„Karol IX, tak jak wszyscy synowie Gustawa Wazy, był wysoki i silnej budowy ciała, miał pełne trzy łokcie wzrostu, choć i tak był najniższy spośród braci. Gdy na starość zaczęły mu wypadać włosy, jego czoło – samo w sobie i tak wysokie – sprawiało wrażenie jeszcze wyższego. Rzadkie resztki włosów zaczesywał w postaci wąskich loków, z których jeden układał się przez środek głowy, a dwa pozostałe po obu jej stronach, po czym wszystkie trzy spotykały się nad czołem. Oczy miał ni...
Jedno z najważniejszych dzieł poświęconych panowaniu Zygmunta Augusta i w ogóle rządom Jagiellonów powstało dzięki szerokiej kwerendzie, jaką Kolankowski odbył oprócz Krakowa, także w archiwach i bibliotekach: Warszawy, Gdańska, Kórnika, Wilna, Kijowa, Królewca i Moskwy. Temat, którym zajął się krakowski badacz, był wówczas właściwie zagadnieniem dziewiczym, jeśli nie liczyć opracowań o charakterze syntetycznym, głównie zresztą autorstwa historyków rosyjskich, białoruskich l...
W niniejszej pracy podjęto próbę opisania zarysu dziejów dywizji od dnia jej powstania w październiku 1921 roku do dnia ostatnich walk jej oddziałów nad północną Bzurą we wrześniu 1939 roku. Celem pracy jest przedstawienie historii 27. Dywizji Piechoty poprzez opisanie rodowodu i dziejów pułków tworzących dywizję, pokazanie działań natury pokojowo-administracyjnej oraz procesu szkoleniowego w okresie służby garnizonowej w latach międzywojennych oraz ukazanie możliwości bojow...
Po bitwie pod Jeną dnia 14-go października 1806 roku, wskutek której runęła potęga państwa pruskiego, Napoleon odbył wjazd tryumfalny do Berlina; dnia 19-listopada przyjął łaskawie deputacyę polską z ziem, dotychczas pod panowaniem pruskim będących, i oświadczył jej, że skoro 30 do 40.000 Polaków ujrzy pod bronią, ogłosi niepodległość Polski - w Warszawie, a skoro ją ogłosi, nikt jej wzruszyć nie zdoła...
Pomimo upływu półwiecza Polską sztukę wojenną w okresie wczesnofeudalnym należy nadal czytać i z niej korzystać, gdyż – powtarzając opinię sprzed półwiecza – jest w dalszym ciągu pozycją „cenną, która na stałe zajmie należne jej, poważne miejsce w dziejach badań nad historią naszej wojskowości”. I to od niej każdy szanujący się badacz historii wojskowości powinien rozpoczynać swoje studia nad polską sztuką wojenną!
z posłowia prof. dr. hab. Jana Szymczaka
Ze względu na wyjątkową sytuację dziejową Węgier, węgierscy turkolodzy zawsze zwracali szczególną uwagę na zagadnienia ekspansjonizmu i ambicji politycznych Osmanów w Europie, przede wszystkim w Europie Środkowej. Ich zainteresowanie spowodowane jest dwoma zasadniczymi czynnikami. Po pierwsze, szukają oni odpowiedzi na jedno z fundamentalnych pytań w historii narodu węgierskiego: czy było nie do uniknięcia, by Węgry znalazły się (częściowo) pod osmańską okupacją i w ciągu kol...
Niniejsza praca obejmuje czas od wstąpienia na tron Jana Kazimierza do końca panowania Jana III. Epoka ta wciąż budzi żywe zainteresowanie; toczą się o nią spory, nie zawsze utrzymane w ścisłych granicach nauki. Z natury rzeczy uwaga badaczy skupia się na dziejach politycznych i dziejach wojen; postacie takie jak Jan Kazimierz i Jan III, Maria Ludwika i Maria Kazimiera, Jeremi i Michał Wiśniowieccy – mają największą siłę atrakcyjną. Ale jak przedstawiał się w tym czasie sk...
W biografiach, jeśli oczywiście nie są to paszkwile, pisane z pobudek politycznych, widać wyraźnie tendencję, zgodnie z którą ich autorzy chcą, aby wszystko, co napisali odnosiło się do opisywanych przez nich osób. Starają się nas przekonać, że ta konkretna osoba wszystkiego dokonała, wszystko przewidziała, wszystko przepowiedziała. Robią to celowo, aby ukryć błędy swojego bohatera, pominąć momenty przykrych wypadków, jakie go spotkały, wyolbrzymić jego zasługi, podkreślić je...
