Arthur Conan Doyle Książki obcojęzyczne - książki, ebooki i audiobooki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Trafność wyszukiwania
    Promocja
    okładka The Sign of the Four, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Sign of the Four - is a novel by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.The Sign of the Four is the second novel featuring Sherlock Holmes written by Sir Arthur Conan Doyle. Set in 1888, The Sign of the Four has a complex plot involving service in India, the Indian Rebellion of 1857, a stolen treasure, and ...

    Promocja
    okładka The Poison Belt, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Poison Belt - a novel by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.Challenger sends telegrams asking his three companions from The Lost World— Edward Malone, Lord John Roxton, and Professor Summerlee— to join him at his home outside London, and instructs each of them to 'bring oxygen'. During their journey there, t...

    Promocja
    okładka The Lost World, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Lost World - a novel by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.It is a novel concerning an expedition to a plateau in the Amazon basin of South America where prehistoric animals still survive. The character of Professor Challenger was introduced in this book. The novel also describes a war between indigenous peo...

    Promocja
    okładka The Hound of the Baskervilles, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Hound of the Baskervilles - a novel by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.Dr James Mortimer calls on Sherlock Holmes in London for advice after his friend Sir Charles Baskerville was found dead in the yew alley of his manor on Dartmoor in Devon. The death was attributed to a heart attack, but according to Mo...

    Promocja
    okładka The Adventures of Sherlock Holmes, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Adventures of Sherlock Holmes - a collection of short stories by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.This collection of stories consists of: A Scandal in Bohemia The Red-Headed League A Case of Identity The Boscombe Valley MysteryThe Five Orange Pips The Man with the Twisted Lip ...

    Promocja
    okładka Sherlock Holmes and The Red Circle, Audiobook | Arthur Conan Doyle

    A mysterious lodger has just rented rooms at Mrs Warren's lodging house. She is frightened by this strange individual, so she asks Sherlock Holmes to help. He and Dr Watson discover cryptic messages, a sinister secret society with international roots and a terrible murder...

    Promocja
    okładka WYDANIE DWUJĘZYCZNE - Z przygód Sherlocka Holmesa. Pstra wstęga, Ebook | Arthur Conan Doyle

    Dwujęzyczne (polsko-angielskie) wydanie pełnej tajemnic noweli napisanej przez klasyka kryminału i powieści detektywistycznej – Arthura Conan Doyle’a. Panna Helena Stoner, mieszkająca u ojczyma, dr Roylotta, udaje się do Sherlocka Holmesa w sprawie tajemniczej śmierci swej siostry, Julii Stoner, która przed śmiercią wypowiedziała zagadkowe słowa: „To była przepaska! Nakrapiana przepaska!”. Do tego koło domu obóz założyli Cyganie, a w nocy słychać dziwne gwizdy. Czujne ok...

    Promocja
    okładka Przygody brygadjera Gerarda WYDANIE DWUJĘZYCZNE, Ebook | Arthur Conan Doyle

    Publikacja dwujęzyczna angielsko-polskaProponujemy Państwu publikację dwujęzyczną – angielską i polską. Pozwala ona czytać tekst oryginalny, wydany po raz pierwszy w języku angielskim w roku 1903, a także zapoznać się z jednym z najlepszych jego tłumaczeń.Powieść napisana została przez twórcę kultowej postaci detektywa Sherlocka Holmesa. Arthur Conan Doyle to szkocki pisarz, lekarz, wolnomularz, spirytysta, czołowy przedstawiciel nurtu powieści detektywistycznych. Przygody...

    Promocja
    okładka 9 EBOOKÓW: Przerażające zagadki. Kurs języka angielskiego dla żądnych wrażeń, Ebook | Edgar Allan Poe, Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle, Oscar Wilde, William Butler Yeats

    Z CZEGO SKŁADA SIĘ NASZ KURS?Przerażające zagadki. Kurs angielskiego dla żądnych wrażeń to pakiet fascynujących ebooków w dwóch wersjach językowych; polskiej oraz angielskiej. Osiem niesamowitych historii napisanych przez mistrzów budowania napięcia oraz dodatkowy ebook – podręcznik do nauki języka angielskiego z książką dwujęzyczną.Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną, Marta OwczarekOpowieści niesamowite, Edgar Allan Poe,Nowelle, Edgar Allan Poe,Pies Baskervi...

