Książka Katarzyny Person o Żydowskiej Służbie Porządkowej w getcie warszawskim opisuje skomplikowaną i dwuznaczną sytuację, w jakiej znaleźli się mężczyźni, którzy zdecydowali się na ulicach zamkniętej żydowskiej dzielnicy kierować ruchem, sprawdzać czystość chodników, zapobiegać wykroczeniom, a następnie — łapać ludzi przeznaczonych na śmierć w Treblince. Z tego powodu już wtedy zostali wykluczeni z żydowskiej wspó...
Czarna Księga to zbiór relacji naocznych świadków, reportaży oraz oficjalnych zeznań, gromadzonych od 1943 roku przez Żydowski Komitet Antyfaszystowski działający w Związku Radzieckim. Tom zredagowali dwaj wybitni pisarze: Ilja Erenburg i Wasilij Grossman. Erenburg pisał: „[…] do Księgi mają wejść relacje ocalałych Żydów, świadków potworności, niemieckie rozkazy, pamiętniki i wypowiedzi katów, zapiski i dzienniki Żydów, którym udało się ukry...
Czarna Księga to zbiór relacji naocznych świadków, reportaży oraz oficjalnych zeznań, gromadzonych od 1943 roku przez Żydowski Komitet Antyfaszystowski działający w Związku Radzieckim. Tom zredagowali dwaj wybitni pisarze: Ilja Erenburg i Wasilij Grossman. Erenburg pisał: „[…] do Księgi mają wejść relacje ocalałych Żydów, świadków potworności, niemieckie rozkazy, pamiętniki i wypowiedzi katów, zapiski i dzienniki Żydów, którym udało się ukry...
Dziennik Heńka Fogla był spisywany w getcie łódzkim od 16 marca 1942 do 7 maja 1944 roku. Autor nazywał go „pamiętnikiem”: przed pamiętnikiem nie trzeba niczego ukrywać, gdyż On jest jak spowiednik. Opisywał w nim warunki życia i pracy w getcie, losy swojej rodziny i przyjaciół, politykę wewnętrzną getta prowadzoną przez Chaima Rumkowskiego, z którego ust nie wychodzi ani jedno słowo prawdy, krążące w getcie plotki na temat sytuacji międzynarodowej. Szczególną uwagę poświęca...
W drugim tomie Kultur Żydów profesor David Biale z zespołem badaczy reprezentujących różne dyscypliny i ośrodki badawcze przedstawia dalsze dzieje kształtowania się kultur żydowskich w złożonym procesie, z jednej strony adaptacji do kultur nieżydowskich, z drugiej – oporu wobec nich, po raz kolejny udowadniając, że raczej niż o jednej kulturze żydowskiej należy mówić o wielu kulturach Żydów. Przedmiotem szkiców, będących misternie skonstruowanymi analizami elementów dziedzict...
Tytułowe piętnaście podróży trwa łącznie sześć lat (1940–1946). Czternaście spośród nich odbywa się w Polsce. Odległości bywają różne. Niekiedy bardzo niewielkie (dwa przystanki autobusem, dwudziestominutowy spacer), a czasem większe – o wiele większe. W chwili, gdy ją poznajemy, podróżniczka ma siedem lat. Po drodze dziewczynka traci dom, rodzinę, nazwisko i włosy – aż wreszcie gubi też strach. W tych trudnych latach dwie rzeczy pomagają bohaterce podczas podróży: kilka lek...
Niniejsze wydanie zawiera wspomnienia "Bunt w Treblince", wydane po raz pierwszy po hebrajsku w 1986 r., spisany w 2015 r. opis działalności powojennej oraz rozmowę "Zamiast zakończenia", którą przeprowadził z Samuelem Willenbergiem prof. Paweł Śpiewak w Tel Awiwie w maju 2004 r. SAMUEL WILLENBERG urodził się w 1923 r. w Częstochowie, zmarł w 2016 r. w Tel Awiwie. Jego ojciec, Perec Willenberg, był nauczycielem w żydowskim gimnazjum i artystą malarzem. Matka, prawosławna Rosj...
Książka jest kroniką życia i zagłady Żydów białostockich w czasie II wojny światowej. Opisuje kolejno wybuch wojny, przebieg okupacji sowieckiej, dzieje getta białostockiego aż do jego likwidacji w sierpniu 1943 roku, życie w piwnicznych bunkrach i po aryjskiej stronie. Jest także ważnym źródłem informacji o dalszych losach Żydów białostockich, których życie dobiegło w komorach gazowych obozów znajdujących się na terenie okupowanej Polski i III Rzeszy. Rafael Rajzner przesze...