Operacja warszawsko-iwangorodzka [warszawsko-dęblińska] była największym starciem armii Austro-Węgier, Niemiec i Rosji na wschodnim [rosyjskim] teatrze działań pierwszej wojny światowej w 1914 roku. Jej przeprowadzenie zmusiło obie strony skoordynowania działań wielkich związków operacyjnych (frontów). W toku samej operacji centralne miejsce zajmowały raczej cele polityczne, niż strategiczne: podobnie jak w przypadku natarcia niemieckich armii na Paryż w sierpniu 1914 r., tu ...
Praca niniejsza stanowi pierwszą próbę ujęcia całokształtu zagadnienia gospodarki finansowej Rosji, Niemiec i Austro-Węgier na ziemiach polskich w czasie wielkiej wojny. Obejmuje ona głównie historię polityki finansowej Rosji, Niemiec i Austro-Węgier w stosunku do ziem b. Królestwa Polskiego, które przed wojną stanowiło część zaboru rosyjskiego Polski, podczas zaś wojny zostało okupowane przez wojska niemieckie i austriackie. Utworzone przez Niemcy, Generalne Gubernatorstwo W...
Niniejsza publikacja to rozprawa doktorska obroniona na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w 2012 roku. Stanowi ona efekt wielu lat badań naukowych. Jest to pierwsza pełna biografia Antoniego Giełguda – dowódcy powstania listopadowego na Litwie. Dotychczas żaden z badaczy nie podjął się próby szczegółowego opracowania życiorysu pochodzącego ze Żmudzi generała. Publikacja przedstawia kolejne etapy jego życia i wojskowej kariery na tle burzliw...
Głównym celem niniejszej publikacji jest: • Przedstawienie podstawowych założeń reformy wojskowej cesarza Dioklecjana, wraz z uwzględnieniem ówczesnych wydarzeń natury politycznej i społeczno-gospodarczej, jako tła dla dokonujących się przemian w rzymskich siłach zbrojnych. • Wykazanie ciągłości zmian organizacyjnych armii rzymskiej, zwłaszcza zaś w odniesieniu do oddziałów kawalerii, ze szczególnym uwzględnieniem wcześniejszego panowania cesarza Galiena i późniejszego Konsta...
Publikacja ta niewątpliwie wypełnia dotkliwą lukę w polskiej literaturze naukowej na temat tytułowego epizodu w dziejach Republiki Rzymskiej w I stuleciu p.n.e. Wcześniej ową problematyką zajął się u nas tylko Zdzisław Zmigryder-Konopka w artykule, wydanym jeszcze przed II Wojną Światową (Sertorius a Pompeius na tle paktów z Mithrydatesem, "Przegląd Klasyczny" 1938, 4, s. 389-417).
Zwycięstwa spod Jeny i Frydlandu miały miejsce w tak nieodległym czasie zarówno przed jak i po ponurych, ale i chwalebnych walkach spod Pułtuska oraz Gołymina, że zupełnie przyćmiły je swoją sławą. Naturalną koleją rzeczy francuscy pisarze zainteresowani tematyką militarną wolą zajmować się tymi zwycięstwami, które przyniosły najbardziej znaczące rezultaty i które okryły armię francuską największą chwałą. Wspomniane operacje mające miejsce w Polsce pod koniec grudnia 1806 są...
Oddajemy w Państwa ręce kolejny, trzeci już tom „Studiów nad Staropolską Sztuką Wojenną”. Z dumą stwierdzamy, że przedsięwzięcie zapoczątkowane w roku ubiegłym doczekało się kontynuacji, co pokazuje, że staropolska wojskowość jest nadal atrakcyjnym – i wciąż stawiającym nowe wyzwania – przedmiotem badawczym. Niniejszy tom powstał dzięki pracy grupy jedenastu – młodych badaczy, reprezentujących ośrodki krajowe (Warszawa, Kraków, Częstochowa), jak również jeden zagraniczny (Kij...
