Mało jest w Polsce pisarzy tak jak Lem wyczulonych na grę językową, stylizację, parodię. Autor "Bajek robotów" na początek zszywa dwie dziedziny słownictwa, które przedtem nie chciały nic o sobie wzajem wiedzieć: zbiór terminów współczesnych nauk ścisłych i językowy repertuar baśni.
W efekcie powstaje wiele zbitek słownych, które od pierwszej chwili przyciągnęły uwagę krytyki czytelników jako charakterystyczną znamię stylu książki.
W Szpitalu przemienienia jest już cały przyszły Lem - z jego nieufnością wobec nauki czystej, ekspertów, racjonalności absolutnej, a zarazem wypranej z etyki. A jednocześnie jest tam Lem, których pewnych zasadniczych, diabiolicznie brzmiących pytań o naturę świata i życia nie potrafił zbyć łatwymi formułkami na temat moralności i humanizmu...
Ziemianie nie mogą zrealizować żadnego z mitycznych schematów Kontaktu: mogliby być dziarskim oddziałem konkwistadorów, misjonarzami wśród dzikusów, obrońcami kultury i wyższej etyki wśród barbarzyńców, forpocztą odmiennej cywilizacji wymieniającą doświadczenia z kosmitami braćmi itd. Nic z tego nie wchodzi w rachubę - z przyczyn moralnych lub praktycznych.
Z posłowia Jerzego Jarzębskiego
Smutek Edenu
"Biblioteka XXI wieku" jest to zbiór recenzji w którym autor najpierw mistrzowsko parodiuje współczesne style literackie, by później rzucić się w przygodę tworzenia apokryficznych koncepcji świata i człowieka, wchodzących w krainę pieniących się w nieskończoność tekstów i - czasem szalonych - pomysłów. Te idee raz osuwają się w groteskowy absurd - innym razem okazują się przenikliwą prognozą przyszłych stanów naszej cywilizacji. "Golem XIV" to jedna z najbardziej karkołomnyc...
Zaproszony na zjazd futurologów we wstrząsanej rewolucją latynoamerykańskiej republice, Tichy przenosi się do świata, gdzie w groteskowym splocie zrealizowały się jednocześnie utopijna i antyutopijna wersja historii przyszłości. Kpina z futurologii podszyta jest - jak zawsze u Lema - refleksją o skłonności człowieka do "rozbratu z rzeczywistością". Prof. Jerzy Jarzębski o Kongresie futurologicznym: "Chichot, jaki rozbrzmiewa w Kongresie futurologicznym, jest po trosze chicho...
Powrót z gwiazd to historia astronauty, który na skutek paradoksu czasowego Einsteina powrócił z wyprawy w Kosmos na Ziemię, gdzie tymczasem minęło półtora stulecia. Astronauta próbuje zrozumieć i zaakceptować ziemską cywilizację, która zrezygnowała z podejmowania ryzyka na rzecz bezpieczeństwa i dostatku. Fascynująca wizja Ziemi jako „obcej planety”, na której – by żyć tam dalej – trzeba na nowo doświadczyć na sobie problemów sensu egzystencji, dobra i zła, swobody i zniewo...
Katar to z pozoru klasyczna powieść detektywistyczna, w której czytelnik wraz z głównym bohaterem – amerykańskim kosmonautą na przedwczesnej emeryturze – próbuje rozwiązać serię tajemniczych zgonów. Jednak jak można rozwikłać tajemnicę, kiedy do puli podejrzanych trafiają prawa natury, takie jak teoria chaosu czy prawdopodobieństwo? Być może życie każdego człowieka zależy od całkowitego przypadku i na nic się ma ingerencja w przyszłość. Powieść w mistrzowski sposób łączy w s...
Od Szpitala Przemienienia zaczyna się droga pisarska Lema. Powieść to inna niż pozostałe, bo współczesna, a nawet "wojenna". A przecież udało się w niej autorowi — na małej przestrzeni odciętego od świata szpitala psychiatrycznego — zainscenizować dramat człowieka jako istoty rozdartej dziwacznie między umysł i ciało, a przy tym desperacko poszukującej sensu egzystencji i próbującej ocalić swój etyczny instynkt w obliczu nowego europejskiego nihilizmu, atakującego od zewnątrz...
Śledztwo" to powieść na pozór staroświecka, w tradycyjnym, angielskim stylu. Im dalej jednak zagłębiamy się w zagadkę, tym bardziej odległe zdaje się rozwiązanie, a przy tym świat powieści - z poczciwej dekoracji do konwencjonalnego "przestępstwa" - przemienia się w nowoczesną wizję świata-chaosu, świata przepełnionego, w którego labiryncie szukać sobie musimy nowych, nie zawsze godnych zaufania przeciwników.
"Wysoki Zamek" to jeden z najciekawszych portretów świata dzieciństwa, jaki pojawił się w literaturze polskiej lat powojennych. Pełna błyskotliwego humoru autoanaliza, w której pisarz przygląda się swym początkom, aby odkryć najważniejsze pierwiastki twórczej natury: skłonność do marzeń, oryginalną wyobraźnię i nieposkromioną dociekliwość. Udaje się także Lemowi opisać przedwojenny Lwów – jego wielonarodową i wielokulturową społeczność, charakterystyczne miejsca i postacie, z...
