Walka przeciw zaborcy to nie tylko bój z bronią w ręku.Rota Marii Konopnickiej została napisana w 1908 roku na znak protestu wobec postępującej germanizacji w zaborze pruskim. Tytuł nawiązuje do przyrzeczenia — rota to tekst uroczystej przysięgi, w tym wypadku: składanej ojczyźnie przez Polaków. Pod względem przynależności do gatunków literackich dzieło to jest pieśnią: utworem lirycznym o podniosłym tonie, opisującym najszlachetniejsze uczucia. Rotę tworzą cztery pięciowerso...
„Jeśli chcesz wyobrazić sobie przyszłość, wyobraź sobie bucior miażdżący ludzką twarz. Wiecznie!”. Takie proroctwo dotyczące losów ludzkości słyszy Winston Smith, protagonista Roku 1984. Wizję świata przedstawioną w powieści George'a Orwella w istocie trudno nazwać optymistyczną. Autor w jednej ze swych wypowiedzi podkreślał, że napisał ten tekst ku przestrodze, a nie jako instrukcję obsługi rzeczywistości społecznej. Niestety, ostrzeżenie wyrażone w Roku 1984 wydaje się nada...
Najstarszy francuski epos rycerski, którego tematem są starania chrystianizacyjne wojsk Karola Wielkiego na terenie Saragossy.Król Marsyl decyduje się na podstęp — saraceńscy posłowie mają zapewnić cesarza, że po opuszczeniu przezeń Hiszpanii król przyjmie chrzest. Roland uważa, że nie można ufać Marsylowi. Na posła wskazuje Ganelona, który dołącza do posłów saraceńskich i wyznaje im niechęć do Rolanda i pragnienie jego śmierci. Marsyl, usłyszawszy propozycję otrzymania połow...
W malinowym chruśniaku to jeden z najsłynniejszych utworów autorstwa Bolesława Leśmiana. Jest to cykl erotyków zamieszczony w tomiku Łąka, wydanym w 1920 roku.To opis spotkania dwojga kochanków na polanie wśród krzewów malin. Skoncentrowanie na szczegółach przyrody, współgranie jej elementów z pieszczotami kochanków tworzą zmysłowy, intymny i zachwycający klimat.Bolesław Leśmian to jeden z najsłynniejszych pisarzy i poetów polskich pierwszej połowy XX wieku, uznany za najoryg...
Utwór datowany na lata 70. XV w., znany pod tytułem Lament świętokrzyski (od miejsca znalezienia rękopisu w klasztorze benedyktyńskim Św. Krzyża na Łysej Górze), a także jako Żale Matki Boskiej pod krzyżem lub (od incipitu) Posłuchajcie bracia miła…, stanowi przykład średniowiecznej liryki pasyjnej, realizującej motyw Stabat Mater. Rękopis utworu, którego autorstwo przypisywane było Andrzejowi ze Słupi, przeorowi świętokrzyskich benedyktynów, zaginął po wywiezieniu zbiorów wa...
Przyjaciel zgadza się i przybywa do niego.Usher pokazuje mu swoje obrazy oraz przedstawia własne kompozycje muzyczne, które robią na gościu duże wrażenie. Chory stwierdza również, że w jego domu dzieje się coś dziwnego. Staje się to dostrzegalne niedługo później, gdy Usher informuje przyjaciela o śmierci siostry…Opowiadanie Poego Zagłada domu Usherów zostało po raz pierwszy opublikowane w 1839 roku na łamach „Burton's Gentleman's Magazine”. Jest interesujące ze względu na dos...
Tristan, siostrzeniec i wasal Marka, króla Kornwalii, odważnie staje do walki z potężnym rycerzem, Morhołtem. Wygrywa, ale zostaje bardzo poważnie ranny. Od śmierci ratuje go piękna Złotowłosa Izolda.Tristan wraca na dwór króla. Ten po pewnym czasie planuje ożenić się z właścicielką złotego włosa przyniesionego przez jaskółkę. Wasal próbuje ją odnaleźć — przeżywa kolejne przygody i okazuje męstwo w walce ze smokiem, a w zamian otrzymuje rękę pięknej Izoldy. Na statku do Kornw...
Dialog mistrza Polikarpa ze Śmiercią to najdłuższy zachowany średniowieczny wiersz polski. Stanowi realizację charakterystycznych dla epoki motywów: mówi o marności dóbr doczesnych, ich nieuchronnej przemijalności (vanitas) oraz o powszechnym zrównaniu ludzi różnych stanów, obu płci, zamożnych i biednych w obliczu śmierci, która wszytkich weźmie do swej „szkoły”, zaprosi do ostatniego tańca (Danse macabre).Jednocześnie utwór ma wymowę satyryczną. Wykorzystując gatunek tradycy...
