Autorzy podejmują refleksję nad prawdą i fałszem w nauce i sztuce. Przypisują prawdzie status nieredukowalnego punktu odniesienia – tak w próbach dotarcia do elementarnej wiedzy o świecie, jak i w poszukiwaniach metod i środków artystycznych niezbędnych do osiągnięcia tego celu. Zaprezentowane tu wielopoziomowe i wieloaspektowe badania, prowadzone z wykorzystaniem materiałów pochodzących z różnych epok i różnych kultur, wyraźnie dowodzą, że prawda i fałsz stanowią podstawę ws...
Zbiór tekstów poświęconych zagadnieniom istotnym dla konstruowania mapy modernizmów Europy Środkowo-Wschodniej lat 1867–1918, omawiających przekształcenia tożsamościowe, kształtowanie się prądów ideowych w regionie oraz poszukiwania koncepcji narodowości i europejskiej wspólnoty, odnowę duchowości, redefinicje cielesności w przestrzeni kultury czy oddziaływanie freudyzmu. Znakomite teksty analityczne badaczy tego okresu, wzbogacone o cenne indeksy, stanowią bogate źródło wied...
Koniec wieku XX i pierwsze dekady XXI stulecia często określane są pogardliwie mianem „epoki kultury obrazkowej”. Współczesnym czasom zarzuca się detronizację kultury wysokiej i zabójstwo słowa. Wraz z szybko postępującym rozwojem technologii, zmieniającą się sytuacją polityczno-społeczną i globalnym rozpowszechnieniem massmediów badania potwierdzają stale zwiększającą się fascynację kulturą wizualną. Wizualność odgrywa wielką rolę w sposobie postrzegania i rozumienia współcz...
Nazwana "szatańskimi wersetami teatrologii", dla jednych bluźniercza, dla innych będąca objawieniem, książka Kolankiewicza jest niewątpliwie dziełem przełomowym w polskiej myśli teatrologicznej. Wokół centralnego zagadnienia, jakim jest Mickiewiczowski projekt Dziadów (tak właśnie pisanych, nie jako tytuł dramatu), roztaczają się kręgi tematyczne, które dotyczą nie tylko interpretacji arcydramatu czy jego scenicznych realizacji, ale też prasłowiańskich korzeni obrzędu, a takż...
Ewa Kierska – krakowska artystka niedoceniana, zapomniana, przemilczana. Nikt dotąd nie zdecydował się poświęcić jej twórczości wnikliwej pracy. Czy da się odnaleźć faktyczne powody tak niewielkiego udziału malarki w historii i krytyce sztuki? Wydaje się, że krakowskie środowisko artystyczne pozostawiało na marginesie twórców, którzy byli w pewnym sensie anachroniczni – ze względu na temat czy technikę, a taką była malarka. Poza tym jeszcze po wojnie funkcjonowało nigdzie nie...
Uniwersytet jest jedną z kluczowych instytucji kultury świata zachodniego. Jest nie tylko miejscem kształcenia, tworzenia i przekazywania wiedzy, lecz także formowania się wspólnoty, budowania warunków do namysłu oraz debaty nad wartościami i funda mentalnymi pytaniami społecznymi. Z jednej strony jest on zakorzeniony w tradycji, z drugiej zmienia się wraz ze społeczeństwem, współtworzy i odzwierciedla zmiany społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Książka ukazuje miejsce założeń...
Żyjemy w epoce dziedzictwa, które ma – jak mówi profesor Jacek Purchla – swoją dynamikę, i to my dzisiaj codziennie decydujemy o tym, co z ogółu dziedziczonych dóbr kultury zamierzamy przyjąć i za co gotowi jesteśmy wziąć odpowiedzialność. Sukcesy programów światowego dziedzictwa kultury UNESCO i dziedzictwa ludzkości UNESCO symbolizują dziś jego globalny wymiar. Międzynarodowej dyskusji nad dziedzictwem i jego ochroną towarzyszy spektakularny rozwój teorii dziedzictwa. W jęz...
Autorka porusza jeden z zasadniczych problemów współczesnego muzealnictwa: kwestię statusu ontologicznego przedmiotów muzealnych i charakteru ich postrzegania. Nie tylko ukazuje dyskusyjny i niejasny status muzeów oraz różne aspekty spotkania widza z eksponatem, ale również obrazuje obecne sposoby rozumienia kultury i panujący między nimi dysonans. Współczesny sposób prezentowania obiektów odsłania wiele napięć związanych z kategorią autentyczności.