    Promocja
    okładka David Copperfield z angielskim. Zestaw 3 ebooków, Ebook | Marta Owczarek, Charles Dickens, Arthur Conan Doyle

    Zestaw zawiera 3 ebooki: - „David Copperfield” Charles Dickens (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie). - podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek. 3-pak jest idealnym rozwiązaniem dla osób uwielbiających spędzać czas z książką. Może stać się także nietuzinkowym sposobem nauki języka obcego. Pakiet ebooków ...

    Promocja
    okładka The Return of Sherlock Holmes, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Return of Sherlock Holmes - a collection of stories by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.This collection of stories consists of: "The Adventure of the Empty House""The Adventure of the Norwood Builder""The Adventure of the Dancing Men""The Adventure of the Solitary Cyclist""The Adventure of the Priory ...

    Promocja
    okładka The Memoirs of Sherlock Holmes, Ebook | Arthur Conan Doyle

    The Memoirs of Sherlock Holmes - a collection of short stories by Arthur Conan Doyle, a British writer and medical doctor. He created the characters of Sherlock Holmes and Dr. Watson. The Sherlock Holmes stories are considered milestones in the field of crime fiction.This collection of stories consists of: "The Adventure of Silver Blaze""The Adventure of the Cardboard Box""The Adventure of the Yellow Face""The Adventure of the Stockbroker's Clerk""The Adventure of the Gl...

    Promocja
    okładka 3 ebooki: Wyspa skarbów z angielskim. Literacki kurs językowy, Ebook | Robert Louis Stevenson, Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle

    Zestaw jest literackim kursem językowym i zawiera 3 ebooki:- „Wyspa skarbów” Robert Louis Stevenson (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek.  Pakiet ebooków jest pełnym kursem językowym łączącym przyjemność czytania z praktyczną nauką ...

    Promocja
    okładka 3 ebooki: Lord Jim z angielskim. Literacki kurs językowy, Ebook | Joseph Conrad, Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle

    Zestaw jest literackim kursem językowym i zawiera 3 ebooki: - „Lord Jim” Joseph Conrad (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie). - podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek.  Pakiet ebooków jest pełnym kursem językowym łączącym przyjemność czytania z praktyczną nauką języka angielskiego. Zestaw fascynujących ...

    Promocja
    okładka 3 ebooki: Znamię czterech z angielskim, Ebook | Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle

    Zestaw zawiera 3 ebooki: - „Znamię czterech” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie). - podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek. 3-pak jest idealnym rozwiązaniem dla osób uwielbiających spędzać czas z książką. Może stać się także nietuzinkowym sposobem nauki języka obcego. Pakiet eb...

    Promocja
    okładka Sherlock Holmes Stories, Audiobook | Arthur Conan Doyle

    Audiobook w języku angielskim z kolejny opowiadaniami o przygodach Sherlocka Holmesa The world’s most famous detective surprises us again with the brilliant solutions to two seemingly impossible cases. The master detective solves the case of the horrible murder of a young woman in The Speckled Band. Smile with him and Watson as they listen to the puzzling story of one of their odd clients, who is not so odd after all, in The Red-Headed League. Światowej sławy detektyw Holm...

    Promocja
    okładka Classic Detective Stories, Audiobook | Arthur Conan Doyle

    Sherlock Holmes battles against a criminal organisation in Conan Doyle’s ‘The Five Orange Pips’; in Charles Dickens’ ‘Hunted Down’ a ruthless murderer is brought to justice; in ‘The Stir Outside the Café Royal’ by Clarence Rook an American woman tracks down her fiancé’s killer; and in G. K. Chesterton’s ‘The Oracle of the Dog’ Father Brown solves a difficult murder case.

    Promocja
    okładka Detective Stories, Audiobook | Arthur Conan Doyle

    These stories by Arthur Conan Doyle, R. Austin Freeman, Edgar Wallace, Edmund Crispen and Geoffrey Bush, Margery Allingham and Julian Symons focus on the development of the detective genre: from the rationality of the Victorian investigator to the modern theme of the criminal as anti-hero.

    Promocja
    okładka The Hound of the Baskervilles. Pies Baskerville’ów - publikacja w języku angielskim i polskim. , Ebook | Arthur Conan Doyle

    Bilingual publication - publikacja dwujęzyczna We would like to offer you a bilingual publication, in English and Polish. It allows you both to read the original text, published for the first time in English in 1902, and at the same time to have a look on one of its first translations – an unforgettable version proposed by Eugenia Żmijewska. Additionally, the original, irreplaceable and over 100 years old illustrations of Sidney Paget are definitely worth highlighting. ...

