wrogością i ogromną krytyką ze strony świata islamu i została uznana przez muzułmanów za obrazoburczą. W świetle ostatnich wydarzeń związanych z zamachem na życie pisarza w Nowym Jorku jego wybór przez Akademię Szwedzką jest zaskakujący i jesteśmy bardzo ciekawi w jakim kierunku rozwinie się ta sytuacja.

Salman Rushdie był wielokrotnie wyróżniany prestiżowymi nagrodami literackimi, od wielu lat wymienia się go wśród kandydatów do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Za „Dzieci północy” otrzymał prestiżową Nagrodę Bookera i później jeszcze czterokrotnie był do niej nominowany ‒ za „Wstyd”, „Ostatnie westchnienie Maura”, „Szatańskie wersety” i „Quichotte’a”. W 1999 roku otrzymał francuski Order Sztuki i Literatury. W 2007 roku królowa Elżbieta II nadała Rushdiemu tytuł szlachecki za zasługi na rzecz literatury. Czy to właśnie Rushdiemu przypadnie Literacka Nagroda Nobla 2022?

Ngũgĩ wa Thiong’o

Na trzecim miejscu wśród nominiacji do Literackiej Nagrody Nobla 2022 uplasował się kenijski pisarz tworzący w dawniej w języku angielskim, a teraz w języku kikuju ‒ Ngũgĩ Wa Thiong’o (11/1). Gdy pisał po angielsku tworzył pod nazwiskiem James Ngugi, a obecnie wrócił do swojego pełnego imienia i nazwiska. Wśród jego dzieł znajdziemy powieści, sztuki, opowiadania, prace naukowe, krytykę literacką, książki dla dzieci, a nawet eseje. W Polsce wydano do tej pory tylko dwie książki, czyli „Chmury i łzy” i „Ziarno pszeniczne”. Natomiast na całym świecie ceni się go za książki „Petals of Blood”, „Wizard and the Crow” oraz „The River Between”.

Ngũgĩ Wa Thiong’o jest kandydatem, którego wyróżnia się od kilku lat jako osobę, która ma duże szanse na otrzymanie Literackiej Nagrody Nobla. Kenijski pisarz jest twórcą cenionym na całym świecie i również w tym roku wysoko uplasował się na liście bukmacherów.

Stephen King

Natomiast na czwartym miejscu (ex aequo z Ngugim wa Thiong’o) znajdziemy amerykańskiego mistrza horroru, Stephena Kinga (11/1). W swoim życiu przeszedł drogę od początkującego twórcy do ikony popkultury i obecnie jest jednym z najpopularniejszych i najlepiej zarabiających pisarzy na całym świecie – pretendentem do Literackiej Nagrody Nobla 2022. Książki Kinga sprzedały się w nakładzie ponad 350 milionów egzemplarzy, co potwierdza niezwykłą popularność pisarza. Autor kultowej „Carrie” jest ceniony nie tylko przez rzesze czytelników, ale także przez krytyków. Został wielokrotnie uhonorowany Nagrodą Brama Stokera oraz British Fantasy Award. W 2003 roku otrzymał prestiżową literacką nagrodę National Book Award, a w 2014 roku został uhonorowany Narodowym Medalem Sztuki. Jego horrory, takie jak „Carrie”, „Lśnienie”, „Miasteczko Salem” czy „Podpalaczka”, są obecnie zaliczane do klasyków gatunku. King nie ogranicza się jednak wyłącznie do tego gatunku. Jest autorem takich tytułów jak „Zielona mila”, „Joyland” czy cyklu „Mroczna Wieża”. Być może to właśnie do Stephena Kinga trafi Literacka Nagroda Nobla 2022.

Annie Ernaux

Na piątym miejscu potencjalnych laureatów Nobla z literatury w 2022 znajdziemy natomiast francuską pisarkę Annie Ernaux (13/1). To laureatka Nagrody Renaudot, uznawana za jedną z najważniejszych współczesnych francuskich autorek. Jej książki w dużej mierze są autobiograficzne. W Polsce jak dotychczas ukazała się jedna jej książka zatytułowana „Lata”, za którą otrzymała nagrodę Warwick Prize for Women in Translation oraz znalazła się na krótkiej liście dzieł nominowanych do Nagrody Brookera. Ernaux jest także laureatką Nagrody im. Marguerite’a Yourcenara za całokształt twórczości oraz pierwszą kobietą, które dzieła wydano w serii Quarto wydawnictwa Éditions Gallimard jeszcze za jej życia.

Annie Ernaux jest autorką krótkich, pisanych charakterystycznie oszczędnym stylem powieści autobiograficznych. Zadebiutowała w roku 1974 książką „Les Armoires vides” opowiadającą o studentce z niżej klasy, która poddaje się aborcji. W pierwszych dziełach Ernaux wyraźne są wątki feministyczne. Druga jej powieść, „Ce qu’ils disent ou rien”, sprawiła, że Ernaux zaczęła być porównywana do Simone de Beauvoir. Momentem kluczowym jej karierze było ukazanie się dwóch powieści, „La place” oraz „Une femme”, które opowiadały o życiu i śmierci jej rodziców. To wtedy zaczęła wyraźnie łączyć w swoich dziełach elementy autobiograficzne, historyczne oraz społeczne.

