Czytelnik Książki

Pierwszy tom Dzienników Jarosława Iwaszkiewicza – jednego z największych pisarzy polskich XX wieku – obejmuje lata 1911-1955. Jest to niezwykły dokument pozwalający poznać życie pisarza we wszystkich aspektach: rodzinnym, uczuciowym, towarzyskim, społecznym i politycznym. Zapiski przybliżają też proces powstawania wielkiej literatury, która rodziła się w szarej codzienności, wśród wydarzeń banalnych, ważnych i tragicznych. Całość Dzienników Jarosława Iwaszkiewicza ukaże się ...

Swoje podróże po świecie rozpocząłem blisko pół wieku temu. Spędziłem w nich, wędrując przez wszystkie kontynenty - ponad dwadzieścia lat. Prawie cały ten czas upłynął mi w tzw. Trzecim Świecie, w krajach Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Dlaczego sprawy i losy tego właśnie świata stały się moim głównym tematem? Dwa były co najmniej tego powody -jeden emocjonalny, drugi merytoryczny.

Cztery pory roku(1938) to trzeci po Księdze ziół (1943, wyd. pol. 2003) oraz Niebie i ziemi (1942, wyd. pol. 2011) zbiór miniatur Sándora Máraiego w tłumaczeniu Feliksa Netza. Tomik podzielony jest na dwanaście części odpowiadających kolejnym miesiącom, a w każdej z nich Márai w swoich „epigramach prozą” spisuje nastroje i spostrzeżenia towarzyszące przemianom pogody i rytmom natury; notuje znaki, które, jak pisze, zaczęły „przemawiać do mnie równocześnie z bezpośredniej obse...

Pod koniec dziewiętnastego wieku w Brazylii, na dzikich pustkowiach, żyjący w skrajnej nędzy biedacy zebrali się pod przywództwem charyzmatycznego proroka, Antônia Doradcy, i założyli swoje Święte Miasto, Canudos. Rząd młodej Republiki Brazylii uznał ich samowolną działalność za zagrożenie, które trzeba jak najprędzej zlikwidować. Niespodziewanie jednak okazało się, że zniszczenie tego miasta z błota i gliny zmieszanej ze słomą nie jest wcale takie proste… „Sąd w Canudos” (...

Ucieczka od wolności (1941) to część studium o strukturze charakteru współczesnego człowieka i o wzajemnej zależności czynników psychologicznych i socjologicznych. Fromm bada mechanizmy ucieczki od wolności, próbuje odpowiedzieć na pytania, dlaczego wolność nie jest dla człowieka wartością absolutną, dlaczego można go bez trudu podporządkować, zniewolić, dlaczego potrzebny mu jest wódz i poczucie identyfikacji z grupą. Nie jest to jednak książka o jakimś konkretnym, nazistows...

Dlaczego słowa są dla wielu Żydów aż tak bardzo ważne? Pisarz Amos Oz i profesor historii Fania Oz-Salzberger próbują wyjaśnić to w swoim żywym i pouczającym dyskursie. Przywołują różnorodne teksty związane z historią i kulturą żydowską: księgi religijne, komentarze, wiersze i utwory prozatorskie, pieśni, powiedzenia, dowcipy. A wszystkie te teksty i zawarte w nich słowa tworzą łańcuch, który spaja kolejne pokolenia Żydów od Abrahama po dzień dzisiejszy. Autorzy koncentrują ...

Drugi tom listów Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów dotyczy spraw zarówno osobistych, jak i publicznych. Dzięki nim poznajemy nie tylko historię ich związku, ale także życie towarzyskie Stawiska, gdzie Iwaszkiewiczowie mieszkali od roku 1928 aż do śmierci. Jest to też fascynujący obraz dwudziestolecia międzywojennego. W listach Anny i Jarosława pojawiają się bodaj wszystkie najważniejsze indywidualności życia kulturalnego oraz politycznego tamtego okresu: poeci, malarze, kompozy...

Nonkonformizm, ironia, intelektualna prowokacja – to główne cechy nowej powieści popularnego rosyjskiego prozaika „postmodernisty”, znanego już w Polsce z takich utworów, jak "Rosyjska piękność" czy "Encyklopedia duszy rosyjskiej". "Dobry Stalin" to oparte na wątkach autobiograficznych rozliczenie z rzeczywistością sowieckiego imperium lat 50.–70. XX wieku, swoista „Bildungsroman”, skandalizująca i chwilami szokująca obyczajowo powieść o dojrzewaniu pod opiekuńczymi skrzydłam...

