Wspólnotowe formy życia literackiego stanowią przeciwwagę zasadniczej samotności człowieka wobec tekstu, nieuchronnie wpisanej zarówno w akt pisania, jak i czytania. Uciekając od tego osamotnienia, czytelnik pragnie spotkania z autorem, improwizującym lub czytającym kuszące świeżością utwory, nim jeszcze ukażą się w druku. Autor zaś szuka potwierdzenia słuszności podjętych wyborów estetycznych w bezpośredniej reakcji kręgu słuchaczy. Wspólne czytanie lub słuchanie ...

Tematem książki jest literatura cyfrowa: jej status, właściwości, związki i zerwania z tradycją, a także wyzwania, jakie stawia swoim czytelnikom. W mediach elektronicznych granice pomiędzy sztukami i dyskursami się zacierają, a dotychczasowe kategorie opisu stają się niewystarczające, niekiedy nawet całkiem nieprzydatne. Rozważaniom o utworach e-literackich towarzyszą więc pytania o status literatury elektronicznej, która ma często charakter multimedialny i hybrydyczny. Stą...

W literaturze przedmiotu poświęconej Józefowi Czapskiemu od dawna funkcjonuje przeświadczenie, że jego eseistyka wymaga wysiłku wydobycia się z ram zbiorowych nawyków, wyzwolenia ze stereotypów i utartych kolein myślenia. Autorka wyposaża nas w klucz lekturowy otwierający teksty ściśle zrośnięte z tragiczną historią dwudziestego wieku, te, które dotyczą sztuk pięknych – zwłaszcza malarstwa – oraz eseje krytycznoliterackie. Badaczka uwzględnia przy tym zarówno wydane zbiory es...

"Historie odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska" to książka o literaturze i kulturze literackiej Wrocławia, Śląska, Sudetów i Łużyc Wschodnich. Równie ważnym jak sama literatura tematem są w niej tradycje, dziedzictwo kulturowe oraz społeczna tożsamość mieszkańców tego obszaru. Literatura opowiada o ich doświadczeniach, wyobraźni i pamięci zbiorowej, a przede wszystkim o integracji ich własnej kultury z tym, co pozostało po ich poprzednikach. Tytułowe l...

Publikacja prezentuje efekty trwającej siedem lat inwentaryzacji niezwykle bogatego Archiwum Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte pod Paryżem – wydawcy paryskiej „Kultury”. Archiwum Instytutu to cenne źródło dokumentujące działalność placówki oraz życie polskiej emigracji politycznej w okresie powojennym. Znajduję się tu m.in.: akta osobiste Jerzego Giedroycia, fragmenty spuścizny po Witoldzie Gombrowiczu, Konstantym Jeleńskim i Jerzym Stempowskim. Prace porządkowe, któ...

W książce podjęto refleksję nad tym, jak literaturoznawstwo zajmować może się codziennymi praktykami literackimi, które autor rozumie jako praktyki łączące to, co artystycznie literackie i to, co społeczne. Proponuje on, aby do takich badań stosować model twórczości godzący literackość (tropy, strategie twórcze) i codzienność (relacje między ludźmi, zachowania społeczne) we wspólnej poszerzonej przestrzeni literackiej. Literatura pojmowana jako praktyka codzienności byłaby ba...

[…] recenzowana książka świadczy, że jej autorka, p. Beata Garlej, znakomicie rozumie nie tylko samą koncepcję warstw dzieła literackiego, ale też uwzględnia zróżnicowanie i rozległość kontekstów tej koncepcji. […] Chciałbym jednak podkreślić przede wszystkim duże zalety naukowe recenzowanej książki. Daje ona przekrojowy obraz może najważniejszej teorii dzieła literackiego, jaka zrodziła się na gruncie polskiej myśli literaturoznawczej. Przywołuje wątki mało dotąd obecne w re...

Słownik ma w dużym stopniu charakter rewelatorski, gdyż uwzględnia nie tylko postaci, instytucje, zjawiska powszechnie znane, odnotowane w literaturze przedmiotu, lecz także takie, które sytuują się na marginesie kultury literackiej Łodzi i nie zaistniały dotąd w powszechnej świadomości. Autorom udało się odkryć i przedstawić sylwetki twórców prawie całkiem zapoznanych oraz dotrzeć do niepublikowanych tekstów. Hasła składają się na bogaty [...] obraz kultury literackiej Łodzi...

