Wygląda jednak na to, że powinniśmy poważniej rozważyć ewentualność istnienia w średniowiecznym Lublinie tradycji wiążącej początek miasta i jego najstarszych świątyń z Rychezą. Tradycja ta mogła pozostawić ślady zarówno w postaci tradycji ustnej, znanej Mistrzowi Wincentemu, jak też napisów fundacyjnych istniejących w zmienionej wersji jeszcze w XVI wieku. Rycheza mogła zostać zapamiętana jako fundatorka najstarszej świątyni lubelskiej pod wezwaniem św. Michała, a także w ja...

Druga wojna światowa ściągnęła na Warszawę prawdziwy kataklizm. Niemcy w 1939 i zwłaszcza 1944 roku doszczętnie zniszczyli lewobrzeżną część miasta. W gruzach legły rezydencje z Zamkiem Królewskim na czele, kościoły, gmachy publiczne, domy prywatne. Niektóre rejony miasta, jak teren getta, zostały niemalże zrównane z ziemią. Przed ludźmi usiłującymi tchnąć życie w to zbiorowisko ruin stanął problem, czy i jak odbudować substancję zabytkową. Część architektów pragnęła przywróc...

Franciszek Sobieszczański był wybitnym znawcą sztuki, historykiem i varsavianistą. Wśród wielu jego naukowych prac szczególne miejsce zajmuje obszerne dzieło - Wiadomości historyczne o sztukach pięknych. Było to pierwsze syntetyczne ujęcie polskiej historii sztuki ujmujące okres od czasów najdawniejszych po wiek XVIII. Książka jest ozdobiona pięknymi cynkografiami, których użyczali autorowi ze swych zbiorów kolekcjonerzy, historycy, a także sami artyści. Reprint tej obszernej...

W niniejszej monografii zawarto zagadnienia dotyczące rozwoju sektora usługowego w poszczególnych regionach Polski oraz historię rozwoju usług pocztowych w Niemczech. Współczesna gospodarka światowa znajduje się w kolejnym etapie rozwoju, a jednym z zewnętrznych symptomów jest dynamiczny rozwój sfery usługowej i szybko postępujący proces tzw. zusługownienia produkcji. Nowa gospodarka charakteryzuje się przenikaniem się produktów materialnych i usług, wynikającym z wyższego p...

W państwie Chu żył raz pewien człowiek biegły w fizjognomii, rozpoznawaniu charakteru człowieka po twarzy. Jego osądy były tak trafne, że wspominano je we wszystkich zakątkach państwa. Sam nawet król wezwał go w końcu na swój dwór. Przybyłego mistrza poprosił o zdradzenie sekretu. Człek wyznał prosto i szczerze: „Wcalem nie biegły w czytaniu charakteru ni losów człowieka z jego oblicza. Wyroki me opieram na bacznej ocenie tych, których badany ma za przyjaciół”. Obce słowa,...

Publikacja jest pokłosiem Międzynarodowej Debaty Studenckiej w Krakowie, odbytej w dniach 14–15 grudnia 2023 roku, która zebrała liczne grono studentów oraz młodych badaczy z Polski i Ukrainy, którzy podzielili się wynikami badań oraz przemyśleniami dotyczącymi doświadczeń polskiej oraz ukraińskiej młodzieży w obliczu pełnowymiarowej wojny z uwzględnieniem kontekstu integracji europejskiej. Często były to relacje bezpośrednie młodych osób, doświadczonych piekłem wojny. Mono...

Prezentowana monografia stanowi kontynuację projektu: Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, zainicjowanego w Instytucie Historii UMCS w 2010 roku przez pracowników Zakładu Metodologii Historii i Zakładu Historii Najnowszej. Podejmując tego typu problematykę względem zinstytucjonalizowanego dyskursu naukowego, przestrzeni doświadczenia i uobecniania historii w sferze publicznej, uwydatnia się jednocześnie kwestię użytkowania przeszłości ...

