Jak myśli prawnik? Czy istnieje intuicja prawnicza? Czy prawnik potrzebuje wyobraźni? Dlaczego prawo jest abstrakcyjne? Myślenie prawnicze od wieków stanowi wyzwanie dla teoretyków prawa i filozofów. Nie sposób się temu dziwić, zważywszy na rolę, jaką prawo odgrywa w organizowaniu życia społecznego i jako gwarant naszych wolności. Na czym jednak polega myślenie w prawie? Czym różni się od rozumowań, które przeprowadzamy w innych dziedzinach refleksji i w ...
Tom szósty Studiów z filozofii prawa poświęcony jest zagadnieniu normatywności prawa. Jest to jedno z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień w filozofii prawa. Było ono przedmiotem gorącej dyskusji w XIX w., a przez ostatnie sto lat, badanie normatywności przybierało różne kształty i formy: od dualizmu Kelsena, poprzez redukcjonizm proponowany przez realistów prawnych, aż do stanowisk nihilistycznych. W ostatnich latach zaobserwować można wzrost zainteresowania problematyką z...
Czy istnieje niezawodna metoda negocjowania? Jakie są teoretyczne podstawy negocjacji? Jakie negocjacyjne mity utrudniają nam rozstrzyganie sporów? Jak negocjować w sposób słuszny, skuteczny, czy ekonomicznie efektywny? W Negocjacjach Jerzy Stelmach i Bartosz Brożek pokazują, jakimi narzędziami możemy posługiwać się przy rozwiązywaniu sporów. Przedstawiają trzy modele negocjowania – argumentacyjny, topiczno-retoryczny i ekonomiczny. Odwołują się one do różnych kryteriów negoc...
A collection of essays devoted to the problem of explanation in various disciplines of science and humanities namely mathematics, physics, chemistry, biology, neuroscience, economics as well as theology. The issues covered include such topics as the interplay between explanation and understanding, the problem of a priori explanation, the limits of causal explanations in physics, the application of mathematics in biology, the relationship between proof and explanation in mat...
Starożytni Grecy postawili pierwszy odważny krok na drodze powstania nauki. Wymagało to radykalnego zerwania z potocznymi wyobrażeniami. Stwierdzenie, że u podstaw rzeczywistości leżą niezmienne prawa, musiało być niezwykle trudne dla kogoś, kto przyzwyczaił się do wyjaśniania zjawisk ingerencjami bogów. Wprawdzie to nie Grecy jako pierwsi zaczęli myśleć abstrakcyjnie, bo jak przekonują kognitywiścimechanizmy abstrakcji towarzyszą nam niemal od powstania języka, ale to oni w...
Głupota to słowo posiadające w języku polskim 283 synonimy występujące w co najmniej 28 różnych grupach znaczeniowych. W Szkicach zostały opisane wyłącznie „przypadki zawinione” wynikające z gnuśności, ewentualnie etycznej niegodziwości określonych osób, a nie przypadki, na które ktoś nie mógł mieć żadnego wpływu. Autorzy opisują swoje własne doświadczenia związane z głupotą i głupcami w myśl przekonania, że każda próba mająca na celu „policzenie” i „ponazywanie” głupoty...
Dlaczego jesteśmy ciekawi świata? Czym w ogóle jest ciekawość? Kiedy staje się ona intelektualnym grzechem, który prowadzi nas do poznawczego piekła? Czy nuda jest ceną, którą płacimy za to, że czasem bywamy zaciekawieni? Ciekawość nie jest oczywistym przedmiotem refleksji. Rzadko zastanawiamy się, skąd się bierze i jakie pełni funkcje. Przyjmujemy jej istnienie bez komentarza. Tymczasem świat bez ciekawości w ogóle nie przypominałby naszego świata. Jest to potężna siła psy...
