„Sumienie Polski i inne szkice kresowe" to zbiór trzydziestu czterech znakomitych, a przy tym mało znanych tekstów Michała Kryspina Pawlikowskiego poświęconych Wilnu, Mińskowi, krajobrazom Białorusi, z humorem opowiadających o młodzieńczych przygodach autora, o jego pasjach myśliwskich, kulinarnych i podróżniczych. Część z publikowanych w tym tomie szkiców autor zebrał w wydanym w 1971 zbiorze "Brudne niebo" (wcześniej ukazywały się one w „Wiadomościach”), pozostałe drukowane...
"Bajeczka o książeczce" to reprint książki dla dzieci napisanej i pięknie zilustrowanej w 1944 r. przez Gwidona Miklaszewskiego, znanego rysownika, karykaturzystę i twórcę filmów animowanych. Dzielny skrzat, usłyszawszy przypadkiem skargę Ewy, że jej imię się w bajkach nie pojawia, postanawia zrobić dziewczynce niespodziankę. Jak jednak wydać książkę, gdy się jest tylko „małym śmiesznym skrzacikiem” i na ludzi patrzy się, zadzierając mocno głowę w górę, aż od tego boli szyja?...
Zamykam oczy i widzę… babcię Dzieduszycką, jak oprowadza nas, braci Cieńskich, po muzeum dziadka Włodzimierza we Lwowie. Zamykam oczy i widzę… rodzinny dom w Pieniakach – ten, w którym się wychowałem, i ten, który zbudowałem dla swoich dzieci – moje gospodarstwo na Kresach. Zamykam oczy i widzę… mych towarzyszy broni – ułanów, szarżujących na linie bolszewickie w wojnie 1920 roku, i żołnierzy września 1939. Zamykam oczy i widzę… dziki buchtujące w pieniackim lesie, ptactwo na...
Ktoś chciał postawić dom. Zaczął od przekopywania ziemi. Co w niej znalazł? Kilka ostróg, stosy amunicji polskiej, niemieckiej i rosyjskiej, XVIII-wieczną misiurkę turecką, po wielokroć naprawianą. I tablicę z napisem: „Św. Onufry, patron chudych pachołków”. Dziwne? Nie. Ziemia w Polsce przechowuje przedmioty, które nie pozwalają zapomnieć, że kiedyś istnieli tu ludzie, których nie zna współczesne pokolenie. Rycerstwo, szlachta, ziemianie… Mieli zniknąć. Przetrwać w pamięci j...
„Jej lektura [...], owszem, wywołuje uśmiech, ale częściej: nostalgię i poruszenie dramatem tych, którzy tak wiele dali Polsce i którym Polska tak niewiele mogła dać. Jest wciąż w Wiciku ów rzadki w najnowszej literaturze żar miłości do ojczyzny, o którym pisze w przedmowie Wańkowicz. Jest też zachwyt nad pięknem nadberezyńskiej ojczyzny, tak pięknie wyrażony w «modlitwie» Wicika do jego rodzinnej Zielonki. Jest wreszcie polityczne przesłanie powieści – z jej wizją Rzeczyposp...
"Spojrzę ja w okno…" to drugi tom trylogii, której akcja rozgrywa się w Mińsku Litewskim od wiosny 1918 do lata 1919 roku. Jaś, młody adept sztuki złodziejskiej, wzorem swego mistrza Olka Barana i pod jego okiem, porywa się na coraz śmielsze i wymyślniejsze wyprawy. Nigdy jednak nie działa sam. Przed oczami Czytelnika przesuwa się więc barwny korowód postaci włamywaczy, oszustów, koniokradów – kobiet i mężczyzn, „grubych ryb” i „płotek” – a także rozwija się cały wachlarz spo...
Dzierżyński „czerwony kat” – książka, wydana po raz pierwszy w roku 1933, była dla autora powrotem do pisarstwa po latach trudnych doświadczeń życiowych i jednocześnie największym jego sukcesem. Jest to zbeletryzowana opowieść o twórcy i zwierzchniku sowieckich organów bezpieczeństwa, który stał się symbolem okrucieństwa oraz terroru, czym zasłużył sobie na niechlubne miana „czerwonego kata” czy „krwawego Feliksa”. Obok portretu najsłynniejszego czekisty książka ukazuje reali...