Czy zmartwychwstanie Jezusa jest możliwe do zaakceptowania z historycznego punktu widzenia? Czy istnieje wystarczający materiał dowodowy upoważniający do wiary w zmartwychwstanie Jezusa? Josh McDowell, z natury sceptyk, przeprowadza trzeźwe, wszechstronne badania, usiłując znaleźć prawdziwe odpowiedzi na te pytania. Biorąc pod uwagę wszelkie świadectwa historyczne, literaturoznawcze i prawne, poddaje je szczegółowym testom i analizom według procedur i zasad badania materiału ...

Autorka analizuje proces przemian, jakim podlegała pamięć o Carlu Marii Spletcie, który pełnił funkcję biskupa gdańskiego i administratora apostolskiego diecezji chełmińskiej w okresie II wojny światowej. Jest to postać, wokół której przez lata nagromadziło się wiele odmiennych opinii – pozytywnych i negatywnych. Jak stwierdza jeden z recenzentów: „publikacja z jednej strony stanowi bardzo interesującą formę biografii znaczącej postaci historycznej, z drugiej zaś strony jest ...

Zbiór studiów Wiktorii Śliwowskiej, wydany w osiemdziesięciolecie urodzin, ukazujący szerokie spektrum zainteresowań autorki, nie tylko badań naukowych nad tytułowymi dziejami Polaków i Rosjan w XIX wieku, ale i żywych reakcji na bieżące wydarzenia społeczne postrzegane w perspektywie historii osobistej i zbiorowej, czego dowodzą teksty zawarte w części ostatniej, zatytułowanej Didaskalia. „Radość z odzyskanego śmietnika”. Część tę poprzedzają teksty poświęcone dekabrystom, p...

W 2013 roku Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego świętuje 100 lat swojej aktywności. Jubileusz stał się okazją do debat na temat aktualnej kondycji i przyszłego miejsca PTH w Krakowie i w Polsce. Książka Bartosza Trasza udanie się w nie wpisuje. Praca została zgrabnie napisana i zredagowana, a nowe – dotychczas nie podejmowane w innych opracowaniach – wątki tematyczne skłaniają do przemyśleń. Czyta się ją z satysfakcją, a atrakcyjna narracja zachęca do lektur...

Krakowskie środowisko historyczne XV-XX w.

"Jedną z najważniejszych zalet naukowego warsztatu dra Szumskiego jest jego wyjątkowo dobra znajomość archiwów postsowieckich w dzisiejszej Rosji. Te doświadczenia dr Szumski umiejętnie spożytkował w monografii (...), która przynosi znaczące poszerzenie naszej wiedzy o problemach historiografii polskiej i polityki historycznej państwa w realiach reżimu PRL." prof. dr hab. Marek Kornat "Monografia Jana Szumskiego to ważna, a nawet (z powodu nowo odkrytych źródeł) wręcz obowią...

„Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość” – napisał swego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie. Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Nawet jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, że implementowana odgórnie wizja przeszłości – szczególnie niedalekiej – nie może wisieć w próżni. Uprawiana przez nie ...

Rzecz o człowieku niezwykłym. Sergiusz Piasecki, pisarz, znany jest ze wspaniałej twórczości literackiej, przede wszystkim jako utalentowany autor kilkunastu poczytnych powieści sensacyjnych i przygodowych, w dużej części opartych na własnym życiu, jakże barwnym, pełnym zaskakujących zwrotów akcji i przygód, lecz także ekstremalnych niekiedy niebezpieczeństw. Jego życie, prócz jakże cennej twórczości literackiej, wypełniła walka o Polskę. Piasecki od 1945 r., przez długie po...

Eseje stanowią wybór publikacji ukazujących się w latach 2018-2022, w których przedstawione zostały okoliczności utworzenia getta, poszczególne grupy zamkniętych tam osób i wybrane instytucje. Teksty opowiadają o warunkach bytowych oraz samopomocy, w tym opiece nad dziećmi, a także o kwestiach dotyczących życia religijnego i kulturalnego oraz o walce żydowskich powstańców w getcie w kwietniu 1943 r. Ważnym tematem poruszanym w tomie są też dzieje szpitala Bersohnów i Baumanów...

