26 listopada 1937 roku rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, ks. prof. Aleksander Wójcicki, wprowadza zarządzenie w sprawie „porządku zajmowania miejsc w salach wykładowych”, zwyczajowo nazywane „gettem ławkowym”. W konsekwencji, odgórnie zostają wyznaczone oddzielne miejsca dla żydowskich studentów i studentek uniwersytetu. Wprowadzenie zarządzenia poprzedzone było długotrwałą eskalacją przemocy wobec żydowskich studentek i studentów oraz długim procesem „negocjacji...
Gdzie znika woda? Czy Polska musi stać się pustynią? Choć katastrofy klimatycznej raczej już nie powstrzymamy, to wciąż lokalnie możemy osłabić jej skutki. Albo raczej moglibyśmy, gdybyśmy chcieli, bo posiadamy niezbędną wiedzę i technologię. Mamy jednak inne priorytety. Gdy burze piaskowe i fale upałów stają się codziennością, a kolejne gminy wprowadzają zakaz podlewania ogródków, wykształcona w latach 70. klasa rządząca zachowuje się, jakby przeżywała drugą młodość. Regulo...
Co wiadomo o medycznej marihuanie i jej właściwościach terapeutycznych? Całkiem sporo i coraz więcej. Wyklęta przez nowoczesną cywilizację roślina wraca do łask i zmienia oblicze współczesnej medycyny. Ku przerażeniu niektórych koncernów i polityków, ale przede wszystkim dla dobra i wsparcia milionów pacjentów.Medyczna marihuana jest legalna w Polsce od 2017, a jednak wciąż mało o niej wiemy, jest trudno dostępna, a lekarze boją się ją przepisywać. Dorota Rogowska-Szadkowska ...
Narkotyki bez paniki. Co trzeba wiedzieć o legalnych i nielegalnych środkach psychoaktywnych. Zagrożenia związane z nielegalnymi narkotykami są dobrze znane i rzadko kwestionowane, ale czy mamy świadomość jak szkodliwe w porównaniu z nimi są alkohol lub tytoń? Co tracimy, zakazując badań medycznych nad magicznymi grzybami, LSD i konopiami? Czy mdma jest mniej szkodliwie niż jazda konna, a mefedron powinien być rozdawanych w klubach? W Narkotykach bez paniki profe...
Zmiana klimatu to najpilniejszy i najpoważniejszy problem, z jaki ludzkość kiedykolwiek miała do czynienia. Sposób, w jaki zajmiemy się nim w ciągu następnych dziesięciu lat, określi świat, w którym będziemy żyć i jaki pozostawimy w spadku naszym dzieciom. Christiana Figueres i Tom Rivett-Carnac - którzy prowadzili negocjacje podczas historycznego porozumienia paryskiego w 2015 roku - napisali ostrożną, ale optymistyczną książkę o zmieniającym się klimacie świata...
Pierwsza antologia sceny techno i muzyki elektronicznej w Polsce. Unikatowa pozycja dokumentująca trzy dekady rozwoju kultury, która w weekendy zapełnia kluby w całym kraju. Każdy, kto choć raz uległ hipnotyzującej sile rave’u, znajdzie tu coś dla siebie. To właśnie rave wziął zresztą za swoje credo PLUR: Peace, Love, Unity, Respect (Pokój, Miłość, Jedność, Szacunek). Choć klimat panujący w Polsce bywał ponury, w klubach uczono się, co w praktyce znaczą wspólnota ...
Nierówności są z nami od zawsze: archeologowie znajdowali ich ślady na prehistorycznych stanowiskach, w starożytnej republice rzymskiej senatorzy bogacili się kosztem niewolników i podbitych terytoriów, w czasach reformacji w niemieckich miastach współczynnik Giniego szybował do niebotycznych poziomów. Czy skoro po tylu latach reform, wojen i postępu wciąż nie poradziliśmy sobie z tym, że jedni mają więcej a inni mniej, problem w ogóle da się rozwiązać? Anthony B. Atkinson,...
Natychmiastowy bestseller „New York Times’a”. Najbardziej oczekiwana książka 2025 roku przez „Financial Times” i „Next Big Idea Club”Dlaczego bogata Kalifornia zmaga się z kryzysem bezdomności i brakiem dostępnych mieszkań? Dlaczego Stany Zjednoczone, mimo świadomości zmian klimatycznych i dostępnej technologii, mają problem z zastąpieniem paliw kopalnych odnawialnymi źródłami energii? I dlaczego wizje szybkich kolei przecinających kraj pozostają jedynie na papierze, podczas ...