"Jabłuszko" to pierwszy tom trylogii, której akcja rozgrywa się w Mińsku Litewskim od wiosny 1918 do lata 1919 roku. Tragiczne wydarzenia z dzieciństwa sprawiły, że główny bohater książki trafił do środowiska przestępców. Na kartach powieści Aleksander Baran (postać autentyczna) dokonuje kolejnych włamań, odsłaniając przy tym kulisy działania złodziei, a także wprowadza w złodziejski fach chłopca z sąsiedztwa, ukazując prawa i mechanizmy rządzące światem melin, oszustów i pas...
„Nad naszymi ziemiami rozpętała się nawałnica, rwąc, niszcząc, paląc, druzgocąc i łamiąc wszystko, co napotkała po drodze, pędząc nas przed sobą w świat… tułaczy i rozbitków. Przed nami szła śmierć – za nami pozostawała pustka!” – pisze w swej "Burzy od Wschodu" Maria Dunin-Kozicka (1877–1948), która czerwcu 1918 r. zmuszona została do opuszczenia majątku w Lemieszówce na Kijowszczyźnie. Jednak nie przed szaleństwem przyrody uciekała, a przed rewolucją bolszewicką, która pozn...
W "Pamiętnikach" Józef Haller – Błękitny Generał – zawarł opis swego niezwykle burzliwego życia, od patriotycznej i głęboko religijnej atmosfery domu rodzinnego aż po lata spędzone na emigracji. Jest to głos uczestnika doniosłych wydarzeń z historii odradzającego się państwa polskiego i II wojny światowej, dowódcy wielkich polskich formacji wojskowych, dzielnego żołnierza i znanego polityka, pozostającego w cieniu Marszałka. Głos człowieka dziś może nieco zapomnianego, ale ja...
Leon Wasilewski – socjalista, pierwszy minister spraw zagranicznych odrodzonej Polski, należał bez wątpienia do ważnych postaci historii Polski ostatniej dekady XIX i pierwszych dziesięcioleci XX w. Udostępnione Czytelnikowi materiały zawierają: wspomnienia autora obejmujące okres od dzieciństwa do 1904 r., relację z udziału w wyprawie kieleckiej oddziałów dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego latem 1914 r., krótkie fragmenty dziennika z lat 1916, 1918, 1922, 1925 i 1926, wre...
"Białe róże" to powieść dla młodzieży zaliczana do kręgu literatury patriotycznej. Jej akcja toczy się podczas wojny polsko-bolszewickiej. Wir wojennych wydarzeń porywa trójkę młodych bohaterów: Stefka (ochotnika, wysłanego na front), Janka (skauta, pełniącego służbę w łączności) i Wandzię (dziewczynkę zagubioną na terenach zajętych przez bolszewików). Spotka ich wiele przygód – czasem niebezpiecznych, czasem zabawnych – nie jest jednak tak łatwo całym i zdrowym wrócić do dom...
"Lwowskie gawędy" to zbiór krótkich opowieści z życia miasta ukochanego przez Rzeczpospolitą, silnie zrośniętego z jej historią i w tej historii zapisującego własne piękne karty. Miasta, które stało się legendą. Tam czas płynął inaczej, tam powstawały znane „sztajery”, tam latem pachniał park Stryjski, a zimą cieszyła ślizgawka na Stawach Panieńskich, tam wreszcie dokazywali lwowscy batiarzy. Tylko we Lwowie był chleb kulikowski i tylko tam zaciągało się po lwowsku. Tak o swy...
"Wśród lwowskich Orląt" to napisane na podstawie dziennika wspomnienie o obronie Lwowa i jej bohaterach. Autor – uczestnik walk – ukazuje przed Czytelnikiem obraz zrazu spontanicznej, potem coraz bardziej uporządkowanej batalii o utrzymanie miasta, w której biorą udział i starzy, doświadczeni żołnierze frontów I wojny światowej, wracający już do domów, i młodzi ludzie, często mieszkańcy tych terenów, studenci, dzieci, nienawykłe do trudów boju. A obraz to wyważony, obiektywny...
