Policaje prawie znodli starzika, kerego ftoś ôbwiesił w szranku u niego w doma. Do komisorza Achima Hanusika to je cosik wiyncyj jak ańfachowo zbrodnia. Bydzie musioł jeszcze roz trefić sie ze swoimi nojgorszymi spominkami: ô downyj libście i chopie, kery jom zamordowoł. Eli inkszy gizd, na kerego godajom „Ryszawy Erwin”, poradzi mu terozki pomoc? W tyn som czas w Mikołowie ftoś szczylo do policaja, a cołko sytuacja cosik Hanusikowi spomino… Jakby tego było mało, normalne lud...
Koniec wojny. Ustalenia jałtańskie zmuszają tysiące ludzi do porzucenia ziem, które zamieszkiwali od pokoleń i szukania nowego domu. Rozpoczynają się wypędzenia Niemców. Maria Brunn, Ślązaczka niemieckiego pochodzenia, usiłuje ocalić - choćby i za cenę wyrzeczenia się własnej tożsamości - przynajmniej skrawek rodzinnego gospodarstwa, by mąż i rodzice mieli dokąd wrócić z wojennej poniewierki. Ale czy podoła temu zadaniu, skoro niedawne ofiary wojny tak łatwo stają się prześla...
Kolejny rewelacyjny kryminał napisany kompletnie po ślonsku. Tym razem autorstwa Marcina Szewczyka z Pszowa, laureata konkursu jednoaktówki po śląsku organizowanego przez Gazetę Wyborczą. Czorny kryminał osadzony w konwyncji "noir". Rok 1927. Górny Ślonsk na kerym dycki padze deszcz, niesie sie mgła, za winkalami a po ainfartach chowajom sie elwry i chachory, a luft je pełny czornej sadze. Po Rybniku a Raciborzu szaleje psychopatyczny mordyrz, a policjo ni mo na niego rady. ...
Co spodziewa się znaleźć w Polsce późnych lat osiemdziesiątych młody dziennikarz niemiecki, urodzony na Górnym Śląsku, trochę zagubiony w swoim zawodzie? Gdyby nie to, że już sypią się gruzy i próchno, a komunizm dogorywa, można by powiedzieć, że trafił do kraju baśni. Ale choć nie zna słów, jakie kazał wykuć na swoim nagrobku Ks. dr Johann Dzierzon*, to na jego oczach z polskiego rumowiska wyłania się prawda. * Wahrheit, Wahrheit über alles. (pol: Prawda, prawda, nade wszy...
Dwujęzyczna, śląsko-polska, książka Dominiki Kochaneckiej: Ksionżka, w kery zebrane som cuzamyn: bojki, kolorowanki i przewodnik. Toż kej niy mocie pomysłu kaj jechać z bajtlym i co mu pokozać kuknijcie rajn. Chroboczek łopowiado ło trocha inkszy zajcie Ślonska (Kalety/Zielona, Lubsza, Woźniki/Sulów, Tworóg i Brynek, Miasteczko Śląskie, Świerklaniec, Tarnowskie Góry, Repty, Wieszowa i Piekary Śląskie). Narazie ino jedny. Książka, w której zebrane są razem: legendy, kolorowa...
Prof. Wilhelm Gorecki przybliża nam historię rozwoju przemysłu na Górnym Śląsku w XVIII i XIX wieku ze szczególnym uwzględnieniem Huty Florian. Autor opisuje okres od przejęcia Śląska przez Prusy po I wojnie śląskiej (1742 r.) do początków II rewolucji przemysłowej – wynalezienie metod masowej produkcji stali besemerowskiej (1856 r.) i martenowskiej (1861 r.) oraz ich skutki dla rozwoju przemysłu światowego. Wykazuje, iż Górny Śląsk, powszechnie kojarzony z węglem i stalą, ...
Dziedzictwo Evy Tvrdej to powieść otwierającą śląską trylogię autorki, która przenosi nas do Kraiku Hulczyńskiego na Śląsku Opawskim. Opowiada o ciężkich losach kobiet pogranicza od lat 30-tych XX wieku do upadku komunizmu w ówczesnej Czechosłowacji. Fragment: Agnes była zagubiona, nie wiedziała, co robić, nie miała się nawet kogo zapytać. Jej siostry czuły się podobnie, sąsiedzi zamknęli się w sobie, mało kto miał odwagę cokolwiek oceniać czy krytykować. Odniosła wrażenie, ...