Wspomnienia francuskiego lekarza, który przez cztery lata służył w szpitalu wojskowym na froncie zachodnim pierwszej wojny światowej. Był na pierwszej linii między innymi podczas walk w Argonnach, w bitwie pod Verdun, w walkach nad Sommą i nad Aisne, usiłując nieść pomoc rannym żołnierzom. Jego wspomnienia to zapis potworności wojny w różnej postaci: przygnębiającej i odrażającej codzienności w okopach, koszmaru trwania pod wielogodzinnym huraganowym ostrzałem artyleryjskim,...

Irena Krzywicka (1899-1994), barwna, skandalizująca postać przedwojennej Warszawy. Orędowniczka wyzwolonej kobiecości. Autorka Pierwszej krwi, przyjaciółka Boya-Żeleńskiego. Jej książki i artykuły, kampania na rzecz świadomego macierzyństwa jak i życie osobiste stały się dla wielu wyzwaniem i kamieniem obrazy. Wyznania Ireny Krzywickiej są fascynującą lekturą, pisząc o sobie „gorszycielka” kreśli jednocześnie sugestywny i drapieżny obraz elit swej epoki.

Jon McGregor (ur. 1976) uważany jest za pisarza ogromnie utalentowanego i rokującego wielkie nadzieje. Wszystkie trzy napisane przez niego dotychczas powieści nominowane były do Bookera, najważniejszej nagrody literackiej Wielkiej Brytanii. Nawet psy (2010) to świetnie skonstruowana, nowoczesna wielowątkowa powieść, poruszająca trudne współczesne problemy: narkomanię, bezdomność, nieradzenie sobie z życiem. W przejmujących okolicznościach poznajemy losy kilku mieszkańców mias...

Obraz panowania i upadku szacha Iranu Mohammeda Rezy Pahlaviego. Fascynujący reportaż ukazuje kluczowy konflikt końca XX wieku między odgórną rewolucją, usiłującą wprowadzić „nowoczesność”, a kontrrewolucją fanatycznego integryzmu muzułmańskiego ajatollaha Chomeiniego. „Chciałem opisać ludzi, ich mentalność, sposób odczuwania świata. Doświadczenie nauczyło mnie bowiem, że z każdego punktu naszej planety świat widać inaczej - człowiek, który mieszka w Europie, widzi ten świa...

Wszyscy najważniejsi pisarze drugiej połowy XX w. publikowali w „Czytelniku” i jak napisał Czesław Miłosz, razem z nim „byli w stajni” Borejszy. Spis korespondentów może stanowić zatem kanon kultury krajowej, która w tym krótkim pięcioleciu zaczynała odradzać się po wojennych zniszczeniach. Prawie wszystkie listy publikowane są po raz pierwszy i pochodzą z prywatnego archiwum rodziny. Jest to jedynie niewielka cząstka oryginalnego zbioru, zasadnicza jego część padła bowiem of...

Jak przekonuje Marc Ferro, zjawisko resentymentu – urazy, niechęci czy nienawiści przechowywanej w pamięci po doznanych krzywdach – nie musi ograniczać się do relacji pomiędzy jednostkami. Może też stanowić ważny czynnik sprawczy w historii, leżący u podstaw wielu wydarzeń, procesów i zachowań społecznych. Świadomość doznanych upokorzeń czy cierpień trwa bowiem często przez lata, a nawet stulecia, przechodzi z pokolenia na pokolenie i eksploduje przemocą w nowym kontekście hi...

Z okazji 70-ciu lat istnienia "Czytelnika" ukazuje się kolekcja tytułów wybranych z dorobku wydawnictwa. Edycję wyróżnia jednolita szata graficzna autorstwa Andrzeja Heidricha. Kwiaty polskie są kolejną książką w tym cyklu. Julian Tuwim (1894-1953) rozpoczął pisać Kwiaty polskie w listopadzie 1940 roku na emigracji w Brazylii. Nad poematem pracował w Stanach Zjednoczonych w latach 1941-1944 i po powrocie do kraju w 1946 roku. Utwór powstawał do ostatnich dni życia pisarza i n...

Książka z gatunku tzw. „autentyków”. Oryginalny pamiętnik polskiego szlachcica kresowego Mieczysława Jałowieckiego (1876-1963) , wysokiego urzędnika w Ministerstwie Rolnictwa w Petersburgu, pierwszego przedstawiciela rządu polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku w latach 1919-1921. Barwna, po sarmacku subiektywna wizja świata, jego realiów i obyczajowości, osobisty komentarz do wydarzeń historycznych. Niemało miejsca w rozważaniach autora zajmują sprawy polskie: narodowa tożsamość...

