Małe kobietki są powieścią dla dziewcząt amerykańskiej pisarki Louisy May Alcott, jednej z pionierek literatury kobiecej. Powieść należy do światowego kanonu literatury dziecięcej i młodzieżowej. Jej bohaterkami są cztery siostry March: rozsądna szesnastolatka Małgorzata, odważna piętnastolatka Ludka, opiekuńcza i wrażliwa trzynastolatka Eliza i obdarzona silnym charakterem, dumna kilkulatka Amelka. Akcja powieści rozgrywa się w czasach wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonyc...
Takim szlachetnym obrońcą uciśnionych i słabych jest właśnie żyjący w świecie marzeń szaleniec – Don Kichot z Manczy, bohater, który zszedł z książkowego raju w piekło rzeczywistości, nie dostrzegając granicy między tymi światami. Żyje urojonymi celami, dzięki którym czuje się ważny i potrzebny, dąży do doskonałości, naśladując idealne wzory. Dzieło Cervantesa możemy więc interpretować także jako powieść o odwiecznym poszukiwaniu przez człowieka utopii, wędrówce ku światu ide...
Ojciec Goriot jest powieścią wybitnego francuskiego pisarza Honoriusza Balzaka należącą do ścisłego kanonu literatury pięknej. Powieść została wydana w 1835 roku, ale jej akcja rozgrywa się w roku 1819, czyli kilka lat po klęsce Napoleona pod Waterloo. Centralnym wątkiem powieści jest tragiczna historia ojca odrzuconego przez swoje dzieci. Główny bohater, Jan Joachim Goriot, jest przedstawicielem paryskiej klasy średniej, dobrym człowiekiem, który zrujnował się dla zapewnien...
Powieść społeczno-obyczajowa amerykańskiego pisarza Francisa Scotta Fitzgeralda Wielki Gatsby należy do kanonu literatury światowej. Akcja powieści rozgrywa się w bogatej nowojorskiej dzielnicy Long Island w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Kanwą, wokół której splatają się inne wątki powieści, jest skomplikowana i pełna intryg i dramatów miłość self-made mana, tytułowego Gatsby’ego, do należącej do tradycyjnych elit amerykańskich zamężnej Daisy Buchanan. Powieść Fitzgera...
Anna Karenina, powieść psychologiczna wielkiego rosyjskiego pisarza Lwa Tołstoja, należy do ścisłego kanonu literatury światowej. W genialny, a zarazem krytyczny sposób, powieść obrazuje środowisko elit carskiej Rosji drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Kanwą powieści, wokół której splatają się różne wątki, są dwa przeciwstawne modele miłości: z jednej strony ciche szczęście uczciwych małżonków Lewina i Kiti, z drugiej pełen przygód i upokorzeń grzeszny związek Anny Karenin...
Powieść angielskiego pisarza i publicysty George’a Orwella należy do ścisłego kanonu literatury światowej. W alegoryczny i genialny sposób przedstawia reżim totalitarny, jego narodziny, mechanizmy i przemiany. W literackiej wizji autora przenośnią do utopijnego systemu jest folwark, z którego zwierzęta zagrodowe wygnały ludzi i w którym zajęły ich miejsce, by rządzić się same. Wydana w 1945 książka była wielkim ostrzeżeniem przed totalitaryzmem sowieckim. Do 1990 roku była ...
Powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza Kariera Nikodema Dyzmy należy do kanonu literatury polskiej. Powieść powstała w 1932 roku i w zamyśle autora miała być literacką satyrą kraju pod rządami sanacji. Nikodem Dyzma jest prostym prowincjuszem, zarabiającym z gry na mandolinie w warszawskich lokalach. W wyniku zbiegu nieoczekiwanych okoliczności, zawikłanych układów pomiędzy ówczesnymi biznesmenami i władzą, a także intryg wysokich urzędników administracji państwowej, bohater powi...