Dziennik Abrahama Lewina (1893–1943), warszawskiego nauczyciela i członka zespołu „Oneg Szabat” – tajnego instytutu naukowo-badawczego dokumentującego losy Żydów na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką, to jeden z najważniejszych dokumentów osobistych z getta warszawskiego, tworzony „tam i wtedy” opis ostatnich miesięcy przed deportacją i przebiegu Wielkiej Akcji. Lewin, pomimo kolejnych uderzających w niego tragedii, pisze codziennie (marzec 1942 – styczeń 1943), z pełną...
Pisma Racheli Auerbach z okresu jej pobytu w getcie warszawskim ocalały w Podziemnym Archiwum Getta Emanuela Ringelbluma. Stanowią świadectwo wyjątkowe, bo obejmujące różne punkty widzenia: pisarki całym sercem oddanej kulturze żydowskiej i obserwującej jej nieuchronna zagładę; bliskiej współpracowniczki Ringelbluma przygotowującej opracowania i zbierającej dla niego materiały; kierowniczki gettowej kuchni zdobywającej produkty i nalewającej zupę do talerzy. Auerbach zmagała ...
Dziennik Dawida Sierakowiaka jest uznawany za jedno z najważniejszych świadectw z getta łódzkiego. Wśród znanych tego typu zapisków zajmuje miejsce szczególne. Dzięki swej błyskotliwości i spostrzegawczości nastolatek zrelacjonował w przejmujący sposób życie w anormalnej sytuacji getta: działalność organizacji młodzieżowych, warunki pracy w zakładach produkcyjnych (tzw. resortach), rozpad więzi rodzinnych, a przede wszystkim narastający i coraz bardziej dotkliwy głód. ...
Dziennik Abrahama Lewina (1893–1943), warszawskiego nauczyciela i członka zespołu „Oneg Szabat” – tajnego instytutu naukowo-badawczego dokumentującego losy Żydów na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką, to jeden z najważniejszych dokumentów osobistych z getta warszawskiego, tworzony „tam i wtedy” opis ostatnich miesięcy przed deportacją i przebiegu Wielkiej Akcji. Lewin, pomimo kolejnych uderzających w niego tragedii, pisze codziennie (marzec 1942 – styczeń 1943), z...
Wybitny znawca żydowskiego mesjanizmu, autor wielu studiów o Jakubie Franku, w najnowszej książce podsumowuje i rewiduje wnioski swoich niemal czterdziestoletnich badań poświęconych założycielowi ruchu zwanego później frankizmem. Wykorzystując wszystkie dostępne źródła – zarówno żydowskie, jak i chrześcijańskie (niektóre z nich w książce Jana Doktóra publikowane są po raz pierwszy) – autor dokonuje ponownej rekonstrukcji dziejów Jakuba Franka i jego zwolenników. Stawia przy t...
Pierwsza popularno-naukowa monografia poświęcona ulicy Tłomackie – ulicy szczególnie ważnej dla stołecznej społeczności żydowskiej. Publikacja ukazuje dzieje tego miejsca i jego mieszkańców oraz funkcjonujących tu instytucji i organizacji na szerszym tle historii Warszawy, ze szczególnym uwzględnieniem etnicznego i konfesyjnego zróżnicowania stolicy. Tłomackie poznajemy jako miejsce usytuowane na styku narodów, religii i kultur, jako żydowskie centrum religijne i kulturalne f...
Esej naukowy prof. Andrzeja Żbikowskiego pokazuje ostatnie dni getta z perspektywy nie walczących bojowców, ale ludności cywilnej ukrywającej się w schronach. Opierając się na relacjach świadków z różnych części getta, mających odmienny status i znajdujących się w rozmaitej sytuacji, autor opisuje, czego doświadczyli żydowscy cywile od dnia poprzedzającego powstanie – 18 kwietnia do 16 maja 1943 roku. Znajdziemy tu relację m.in. Mariana Berlanda, Leona Najberga, Tuwii Borzyko...
Polsko-hebrajska edycja traktatu uważanego za pierwsze dzieło kabalistyczne. Sefer ha-bahir powstał najpewniej we francuskiej Langwedocji w I połowie XIII wieku. Wywarł – obok późniejszego o pół wieku Zoharu – największy wpływ na rozwój mistyki żydowskiej. Zachowany w licznych rękopisach, drukiem ukazał się dopiero w połowie XVI wieku w Amsterdamie. Dotychczas uważano powszechnie, że tytułowe bahir oznacza „jasność”, „blask”. Prawdopodobniej jednak twórcy traktatu rozumieli ...