Lwów – magiczna nazwa miasta w II Rzeczypospolitej i miejsce tęsknoty mieszkańców Kresów oraz wszystkich, którzy zaczytywali się w powieściach Henryka Sienkiewicza. Tam bowiem, 1 kwietnia 1656 r. po „potopie” szwedzkim, Król Polski Jan Kazimierz w katedrze lwowskiej poddał Królestwo Polskie pod opiekę Maryi, zwanej odtąd Królową Korony Polskiej. Do II wojny światowej Rzeczypospolita należała do państw wielonarodowościowych. Wschodnie rubieże Rzeczypospolitej, a także samo mi...
Francesco Algarotti, urodzony w Wenecji koneser sztuki, propagator nauki, literat i erudyta, szeroko znany oraz doceniany w XVIII-wiecznych kręgach intelektualnych i arystokratycznych Europy. Dużą część życia spędził poza Italią, nie tylko podróżując po Europie (m.in. do Rosji), lecz także służąc na dworach, m.in. Augusta III, któremu doradzał przy zakupach dzieł sztuki do Galerii Drezdeńskiej. Pisał rozprawy i eseje, będące świadectwem zarówno jego wszechstronnych zaintereso...
Publikacja dotyczy różnorodnych zagadnień kultury Zachodniej i Wschodniej Europy, a także dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, które spaja pojęcie humanizmu, łączące się z powrotem twórców renesansowych do antyku i poszukiwaniem wielowymiarowego antropocentryzmu. Teksty zostały ujęte w dwóch częściach: Humanizm między kulturami oraz Rzeczpospolita na skrzyżowaniu szlaków kulturowych. Autorzy podejmują takie zagadnienia, jak: dialog kultur wschodniej (greckiej) i zachodnie...
Autorzy artykułów poszukują odpowiedzi na pytania: „Czym jest, bywała lub może być filologia?”, „Kim jest filolog i czym się zajmuje?”, „Jak uzasadnia i jak legitymizuje to, co robi?” z rozmaitych dopełniających się perspektyw: historii dyscypliny i jej dziejów najnowszych, klasycznych tekstów filozofii i ostatnich praktyk literaturoznawstwa, osobistego umiłowania słów i odpowiedzialności za wspólny świat. Prowadzą namysł tyle metanaukowy, ile tożsamościowy, wynikający z potr...
Książka jest synoptycznym przeglądem rudych włosów i zjawiska rudości: pod względem naukowym, historycznym, kulturowym i artystycznym. Przytacza przykłady ze sztuki, literatury i, gdy dotyczy czasów współczesnych, również filmów oraz reklamy. Omawia rude włosy nie tylko jako fenomen fizjologiczny, ale również kulturowy, w przeszłości i w czasach obecnych. Lecz książka ta jest też podróżą przez naukę o rudości, jej historię i pojawienie się dziedzictwa genetycznego, które je...
Na dzisiejszym, zmodernizowanym Tahiti rdzenny aktywizm, choć wpisuje się w powstały w latach 70. ruch odrodzenia kulturowego na Polinezji, jest czymś więcej niż postkolonialnym projektem emancypacyjnym czy „rekonstrukcją” utraconych dawnych zwyczajów. Tahitańczycy odbudowują sami siebie, własną tożsamość oraz przez rozmaite praktyki kulturowe łączą kategorie, które napłynęły z Zachodu i wydają się dla wyspiarzy „rozłączające” i obce. Dotyczy to zwłaszcza węzła relacji między...
Od autora: „Słowa pisarzy, barwy drzeworytów, obrazy filmowe i telewizyjne składają się na urozmaiconą mozaikę Japonii, jaką tworzyłem na marginesie pracy naukowej i dydaktycznej. I tak od lat 60. XX wieku powstawały recenzje, szkice, eseje, artykuły publikowane w popularnych czasopismach ogólnopolskich. Teksty te dziś są zapomniane i raczej niedostępne. Dlatego zdecydowałem się je ożywić, załączając po części do esejów ogłaszanych na portalu internetowym pisarze.pl. Jednak ...
Recenzowana praca stanowi naturalną kontynuację zbiorowej monografii zatytułowanej Polska krytyka teatralna XIX wieku. Postaci i zjawiska, pod redakcją Moniki Gabryś-Sławińskiej (Lublin 2017). Tym samym tom wpisuje się w nurt zainteresowań krytyką teatralną tak silnie obecny we współczesnych badaniach teatrologicznych, stanowiąc jego uzupełnienie w odniesieniu do zjawisk tego nurtu w kulturze XX wieku. […] Część pierwsza przynosi uporządkowane chronologicznie artykuły poświęc...
This book presents an analysis of the foundations organised by the Birla family in India. Several generations were involved in the renovation and establishment of sanctuaries, temples and other sacral buildings. As a result, between 1933 and 1998, nineteen Birla Mandirs were established, mainly in northern and central India. All the temples have the capacity to surprise with their various decorative motifs, not seen in other places, which – apart from their aesthetic function...
