Książki o filmie i kinie

Sceny wycięte z polskich filmów w okresie PRL-u obrosły legendą czegoś bezpowrotnie utraconego. Taśmy z takimi scenami niszczono, a jedyną po nich pozostałością były osobiste opowieści reżyserów, fragmenty scenopisów i dokumenty kolaudacyjne. Dopiero kilkanaście lat temu okazało się, że istnieje jednak pewien wizualny ślad, pozwalający pełniej wyobrazić sobie te utracone sekwencje: to niewykorzystane wcześniej fotosy filmowe, które fotosiści wykonywali na planie. Z wiel...

Jańcioland i okolice. Filmowe światy Jana Jakuba Kolskiego Grażyny Stachówny to pierwsza monografia filmowej twórczości tego wybitnego reżysera i scenarzysty w pełni zasługującego na zaszczytne miano autora filmowego. Oznacza ono, że artysta wypracował własną poetykę kreacyjną, indywidualny i rozpoznawalny styl ekranowy, że jest wyjątkowy i niepowtarzalny. Jan Jakub Kolski stworzył – w ośmiu filmach fabularnych, dwu krótkometrażowych i czterech wideoklipach – Jańcioland,...

Ruch happeningowy, od swoich początków datujących się na przełom lat 50. i 60. XX w. przetrwał zaledwie dekadę. Pomimo to, wpływu happeningu na współczesną kulturę i sztukę nie da się przecenić. Twórczość Tadeusza Kantora zajmuje w tym ogólnoświatowym ruchu pozycję szczególną. Artysta, działając w pewnym oddaleniu od głównych ośrodków – oddzielony dodatkowo „żelazną kurtyną” – tworząc swoje realizacje nie poddawał się teoretycznie sformułowanym ograniczeniom „gatunku”, i być ...

Od dwudziestu lat jestem fanką Upiora Opery (1910), powieści Gastona Leroux, filmów, musicali i innych konkretyzacji mniej lub bardziej artystycznych, powstałych na jej podstawie. Bezpośrednim bodźcem do napisania tej książki stała się dla mnie prowadzona w naszym kraju kampania przeciwko ludziom uznanym za innych i obcych. Erik-Upiór Opery, naznaczony genetyczną deformacją twarzy i ukrywający się przed nienawiścią tzw. „normalsów” w lochach pod Operą Paryską, wydał mi ...

Przerwane emancypacje Sebastiana Jagielskiego mają szansę stać się wydarzeniem, zważywszy na ich polemiczny charakter i komentarze do wątków żywo dyskutowanych we współczesnej debacie publicznej: historii ludowych, prześnionych rewolucji, emancypacji kobiet w socjalizmie, relacji polsko-żydowskich. Przekonuje on, że w latach 1968–1982, a więc między Marcem 1968 roku a „Solidarnością”, dwiema rewolucjami konserwatywnymi, wyłaniała się nowa struktura odczuwania, która nios...

Zbiór historii Twarze i maski – ostatni wielcy kochankowie kina adresujemy nie tyle do znawców, ile do wszystkich miłośników kina. Na przestrzeni ponad 120 lat istnienia X muzy oprócz niezliczonej ilości wspaniałych dzieł filmowych wokół wielkiego ekranu narodziło się wiele pasjonujących historii związanych z jego twórcami. Wymyślona przez Hollywood instytucja gwiazdy filmowej przyjęła się na całym świecie, a biografie aktorów i aktorek stały się dla widzó...

Książka ma służyć wyjaśnianiu pojęć, kontekstu oraz podjętej na nowo ocenie fenomenu tzw. Nowej Fali filmu polskiego w szerokim środowisku międzynarodowym. Ponieważ chodzi o ferment kulturowy obecny zarówno w kinie polskim, jak i w kinematografiach zachodnich, rodzi się pytanie o filmowe świadectwa rebelii i subwersji, stanowiące swoiste popkulturowe spoiwo, które łączyło Wschód i Zachód po obu stronach żelaznej kurtyny – fenomen, który dziś wręcz narzuca się zintegrowanej, t...

Wojciech Jerzy Has, Janusz Morgenstern oraz tandem realizatorski Jerzy Hoffman i Edward Skórzewski – to znani reżyserzy, którzy w różnych latach wywierali mniej lub bardziej decydujący wpływ na kształt polskiego kina. Ich pierwsze kroki w zawodzie reżysera nie były jednak łatwe. Hasowi, zanim zrealizował debiutancką Pętlę, zatrzymano sześć projektów filmów fabularnych. Morgensternowi, przed Do widzenia do jutra... – dwa, ale on najbardziej z całego grona przeży...

Tematem książki Do granic negocjacji jest jedenastoletnia historia Zespołu Filmowego „X” Andrzeja Wajdy, założonego w 1972, rozwiązanego w 1983 roku. Celem rozważań autorki jest zrozumienie i wyjaśnienie czytelnikowi podziału kompetencji między władzą polityczną a filmowcami wypracowanego w systemie kinematografii polskiej lat siedemdziesiątych XX wieku, a zarazem przestrzeni negocjacji zakładanej przez ten podział. Analiza 82 filmów wyprodukowanych w Zespole „X” dl...

Hollywood, pierwsza połowa XX wieku. Trwa właśnie okres, nazywany "złotą erą". Filmowcy sięgają po nowatorskie techniki, tworzą zachwycające scenografie, a także promują ikoniczne gwiazdy, ubrane w zjawiskowe kreacje najlepszych kostiumografów. Jednak przemysł filmowy ma też drugie, bardzo ludzkie oblicze. Oblicze skandalu.Jak Marlene Dietrich łączyła role namiętnej kochanki, femme fatale oraz przykładnej żony i matki?Dlaczego Jayne Mansfield z okładek „Playboya” trafiła...