Kolejny tom kodykologicznej serii „Studia nad skryptorium i spuścizną rękopiśmienną średniowiecza” jest zasadniczo pokłosiem czwartego toruńskiego spotkania konferencyjnego z cyklu „Textus et pictura” z 2022 roku, którego myślą przewodnią było „drugie” (po wyjściu z obiegu czytelniczego) oraz – „dalsze” życie wciąż na nowo użytkowanej i aktualizowanej książki średniowiecznej. Zagadnienie to, zogniskowane na substancji materialnej ksiąg – na wiele sposobów modyfikowanej i prze...

Blaise Pascal powiedział, że w dziele każdego autora kryje się sens, który nadaje całemu dziełu spójność - i właśnie poszukiwanie tego sensu skłania nas do refleksji. To poszukiwanie jest jednak nieuchronnie obciążone próbami odszukania w owym dziele istotnej myśli, którą można by odnieść do naszych czasów. Nie inaczej przedstawiały się różne próby odczytywania znaczeń wpisanych w libretta i partytury operowe czasów romantyzmu. Mamy oczywiście świadomość, że nie wszystkie dzi...

Tematem książki jest zjawisko remediacji – przekształcania dzieł filmowych w wyniku ich transpozycji medialnej. Autor bada przemiany towarzyszące procesowi transformacji kina niemego w kino cyfrowe, jego relacje z książką i przenikanie się tych mediów. Korzysta przy tym z narzędzi medioznawczych, filmoznawczych i kulturoznawczych. Swoje analizy przeprowadza na przykładzie dwóch filmów: Mocnego człowieka i Metropolis, przedstawiających drogę tekstu kultury od książki przez fil...

Kiedy Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego ukazał się po raz pierwszy, nikt nie mógł się spodziewać, że w przyszłości będzie to jedno z najważniejszych czasopism naukowych poświęconych historii polskich i wschodnioeuropejskich Żydów, a zwłaszcza Zagłady. Utworzone w 1950 r. w Warszawie pismo według pierwotnego zamysłu miało być zwykłym biuletynem informacyjnym Żydowskiego Instytutu Historycznego, ale już w 1951 r. zostało przekształcone w naukowy półrocznik. Dopiero p...

Książka Ewy Śnieżyńskiej-Stolot […] przypomina koleje losów nauki, jaką była na poszczególnych uniwersytetach średniowiecznych astrologia […] wypełnia lukę w rozumieniu nie tylko naukowości astrologii, ale i w odpowiedniej interpretacji historii. W sposób niezwykle przekonywujący […] zwraca uwagę na znaczenie horoskopów jako źródła historycznego […]. To właśnie horoskop […] jest zdaniem Autorki zapomnianym źródłem historycznym pozwalającym nie tylko zgłębić arkana nauki hist...

Prezentacja tematu biżuterii patriotycznej po 1860 r. przenosi nas w czasie do wydarzeń sprzed ponad 150 lat. Przedstawione w publikacji eksponaty powstały od okresu manifestacyjnego do odzyskania przez Polskę niepodległości i były odpowiedzią na bieżące wydarzenia, pełniąc rolę nośników emocji patriotycznych Narodu. Kolekcja przedstawia ponad 600 eksponatów ze zbiorów autora, które są bezcenne nie tylko przez swoją wartość artystyczną czy materialną, ale właśnie poprzez wart...

Najnowsza książka Adriana Jusupovicia jest istotnym uzupełnieniem niedawno wydanej edycji krytycznej Kroniki halicko-wołyńskiej (PAU–IH PAN) oraz jej polskiego tłumaczenia (AVALON). Jej przedmiotem jest analiza strategii chronologicznej i narracyjnej twórcy tego źródła. Autor książki wskazał na wyjątkowy charakter kroniki. Kronikarz bowiem zrezygnował z tradycyjnego układu rocznego, stosowanego w pisarstwie średniowiecznej Rusi. W jego miejsce pojawiły się cztery strategie ch...