Zagadnienie historyczne, które rozpatruję w niniejszym wywodzie, jest następujące: Ustalona od wieków tradycja, która z współczesnych kronik przeszła do nowszych dzieł historycznych, przedstawia elekcję Zygmunta I Starego jako sprawę, która się spełniła bez żadnych trudności, bez jakiejkolwiek opozycji. Władysław Jagiellończyk, król Czech i Węgier, najstarszy z rodu, sam nie ubiegając się o koronę, przelał jakoby swoje prawa na brata Zygmunta, którego gorąco zalecał i popie...
Autor książki, Alfred Thayer Mahan był amerykańskim oficerem marynarki wojennej, a także geostrategiem, być może najważniejszym w XIX wieku. Prezentował znaczenie taktyk morskich na całym świecie. Nazywany był "Clausewitzem wojny morskiej". Niniejsza praca dotyczy tzw. ery żagla w wojnach morskich. Jest ona pokłosiem cyklu wykładów poświęconych zagadnieniom historii i strategii morskiej, które autor wygłosił pracując jako wykładowca na Naval War College. Choć nie brakuje tu d...
Polski rynek księgarski obfituje w pozycje książkowe poświęcone tematyce morskiej. Najczęściej jednakże są to prace o charakterze stricte militarnym i traktujące głównie o okresie I i II Wojny Światowej. Niezwykle mało miejsca poświęcono natomiast w literaturze polskojęzycznej tzw. erze żagla. Z tym większą przyjemnością chcielibyśmy oddać w państwa ręce klasyczną już na Zachodzie pozycję autorstwa Alfreda Thayera Mahana (1840-1914) pt.: „Wpływ potęgi morskiej na historię 166...
Ostatecznym zadaniem wojska jest walka, a człowiek jest jej głównym narzędziem; nie znając dokładnie głównego narzędzia walki, to jest człowieka i stanu jego ducha w rozstrzygającym momencie walki, nie możemy odpowiednio zorganizować wojska, nie możemy mu dać dobrego ustroju ani organizacji, wytworzyć karności, ani wreszcie określić zasad taktyki, które to sprawy łączą się ze sobą, jak palce jednej ręki. Często ludzie, piszący o sprawach wojny, biorą za punkt wyjścia broń, p...
Przeciąg czasu od roku 1479 do 1506, od pokoju ołomunieckiego do śmierci króla Aleksandra, przedstawia niewątpliwie pewien zwarty w sobie okres, który wynosząc blisko 30 lat, tworzy ową najniższą w historii jednostkę chronologiczną Lorenza: jedno pokolenie. Wszystko bowiem, co się działo za Olbrachta i Aleksandra, było już pomyślane i nakreślone pod koniec rządów Kazimierza Jagiellończyka. Ja z tych przełomowych dziejów ostatniego naszego w wiekach średnich pokolenia n...
Niniejsza praca analizuje sposób, w jaki Sowieci planowali i przeprowadzili cztery operacje ofensywne w okresie od grudnia 1942 do sierpnia 1943 roku. Pierwsze trzy z tych ofensyw, każda prowadzona siłami pojedynczego frontu pod nadzorem STAWKI (Naczelnego Dowództwa), odbyły się pod wpływem optymizmu po zwycięskim dla Sowietów okrążeniu wojsk niemieckich pod Stalingradem w listopadzie 1942 roku, podczas gdy Sowieci wciąż przyswajali sobie nauki wyniesione z owego zwycięstwa. ...
To jedna z niewielu polskich monografii przedstawiających tak kompleksowo tematykę utworzenia lotniska wojskowego i jego losów na przestrzeni dekady lat 1935-1945. W pięciu rozdziałach autor przekazuje czytelnikowi kompletną wiedzę o sposobie budowy tego obiektu oraz o jego roli w działaniach wojennych lat 1941-1945. Praca oparta jest na archiwaliach polskich, angielskich ale przede wszystkim na niemieckich. Pisząc tą monografię autor wykorzystał dzienniki bojowe, luźne dokum...
Zainteresowanie, z jakim u czytelników, głównie zaś wśród profesjonalnych historyków oraz miłośników szeroko rozumianej historii wojskowej, cieszy się artyleria spowodowało, że grupa pięciu autorów, w tym także piszący te słowa i jednocześnie redaktor całego tomu, podjęła się zadania przygotowania poświęconej jej publikacji. W efekcie tego pod osąd środowiska naukowego oraz wszystkich zainteresowanych dziejami artylerii, zarówno rodzimej jak i obcej, oddajemy tom studiów dot...