Charakter tych opracowań jest zróżnicowany, tak jak różne pod względem formy, treści i wyrazu są ich podmioty – zbiory wierszy. I jak różni są ich twórcy, mieszkający zarówno w Warszawie, jak i w innych, niekiedy dość odległych od stolicy miejscach: w Bydgoszczy, na Dolnym Śląsku czy Podkarpaciu. Łączy te teksty jedno: próba wnikliwej analizy twórczości poetyckiej piątki autorów z SPP, ujrzenia i opisania jej z perspektywy literaturoznawczej, pokazania na szerszym tle, z wszy...

Autorka rozpatruje problem niezgodności między płcią doświadczaną przez bohatera a płcią przypisaną mu przy urodzeniu, podejmuje też temat tranzycji – stopniowego uzewnętrzniania tożsamości płciowej w wyniku procesów psychologicznych, społecznych, prawnych oraz medycznych. Analizując i interpretując doświadczenia transpłciowych kobiet i transpłciowych mężczyzn, sięga po przykłady literackie i filmowe powstałe głównie w ostatnich kilku dekadach. Podmiot, narracja, ciało, tekst...

Inspirująca podróż w czasie przez krakowskie życie literackie – od kawiarń Młodej Polski przez kultowe miejsca PRL-u po alternatywną cyberkulturę XXI wieku. Owoc wieloletnich badań Jacka Olczyka, który przeczesywał pamiętniki, korespondencję, dobrą i złą prasę, by stworzyć pierwszą tego rodzaju panoramę w historii miasta. Składają się na nią soczyste plotki, barwne domysły, donosy, dyskusje i kłótnie, wzloty i upadki, walka o wolność i o stolik w modnym miejscu – czyli wszys...

Wychodząc od deklaracji poety, lecz modyfikując je dzięki lekturze jego poezji, próbuję w tej książce pokazać, że wiele wierszy Paula Celana to pewne językowe akty pamięci. Akty te zwrócone są często – choć nie zawsze – ku temu, co utracone w historycznej katastrofie. Przekonany, że nazbyt spoisty język jest wspólnikiem zapomnienia, Celan rozbijał tworzywo językowe, pruł tkaniny swoich dawniejszych utworów, sam sobie wpadał w słowo. Stąd w wielu jego wierszach miejsc pamięci ...

Na książkę Osobowości i osobliwości. Z życia literackiego współczesnej Częstochowy składa się 9 esejów dotykających zjawisk, których cechą wspólną jest „skończoność”. Autor pisze bowiem o twórcach już nieżyjących (Edmund Łągiewka, Waldemar M. Gaiński, Tadeusz Gierymski i Władysław Edward Piekarski), częstochowskim okresie w życiu i twórczości znakomitej poetki Elżbiety Cichli-Czarniawskiej (od 1983 roku mieszkającej w Lublinie), wreszcie o Grupie Literackiej „Lit-Ars” (1986-1...

Krzysztof Pilarczyk – profesor zwyczajny w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierownik Pracowni Historii Relacji Chrześcijańsko-Żydowskich, członek Stowarzyszenia Biblistów Polskich oraz Towarzystwa Studiów Interdyscyplinarnych „Fides et Ratio” we Wrocławiu. Współpracownik Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie i Polskiego Centrum Syndonologicznego. Autor około 300 publikacji naukowych. Zainteresowania koncentruje na historii judaizmu, lit...

Lektura w dialogu literaturoznawczo-językoznawczym pozwoliła nam zaproponować określony sposób analizy tekstów. W dużej mierze jest to fascynacja wolnością języka literatury – od jego wirtuozerskiej kondensacji w wierszu wolnym po szerokie pasaże w przestrzeni prozy. Zarazem jest tu urzeczenie niezawisłością czytelniczych, nie tylko analityczno-interpretacyjnych, gestów, które pozwalały nam doświadczać swobody (i ograniczeń) odbiorczego powtórzenia. Dokonaliśmy wyboru utworów...