Natychmiastowy bestseller „New York Times’a”. Najbardziej oczekiwana książka 2025 roku przez „Financial Times” i „Next Big Idea Club”. Dlaczego bogata Kalifornia zmaga się z kryzysem bezdomności i brakiem dostępnych mieszkań? Dlaczego Stany Zjednoczone, mimo świadomości zmian klimatycznych i dostępnej technologii, mają problem z zastąpieniem paliw kopalnych odnawialnymi źródłami energii? I dlaczego wizje szybkich kolei przecinających kraj pozostają jedynie na papi...
Feminizm to weganizm. Dlaczego feministki powinny walczyć o prawa zwierząt Karoliny Skowron-Baki to przełomowa książka, która odkrywa głębokie związki między walką o prawa kobiet a walką o prawa zwierząt. Autorka, doświadczona działaczka społeczna, w przejmujący sposób ukazuje, jak seksizm i gatunkowizm wzajemnie się wzmacniają, normalizując przemoc i uprzedmiotowienie zarówno kobiet, jak i zwierząt.Dzięki zebranym badaniom, licznym przykładom i osobistym historiom, ksią...
Michał Herer bada, jak używanie narkotyków splatało się z rozwojem kapitalizmu i jak tworzyło również podłoże dla buntów przeciwko wartościom i stylowi życia mieszczaństwa.Książka oferuje wnikliwe analizy trzech kluczowych czasoprzestrzeni: XIX-wiecznego Paryża jako ośrodka bohemy i kapitalistycznego rozkwitu, Berlina pierwszej połowy XX wieku jako areny modernizacyjnych eksperymentów oraz Stanów Zjednoczonych ery kontrkultury. Michał Herer przygląda się klubowi wyrafinowanyc...
Autorka, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek, prowadzi nas przez fascynujący labirynt idei, tropów literackich oraz historycznych dramatów, które kształtowały polską wyobraźnię i podejście do kwestii moralnych.W centrum uwagi znajduje się figura “szalonego patrioty”, archetypowego bohatera narodowych tragedii, symbolu polskiego prometeizmu i ofiarnego buntu wobec niesprawiedliwości. Janion pokazuje, jak postacie takie jak Rejtan czy bohaterowie Dziadów Mickiewicza s...
Historia powojennej Polski, jaką znamy, jest opowieścią o triumfalnym pochodzie od totalitaryzmu do demokracji. Marcin Kościelniak przeciwstawia się tej narracji, pokazując, że fundamentalną zasadą transformacji było wykluczenie praw kobiet. Dowodzi, że „polska droga do wolności” miała swoją mroczną stronę – podporządkowanie się władzy Kościoła katolickiego. Zarówno opozycja antykomunistyczna, jak i społeczeństwo przystały na sposób, w jaki Kościół zespolił tzw. wartości chrz...
To była najbardziej spektakularna kariera dwóch systemów - późnej PRL i wczesnej III RP. Cudowne dziecko z Białogardu, błyskotliwy działacz studencki, zdolny redaktor naczelny i najmłodszy minister, a potem polityk, który przeprowadził postkomunistów przez Morze Czerwone pierwszych lat transformacji - aż do pełni władzy w 1995 roku.Michał Sutowski w pierwszym tomie biografii politycznej Aleksandra Kwaśniewskiego śledzi jego karierę od dzieciństwa do wygranych wyborów prezyden...
Żyć feministycznym życiem to więcej niż książka o feminizmie; to książka o tym, co to znaczy być feministką w praktyce. W tym klasycznym już tekście współczesnej myśli feministycznej Sara Ahmed przypomina, że teoria feministyczna wypływa z codziennego doświadczenia. Autorka pokazuje, w jaki sposób bycie feministką i konfrontacja z seksizmem, rasizmem i innymi formami dyskryminacji i wykluczenia budzi w nas poczucie, że w świecie, który swobodnie zamieszkują inni, nie jesteśmy...
Polska lat 80. zwykle kojarzy się z szarością, niedoborami i kryzysem. To czas rosnących wpływów Kościoła katolickiego i słabnącej siły komunistycznej ideologii. W tak namalowanym pejzażu życie codzienne ostatniej dekady PRL jawi się jako ciągła walka z gospodarką niedoboru i aparatem totalitarnego państwa, łatwo wpisująca się w martyrologiczną legendę o trudach życia w komunistycznej Polsce. Podobnie opowiadana jest historia seksualności tego okresu – jako codzienna batalia ...
