Książka opisuje genealogię rodu Wybickich herbu Rogala, zamieszkującego Prusy Królewskie i Wielkopolskę. Była to drobna rodzina szlachecka o zagadkowym pochodzeniu, która pojawiła się w województwie pomorskim na przełomie wieków XVI i XVII. Jednym z celów tej pracy była próba rewizji legendy o pochodzeniu Wybickich, jaką zamieścił w swoim pamiętniku Józef Wybicki (zm. 1822), słynny protagonista rodu, autor hymnu narodowego. Zgromadzone w tej pracy dokumenty pozwoliły na odtwo...
Oddajemy do rąk Czytelników zbiór szkiców poświęconych wybranym pomnikom pisarstwa politycznego polskiego Złotego Wieku. Polityczność badanego piśmiennictwa rozumiana jest szerzej niż rozumiemy to słowo dziś. Przekracza ona granicę politycznej praxis i sięga filozofii oraz teologii. Spotykamy tu nie tylko dzieła Zaborowskiego, Modrzewskiego, Orzechowskiego, Kochanowskiego, Goślickiego, Wolana, Górnickiego, Skargi i Warszewickiego, ale też ważne teksty autorów do dziś pozostaj...
Sapiehowie to jedna z najważniejszych rodzin w dziejach Rzeczypospolitej i ziem polsko-litewskich XVI–XIX wieku. Jej przedstawiciele piastowali najważniejsze urzędy świeckie i duchowne w Wielkim Księstwie Litewskim, a później na ziemiach znajdujących się pod zaborami. Sapiehowie oddziaływali na najważniejsze instytucje administracyjne państwa – sejmy, sejmiki, instytucje sądownicze. Swoją działalnością wpływali na politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa, często także prowad...
Profesor Jerzy Starnawski należy do najbardziej znanych historyków literatury polskiej. Jego prace charakteryzuje doskonały warsztat, gruntowna metodyka naukowa i wyjątkowa zdolność tworzenia syntez. Jak wskazuje jego bogaty dorobek naukowy, jest przede wszystkim historykiem polskiej tradycji literackiej opartej na wzorach klasycznych. Publikacja ukazuje się w serii "Klasycy jezuickiej historiografii" obejmującej opracowania czołowych historyków zajmujących się dziejami kultu...
"[...] Autor prowadzi czytelnika w innym kierunku, skupiając się przede wszystkim na wizerunku. Odnazał nieznane dotychczas artefakty, co pozwoliło na ukazanie ewolucji znaku od średniowiecza do początków XVI w. w okresie tzw. "żywej" heraldyki, z licznymi ekskursjami w głąb XIX w. W długim procesie rozwoju niektóre herby polskie poddane zostały okcydentalizacji. Zjawisko to dostrzegł także Autor w przypadku herbu Wilcze Kosy. Podobieństwo znaku austriackiej rodziny von Stub...
Słownik polszczyzny XVI wieku, tom 37, ROZUM – RŻYSKO Tomem 37. kończymy publikację materiałów na literę R. Wśród ponad 700 zawartych w nim haseł, znalazły się bardzo licznie reprezentowane leksemy takie jak RZECZ – wieloznaczny rzeczownik, mający ponad 20 000 użyć, czy skomplikowane semantycznie czasowniki ROZUMIEĆ, RZEC i RZĄDZIĆ, a także podobnie złożony znaczeniowo przysłówek RYCHŁO. W tomie 37. Słownika polszczyzny XVI wieku pojawiają się niezmiernie istotne dla kult...
Dział: Historia Polski Michałowscy herbu Jasieńczyk od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku Michał Szczerba Michałowscy herbu Jasieńczyk to przykład średniozamożnej rodziny szlacheckiej w okresie nowożytnym. W jej dziejach ogniskują wszystkie ważniejsze zjawiska i problemy społeczne oraz gospodarcze szlachty polskiej. Na jej przykładzie ukazano czynniki i uwarunkowania awansu społecznego z drobnej szlachty mazowieckiej do grona bogatszych przedstawicieli stanu szlacheckieg...