W 1981 roku w „Czytelniku” ukazała się powieść Patricka Modiano Ulica Ciemnych Sklepików, zdobywczyni Nagrody Goncourtów z 1978 roku. Obecnie, kiedy jej autor został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla, przypominamy tę jedną z najlepszych pozycji w jego dorobku. Urodzony w 1945 roku autor inspirował się doświadczeniami ojca, włoskiego Żyda, dla którego lata spędzone podczas II wojny światowej we Francji były trudnym okresem ukrywania się, mistyfikacji, a także ciemnych inter...

Powieść Zatracenie (1948) to ostatni ukończony utwór Osamu Dazaia, wydany pośmiertnie. Bohaterem jest Yozo, od dziecka wrażliwy i utalentowany plastycznie syn bogatego właściciela ziemskiego. W osamotnieniu przeżywa chorobliwy lęk przed ludźmi. Czuje się zagubiony w świecie, w którym trudno odróżnić prawdę od kłamstwa, gdzie upadają stare ideały i tracą znaczenie dotychczasowe wartości. Dręczy go poczucie wstydu, niska samoocena i przekonanie o niemożności sprostania wymagani...

Wojna peloponeska to klasyczne dzieło starożytnej historiografii greckiej, pisane prawie „na gorąco” – jeszcze w trakcie trwania konfliktu i (zapewne) tuż po jego zakończeniu. Opowiada o przyczynach i dziejach wojny toczącej się w latach 431–404 p.n.e. między Atenami a Spartą o hegemonię w świecie greckim. Obie strony zaangażowały w tę walkę większość greckich miast-państw i ich kolonii od Bizancjum po Sycylię; wciągnęły też sąsiadów: Macedonię i Persję jako sojuszników na ró...

Dziwne jest serce kobiece... Wspomnienia galicyjskie to lektura dla czytelnika, który skądinąd znając dzieje polityczne Polski, odnajdzie tu zapis emocji, marzeń, nadziei, radości i smutków dziesiątków barwnych postaci z krwi i kości, których wielowątkowe losy wpisane są w kontekst ledwo co zarysowanych wydarzeń wielkiej historii. Matkę mego Ojca widziałem nie więcej niż dwa, trzy razy w życiu. Miałem wówczas lat kilka, Babcia odpowiednio więcej... Była więc osobą mało mi ...

Powieść Zatracenie (1948, ang. tytuł No Longer Human) to ostatni ukończony utwór Osamu Dazaia, wydany pośmiertnie. Bohaterem jest Yozo, od dziecka wrażliwy i utalentowany plastycznie syn bogatego właściciela ziemskiego. W osamotnieniu przeżywa chorobliwy lęk przed ludźmi. Czuje się zagubiony w świecie, w którym trudno odróżnić prawdę od kłamstwa, gdzie upadają stare ideały i tracą znaczenie dotychczasowe wartości. Dręczy go poczucie wstydu, niska samoocena i przekonanie o nie...

Żywoty cezarów (De vita Caesarum) to zbiór biografii pierwszych dwunastu jedynowładców imperium rzymskiego, rządzących nim od połowy I wieku przed naszą erą do roku 96 naszej ery. Bohaterami dzieła Swetoniusza są kolejno: dyktator Juliusz Cezar oraz cesarze – Oktawian August, Tyberiusz, Kaligula, Klaudiusz, Neron, Galba, Oton, Witeliusz, Wespazjan, Tytus i Domicjan. Każda z biografii podaje informacje o ich życiu i działalności, ułożone tematycznie: Swetoniusz pisze o pochodz...

Owoce wiśni tworzy szesnaście opowiadań, wybranych spośród najpoczytniejszych w twórczości Osamu Dazaia. Pisarz nie wychwala w nich takich skarbów „japońskości”, jak ceremonia parzenia herbaty czy teatr no. Nie mówi współczesnym mu rodakom, jak żyć w strasznych czasach wojny i jak odnaleźć się w powojennej rzeczywistości przegranego państwa. Autor, z humorem i ironią, czerpiąc z osobistych przeżyć oraz doświadczeń, opisuje zwyczajne życie. Drobne zdarzenia, przyjemne i bolesn...

Wspomnienia Mieczysława Jałowieckiego czyta się jak pasjonującą powieść. To barwna, po sarmacku subiektywna wizja świata, jego realiów i obyczajowości, osobisty komentarz do wydarzeń historycznych. Autor urodził się w rodzinie osiadłej na Wileńszczyźnie, a wywodzącej się z ruskich kniaziów Pieriejasławskich-Jałowieckich. Za sprawą wielkiej historii żył w kilku epokach, był świadkiem wielkich przemian politycznych, ustrojowych i obyczajowych. Należał do kresowego ziemiaństwa ...