Kazania sejmowe, dzieło nadwornego kaznodziei Zygmunta III Wazy, Piotra Skargi, poruszają problemy kluczowe dla funkcjonowania państwa polskiego w wymiarze politycznym, religijnym, społecznym i kulturalnym. W tekście, powstałym w trudnym dla Pierwszej Rzeczpospolitej momencie historycznym, autor zderza wizję silnego kościoła i wizję państwa, opartego na mocnej władzy monarchy. Warto zaznaczyć, że napisane w 1597 roku kazania nie zostały nigdy wygłoszone, a sławę zyskały dopie...
W zaledwie czterech strofach wiersza poeta uchwycił fenomen miłości: dla zakochanej osoby „nic” może znaczyć „wszystko”.Między nami nic nie było Adama Asnyka to erotyk, czyli utwór liryczny o tematyce miłosnej (od greckiego eros — miłość). W tym wypadku erotyk wyjątkowo udany: wieloznaczny, zmysłowy, subtelny i pełen lekkości niczym młodzieńcze uczucie. A jednocześnie muzyczny w rytmie, niepozbawiony humoru i delikatnej ironii. Adam Asnyk genialnie uchwycił w swoim utworze n...
W powieści poetyckiej Konrad Wallenrod Adam Mickiewicz wykorzystał tzw. historyzm maski — dzięki temu mógł wyrażać swoją patriotyczną postawe wobec Polski, nie obawiając się cenzury.Akcję powieści przeniósł na średniowieczną Litwę, której zagrażał najazd Krzyżaków. W zakonie jednak wychowywał się — pod czujnym okiem litewskiego wajdeloty imieniem Halban — Walter Alf, rycerz, który miał zemścić się na najeźdźcach. Podczas jednej z walk Walter i Halban przedzierają się na stron...
Paradies Amerika) — reportaż z kilkumiesięcznej podróży Egona Kischa do Stanów Zjednoczonych na przełomie 1928 i 1929 roku — ukazuje mroczne oblicze Ameryki, odarte z blichtru reklamy, blasku hollywoodzkich gwiazd i mitu kariery „od pucybuta do milionera”. Po stu niemal latach od ukazania się wydaje się niezwykle aktualnym, zawierającym głęboką prawdę tekstem.Razem z doktorem Beckerem, alter ego autora, mamy okazję przyjrzeć się warunkom podróży morskiej z Europy do Ameryki, ...
W tym celu oddał się w ręce okupantów podczas tzw. „łapanki” (akcji masowych aresztowań przypadkowych przechodniów) przeprowadzonej na ulicach Warszawy 19 września 1940 roku. Spędził w obozie dwa i pół roku, a wywiązywanie się z powierzonego mu zadania podtrzymywało go na duchu w najtrudniejszych warunkach. Jak sam pisze w niniejszym raporcie, po wyjściu z Oświęcimia nie udał się do rodziny, lecz przebywał w okolicach Krakowa i organizował oddział w okolicach Bochni, podejmuj...
Prze osiem lat pracował w kopalni węgla w Pensylwanii, zaoszczędził sporą sumkę. Nie potrafi czytać ani pisać, więc od kiedy przed pięciu laty zginął w wypadku górniczym jego piśmienny rodak, Juraj nie posyłał do domu pieniędzy ani wiadomości. Ale oto już wraca, z pieniędzmi, z prezentami… Wyobraża sobie zaskoczenie i radość wiernej żony Polany i ukochanej córeczki Haify, która gdy wyjeżdżał, miała trzy lata. Niestety wiele się zmieniło. Spotyka go chłodne przyjęcie, córka go...
Aleksy należy do grona świętych wspólnych chrześcijaństwu wschodniemu i zachodniemu, ponieważ jego kult rozpowszechnił się przed podziałem na kościół rzymskokatolicki i cerkiew prawosławną. Do literatury hagiograficznej, popularyzującej jeden z głównych średniowiecznych wzorów osobowych: świętego-ascety, opowieść o życiu św. Aleksego weszła w Europie już w X w., jednak legenda źródło swoje miała w Bizancjum, przywędrowała z kościoła w Syrii.Polskojęzyczne opracowanie żywota ...
Ballada Bolesława Leśmiana pt. Dusiołek to historia Bajdały, wędrowca, który przemierzał świat ze swoją szkapą i wołem. Mężczyzna postanowił odpocząć na leśnym mchu, przespać upał. Uśpiony stał się łatwym celem dla Dusiołka.Utwórpo raz pierwszy został opublikowny w 1920 roku. Jego treść odwołuje się do wierzeń ludowych, tytułowy upiór jest reprezentatnem jednej ze zmór, które mogą uprzykrzać życie człowiekowi, zwłaszcza strapionemu, przez pozbawianie ich tchu.Bolesław Leśmian...