W zamyśle autora Wojny i wojskowość polska XVI wieku miały być kompendium wiedzy opartym o aktualny stan badań i zawierającym możliwie pełny obraz dziejów wojska polskiego, przebiegu wojen toczonych w kraju i poza jego granicami, stosowanej w ich toku sztuce wojennej i wynikających stąd wniosków i doświadczeń. Dążenie do wyczerpującego ujęcia tematu miało i to na względzie, by sam czytelnik mógł określić, czy dany fakt historyczny miał duże, czy małe znaczenie, a czyny żołnie...
Historia protestantów stanowi ważny, choć mało znany fragment przeszłości Poznania, dotąd rzadko podejmowany przez profesjonalną historiografię. Współcześni mieszkańcy miasta wykazują tymczasem rosnące zainteresowanie wszystkimi aspektami dziejów Poznania, nie zawsze znajdując rozwiązanie nurtujących ich pytań w opracowaniach profesjonalnej historiografii. Proponujemy zatem unikalne opracowanie, przygotowane przez zawodowego historyka urodzonego w Poznaniu, ale pracującego w ...
Problem wiary w XVI wieku. Tradycje, ewolucja i nowe propozycje
Hans Deck. Z dziejów spirytualizmu niemieckiego w XVI wieku
Poglądy religijne Sebastiana Francka. Z dziejów spirytualizmu niemieckiego w XVI wieku
Filozofia i religia. Dwa oblicza antytrynitaryzmu
Rozpowszechnienie i wzajemne wpływy idei religijnych w XVI-wiecznej Europie
Monumentalny, bogato ilustrowany katalog pierwszej w międzynarodowym muzealnictwie wystawy poświęconej europejskim oprawom książkowym ery gotyku. Wystawę zorganizowano w Muzeum Okręgowym w Toruniu w związku z IV Międzynarodową Konferencją Naukową z Zakresu Tegumentologii (13-14 grudnia 2024). Zaprezentowano na niej ponad 70 opraw z XIII – XVI w. pochodzących z bogatych i niezwykle cennych zbiorów najważniejszych toruńskich placówek naukowo-kulturalnych: Biblioteki Uniwersytec...
Tablica Cebesa (Pínax Tabula Cebetis) – późnoantyczny dialog, którego legendarnym autorem miał być uczeń Sokratesa, a zarazem bohater dzieła Platona, Kebes – należała niegdyś do najbardziej poczytnych pism. W czasach renesansu Tablicę Cebesa znano nie tylko dzięki licznym wydaniom i tłumaczeniom na języki wernakularne, ale także dzięki olbrzymiej liczbie ilustracji do dialogu. Pínax to dla wieków dawnych fundament edukacji humanistycznej i autorytet pisarski. O historyczno-ku...
Piwniccy herbu Lubicz odmieniony, to rodzina, w której losach zapisały się wszystkie ważne wydarzenia i zjawiska w dziejach Polski i Polaków od XV do XX wieku — drugi pokój toruński i utworzenie prowincji Prusy Królewskie, aktywizacja polityczna średniej szlachty w dobie reform ruchu egzekucyjnego, zniszczenia wojenne w XVII w. i powolna odbudowa państwa w wieku następnym, reformy doby stanisławowskiej i konfederacja barska, rozbiory kraju i konieczność życia poszczególnych l...
Książka jest obszerną, bogato ilustrowaną monografią złotnika poznańskiego Erazma Kamyna (zm. 1585 r.), jedynego znanego dziś twórcy sztychowych wzorów ornamentalnych z terenów Polski w XVI wieku, uznanego też za autora rycin herbowych, zdobiących dwa zachowane rękopisy tak zwanych Klejnotów Długoszowych. W oparciu o przekazy źródłowe oraz wnikliwe studia nad nowożytnymi wzorami ornamentalnymi, podjęto próbę rekonstrukcji dorobku graficznego Kamyna, a efekty tych starań preze...
Wielowątkowa rozprawa poświęcona najważniejszym problemom badawczym dotyczącym średniowiecznych widowisk religijnych i kultury tego okresu. Autor omawia zagadnienia źródeł teatru misteryjnego, relacji między dramatem a teatrem, tekstem a widowiskiem oraz liturgią a przedstawieniem, snuje rozważania na temat przestrzeni teatralnej, techniki teatralnej, dekoracji i aktorstwa, funkcji religijnej i społecznej misteriów, ich aspektu teologicznego, dodatkowo zaś na temat konfliktów...