ZE WSTYMPU MIREK SYNIAWA Niyjedyn możno mi powiy: dyć kaj Szkocyjo, chopie, a kaj Ślonsk? Jo se atoli myśla, że kej w Szkocyji som Morawy (downymu krolestwu Moray, w kerym rzońdzioł krol Macbeth, łacińske kroniki dowały czynsto miano Moravia), to i na Ślonsk musi być tamstond niydaleko. I jak czytom jedyn abo drugi Burnsow wiersz, to widza, że Szkot niy jyno mo take same poczucie humoru jak Ślonzok, ale tyż tak jak Ślonzok niyrod mo zazbyt ugrzeczniono, zazbyt „ulizano” godk...
Jedna z najwybitniejszych powieści górnośląskich, która nie mogła się doczekać polskiego tłumaczenia. "(...) Wiatr od wschodu jest na swój sposób dziełem genialnym – tak, nie obawiam się tego stwierdzenia. (...) Scholtis pisał od wewnątrz. Pochodził z owej prowincji Górny Śląsk, która przez nienawiść narodową, antagonizmy religijne, powstania, plebiscyt i wreszcie podział wywoływała przez lata niepokoje w Niemczech. Pochodził z morawskiej części Śląska, którą przyłączyli s...
"Filozofjo po ślonsku, czyli heft do historje filozofje Dziadka Kika" to podróż przez dzieje filozofii światowej napisane ze śląskiej perspektywy przez doktora filozofii Marcina Kika. Tyn heft niy jest tak ruby jak niywtore buchy, ale to jest heft, w kerym wjela ciykawygo i ważnygo możno znolyź… I to żech tam znoloz dlo siebje. Ale najsamprzod musza pedzieć, że jest to heft, w kerym dziadek szukoł som siebje i chcioł sie dowjedzieć czegoś ô sobje samym i śwjecie, w kerym –sz...
"Dyskretny urok Śląska" wpisuje się w cykl śląski Evy Tvrdej, współczesnej pisarki z czeskiej strony Śląska. Eva Tvrdá przenosi nas kilkanaście kilometrów na południowy zachód od Raciborza, do Rohova w Kraiku Hulczyńskim, na Śląsku Opawskim. Przeplatając kronikę miejscowości z opowiadaniami pokazuje losy mieszkańców pogranicza trwających w swojej małej ojczyźnie pomimo przetaczającej się nad ich głowami wielkiej polityki i historii. "Dyskretny urok Śląska" przypomina, że pat...
Przejmujący zapis tragedii górnośląskiej oczami ks. Franza Pawlara, ówczesnego proboszcza Pławniowic. Dziennik przetłumaczył i opatrzył komentarzem Leszek Jodliński. Bogata materiał zdjęciowy (zarówno historyczny jak i współczesne fotografie Pławniowic) zgromadzony przez Leszka Jodlińskiego, dodatkowo ubogaca opracowanie. Recenzja prof. Ewy Chojeckiej: Historię można oglądać z wyżyn wielkich uogólnień, ogarniać rozległe horyzonty. Ale jest inaczej, kiedy bierzemy do ręki o...
Słowo wstępne do książki napisał Leszek Jodliński, były dyrektor Muzeum Śląskiego, a obecnie kierownik Działu Komunikacji i Marketingu w Śląskim Muzeum Ziemskim w Opawie. O czym będzie książka? Oddajmy głos Jurkowi Ciurlokowi: „Książka ta powstała z mojej ogromnej miłości do śląskiej ziemi i jej historii. Powstała z chęci przybliżenia pewnej części dziejów Śląska, bowiem ich znajomość dana jest nielicznym. Na ogół o Śląsku jeśli się w ogóle pisało, to zawsze z jakiegoś nieś...
W okolicy Bruntala, na polsko-czeskim pograniczu, został zamordowany były inspektor Gestapo. Jego śmierć rozdrapuje stare rany i odsłania dawne tajemnice. Wybierzcie się do Czechosłowacji po upadku komunizmu, gdzie nie wszystko jest tak, jak to pamiętacie z historii. Czy podobne wydarzenia mogłyby mieć miejsce na terenach przyznanych Polsce po 1945 roku?Zbliżają się pierwsze wolne wybory w Czechosłowacji po upadku komunizmu. W regionie przy granicy z Polską robi się gorąco. ...
W 2027 roku Rosja napadła Ukrainę, ale świat zjednoczył swoje siły, by uniemożliwić zdobycie Kijowa. Przyparta do muru Moskwa zrzuciła bombę atomową na Warszawę, co rozpętało nuklearny armagedon. Jest rok 2050. Walki ustały. Kilkadziesiąt tysięcy ludzi przetrwało w zgliszczach Pragi, robiąc wszystko, co w ich mocy, aby zachować coś na kształt cywilizacji. Grupka weteranów wojennych musi opuścić Pragę. Czeka ich podróż przez terytorium, gdzie co chwila zmienia się rząd w zależ...