    Promocja
    okładka Nowelle z angielskim. Zestaw 3 ebooków, Ebook | Edgar Allan Poe, Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle

    Zestaw zawiera 3 ebooki:- „Nowelle” Edgar Allan Poe (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek.3-pak jest idealnym rozwiązaniem dla osób uwielbiających spędzać czas z książką. Może stać się także nietuzinkowym sposobem nauki języka obcego.Pakiet ebooków jest pełnym ku...

    Promocja
    okładka 3 ebooki: Opowieści niesamowite z angielskim. Literacki kurs językowy, Ebook | Edgar Allan Poe, Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle

    Zestaw jest literackim kursem językowym i zawiera 3 ebooki: - „Opowieści niesamowite” Edgar Allan Poe (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie). - podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek.  Pakiet ebooków jest pełnym kursem językowym łączącym przyjemność czytania z praktyczną nauką języka angielskiego. Zestaw...

    Promocja
    okładka The Adventures of Sherlock Holmes. Przygody Sherlocka Holmesa. , Ebook | Arthur Conan Doyle

    Dwujęzyczna adaptacja powieści „The Adventures of Sherlock Holmes. Przygody Sherlocka Holmesa” to atrakcyjna pomoc dla uczących się języka angielskiego. Śledząc losy bohaterów, możemy na bieżąco porównywać tekst angielski i polski. Adaptacja została przygotowana z myślą o czytelnikach średnio zaawansowanych, jednak dzięki dwujęzycznej wersji z książki mogą korzystać czytelnicy dopiero rozpoczynający naukę angielskiego.   Odnośniki umieszczone przy każdym...

    Promocja
    okładka Tajemniczy ogród z angielskim. Secret garden with english. Zestaw 3 ebooków, Ebook | Marta Owczarek, Frances Hodgson Burnett, Arthur Conan Doyle

    Zestaw zawiera 3 ebooki: - „Tajemniczy ogród” F.H.Burnett (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie). - podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek. 3-pak jest idealnym rozwiązaniem dla osób uwielbiających spędzać czas z książką. Może stać się także nietuzinkowym sposobem nauki języka obcego. Pakiet ebooków jest ...

    Promocja
    okładka Angielskie tajemnice. Zestaw 3 ebooków, Ebook | Marta Owczarek, Arthur Conan Doyle, Oscar Wilde

    Zestaw zawiera 3 ebooki: - „Sfinks bez tajemnicy” Oscar Wilde (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie).- „Z przygód Sherlocka Holmesa. Tłumacz grecki” Arthur Conan Doyle (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie). - podręcznik z ćwiczeniami: „Nauka języka angielskiego z książką dwujęzyczną” Marta Owczarek. 3-pak jest idealnym rozwiązaniem dla osób uwielbiających spędzać czas z książką. Może stać się także nietuzinkowym sposobem nauki języka obcego. Pakiet ebooków j...

Arthur Conan Doyle Książki obcojęzyczne - książki, ebooki i audiobooki

W 1859 roku urodził się Arthur Conan Doyle, jeden z najważniejszych brytyjskich pisarzy. Doyle był twórcą Sherlocka Holmesa, jednego z najsłynniejszych fikcyjnych detektywów w historii literatury i popkultury. O przygodach detektywa z 221B Baker Street w Londynie napisał kilkadziesiąt opowiadań i powieści, które składają się na dziewięć książek – „Studium w szkarłacie”, „Znak czterech”, „Pies Baskerville'ów”, „Dolina trwogi”, „Przygody Sherlocka Holmesa”, „Wspomnienia Sherlocka Holmesa”, „Powrót Sherlocka Holmesa”, „Jego ostatni ukłon”, „Księga przypadków Sherlocka Holmesa”. Doyle był również lekarzem, spirytystą, miłośnikiem sportu, niedoszłym politykiem.