Zaczął edukację w radzieckim kołchozie, by po latach zająć się wyjaśnianiem natury Wszechświata. Studia i pierwsze lata życia kapłańskiego upłynęły mu pod znakiem trudnych gier z władzami komunistycznymi. Na seminariach w Castel Gandolfo spotykał się z Janem Pawłem II. Uważa, że Bóg – którego nazywa Wielkim Nieznajomym – uprawia matematykę. W wolnych chwilach oddaje się zamiłowaniu do kryminałów i zabaw na symulatorach lotów. Prestiżową Nagrodę Templetona z rąk księcia Filip...
Skąd wzięła się matematyka? Czy obiekty matematyczne istnieją poza czasem i przestrzenią? Autorzy przedstawiają najnowsze ustalenia nauk neurokognitywnych i ewolucyjnych, w odniesieniu do natury matematyki. Pokazują, że ewolucję zdolności matematycznych wyjaśnić można odwołując się nie tylko do wrodzonych umiejętności protomatematycznych, ale także do roli ewolucji kulturowej. Pytają, czy współczesne teorie neurobiologiczne stanowią, jak się czasem sądzi, wyzwanie dla tradycy...
Czy istnieje język doskonały? Czym jest interpretacja? Czy poza jej granicami leży tylko nonsens? Książka odpowiada na pytanie, dlaczego w świecie komunikacji jesteśmy skazani na interpretację. Autor, posiłkując się ustaleniami współczesnych nauk kognitywnych i teorii ewolucji, a także czerpiąc z tradycji filozofii analitycznej dowodzi, że nie może istnieć język doskonały niepodatny na interpretację. Zastanawia się również nad strukturą rozumienia i pokazuje, że zbyt pochopne...
Nowe, uzupełnione wydanie książki przedstawiającej fenomenalny świat wybitnego kosmologa Rozmowa ze światowej klasy polskim uczonym i myślicielem o jego drodze życiowej, która prowadziła przez Sybir, seminarium duchowne, studia filozoficzne na KUL-u, wykłady na wielu renomowanych uczelniach świata aż do Pałacu Buckingham, gdzie odebrał prestiżową Nagrodę Templetona „za pokonywanie barier między nauką a religią”. Kłopoty młodego wikarego, praca nad modelami kosmologicznymi, r...
Trzech filozofów. Trzy perspektywy. Jedno pojęcie. Czym jest rozumienie? Mało jest w filozofii pytań równie doniosłych, a równocześnie wymykających się jednoznacznej odpowiedzi. Takie pytania są wymagające: zmuszają do intelektualnej pokory i ciągłego ponawiania myślowego wysiłku. Ale równocześnie narzucają się nam z wielką siłą, domagając się rozwiązania. W Sporze o rozumienie Czytelnik znajdzie próbę spojrzenia na rozumienie z trzech różnych perspektyw: filozofii inspirowan...
Czym jest myślenie? Czy można osiągnąć myśl czystą? Czy myślenie jest rzeczą wyłącznie ludzką? Jaką rolę w myśleniu odgrywa wyobraźnia? Na czym polega teoretyzowanie? Czy istnieje „oko umysłu“? Ewolucja wyposażyła nas w potężne narzędzie - umiejętność myślenia - dzięki któremu wyrywamy naturze jej tajemnice i zmieniamy świat wokół siebie. Czym jednak jest myślenie? Czy zdolni do niego są tylko ludzie? Jaka jest architektura naszych umysłów? Czy wyobraźnię, pozwalającą nam two...
Czym jest myślenie? Czy można osiągnąć myśl czystą? Czy myślenie jest rzeczą wyłącznie ludzką? Jaką rolę w myśleniu odgrywa wyobraźnia? Na czym polega teoretyzowanie? Czy istnieje „oko umysłu“? Na pytanie, czym jest myślenie, chciałoby się odpowiedzieć tak, jak św. Augustyn odpowiedział na pytanie, czym jest czas: gdy nikt mnie nie pyta, to wiem; gdy ktoś mnie zapyta - nie wiem. Myślenie nieustannie wymyka się prostym i jednoznacznym definicjom, pozostając jedną z największ...
