Jak feminizm zmienił nasze postrzeganie rzeczywistości społecznej? Dlaczego bywa zawłaszczany przez popkulturę i politykę? Co naprawdę wzmacnia kobiety, a co nie pozwala im wyjść poza utarte schematy? 

Białoruś: możliwość Współczesna Białoruś to – jak napisał poeta Andrej Chadanowicz – „kraj w przeciągach Europy”. Wielu uważa ją za przyczółek Rosji, państwo reżimowe, którego twarzą jest Aleksander Łukaszenka. Tymczasem to kraj podwójnych symboli narodowych, niesymetrycznych podziałów społecznych, traumatycznej historii, a wreszcie niedocenionej, ponieważ nieznanej, kultury. Z jakimi problemami tożsamościowymi i traumami zmagają się Białorusini i Białorusinki? Czy możli...

Rzeczy, które zostały Zagłada odmieniła krajobraz Polski. Przestała istnieć różnorodna społeczność polskich Żydów, pozostały żydowskie domy, przedmioty codziennego użytku, elementy dziedzictwa materialnego. O Zagładzie przypominają zarówno byłe nazistowskie obozy, jak i tysiące masowych i pojedynczych grobów mordowanych Żydów. To, co materialne, okazuje się wyzwaniem dla pamięci – nie zawsze poddaje się jej selektywnej naturze i może prowadzić do bardziej refleksyjnej, kry...

Kościół bez Jezusa? System kościelny jest niereformowalny. Niezmienna jest sakralna aura władzy, która sprawia, że dostojnicy kościelni czują się bezkarni. To teza nowej książki Tomasza Polaka, przez wiele lat jednego z najwybitniejszych polskich teologów, a dziś człowieka sceptycznego wobec Kościoła. Gdy polscy biskupi nie przestają lekceważyć doniesień o nadużyciach w swoim gronie, jakby przyznają Polakowi rację. Alternatywą wobec nich są zwykli chrześcijanie, którzy n...

Gdy choruje nasza psychikaPandemia koronawirusa sprawiła, że temat zdrowia psychicznego przebił się do szerszej świadomości. Specjaliści podkreślali w mediach, że długotrwałe zamknięcie, brak kontaktu z bliskimi oraz chaos wprowadzony do rytmu codzienności spowodują, iż psychiczne konsekwencje tej sytuacji będziemy odczuwać jeszcze długo po jej zakończeniu. To niezwykle ważne, że próbujemy mówić i rozmawiać o zdrowiu psychicznym otwarcie, nie traktując tematu jako obcego...

„W Japonii, a gdzie?” – widzimy na rysunku Oli Szmidy, żartującej z sympatią z mody na wyjazdy do Japonii. Z jednej strony Kraj Kwitnącej Wiśni kusi nas majestatyczną przyrodą, urbanistyką przyszłości czy fascynującą kulturą: klasycznymi już mangami i anime, ale też odkrywaną dziś literaturą, serialami i j-popem. Z drugiej strony Japonia zmaga się z depopulacją, zastojem gospodarczym, nierównością płci, przepracowaniem… To tak...

Książki Rebekki Solnit to lektury obowiązkowe: rezonujące z przeżywanym czasem i potrzebami czytelników. Nadzieja w mroku należała do najważniejszych tytułów ostatnich lat. Zarówno dodawała otuchy, jak i dostarczała przykładów, że drobne działania mogą zainicjować wielkie zmiany. Termin „panjaśnianie”, nazywający doświadczenia wielu kobiet bezpodstawnie pouczanych przez pewnych siebie mężczyzn, wszedł do codziennego języka. Zew włóczęgi sprawił, że piesze wędrówki zyskały pow...

Co nam dają algorytmy?Jeszcze do niedawna rzeczywistość zapośredniczona przez komputerowe algorytmy wydawała się scenariuszem rodem z science fiction. Dziś nie możemy się bez nich obejść: pozwalają czuć się zrozumianym, oferują rozrywkę i pomoc w robieniu zakupów czy sprzątaniu domu. Do rewolucyjnej przemiany doprowadziło upowszechnienie Internetu i mediów społecznościowych. Skrócił się dzięki temu dystans do źródeł wiedzy, rozwinęły się nasze możliwości p...

Jak wzmacniać odporność psychicznąOdporność psychiczna to umiejętność powrotu do równowagi po trudnych doświadczeniach lub stresie. Przypomina tarczę obronną, która pozwala nam chronić się przed problemami. Składają się na nią poczucie wpływu, zdolność do działania, właściwe podejście do wyzwań oraz pewność siebie. Nie jest ona czymś danym na zawsze, możemy ją kształtować i wzmacniać. Dbanie o nią jest absolutnie kluczowe, byśmy mogli dobrze funkcjonować w rzeczywistości pełn...