Na cukrzycę w Polsce choruje 3,5 miliona ludzi. Co jedenasty Polak. Osób z cukrzycą typu 1 jest 200 tysięcy – z czego 10 proc. to dzieci. A jednak nie mamy pojęcia o istnieniu planety CT1, dopóki sami na niej nie wylądujemy jakimś kosmicznym zbiegiem okoliczności.Na planecie CT1 wszystko bywa na opak. Jesz, kiedy nie masz ochoty; nie jesz, kiedy jesteś głodna. W nocy pijesz słodki napój; przepłukujesz się wodą z cytryną cały następny dzień. Czasem robisz dziwne rzeczy zupełni...
Manifest ciemności wzywa nas do pogrążenia się w mroku. Dla dobra środowiska, naszego własnego dobrobytu i całego życia na ziemi. Aby zapewnić światu świetlaną przyszłość, musimy pogodzić się z ciemnością.Rozkwit całych ekosystemów zależy od istnienia nocy. Od nietoperzy i sów przemierzających rozgwieżdżone niebo, po bioluminescencyjne stworzenia morskich głębin. Wszędobylskie oświetlenie sprawia, że zanieczyszczenie światłem stało się poważnym zagrożeniem dla środowiska...
Czy odmawiasz śmiania się z obraźliwych żartów? Czy kiedykolwiek oskarżono cię o czepialstwo, gdy zwróciłxś uwagę na seksistowski komentarz? Czy często słyszysz, że przesadzasz i jesteś przewrażliwionx, gdy dyskryminację i niesprawiedliwość nazywasz po imieniu? Jeśli tak, to możliwe, że jesteś feministyczną psujzabawą i ten przewodnik jest właśnie dla ciebie. Dzięki niemu wyniesiesz praktykę psucia zabawy do rangi projektu tworzenia feministycznego świata.Uznana myślicielka S...
Po upadku Muru Berlińskiego rozradowani obywatele Europy Środkowej z nadzieją spoglądali w przyszłość licząc, że już wkrótce na pełnych prawach dołączą do Zachodu. Kraje takie jak Polska czy Węgry rozpoczęły proces demokratycznych i kapitalistycznych reform, które miały je do wyśnionego celu przybliżyć. Rzeczywistość okazała się jednak mniej kolorowa niż zakładano, a imitacyjna ścieżka rozwoju okazała się pełna wybojów i ślepych zaułków. Wciąż łatwiej wyjechać na Zachód niż s...
W ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat rosnące temperatury w połączeniu z coraz większą wilgotnością sprawią, że na dużych połaciach globu – zamieszkiwanych obecnie przez 3,5 miliarda ludzi – nie będzie dało się żyć. Ogromne rzesze będą musiały szukać nowych domów. Albo sami znajdziemy się w ich gronie, albo będziemy ich przyjmować u siebie. To już się dzieje. W skali globu, w ciągu ostatniej dekady podwoiła się liczba migrantów. W miarę ocieplania się naszej planety odpowie...
Po upadku Muru Berlińskiego rozradowani obywatele Europy Środkowej z nadzieją spoglądali w przyszłość licząc, że już wkrótce na pełnych prawach dołączą do Zachodu. Kraje takie jak Polska czy Węgry rozpoczęły proces demokratycznych i kapitalistycznych reform, które miały je do wyśnionego celu przybliżyć. Rzeczywistość okazała się jednak mniej kolorowa niż zakładano, a imitacyjna ścieżka rozwoju okazała się pełna wybojów i ślepych zaułków. Wciąż łatwiej wyjechać na Zachód niż s...
Zbliża się wielki przewrót. Zmieni nas i naszą planetę. W ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat rosnące temperatury w połączeniu z coraz większą wilgotnością sprawią, że na dużych połaciach globu – zamieszkiwanych obecnie przez 3,5 miliarda ludzi – nie będzie dało się żyć. Ogromne rzesze będą musiały szukać nowych domów. Albo sami znajdziemy się w ich gronie, albo będziemy ich przyjmować u siebie. To już się dzieje. W skali globu, w ciągu ostatniej dekady podwoiła się liczba...
Jak uczynić miasta przyjaznymi dla wszystkich? Urbanistyka już od ponad stu lat zajmuje się badaniem i planowaniem wygodnego życia dla mieszkanek i mieszkańców. Wydawałoby się, że naziemne przejścia dla pieszych, ścieżki rowerowe, maszty telekomunikacyjne czy słupki chroniące chodnik są racjonalnym standardem. Są jednak tacy, którzy widzą w nich zagrożenie, a za pierwsze na polskim ziemiach miasto 15-minutowe uważają... Auschwitz-Birkenau.Łukasz Drozda opisuje jak prawicowy p...