Książka Piotra Zdanowicza "Kanał Kłodnicki - nieznany świadek śląskich dziejów". Książka w typie opowieści historyczno-krajoznawczej, która powstała pierwotnie w wraz z filmem: Zapomniane Górnośląskie ono na świat - opowieść o Kanale Kłodnickim. Popularyzuje ona unikatowy, a zupełnie dziś nieznany najstarszy śląski kanał żeglowny, będący niegdyś dla Górnego Śląska oknem na świat. Ta perełka dawnej hydrotechniki - świadek czasów, gdy Śląsk był jednym z najbogatszych regionów...
KOLEGA” to wywiad rzeka z aktorem, reżyserem teatralnym, współtwórcą i dyrektorem teatru Korez w Katowicach. Mirosław Neinert opowiada o swoim życiu, twórczej drodze do aktorstwa, doświadczeniach ze sceną - od czasu studenckich kabaretów, poprzez występy w kościołach w trakcie trwania stanu wojennego, estradę szalonych lat dziewięćdziesiątych, aż po własny teatr. To niezwykle barwne życie prawdziwego, artystycznego włóczykija, który jeżdżąc po całej Polsce, Europie i Stanach ...
Nojlepszo kryminalno komedyjo po ślonsku ôd czasow "Komisorza Hanusika"!
Adrian Katroshi "Utropy Micyny", dyć nie kożdy superbohater nosi plała. 7 ôpowiostek kryminalnych napisanych ze swadom i szpasym.
Adrian Katroshi - rocznik 1975 z Bytomia, pisze po ślonsku niy yno ô Ślonsku (blog Utropy Micyny, artykuły na Wachtyrzu). Autor scynariusza do filmu "Zgorszenie publiczne". Przociel ślonskij godki, filmu i heavy metalu.
Dwujynzyczno ksionżka od Petra Bienia "Moj gornoślonski ôbrozek z romkom ale niyôszklony - Mein oberschlesisches Bild mit Rahmen aber nicht verglast". Kożdy z nos se kajś urodzioł i mo swoja hajmat. Jo se urodzioł i wychowoł na Gornym Ślonsku, skond cołko moja familijo sie wywodzi. Historyjo tego rejonu je moc skomplikowano i dynamiczno. Moc ludzi, kery se stond wywodzom, tak na prowda majom problymy pedzieć kim som i za kogo sie miyniom. Kożdy sam musi szukać swojij idyntyf...
Moja babcia gotowała dla Gierka. Kulinarna podróż na Śląsk w czasach PRL-u - Aleksander Szojer, przepisy Anna Szojer z rodziną Zabierając czytelnika w sentymentalną podróż do dzieciństwa przeżytego w latach 80. w Rybniku, książka zapoznaje z charakterystycznymi daniami kuchni śląskiej i kuchni czasów PRL-u. Zawiera 95 domowych przepisów wykorzystywanych od pokoleń, w tym unikatowych receptur na kultowe ciasta i desery z prywatnego archiwum kucharki weselnej. „Śląska kuchnia...
Hindenburg jesienią 1934 roku. Mroczne tajemnice rodziny inżyniera Huty Donnersmarcka doprowadzają do tragedii. Angielska dziennikarka Lotti Dehner wraca na Górny Śląsk i prosi lipińskiego radcę Adolfa Jendryska, aby towarzyszył jej podczas przyjęcia w domu inżyniera Wilmara Tebbe. W czasie kolacji dochodzi do tajemniczego zabójstwa. Jendrysek rozpoczyna śledztwo. Klimat wyjęty wprost z powieści Agaty Christie. Adolf Jendrysek niczym Herkules Poirot W najnowszej powieści M...
Po wydaniu szkocko-ślonskego wyboru wierszy Roberta Burnsa „Spomnijcie se Tamowa klaczka” (2016), historyczno-synsacyjnego romanu „Nunquam otiosus” (2017) i poetyckego tomika „Cebulowo ksiynga umartych” (2018), wrocomy sie do piyrszyj wydanyj u nos ksionżki Mirka Syniawy, antologije tumaczyń „Dante i inksi” (2014). Tera dodtkowo we twardej ôprawie! Ksionżka „Dante i inksi, i jeszcze inksi” niy je atoli ajnfachowom reedycyjom – w piyrwszym wydaniu mieli my wiersze ôd 25 poeto...
Przygotowany przez Instytut Tajnej Historii Ciulandii raport tajnego państwa, czyli czarna groteska Henryka Wańka na górnośląską historię ostatnich 100 lat. Czarny humor, postacie znane z historii, poczet górnośląskich Karlusów od I do VI (czyli wszystkich królów Ciulandii). Fragment książki: Zaznaczyć jeszcze tu trzeba, że na samym początku, o którym wiemy niestety tak mało, nasze państwo nazywało się Tulandia. Tulandia, czyli kraj, gdzie jesteśmy, to znaczy tu, a nie gdzi...