Życiorys Arthura Conana Doyle

Doyle ukończył medycynę na Uniwersytecie w Edynburgu. Następnie zatrudniony był jako lekarz na statku wielorybniczym Hope of Peterhead, który kursował w okolicach Grenlandii. Doyle pracował również jako chirurg na statku SS Mayumba kursującym do Afryki. W 1885 roku Doyle obronił doktorat nauk medycznych. Tematem jego badań był wiąd rdzeniowy będący następstwem kiły. Po studiach i krótkim epizodzie pracy na statkach Doyle zaczął prowadził prywatną praktykę medyczną. Z powodu małej ilości klientów szybko porzucił zawód, by zająć się pisaniem. Na początku lat 90. XIX wieku przez jakiś czas mieszkał w Wiedniu. W Austrii pogłębiał swoją wiedzę na temat optyki.

Doświadczenie wyciągnięte z czasów studiów Doyle wielokrotnie wykorzystywał przy pracy nad swoimi opowiadaniami. Pomocnikiem Sherlocka Holmesa jest doktor Watson, który wielokrotnie pomagał detektywowi rozwiązywać zagadki, w których niezbędna była wiedza medyczna. Wielu czytelników i krytyków dopatrywało się w postaci Watsona alter-ego Doyle’a. Oprócz wykonywanego zawodu i zainteresowań pisarza i Watsona łączyło uczestnictwo w wojnie brytyjsko-afgańskiej.

Oprócz kryminałów Doyle pisał również powieści zaliczane do gatunku science-fiction, sensacyjne oraz powieści historyczne. Ponadto Doyle napisał kilka książek i opowiadań o przygodach profesora Challengera oraz o przygodach brygadiera Gerarda, jednak te książki nie przyniosły mu takiej sławy jak kryminały z Holmesem i Watsonem w rolach głównych. Najpopularniejszymi książkami Doyle’a, nie będącymi kryminałami, są „Zaginiony świat”, „Trujące pasmo”, „Kraina mgieł”, „Fortele brygadiera Gerarda” oraz „Biała Kompania”.

Debiut literacki

Doyle debiutował powieściowo w 1888 roku powieścią „Studium w szkarłacie”. To pierwsza część kultowego cyklu detektywistycznego. Powracający z wojny do Anglii doktor Watson poznaje ekscentrycznego detektywa Sherlocka Holmesa. Obaj szukają lokum – postanawiają zamieszkać przy 221B Baker Street w Londynie. Wkrótce Holmes zostaje poproszony przez jednego z oficerów Scotland Yardu o pomoc w rozwiązaniu śledztwa. Ofiarą morderstwa padł Enoch Drebber. Sprawa jest o tyle tajemnicza, że na zwłokach nie ma śladów obrażeń, a ofiara ma przy sobie pieniądze i zegarek, co wykluczałoby napad rabunkowy. Na dodatek na ścianie pustego domu, w którym znaleziono denata, krwią na ścianie wypisany jest napis „zemsta”. Tak zaczyna się seria dzieł, których bohater stanie się na przestrzeni lat najbardziej charakterystycznym detektywem na świecie i jedną z najważniejszych postaci literackich w historii.

Kolejna część przygód Sherlocka Holmesa – „Znak czterech” – ukazała się w 1890 roku. W 1892 i 1894 roku swoje premiery miały zbiory opowiadań – „Przygody Sherlocka Holmesa” i „Wspomnienia Sherlocka Holmesa”. Jedną z najpopularniejszych książek Doyle'a jest wydany w 1902 roku „Pies Baskerville'ów”. W powieści widoczne są zainteresowania Doyle'a powieściami grozy. W „Psie Baskerville'ów do Holmesa przybywa doktor Jakub Mortimer, który opowiada mu legendę o tytułowym psie. Choć początkowo Sherlock nie wierzy w bajki o tajemniczym psie, wkrótce okazuje się, że legenda może mieć więcej wspólnego z rzeczywistością, niż mu się wydaje. Właściciel majątko Baskerville'ów zostaje odnaleziony martwy, a niedaleko jego zwłok zostają odkryte ślady wielkiego psa.

W 1905 roku swoją premierę miał zbiór opowiadań „Powrót Sherlocka Holmesa”. Na następne epizody przygód londyńskiego detektywa przyszło czytelnikom czekać blisko dziesięć lat. Dopiero w 1915 roku ukazała się kolejna powieść z cyklu pt. „Dolina trwogi”. Przedostatnim zbiorem opowiadań był „Jego ostatni ukłon” z 1917 roku. Ostatnia książka z Sherlockiem Holmesem w roli głównej – „Księga przypadków Sherlocka Holmesa” – miała swoją premierę w 1927 roku.