Tytuł kryminału pochodzi od nazwy miejsca akcji. Markenmore to piękna posiadłość wiejska. Jednak jej właściciel, sir Anthony, leży na łożu śmierci. Czuwają przy nim młodsze dzieci: Harry i Valencia. Niespodziewanie – po siedmiu latach nieobecności i braku jakiegokolwiek kontaktu z rodziną – we dworze pojawia się Guy, pierworodny syn Anthony’ego i dziedzic jego majątku. Nie chce jednak spotkać się z umierającym ojcem ani przyjąć spadku. Ale to nie dlatego Markenmore traci tego...
Wojenna zawierucha i rewolucja bolszewicka skazały na unicestwienie wiele kresowych rezydencji, należących do polskich rodów arystokratycznych. Wśród nich znalazła się Peczara, położona na środkowej Ukrainie, nad Bohem. Świadkami jej świetności, a potem powolnego umierania były Janina Zofia z Potockich Potocka (1851–1928) i jej córka Zofia Barbara (1883–1974). Ich zapiski: "Dziennik z lat 1914–1919" oraz "Moje własne wspomnienia", objęte wspólnym tytułem "Peczara", tworzą bar...
W książce zebrano pisane przez Sergiusza Piaseckiego krótkie formy literackie, utwory dotychczas niepublikowane, pochodzące z pisarskiego archiwum bądź rozproszone w prasie emigracyjnej. Znajduje się tutaj jeden tekst międzywojenny, “bajeczka” "Cegła", którego pomysł fabularny autor rozwinie później do rozmiarów powieści w "7 pigułkach Lucyfera". Mieszczą się tu realistyczne opowiadania ukazujące okupacyjną rzeczywistość na Kresach Wschodnich, a także w różny sposób przetwarz...
Mimo trudności związanych z bardzo niejednoznacznym definiowaniem pojęć „mason” i „masoneria”, autor niniejszej pracy z powodzeniem podjął trud wskazania konkretnych problemów związanych z wolnomularstwem i jego społecznym oglądem, występujących w omawianym przezeń środowisku. Uznanie tym większe, że pisząc o „niejawnym” wolnomularstwie postrzeganym z punktu widzenia także „niejawnej” struktury środowisk katolickich, bazuje on w dużej mierze na materiałach działającej w sposó...
Antoni Słonimski w 1932 roku odbył podróż do ZSRR, której plonem stał się prezentowany tom. O jego odbiorze w Rosji tak pisał sam autor: Od czasu książki "Moja podróż do Rosji" jestem na czarnej liście u sowieckich urzędników. Proszą co pewien czas wszystkich literatów i karmią kawiorem – a ja za karę muszę siedzieć w domu.
To autentyczny diariusz „panny kresowej”, która notuje w nim tak bieżące wydarzenia ze sceny życia publicznego, jak i własne rozterki, a tematów do zapisków dostarcza sama historia – burzliwa i nieprzewidywalna. Wśród wojny, zamieszek i przemarszów wojsk autorka organizuje polskie szkoły, prowadzi szpital, ukrywa uciekinierów, jest filarem wszelkich działań kulturalnych w całej okolicy. Jednocześnie przeżywa osobiste dramaty, takie jak rozłąka z ukochanym czy śmierć ojca, ora...
Dla badaczy zajmujących się historią Polski końca XIX w. i I połowy XX w. spuścizna Zofii i Jędrzeja Moraczewskich jest jedną z cenniejszych tego typu kolekcji. Jej wyróżnikiem jest na pewno rożnorodność. Archiwum Moraczewskich zawiera bowiem bogaty materiał aktowy, relacyjny, prasowy, a także fotograficzny, powiązany zarowno z życiem osobistym, jak i z prowadzoną działalnością publiczną oraz szerokimi zainteresowaniami obojga małżonkow sprawami politycznymi, społecznymi i go...
Kluczem do zrozumienia niezwykłej popularności gen. Składkowskiego wydaje się być jednak nie tyle jego działalność czy orientacja polityczna, co dorobek pisarski. Próżno by szukać wśród polityków i wojskowych Polski Niepodległej kogoś, kto równie chętnie jak on chwytał za pióro, aby wyłożyć współczesnym i potomnym swoje racje.