Rzeczy, które kochamy Świat przedmiotów codziennego użytku tylko wydaje się martwy. Wchodząc z nimi w relacje, nasycamy je treścią naszego życia. Rzeczy prowadzą swe intymne, niedostrzegalne bytowanie. Mogą czynić życie prostszym lub je nadmiernie komplikować. Bywają kapsułami czasu i depozytami nostalgii.  Gdy patrzy się na ciągle aktualne wojenne obrazy z Ukrainy, rodzą się bolesne, coraz mniej teoretyczne pytania: co ze sobą zabrać, gdy się ucieka przed wojną? Gw...

Osiem lekcji na 800. numer Na przestrzeni blisko 80 lat miesięcznik „Znak" niewątpliwie ewoluował. Niezmienne pozostały jednak jego imponderabilia: przywiązanie do wolności i solidarności, poszukiwanie głębszej warstwy rzeczywistości, zamiłowanie do piękna i pasji życia. A także upodobanie do najwyższej klasy autorek i autorów: zapraszamy do lektury zarówno tych dzisiejszych, jak i tych z przeszłości, wyrażających prawdy zadziwiająco ponadczasowe. Wierzymy, że zebrane tu...

Michał Heller. Pytania o Boga i ateizm Dużo mówi się dziś o odejściach od wiary z powodu rozczarowania Kościołem. Jednakże przyczyny ateizmu tkwią często głębiej: w przekonaniu, że religijny obraz świata kierowanego przez Opatrzność jest już niewiarygodny. Że katechizmowy Pan Bóg nie przystaje ani do naukowego opisu rzeczywistości, ani do naszego doświadczenia zła i cierpienia w świecie. Ks. Michał Heller jest jednym z najważniejszych polskich autorów, którzy na pow...

Filozofowie Doliny Krzemowej i przyszłość ludzkościCzy filozofia może zmieniać świat? Tak, zwłaszcza w połączeniu z wielkimi pieniędzmi. Ruch filozofów, zwanych longtermistami, szuka sposobów, by skutecznie rozwiązać globalne problemy. Nie tylko dzisiejsze, lecz przede wszystkim te, które nadejdą. Wspiera walkę z malarią, ale i badania nad pandemiami czy sztuczną inteligencją. Do jego sympatyków należą m.in. Elon Musk oraz Dustin Moskovitz, współtwórca Facebooka. Dzięki hojno...

Dobre życie w chaotycznym świecieStarożytny filozof Epikur twierdził, że świat nie ma żadnego całościowego sensu; jest przypadkową grą atomów, a śmierć stanowi ostateczny kres ludzkiego istnienia. Mimo to od nas zależy, czy przeżyjemy swoje życie dobrze. Aby tak się stało, Epikur zalecał szukanie przyjemności. Chodziło mu nie o wystawne uczty, lecz o zadowalanie się skromnymi wygodami, przyjaźnią, obserwowaniem natury. Przypadkowość świata sprawia, że samo nasze istnienie moż...

Na naszych oczach dokonuje się technologiczna rewolucja. Świat cyfrowy nie tylko odpowiada na nasze potrzeby, ale kreując je, stwarza coś nowego – wraz z miejscami pracy, mediami, a także konfliktami politycznymi wychodzącymi poza przestrzeń czarnego ekranu. Sztuczna inteligencja, bohaterka licznych dzieł fikcji naukowej, jakkolwiek by się od nas różniła, jest naszą codziennością. O ile dzisiejsi 30-latkowie pamiętają świat sprzed AI, o tyle pokolenie...

Zarówno dzieci, jak i dorośli lubią przeglądać atlasy geograficzne – podróżować „palcem po mapie” oraz zapamiętywać nazwy dalekich gór, rzek i miast. Internet daje dziś dodatkowe fascynujące możliwości – nieznane nam wcześniej krainy możemy oglądać bądź z lotu ptaka, bądź z perspektywy ulicznego spacerowicza. Dawne mapy bywają zaś dziełami sztuki, przedmiotem pożądania kolekcjonerów. Pokazują stan wiedzy z danego czasu i to, co ich twórcy, polityczni mecenasi albo nawet cała ...

PsychodelikiNadzieja dla duszy i umysłu? W ostatnich latach obserwujemy „psychodeliczny renesans” związany z wyraźną zmianą w podejściu do substancji psychoaktywnych, takich jak psylocybina, LSD czy MDMA. Nielegalne w wielu krajach i kojarzone z hipisowską kontrkulturą, stają się dziś ważnym narzędziem w psychiatrii. Terapia wspomagana MDMA uznawana jest za jedną z najskuteczniejszych w leczeniu zespołu stresu pourazowego, psy...