Ryszard Krynicki

Na listach bukmacherskich swoje miejsce znalazł również potencjalny kandydat do Nobla Literackiego 2022 z Polski! Bukmacherzy stawiają na poetę ‒ Ryszarda Krynickiego (19/1). Poeta jest zaliczany do tzw. Nowej Fali. Debiutował w 1964 roku w poznańskim klubie „Od Nowa”, gdzie po raz pierwszy wygłosił swój utwór. Natomiast pierwszym wydanym wierszem było „Wczasowstąpienie”, które pojawiło się w 1966 roku w czasopiśmie „Pomorze”.  W latach 70. i 80. był związany z opozycją, a także był autorem tekstów w opozycyjnych czasopismach „Solidarności Wielkopolski”, „Obserwatorze Wielkopolskim” i „Bez Debitu”.

Poeta jest laureatem między innymi Nagrody Fundacji im. Kościelskich oraz Nagrody Polskiego PEN Clubu. W 2008 otrzymał Nagrodę Poetycką „Kamień”, a w 2015 został laureatem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta. Był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w 2014 roku, a w 2021 roku został laureatem Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt pracy twórczej. Kto wie, może Literacka Nagroda Nobla 2022 trafi do rąk polskiego poety?

Literacka Nagroda Nobla 2022 – woblinkowa wishlista

Oprócz standardowego przybliżenia sylwetek kilku nominowanych do Literackiej Nagrody Nobla w 2022 roku, postanowiliśmy również przedstawić dwóch pisarzy, którzy znaleźli się na naszej noblowskiej woblinkowej wishliście. Ci pisarze nie znaleźli się na listach bukmacherskich, ale mają specjalne miejsce w naszych sercach i bardzo chcielibyśmy, by zostali nagrodzeni za swoją wspaniałą twórczość!

Georgi Gospodinow

Na naszej liście znalazł się bułgarski pisarz, Georgi Gospodinow, który w tym roku zachwycił naszą redakcję swoimi dwiema książkami ‒ „Schron przeciwczasowy” oraz „Fizyka smutku”. To jeden z najważniejszych współczesnych pisarzy europejskich. Jest pisarzem, poetą, krytykiem literackim, członkiem Instytutu Literatury Bułgarskiej Akademii Nauk. Gospodinow pochodzi z Bułgarii i jest najczęściej tłumaczonym bułgarskim pisarzem po 1989 roku na świecie. Pisarz napisał do tej pory osiem powieści, sześć tomów poezji, kilka dramatów, libretto do opery, a także scenariusz komiksu. Od kilku lat wskazuje się go jako jednego z najpoważniejszych kandydatów do zdobycia Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. W 2019 roku otrzymał Literacką Nagrodę Europy Środkowej za powieść „Fizyka smutku”. Do tej pory w Polsce ukazały się cztery książki bułgarskiego autora – „I inne historie”, „Koniec minotaurów. Wiersze wybrane”, „Fizyka smutku” i „Schron przeciwczasowy”.

Pierwsza książka Gospodinowa ukazała się w 1992 roku. Był to tom poetycki „Lapidarium”. W Bułgarii otrzymał nagrodę za najlepszy debiut roku. Pierwsza powieść bułgarskiego pisarza ukazała się w 1999 roku. „Powieść naturalna” została przetłumaczona na przeszło 15 języków i ukazała się w 25 krajach, w tym w Polsce. Jedną z książek Gospodinowa zachwyciła się nawet Olga Tokarczuk! O jego „Schronie przeciwczasowym” pisała, że „ta powieść to literacka monografia najdelikatniejszego ludzkiego daru – zmysłu czasu i jego przemijania. Rzadko trafiają nam się tak szalone i cudowne książki”. Bardzo mocno trzymamy kciuki za tego pisarza!

Serhij Żadan

Drugim kandydatem, któremu bardzo kibicujemy jest ukraiński pisarz, Serhij Żadan. To jeden z najbardziej znanych współczesnych pisarzy ukraińskich. Jest autorem kilku powieści i tomów poezji. Ponadto zajmuje się tłumaczeniami i pisaniem esejów. W 2015 roku otrzymał Nagrodę Literacką Europy Środkowej „Angelus” za powieść „Mezopotoamia”. Żadan jest również muzykiem, współpracował z zespołem Luk. Od 2007 roku Żadan występuje z zespołem Sobaky v Kosmosi wykonującym muzykę z pogranicza ska, punku, rocka i popu. Po kilku latach zespół zmienił nazwę na Żadan i Sobaky, który ma na swoim koncie kilka albumów – „Sportyvny Klub Armiyi” (2008), „Zbroya Proletariatu” (2012), „Byisya za neyi” (2012), „Sobaky” (2016) i „Madonna” (2019).

Jednym z najważniejszych dzieł w dorobku Serhija Żadana jest powieść „Internat”, która powstała w wyniku doświadczeń pisarza związanych z obecnością na pierwszej linii frontu w objętym wojną Donbasie. Żadan jest kronikarzem brutalnej i przerażającej rzeczywistości, w której dochodzi do końca świata jaki znamy. Pisarz ma na swoim koncie blisko 20 książek, w Polsce ukazało się 12 z nich – „Historia kultury początku stulecia”, „Big Mac”, „Depeche Mode”, „Anarchy in the UKR”, „Hymn demokratycznej młodzieży”, „Etiopia”, „Woroszyłowgrad”, „Mezopotamia”, „Templariusze”, „Drohobycz”, „Internat” i „Antena”. Ponadto teksty Żadana ukazały się w czasopismach, licznych antologiach i zbiorach poezji m.in. w „Piśmie”, „Listach z Ukrainy”, „Dryblując przez granicę”, „Odessa transfer”, „Ludzie, miasta. Literatura Białorusi, Niemiec, Polski i Ukrainy”, „Ukrainie”.

A jeśli interesują Cię inne książki nominowane do nagród literackich – sprawdź finałową siódemkę Nagrody Literackiej Nike 2022.