Te wspomnienia przeczą wielu stereotypom na temat postawy Żydów podczas II wojny światowej. Mówią również niewygodną prawdę o polskim antysemityzmie, odsłaniają napięcia polsko-ukraińskie, ale przede wszystkim pokazują okrucieństwo Sowietów wobec podbitych narodów: Polaków, Ukraińców, Żydów. Po wejściu wojsk sowieckich na Kresy Wschodnie, jak pisze Salomon Leder: „całe życie stało się w treści i formie wulgarne, nieznośne”. A wszelki opór skutkował utratą życia lub co najmnie...
Przestrzeń getta warszawskiego, zamknięta w granicach murów, była niewątpliwie opresyjna, zaprojektowana tak, aby dokonać ekonomicznego drenażu i fizycznego wyniszczenia jej mieszkańców. Justyna Majewska w swojej monografii pokazuje, jak przestrzeń abstrakcyjna, istniejąca początkowo jedynie w imaginarium nazistów, przemienia się w miejsce doświadczane. Autorka podejmuje próbę zrozumienia tego doświadczenia, odtworzenia perspektywy ludzi, którzy zostali stłoczeni w granicach ...
Prezentowany tom zawiera 46 relacji, w tym 20 spisanych w języku żydowskim, dotyczących osobistych przeżyć i obserwacji w latach okupacji sowieckiej i w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej.
Prawie wszystkie relacje pochodzą od uchodźców z centralnej Polski i zostały spisane w Warszawie na przełomie 1941 i 1942 roku, po ich powrocie z Kresów.
Fragment Wstępu
Pierwsze polskie wydanie klasycznego kompendium żydowskich norm postępowania, autorstwa Szlomo Ganzfrieda. Kicur Szulchan Aruch jest podręcznikiem żydowskiego prawa i obyczaju przeznaczonym do codziennego użytku. Zyskał szczególną popularność wśród Żydów aszkenazyjskich ze względu na swoją przejrzystość i czytelność. Dla polskiego czytelnika przekładu z języka hebrajskiego dokonała Ewa Gordon
Książka przedstawia historię ponad dwudziestu sierocińców i internatów, funkcjonujących w getcie warszawskim od 1940 do 1943 roku, z których najbardziej znany jest Dom Sierot prowadzony przez Janusza Korczaka i Stefanię Wilczyńską. Autorka, prezentując wyniki swoich najnowszych badań, opisuje warunki życia codziennego dzieci w dzielnicy zamkniętej oraz ich dorosłych opiekunów. W swojej książce zajmuję się tymi, którzy zagubili się w historii i przez historię zostali zapomn...
Publikacja opowiada o zaangażowaniu Żydów w walkę o niepodległość Polski, a także o ich zróżnicowanym stosunku do zrywów patriotycznych. Śledzi losy osób biorących udział w powstaniach narodowych i działaniach niepodległościowych, m.in. Berka Joselewicza i jego syna Józefa, Ozeasza Lublinera czy rabinów Dow Bera Meiselsa, Markusa Jastrowa i Izaaka Kramsztyka. Ich biografie zostają osadzone w kontekście stosunków z polską większością oraz starań społeczności żydowskiej o uzysk...
Książka Ewy Koźmińskiej-Frejlak opisuje sposoby radzenia sobie z rzeczywistością po Zagładzie przez polskich Żydów ocalałych z Holokaustu – tych, którzy po wojnie zdecydowali się pozostać w kraju. Wykorzystując obszerny materiał źródłowy, często dotychczas nieprzywoływany przez badaczy (m.in. archiwa kościelne), sięgając po narzędzia socjologiczne, autorka szczegółowo analizuje takie praktyki asymilacyjne jak starania Żydów o konwersje na katolicyzm, podejmowane próby zmiany ...
Bogaty wybór studiów nad językiem i kulturą jidysz. W ostatnich latach Polska stała się obok USA, Izraela i Niemiec ważnym centrum badań jidyszystycznych. Ze względu na wielowiekowe i bogate dziedzictwo Żydów polskich nie powinno to dziwić. Rozwój ten jest jednak swoistym fenomenem, zważywszy na wieloletnie zaniedbania w tej dziedzinie i odejście pokolenia uczonych urodzonych przed II wojną światową, dla których jidysz był językiem ojczystym. Publikowane prace dwudziestu ośmi...