Książka pod redakcją Eriki Lehrer i Romy Sendyki jest wynikiem akademickiej interwencji w przestrzeń Muzeum Etnograficznego w Krakowie (MEK). Opisuje pojedynczy projekt, który jednak kryje w sobie wiele wymiarów istotnych dla przeformułowania nie tylko idei muzeum, ale też akademii. Refleksja akademicka ma tu charakter „poziomy”, angażujący studentki na równi z wykładowczyniami, co znajduje swoje odzwierciedlenie również w publikacji – to rzeczywiście działanie kolektywne. Je...
Prezentowana książka stanowi rzadki przypadek interdyscyplinarnego studium z dziedziny, którą można nazwać społeczną historią kultury. Jej temat stanowią „wyobrażenia polskości”, jakie funkcjonowały w sztukach plastycznych II Rzeczpospolitej. Autorka podejmuje oryginalną próbę reinterpretacji twórczości m.in. Wojciecha Kossaka, Jacka Malczewskiego, Zofii Stryjeńskiej, Władysława Skoczylasa, Stanisława Szukalskiego oraz wpisuje ją w szerokie ramy teoretyczne. Konsekwentnie wpr...
Działanie Kasi Fudakowski oraz wspierającego ją astrofizyka Davida Alvareza Castillo, wizualizuje konieczność przemyślenia tradycyjnego pojęcia obiektywności. Za pomocą paraleli badań semantycznych oraz teorii kwantowej wkraczają w paradoksalny i szokujący obszar tego, co kryje się poza sztywnymi ramami budowanych przez nas systemów myślowych.
Ci spośród nas, którzy posiadają mnóstwo zboczeń, tym się różnią od człowieka uczciwego i prawego, że ozdabiają swe ciała przeróżnymi szkaradnymi malunkami. Oszuści, rabusie, podpalacze, złodzieje, próżniacy, włóczędzy, zabójcy, pederaści i prostytutki traktują tatuaże jak spis swoich przeszłych występków oraz zapowiedź zbrodni zamierzonych. Nierzadko są wśród tych zdobień rysunki lubieżne, które recydywiści każą sobie wykłuwać w miejscach nieprzyzwoitych, a także sekretne zn...
Książka dr Joanny Stacewicz-Podlipskiej to szósta już pozycja z zainicjowanej przez Gabrielę Świtek w 2012 roku serii Archiwum Zachęty, w której publikujemy opracowania archiwaliów poświęcone historii i działalności wystawienniczej galerii. Z kalendarium wystaw autorka wybiera „dwa punkty graniczne w historii polskiej plastyki teatralnej”: Wystawę nowoczesnego malarstwa scenicznego (1913), pokazywaną w Zachęcie — ówczesnym gmachu wystawienniczym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięk...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
W kategorii „Kultura / Sztuka / Design” znajdują się książki, podręczniki, monografie, albumy i reportaże poświęcone głównie filmowi, teatrowi i innym ciekawym elementom kultury. Wśród książek i e-booków z tej kategorii znajdują się wywiady z aktorami, reżyserami, pisarzami i projektantami, zapiski z ich podróży, pamiętniki i wspomnienia. Punktem łączącym wszystkie pozycje są szeroko pojęte kultura i sztuka. Dlatego znajdą tutaj coś dla siebie zarówno fani malarstwa, sztuk wizualnych, teorii kultury, jak i miłośnicy książek ogólnie podejmujących tematykę twórczości artystycznej. Z pozycji dotyczących kina warto wyróżnić książki wydawnictwa słowo/obraz terytoria poświęcone różnym gatunkom i zagadnieniom filmowym – między innymi „Kino bezpośrednie”, „Seks na ekranie”, „Polska szkoła animacji”, „Historia myśli filmowej”, „Kino włoskie”, „Kino nieme” itp. Interesujące książki proponuje także Instytut Studiów nad Sztuką Świata, pod którego szyldem ukazały się między innymi publikacje o historii Japonii, malarstwie Luciana Freuda, sztuce ubioru, Oriencie, średniowieczu czy rzeźbie. Z kolei tematykę okołoliteracką podejmuje krakowska Korporacja Ha!art, dzięki której czytelnicy mogą poznać „Życie literackie w Krakowie”, „Krótką historię kuratorstwa”, „Literaturę polską po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu” czy „Nowe formy opowieści”. Jednym z czołowych wydawców specjalizujących się w książkach o designie jest inne krakowskie wydawnictwo – Karakter. Pod ich szyldem ukazały się między innymi książki o polskiej sztuce krytycznej, Bauhausie, polskiej szkole ilustracji, architekturze czy projektowaniu oraz o tym, jak uczyć designu.