Hrabia Monte Christo jest powieścią przygodową francuskiego pisarza Aleksandra Dumas, uważaną za arcydzieło światowej. Opowiada o losach Edmunda Dantesa, przyszłego hrabiego Monte Christo, który w 1815 roku, jako dziewiętnastoletni młodzieniec stojący u progu wielkiej kariery w marynarce francuskiej i w przeddzień ślubu z ukochaną Mercedes, pada ofiarą straszliwej intrygi. Idealistyczny i pełen wiary w ludzi bohater zostaje podstępnie oskarżony o uczestnictwo w spisku polityc...
Quo vadis: Powieść z czasów Nerona jest powieścią historyczną Henryka Sienkiewicza należącą do kanonu literatury polskiej i światowej. Jej akcja rozgrywa się w starożytnym Rzymie za panowania cesarza Nerona, w przełomowym momencie jego okrutnych rządów, które prowadzą do odwrócenia się ludu rzymskiego od władcy i zwrócenia się ku prześladowanym chrześcijanom i nowej wierze. Głównym wątkiem powieści jest miłość patrycjusza rzymskiego Marka Winicjusza do chrześcijańskiej zakła...
Utwór nieznanego autora, Pieśń o Rolandzie, jest najstarszym i najbardziej znanym średniowiecznym eposem rycerskim, klasycznym przykładem powstałego we Francji gatunku literackiego chansons de geste, czyli pieśni o bohaterskich czynach rycerzy. Utwór opisuje dzieje wyprawy wojennej cesarza Karola Wielkiego przeciw Saracenom w 778 roku. Wyprawa chrześcijańskiego władcy Franków ma na celu ostateczne wyzwolenie Hiszpanii spod dominacji Muzułmanów. W wyniku podstępu króla Sarace...
Hrabia Monte Christo jest powieścią przygodową francuskiego pisarza Aleksandra Dumas, uważaną za arcydzieło światowej literatury. Opowiada o losach Edmunda Dantesa, przyszłego hrabiego Monte Christo, który w 1815 roku, jako dziewiętnastoletni młodzieniec stojący u progu wielkiej kariery w marynarce francuskiej i w przeddzień ślubu z ukochaną Mercedes, pada ofiarą straszliwej intrygi. Idealistyczny i pełen wiary w ludzi bohater zostaje podstępnie oskarżony o uczestnictwo w spi...
Powieść angielskiego pisarza i publicysty George’a Orwella należy do ścisłego kanonu literatury światowej. W alegoryczny i genialny sposób autor przedstawia reżim totalitarny, jego narodziny, mechanizmy i przemiany. W literackiej wizji Orwella przenośnią do utopijnego systemu jest folwark, z którego zwierzęta zagrodowe wygnały ludzi i w którym zajęły ich miejsce, by rządzić się same. Wydana w 1945 roku książka była wielkim ostrzeżeniem przed totalitaryzmem sowieckim. Do 1990 ...
Gargantua i Pantagruel to fantastyczno-groteskowa epopeja ukazująca się drukiem w latach 1532–1564. Arcydzieło francuskiego księdza i pisarza François Rabelais jest parodią epiki rycerskiej i zawiera szyderczy obraz współczesnego autorowi społeczeństwa. Utwór, czerpiący wątki z tradycji średniowiecznej literatury francuskiej, łączy ogromne bogactwo wyobraźni pisarza z realizmem postulatów wszechstronnego rozwoju człowieka zgodnie z prawami natury.
Ryunosuke Akutagawa i Atsushi Nakajima należą do najwybitniejszych autorów japońskich XX wieku. W Opowiadaniach japońskich prezentujemy czytelnikowi polskiemu kilka najznakomitszych opowiadań jednego i drugiego pisarza. Du Zichun i Chrystus z Nankinu autorstwa Akutagawy oraz Opowieść o mistrzu, Kronikę górskiego księżyca, czyli o poecie, który został tygrysem, Człowieka byka i Ucznia Konfucjusza autorstwa Nakajimy. Wyboru opowiadań przekładu z języka japońskiego i opracowania...