Choć od premiery 40-latka minęło prawie 50 lat, wciąż uznawany jest on za jedną z najlepszych polskich produkcji telewizyjnych i cieszy się niesłabnącą sympatią widzów. W swojej nowej książce Rafał Dajbor przedstawia czytelnikom kulisy powstawania serialu i próbuje dotrzeć do źródeł jego kultowego statusu, a także zrozumieć wpływ jednej z ulubionych komedii obyczajowych Polaków na kulturę popularną.

Książka powstała na podstawie uhonorowanej Nagrodą im. Alicji Helman dysertacji doktorskiej pt. Filmy animowane kobiet w (męskich) strukturach kinematografii w Polsce w perspektywie komparatystycznej, pisanej pod opieką dr hab. Moniki Talarczyk, prof. PWSFTviT, obronionej z wyróżnieniem w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego w 2022 roku. Jest to publikacja szczególna, ponieważ zrodziła się na przecięciu praktyk zawodowych autorki, badaczki akademicki...

Mocno czekoladowy tort Marcello, który na specjalne okazje pojawia się na polskich stołach, powstał jako hołd dla warszawskiej aktorki, Heleny Marcello, związanej z Teatrami Warszawskimi przez ponad czterdzieści lat – od 1879 do 1923 roku. Choć nie sposób dziś ustalić oryginalnej receptury tego odświętnego ciasta, w jego nazwie zachowało się uwielbienie, którym obdarzano artystkę, przetrwała fascynacja i entuzjazm, jakie budziła – ona sama i jej gra sceniczna. Tort Marcello t...

„W książce: Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał poza przedstawieniem spójnej, przemyślanej refleksji w obszarze wyznaczonym tytułem dokonuje się ponadto rodzaj (re)interpretacji istotnych dla rozwoju współczesnego filmoznawstwa stanowisk. Inaczej także można po jej lekturze spojrzeć na historię kina jako na przykład reprezentacji »przygód« cielesności. [Autorka] Bowiem […] reorientuje dotychczasową historię myśli filmowej, wydobywając z niej wątki o po...

Tadeusz Rittner długo „czekał” na taką monografistkę. Sabina Brzozowska od pewnego czasu poświęcała swoją uwagę badawczą twórczości tego niedocenionego dramaturga. Monografia Dramaturgia Tadeusza Rittnera – rewizje, efekt jej wielostronnych peregrynacji naukowych, stanowi znakomitą merytorycznie propozycję nowych odczytań dzieł Rittnera, na wielu polach rewidującą niegdysiejsze (obecnie już przestarzałe) ustalenia Zbigniewa Raszewskiego. Książka Brzozowskiej prezentuje ...

Od premiery kultowego "Nosferatu - symfonia grozy" minęło już przeszło 100 lat! Wampiry przed wiekami wychodziły z grobów i grasowały po cmentarzach czy lasach, budząc postrach wśród ludzi. Co porabiały przez ostatnie stulecie? Jak zapewnia nas Weronika Kulczewska-Rastaszańska, świetnie odnalazły się w filmach, a nawet w grach komputerowych. Kto był pierwszym wampirem w popkulturze? Dlaczego wspóczesna młodzież od hrabiego Drakuli woli zabójczo przystojnego Edwarda ze "Z...

Książka stanowi próbę poszerzenia wiedzy na temat obecności dramatu ibsenowskiego na polskich scenach. Problematyka poruszona w pracy obejmuje okres od XIX wieku, kiedy dzieła Henrika Ibsena podbijały europejskie teatry, przez dwudziestolecie międzywojenne, czasy PRL-u, aż po transformację. Cezurę czasową prezentacji wyznacza 2006 rok – setna rocznica śmierci norweskiego pisarza. Autorka dokumentuje premiery, śledzi koleje losu „polskiego Ibsena” i stara się dokonać z...

Kino tamtych lat tworzyło piękną iluzję. Przez długi czas odcięci od innych żelazną kurtyną za jego pośrednictwem poznawaliśmy tamten odległy chociaż bliski nam mentalnie świat. Także rodzimi twórcy filmowi, umieszczając swych bohaterów w otaczających realiach, w pewnym sensie tej iluzji ulegali. Nie bez racji przecież kino ma również swe, wywodzące się z języka łacińskiego drugie miano - iluzjon. Gościliśmy równie± na naszych ekranach filmy, na które prawie nikt nie chciał ...

Czy w dzisiejszych czasach można przeżyć wielką miłość? Można. Czy po stracie kochanej osoby można się odbudować? Można. O tym jest książka Agnieszki Kowalskiej, żony Macieja Kozłowskiego, niezwykle lubianego aktora. Dorota Wellman tak o niej pisze: Ta książka to najpiękniejszy list miłosny, jaki czytałam. Chciałabym, żeby ktoś mnie tak kochał.

Если в начале 2000 годов исследователи (Эрика Фишер-Лихте, Дариуш Косиньски, Сергей Лавлинский…) отмечали, что парадигма текстуальности в драматургии сменяется парадигмой перформативности, то теперь явление перформативного поворота осознано как важнейшая характеристика культурного мышления и культурных практик нашего времени. Стоит отметить, что перформативный потенциал драматургического текста воспринимается не только как составляющая театральной сценической интерпрет...

Od 2005 roku – wraz z powstaniem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej – nastąpił w polskim kinie renesans historii. Rodzime kino o historii stało się podstawą nowej narracji tożsamościowej i jednym z najważniejszych narzędzi odpowiedzialnych za budowę określonego obrazu przeszłości. Filmy nierzadko stanowią nie tylko reprezentację przeszłych wydarzeń, ale również – za ich pośrednictwem – komentarz do aktualnej sytuacji społecznej czy politycznej, a ich produkcja jest motywowan...