Arthur Conan Doyle interesował się spirytyzmem oraz mistyką. Pisarz był uczestnikiem wielu seansów, podczas których przywoływano duchy zmarłych. Doyle był przekonany, że dzięki nim może rozmawiać z duchem swojego przedwcześnie zmarłego syna oraz matki. Co ciekawe, twórca postaci Sherlocka Holmesa czynnie wspierał badania nad spirytyzmem. Nie tylko wspierał finansowo badania, ale również propagował metody leczenia seansami spirytystycznymi. W wielu opowiadaniach Doyle’a pojawiają się wątki związane z tą dziedziną.

Doyle był uznany i popularny już za życia. Na dodatek obracał się w towarzystwie londyńskich intelektualistów. W stolicy Wielkiej Brytanii poznał m.in. Brama Stokera, twórcę „Drakuli”, i Roberta Louisa Stevensona, autora „Wyspy Skarbów”. Z racji swoich zainteresowań związanych z iluzjonizmem, spirytyzmem i szeroko pojętą magią, Doyle chwalił się znajomością z Houdinim, amerykańskim iluzjonistą pochodzenia austro-węgierskiego. Z każdym z nich wymieniał się uwagami na temat swoich powieści.

Arthur Conan Doyle zmarł w 1930 roku.

Książki Arthura Conan Doyle’a na Woblinku

W księgarni internetowej Woblink znajdziecie książki Arthura Conan Doyle’a we wszystkich formatach (ebook, audiobook i książka papierowa). Najwięcej z nich stanowią książki wchodzące w skład cyklu o przygodach słynnego detektywa Sherlocka Holmesa.

Co znajdziesz w kategorii: Książki obcojęzyczne

W kategorii „Książki obcojęzyczne” umieszczone zostały wszystkie utwory napisane w języku innym niż polski. Znajdują się tutaj publikacje autorów pochodzących z różnych krajów i kultur, poruszające wiele różnych tematów, problemów czy zagadnień. Publikacje w kategorii „Książki obcojęzyczne” przeznaczone są dla czytelników, którzy przez lekturę książek w językach obcych chcą podszkolić swoją znajomość danego języka. Niektóre z publikacji zostały specjalnie przygotowane, aby pomóc w takiej nauce. Znaleźć tu można zarówno klasyki literatury światowej, jak i książki współczesnych pisarzy. Czytelnicy mogą przeczytać w oryginale m.in. książki amerykańskiego pisarza, autora fantasy i opowieści grozy oraz jednego z prekursorów fantastyki naukowej H.P. Lovecrafta (“The Call of Cthulhu”, “The Shadow Out of Time”), czołowego przedstawiciela nurtu powieści detektywistycznej i twórcy postaci Sherlocka Holmesa, Arthura Conana Doyle’a (“The Hound of the Baskervilles”, “A Study in Scarlet”), czy irlandzkiego poety, prozaika i dramatopisarza Oscara Wilde’a (“The Happy Prince and Other Tales”, “The Canterville Ghost”). W nauce języka pomogą wydania dwujęzyczne, tego typu pozycje oferuje m.in. wydawnictwo Wymowne. W ich ofercie znaleźć możemy takie tytuły jak “Treasure Island” Roberta Louisa Stevensona, “Heart of Darkness” Josepha Conrada czy “The Sphinx Without a Secret” Oscara Wilde’a. Alternatywny sposób nauki proponuje wydawnictwo Poltex. Przygotowane przez nich książki mają pomóc czytelnikowi w nauce dzięki czytaniu i jednoczesnym słuchaniu przez niego tekstu w języku angielskim oraz wykonywaniu specjalnych ćwiczeń po każdym rozdziale. Oferują oni takie tytuły jak “The Adventures of Sherlock Holmes” Arthura Conana Doyle’a, “Anne of Green Gables” Lucy Maud Montgomery, “The Secret Garden” Frances Hodgson Burnett, “Frankenstein” Mary Shelley, “Alice in Wonderland” Lewisa Carrolla czy “The Picture of Dorian Gray” Oscara Wilde’a. Najwięcej książek w tej kategorii napisanych zostało w języku angielskim, ale znajdują się tu również pozycje w języku rosyjskim, francuskim czy niemieckim.