Powieść przygodowa francuskiego pisarza Aleksandra Dumasa, uważana jest za arcydzieło światowej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Opowiada o losach Edmunda Dantesa, przyszłego hrabiego Monte Christo, który w 1815 roku, jako dziewiętnastoletni młodzieniec stojący u progu wielkiej kariery w marynarce francuskiej i w przeddzień ślubu z ukochaną Mercedes, pada ofiarą straszliwej intrygi. Idealistyczny i pełen wiary w ludzi bohater zostaje podstępnie oskarżony o uczestnictwo w...
Powieść przygodowa francuskiego pisarza Aleksandra Dumasa, uważana jest za arcydzieło światowej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Opowiada o losach Edmunda Dantesa, przyszłego hrabiego Monte Christo, który w 1815 roku, jako dziewiętnastoletni młodzieniec stojący u progu wielkiej kariery w marynarce francuskiej i w przeddzień ślubu z ukochaną Mercedes, pada ofiarą straszliwej intrygi. Idealistyczny i pełen wiary w ludzi bohater zostaje podstępnie oskarżony o uczestnictwo w...
W domu niewoli jest jednym z najwybitniejszych w polskiej i światowej literaturze świadectw stalinowskich zbrodni. Autorka opisuje swoją ciernistą drogę wojenną – od aresztowania w pierwszych miesiącach sowieckiej okupacji polskich kresów, poprzez przesłuchania, tułaczkę po stalinowskich więzieniach, wywózkę do okrytego czarną sławą łagru w Workucie, niełatwą drogę wiodącą przez radzieckie kołchozy aż po amnestię i drogę do Armii gen. Władysława Andersa. Autorka daje obraz sw...
Podróże Guliwera są oświeceniową powieścią satyryczną należącą do ścisłego kanonu literatury angielskiej i światowej. W powieści opisane są cztery fantastyczne podróże Lemuela Guliwera, doktora marynarki. Pierwsza prowadzi Guliwera do krainy Liliputów, w drugiej, bohater trafi a do Brobdingnag, krainy gigantów, gdzie sam znajduje się na trudnej pozycji liliputa. Trzecia podróż wiedzie Guliwera na latającą wyspę Laputa, królestwa muzyków i matematyków. Czwarta prowadzi do kraj...
Pamiętniki polskiego sarmaty, uczestnika wielu wypraw wojennych i ziemianina Jana Chryzostoma Paska należą do kanonu polskiej literatury barokowej. Treścią pierwszej części pamiętników są barwne przygody autora w czasie wojen Rzeczypospolitej szlacheckiej ze Szwecją (1656), Siedmiogrodem (1657), Moskwą (1660) czy podczas wyprawy wojsk polskich do Danii (1658–1659). Druga część wspomnień Paska obejmuje lata 1667–1688, w czasie których autor prowadził żywot ziemianina, pisał wi...
Nad Niemnem jest epopeją pozytywistyczną ukazującą obraz polskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX wieku. Powieść Elizy Orzeszkowej wpisała się do kanonu literatury polskiej. Tłem powieści jest świat polskich dworów i zaścianków szlacheckich na Litwie. Autorka wprowadza nas w rytm, obyczaje i piękno tego świata, opisując losy ubogiej szlachcianki Justyny Orzelskiej i miłości, jaka połączyła ją z żyjącym z pracy własnych rąk Janem Bohatyrowiczem. Wątek mezaliansu, nawiązujący...
Kandyd, czyli optymizm jest satyryczną powiastką filozoficzną napisaną przez Woltera, wybitnego przedstawiciela francuskiego Oświecenia. Powiastka charakteryzuje się szybką narracją i pełną zaskakujących zwrotów akcją parodiującą powieści przygodowe swojej epoki. Oparta częściowo na faktach historycznych, nie stroni od fantastycznych opisów i nieprawdopodobnych wydarzeń. Problematyka powiastki dotyczy losów Kandyda, młodego bohatera wychowanego przez preceptora Panglossa w du...
