Badania nad relacjami Państwo-Kościół w trzech bałkańskich krajach komunistycznych wskazują na ich istotne zróżnicowanie, uprawiajace do stwierdzenia, że pojęcia "komunizm" i "ortodoksja" na Bałkanach nigdy nie były jednorodne. Możemy zatem mówic o trzech osobnych Kościołach prawosławnych jako instytucjach społecznych, ale także o trzech różnych komunizmach - bułgarskim, dostosowanym do modelu sowieckiego, jugosławiańskim komunizmie samorządowym i albańskim, ewoluującym od wz...
W 2022 r. Profesor Krzysztof Zamorski obchodził jubileusz siedemdziesiątej rocznicy urodzin. W jego bogatej biografii Uniwersytet Jagielloński zajmuje miejsce szczególne. Kiedy w 1971 r. jako dziewiętnastolatek przekraczał próg Instytutu Historii, nie przypuszczal pewnie, jak niezwykła podróż właśnie rozpoczyna. Przyjeżdżał do Krakowa wyposazony w zaszczepioną w brzozowskim liceum fascynacje historią, wyniesionym z rodzinnego domu szacunkiem do zdobywania wiedzy i tradycji ro...
Niniejszy tom studiów zadedykowano Panu Profesorowi Piotrowi Franaszkowi, wybitnemu historykowi dziejów społecznych i gospodarczych Polski i świata w XIX i XX wieku, oraz badaczowi zagadnienia inwigilacji wyższych uczelni przez Służbę Bezpieczeństwa w PRL. Artykuły tu zebrane nawiązują do bliskich Jubilatowi obszarów badawczych i stanowią swoisty przegląd zainteresowań, pasji i i dociekań naukowych licznego grona przyjaciół Profesora.
Profesor Andrzej Chwalba to wybitny znawca dziejów Polski ostatnich dwóch stuleci, który od lat z sukcesem łączy role naukowca, charyzmatycznego organizatora życia naukowego i ogromnie cenionego nauczyciela akademickiego. To także humanista, który wielokrotnie dawał wyraz przekonaniu, że zawodowy nakaz obiektywizacji ocen i poglądów nie może wykluczać bycia aktywnym obywatelem. To wreszcie ogromnie ceniony pisarz i eseista, obdarzony nieczęstym wśród historyków talentem opowi...
Niemal całkowicie nowe spojrzenie na jubileusz 1964 r. było możliwe dzięki wykorzystaniu niezwykłej podstawy źródłowej i skrupulatnie zebranej, pełnej bibliografii opracowań. [...] Praca ma w moim osądzie charakter odkrywczy i przynosi ważne ustalenia nie tyko dla historii UJ ale także do dziejów miasta. Dla uczelni odsłania plany, koncepcje i postawy pracowników wobec jubileuszu. Wyraźnie został zarysowany spór o to, czym ma byc jubileusz według Uniwersytetu oraz władz pań...
Książka prezentuje artykuły Mariusza Markiewicza wybrane spośród pozycji opublikowanych w latach 1979-2019 na łamach różnych czasopism i zbiorowych monografii. Zamieszczone studia dotyczą szerokiej gamy problemów i zagadnień związanych z historią Europy oraz dziejami Rzeczpospolitej w epoce nowożytnej. Są dowodem ewolucji zainteresowań Autora, przejawem zakresu i oryginalności jego myśli. Zarazem są hołdem, który chcemy oddać naszemu Mistrzowi i Przyjacielowi, przypominając ś...
Udalryk Heyzmann, żyjący w latach 1835-1918, dziewiętnastowieczny galicyjski intelektualista, profesor prawa, w latach 1883-1884 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego jest postacią w dużej mierze obecnie nieznaną, by nie powiedzieć zupełnie zapomnianą. A jest to osobowość z całą pewnością godna przypomnienia szerszemu kręgowi dzisiejszych odbiorców. I to ze względu na biografię, jak i na dokonania naukowe jako historyka prawa, historyka Kościoła, kanonisty. Pochodząc, jak wielu...
W ogłoszonych drukiem w roku 1931 wspomnieniach Tadeusza Hołówki - jednego z najbliższych wówczas współpracowników politycznych Józefa Piłsudskiego, a także cenionego publicysty, który wcześniej, w czasie wielkiej wojny", był bardzo aktywnym działaczem Polskiej Organizacji Wojskowej, pod względem ideowo-politycznym pokrewnej legionom Polskim - czytamy: Legiony - ten święty ogień żarliwej ofiary, umiłowania i najczystszego idealizmu. Legiony - ten pyszny, barwny kwiat wiosen...
Książka Na torach wojny stanowi ogląd sytuacji w Galicji i Austro-Węgrzech od momentu zabójstwa arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie aż do rozpadu imperiów i panującego wówczas chaosu. Przedstawia życie w wielonarodowościowej ck Monarchii w okresie kryzysu wojennego, widziane oczami galicyjskiego kolejarza Mieczysława Szwestki. Szwestka przemieszczając się między Galicją a Vorarlbergiem dzielił się na papierze swoimi obserwacjami, spostrzeżeniami czy komentarzami do ...