Obszerna rozprawa naukowa poświęcona kształtowaniu się rodu heraldycznego Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku. Ród heraldyczny w dawnej Polsce Geneza stanu rycerskiego w średniowiecznym państwie piastowskim Ród heraldyczny jako twór polityczny, społeczny i kulturowy. Herby i struktura Ród heraldyczny w aspekcie prawnym. Przywileje Ród gniazdowy jako gałąź rodu heraldycznego. Nazwiska odmiejscowe Migracja Prusów w średniowieczu i jej tło polityczne Najstarsze osadnictwo ...
Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, ...
SPIS TREŚCI WSTĘP / 7 I. Ziemia mścisławska do 1566 roku / 7 II. Województwo mścisławskie w latach 1566–1764 / 14 III. Województwo mścisławskie w dobie stanisławowskiej 1764–1793 / 25 IV. Baza źródłowa / 29 V. Zasady wydania / 30 WYKAZ SKRÓTÓW / 33 WOJEWÓDZTWO MŚCISŁAWSKIE (XVI–XVIII wiek) / 49 BUDOWNICZY mścisławski / 49 CHORĄŻY mścisławski (chorągiew żółta, w czerwonym polu herb) / 51 CZEŚNIK mścisławski / 54 HORODNICZY mścisławski / 66 KASZTELAN mścisła...
Profesor Janusz Małłek studia historyczne odbył na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1960 r. na podstawie pracy „Dzieje sejmu Prus Książęcych z 1566”, napisanej pod kierunkiem prof. Karola Górskiego, uzyskał stopień magistra. W 1961 r. został zatrudniony na stanowisku asystenta na UMK. W 1965 r. uzyskał doktorat, a następnie habilitację (1974) oraz tytuł profesora nadzwyczajnego (1988) i profesora zwyczajnego (1991). Członek PAU (korespondent od 1996, czynny – od ...
Obaj Autorzy – archeolog i historyk sztuki – od wielu lat prowadzą badania terenowe i studia źródłowe nad krakowską(a także kazimierską) zabudową, co dokumentują ich liczne opracowania. Od lat badają też rolę piwowarstwa w życiu gospodarczym miasta. (...) [Praca] zawiera cenne podsumowanie dotychczasowego stanu badań nad lokacyjnymi układami przestrzennymi obu miast oraz ich późniejszymi adaptacjami, przekształceniami, częściowymi destrukcjami (co dotyczy zwłaszcza Kazimierza...
Książka, oparta na księgach sądowych z XVI–XVII wieku, przedstawia wielowymiarowy obraz społeczności wiejskiej na Mierzei Wiślanej w epoce nowożytnej. W życiu dawnej wsi przemoc była stałym elementem relacji międzyludzkich – rodzinnych, towarzyskich, zawodowych. Wachlarz zachowań agresywnych obejmował wyzwiska, plotki, groźby, pobicia, oplucia czy rwanie włosów. Interpretacja dotąd ignorowanych w historiografii jako „mniejszej wagi” codziennych konfliktów między jednostkami ...
„Postrach całego świata” – tak w XVI w. Europejczycy nazywali Imperium Osmańskie. Turcy seldżuccy [tak w oryginale, w rzeczywistości tu i dalej chodzi oczywiście o Turków osmańskich – przyp. tłum.], którzy pojawili się w Azji Mniejszej pod koniec XIII w., już półtora stulecia później podbili znaczną część Półwyspu Bałkańskiego i zajęli stolicę Cesarstwa Bizantyńskiego – Konstantynopol. I chociaż początkowo mało kto traktował ich poważnie, jako że walki prowadzone przez Seldżu...
Książka traktuje o dziejach Prus, które w wyniku wojny trzynastoletniej (1454-1466) między zakonem krzyżackim a Polską, na mocy traktatu pokojowego zawartego w Toruniu (1466) podzielono na dwie części. Pomorze Gdańskie, odtąd nazywane Prusami Królewskimi lub Prusami Polskimi, wraz z Warmią przypadło Polsce, natomiast pozostałe ziemie pruskie (tzw. Prusy Krzyżackie) pozostały pod panowaniem Zakonu. Kolejna wojna Polski z zakonem krzyżackim (1519-1521) zakończyła się pokojem w ...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