Tematem książki jest regionalizm literacki w Polsce. Autorka trojako oświetla zagadnienia z tego kręgu, rozpatrując je w perspektywie historycznej i teoretycznej oraz w ujęciu interpretacyjnym. Pisze o rozwoju idei regionalistycznej, omawia problemy badawcze, które towarzyszą literackiej regionalistyce, analizuje wybrane tematy literatury regionalnej, a w zakończeniu przygląda się wątkom regionalnym w twórczości Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta. Jej rozpoznania wyrastają...

Krytyczne (nie)porządki – książka poświęcona współczesnej polskiej krytyce literackiej, koncentrują się przede wszystkim na problemach dyskursu krytycznego, krytycznoliterackiej retoryki, metakrytycznej samo-świadomości. Autorka próbuje przyjrzeć się temu, jak krytyka sama się definiuje i jak jest definiowana, jak sytuuje się i jak jest sytuowana w przestrzeni życia literackiego i społecznego, śledzi sposoby jej oddziaływania, tropi najciekawsze krytyczne strategie. Opisując...

W tym tomie szczególnie zostały wyeksponowane kulturowe uwarunkowania przekładu, polszczyzna w przekładzie tekstów literackich, medialnych, naukowych i popularnonaukowych, dokumentacji oraz problem tekstów dawnych w przekładzie, a także historia przekładu. Lektura tomu dowodzi, że problemy polszczyzny w przekładzie – przedstawiane głównie w kontekście ekwiwalencji – łączą się z zagadnieniami rozumienia, interpretacji, kreatywności i trafności rozwiązań translatorskich oraz re...

Monika Glosowitz - pracuje w Katedrze Literatury Porównawczej Uniwersytetu Śląskiego. Doktorat co-tutelle w dziedzinie nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa i gender studies obroniła na Uniwersytecie Śląskim i Uniwersytecie w Oviedo. Stypendystka Komisji Europejskiej w ramach programu European Master in Women’s and Gender Studies na Uniwersytecie w Utrechcie i Uniwersytecie w Grenadzie oraz Uniwersytetu w Oviedo w ramach programu doktoranckiego Género y Diversida...

Podręcznik „Teraz polski!” dla klasy szóstej zawiera ciekawe teksty poruszające tematykę związaną ze współczesnym światem i z zachodzącymi w nim przemianami oraz różnorodne ćwiczenia zachęcające do twórczego myślenia i prezentowania własnych opinii. Zachęca do czytania dzięki ciekawym, bliskim uczniom tekstom z najnowszej literatury, obudowanym niebanalnymi zadaniami. Pobudza do kreatywnego myślenia i działania poprzez liczne zadania twórcze. Uczy wyrażania swoje...

Podręcznik „Słowa na start!” do kształcenia literackiego dla klasy szóstej rozwija zainteresowania czytelnicze, uczy czytania ze zrozumieniem i interpretowania tekstów kultury oraz wyrażania własnych opinii. Zachęca do twórczego myślenia, uczy pracy zespołowej dzięki interesującym ćwiczeniom rozwijającym te umiejętności. Kształci umiejętność właściwego porozumiewania się – najważniejsze wiadomości na ten temat zostały zaprezentowane w przejrzysty, przystępny sposób. ...

Książka Katarzyny Wądolny-Tatar Narracje (re)konstrukcyjne, narracje interwencyjne, literackie reprezentacje dzieciństwa poświęcona szeroko pojętym motywom dzieciństwa w literaturze to ważny głos w badaniach polskiej prozy dla dzieci, analiza różnych sposobów ukazywania historii, literatury jako medium pamięci i postpamięci, sposobów przedstawiania najbardziej palących problemów współczesności i powinowactwa między literaturą bezprzymiotnikową a dziecięcymi lekturami. Z recen...

W dwudziestoleciu międzywojennym Warszawa stała się jednym z najważniejszych ośrodków żydowskiego życia literackiego w Europie Środkowo-Wschodniej. Tworzyli go coraz liczniej sprowadzający się do miasta pisarze, dziennikarze i działacze kulturalni, którzy nie tylko rozwijali twórczość we wszystkich trzech językach lokalnej społeczności żydowskiej: w jidysz, po hebrajsku i po polsku, ale także zabierali głos w sprawach dla niej najistotniejszych. Sercem tej różnorodnej działal...