W niniejszym wydawnictwie wydano pisma, które powstały w kręgach dworu i miały wspierać jego działania. Jak zawsze w takich sytuacjach nie mamy pewności czy uwzględniono wszystkie teksty W tym przypadku jednak jest to wybór, w którym znajdują się pisma uznane przez historyków zajmujących sie panowaniem Jana III jako najważniejsze.[...] Ponieważ nie ma na razie szans na wydanie drukiem wszystkich pism politycznych z czasów panowania Jana III (a może też i potrzeby, bo nie wszy...
Niezwykle ważnym elementem rozwoju życia umysłowego Rzeczypospolitej w XV-XVI w. były podróże jej mieszkańców do Włoch. Zarysowujący się już pod koniec XIV w. nowy a prężnie się rozwijający w XV w., prąd umysłowy objął niemal wszystkie dziedziny życia kulturalnego Włoch i ogarnął cały obszar Półwyspu Apenińskiego. [] Zainteresowanie kulturą humanistyczną stało się wkrótce widoczne we wszystkich państwach europejskich, coraz bardziej ciekawił ludzi świat nie tylko bliski, ale ...
Dzieje nauki i oświaty, osobnej dyscypliny uprawianej w Krakowie, to przedmiot, który wciąż oferuje uczonym duże możliwości badawcze. Jest to niezwykle zaskakujące, gdyże świadoomść ciągłości i powagi życia akademickiego w lokalnym środowisku była zawsze na tyle silna, że przekładała się na publikowanie efektów badań w tym zakresie. A jednak, co swymi odciekaniami naukowymi udowodniła Renata Dutkowa, tematyka ta daje wciąż ogromne szanse nowym pokoleniom badaczek i badaczy. [...
Prezentowany zbiór obejmuje wybór mało znanych, lecz z wielu względów cennych krótszych łacińskich źródeł historycznych z IV - VI w. po Chr. Wśród przygotowanych tekstów znalazły sie m.in. anonimowe kroniki galijskie, kroniki Hydacjusza z Lemiki, Prospera z Akwitanii i Mariusza z Aventicum a także dzieła nalezace do innych gatunków literackich - historyczne materiały ze specyficznego kalendarza Polemiusza Sylwiusza, brewiarium Theodoriciana i Origo Constantini imperatoris, pa...
Bułgarscy historycy rekonstruują dawne migracje Bułgarów, serbscy zaś mobilność ludności serbskiej, nie starając się rozszerzyć ich o szerszy kontekst całego regionu i nie dostrzegając, że procesy te nie ograniczały się wyłącznie do przedstawicieli ich narodów. Wielu autorów przedstawia czarno-białą narrację o narodzie, który prowadzi bohaterską walkę z przeciwnikiem (Turkiem, Grekiem, Austriakiem), a ziemie przez niego zamieszkane są prezentowane jako narodowo homogeniczne...
Autor miał trudne zadanie zbadania wielu problemów z życia muzułmanów w Bułgarii po klęse 1878 roku i nie ulegania presji oficjalnej narracji którejkolwiek ze stron. Starał się być w tym konsekwentny. Wiem jak trudno jest analizować wielowarstwowy przekaz strony bułgarskiej, tureckiej, greckiej czy serbskiej. Poglądy te są często tak rozbieżne, że autorzy mają ogromny kłopot z zachowaniem minimum obiektywizmu i dystansu.Krzysztofowi Popkowi to się udalo, za co naleza sie sł...
The peaceful power of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries originated from the multiplicity of nations and religions coexisting in an unstable balance.Such diversity is today not easy to accept and to understand. Tolerance at the time wasr perceived differently: as the very acceptance of difference, as an undertaking of a dialogue, but not as the recognition of all worldviews as equal. Religious quarrels and tumults often disturbed the fragile p...
Przywołując słynne słowa "Wszystko nam dałeś, co dać mogłeś, Panie!" historyk konstatował, że Polacy zostali szczególnie obdarzeni przez Opatrzność, ale wyliczenie pozbawiało owe dary wprost nieziemskiego wymiaru, jaki przeszłości Polski nadał Krasiński. "Tradycja nasza odwieczna dała nam uobyczajnienie, dziwnie do Chrystusowej nauki przystające, naturę bujną pod zasiew chrześcijaństwa. [...] Wynieslismy z kolebki naszej dar wyrozumienia i pozyskania drugich [...]; zyskaliśmy...
W slowniku tym zostały podddane wnikliwej ocenie anagramy, repetycje i palindromy w epice rzymskiej, w okresie jej największego rozwoju, a mianowicie od czasu później republiki rzymskiej, poprzez epokę augustowską, do końca pierwszego wieku naszej ery.Wyjątek stanowi poemat Mosella Auzoniusza. Anagramy repetycje i palindromy są niemal fundamentem metrum epickiego, wielokrotnie służą wyrafinowanym grom językowym, budują hoofonię sylabiczną, kształtują klauzule rytmiczną. Uzupe...
Izokrates, intelektualista, erudyta i teoretyk wymowy, zasłynął przede wszystkim jako wychowawca całego pokolenia wybitnych mówców. Przez całe, niemal stuletnie życie, żywo interesował się życiem politycznym, choć nie brał w nim czynnego udziału. Swoje refleksje na temat bieżących wydarzeń zawierał w pisanych w formie mów traktatach. Współcześnie coraz częściej określa się go mianem komentatora politycznego i publicysty. Niniejsza praca poświęcona jest analizie politycznych t...