Jerozolima wyzwolona jest eposem rycerskim opisującym pierwszą wyprawę krzyżową ogłoszoną przez papieża Urbana II w 1095 roku. Poemat zbudowany jest na modelu Iliady Homera i dotyczy ostatniej fazy krucjaty wojennej po wejściu krzyżowców do Palestyny: oblężenia i zdobycia Jerozolimy pod wodzą Gotfryda z Bouillon. Autorem utworu jest włoski poeta barokowy Torquato Tasso, który od najmłodszych lat pasjonował się krucjatami i rozczytywał się w średniowiecznych kronikach z wypraw...
Książka ta należy do klasyki literatury dziecięcej. Jest wzruszającą opowieścią o ludziach, którzy pozbawieni swych praw i zmuszeni do niewolniczej pracy, próbują zachować godność. Nie jest im łatwo pozostać wiernym sobie i wyznawanym ideałom. Tom jednak głęboko wierzy, że pozostanie wolny, dopóki będzie miał możliwość dokonywania wyboru między dobrem a złem. W obronie tego prawa oddaje życie. Chata wuja Toma jest afirmacją cennych dla każdego człowieka cnót: wiary, nadziei, ...
Powieść psychologiczna amerykańskiego pisarza Jacka Londona Martin Eden należy do kanonu literatury światowej. Od pierwszego wydania książki w 1909 roku uważa się, że historia Martina Edena, bohatera – geniusza nierozumianego przez świat, ma wiele wspólnego z życiem samego autora. Zarówno Jack London, jak i jego bohater, pragnęli wypełnić swoje życie przygodami, aspirowali do awansu społecznego, byli samoukami, odrzucającymi mieszczańskie konwencje i przyjętą drogę dochodzeni...
„Literatura piękna” to jedna z najszerszych kategorii, głównie ze względu na to, że jej granice są bardzo niewyraźne. Książki w tej kategorii często znajdują się na styku kilku gatunków, w wielu powieściach autorzy bawią się formą, eksperymentują z wykorzystywaniem różnych stylów literackich. Za jeden z najbardziej wyrazistych polskich przykładów można uznać prozę Andrzeja Stasiuka, która ma w sobie elementy autobiografii, reportażu, eseju i opowieści na granicy snu i jawy, a czasem nawet poezji. Kategoria „Literatura piękna” zawiera w sobie dzieła najwybitniejszych pisarzy wyróżnionych prestiżowymi nagrodami międzynarodowymi – Noblem, Pulitzerem, nagrodą Goncourtów czy Man Booker Prize ‒ oraz polskimi – Literacką Nagrodą Nike, Nagrodą Kościelskich, Angelusem, Literacką Nagrodą Gdynia, Paszportem „Polityki”. W tej kategorii znajdują się dzieła zarówno klasyków literatury, jak i pisarzy współczesnych oraz młodego pokolenia. Dlatego obok takich nazwisk jak Aleksander Dumas („Trzej muszkieterowie”, „Hrabia Monte Christo”), Fiodor Dostojewski („Idiota”, „Zbrodnia i kara”), Edgar Allan Poe, Marcel Proust („W stronę Swanna”), Charles Dickens („Oliver Twist”) znajdują się Łukasz Orbitowski („Tracę ciepło”), Wojciech Kuczok („Czarna”, „Gnój”), Eleanor Catton („Wszystko, co lśni”) czy Lauren Groff („Fatum i furia”). W tej kategorii znajdą coś dla siebie zarówno kobiety, jak i mężczyźni, ludzie w podeszłym, średnim i młodym wieku. „Literatura piękna” oferuje nie tylko rozrywkę, ale również możliwość poznania innych, często bardzo odległych kultur. W wielu powieściach zaciera się granica między realizmem a fikcją, a jednym z najciekawszych nurtów z pogranicza świata materialnego i metafizycznego jest realizm magiczny, którego przedstawiciele należą do najważniejszych współczesnych pisarzy (Olga Tokarczuk, Haruki Murakami, Salman Rushdie, Jorge Luis Borges).