"Doskonała próżnia" jest formą wyrafinowanej zabawy z czytelnikiem, innymi książkami, konwencjami i teorią literatury. Streszczenia i analizy fikcyjnych utworów pisarskich wykraczają poza samą parodię modnych kierunków artystycznych. Uzupełniają je teksty, będące apokryficzną wersją nauki, takie jak fascynująca koncepcja Kosmosu jako Gry, przedstawiona w "Nowej Kosmogonii".
W jednej ze swych najbardziej karkołomnych i brawurowych wypraw Ijon Tichy przedziera się przez kolejne warstwy halucynacji w poszukiwaniu rzeczywistości. Futurystyczna wizja przeludnionej Ziemi, zamienionej w farmakologiczny Eden, jest pesymistyczna i zarazem szalenie zabawna. "Kongres futurologiczny", często wskazywany jako pierwowzór Matrixa braci Wachowskich, doczekał się również w 2013 roku filmowej adaptacji, dokonanej przez Ariego Folmana.
"Wizja lokalna" zaczyna się w tonie zabawnej groteski, jednak rychło okazuje się, że podczas wyprawy na planetę Encję Ijon Tichy zetknie się z fundamentalnymi problemami. Lem próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy można tak zorganizować porządek społeczny, aby zapewnić bezpieczeństwo, szczęście i wolność od cierpienia, jednocześnie nie ograniczając swobody jednostki i prawa do wyboru własnej drogi życiowej.
Wielcy konstruktorzy Trurl i Klapaucjusz rywalizują ze sobą, tworząc inne roboty, cywilizacje a nawet całe światy. Potrafią wszystko, lecz to i tak bardzo niewiele. Na siłę uszczęśliwiany przez nich kosmos zaskakująco przypomina ludzką rzeczywistość: spotkamy w nim tyranów, mieszkańców wierzących w przesądy, żądnych władzy krętaczy i naiwnych społecznych meliorystów. Gorzkie prawdy na temat ludzkiej natury Lem osłodził absurdalnym i wyrafinowanym humorem. Wydanie pełne (450 ...
Pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, jeszcze zanim wynaleziono dysleksję i dysortografię, nastoletni Michał ma poważne problemy z ortografią. Jego wuj, czyli Stanisław Lem, otrzymuje rodzinną misję dokształcenia siostrzeńca. W takich okolicznościach powstaje cykl prześmiesznych, purnonsensowych dyktand: miniaturowe formy literackie stanowią jednocześnie niezwykłą prezentację olśniewających zdolności językowych pisarza.
Zebrane w tym tomie opowiadania pochodzą z różnych czasów, traktują o różnorodnych sprawach, jednak wszystkie starają się odpowiadać na najgłębiej w samym autorze zakorzenione i wciąż przez dziesięciolecia powracające pytania natury filozoficznej. Dają też próbkę niezwykłego kunsztu Lema w przetwarzaniu typowych wątków fantastyki w oryginalny i wielowarstwowy dyskurs o istocie człowieczeństwa i możliwości wyjścia ku innemu już, nieczłowieczemu myśleniu.
„Czarnoksiężnik z Archipelagu był dla mnie cudownym przeżyciem. Jest to tak krystalicznie czysta, przejrzysta opowieść, że poczułem coś na kształt zazdrości. Są na tym świecie dobrzy pisarze, są też zacni ludzie, ale osoba, która, taka jak Pani, jest jednym i drugim – to wyjątkowa rzadkość”. Stanisław Lem „Proszę nie porzucać SF… Pozostało nas jeszcze troje, może czworo. Nie może Pan tak zwyczajnie odpalić silników i zostawić nas na pastwę losu. Twórz, proszę, kolejne opo...
Poszerzone wydanie (600 stron!) rozmów na temat kosmosu, ludzkiej cywilizacji oraz duszy mieszkańca ziemskiego globu naszej ery. Pasjonująca opowieść o życiowej i artystycznej drodze Stanisława Lema, o jego miejscu w polskiej i światowej literaturze. Biblia dla wielbicieli twórczości autora "Solaris".
Nowa edycja książki Cyberiada, którą autor uważa za swój prywatny wkład w poetykę literatury science fiction. Nikt bowiem nie skrzyżował w taki sposób przyszłościowej fantastyki z baśnią i filozoficzną powiastką, nikt nie sporządził takiego stopu materii „naukowo-technicznej” z baśniowym sztafażem przedstawionego świata. Cyberiada - zabawny melanż tradycyjnej baśni i literatury science fiction z konstruktorami w roli czarowników i cudami, które są tam tylko niebywale rozwinię...
Opowieść o lwowskim dzieciństwie, wojennej młodości, początkach pisarskiej drogi i pierwszych podróżach Stanisława Lema, zilustrowana fotografiami z archiwum rodzinnego, przechodzi niepostrzeżenie w refleksję o świecie schyłku minionego wieku, o szansach i zagrożeniach, o błędnych drogach kultury, o problemach Polski i przyszłości całego naszego globu. W bezpośredniej, skrzącej się dowcipem, ale też momentami „ostrej” rozmowie Stanisława Lema z Tomaszem Fiałkowskim znalazły ...
Kimże jest skłonny do przyjmowania wszystkiego za dobrą monetę narrator DOSKONAŁEJ PRÓŻNI? Patrzę nań jeszcze jedną wersję wszędobylskiego Ijona Tichego, który na każdej planecie czuje się niemal swojsko, a w każdym razie umie tam sobie radzić. Takim "Ijonem Tichym" - podróżującym tym razem po nieobjętym oceanie tekstów - jest ten, kto nam streszcza książki w DOSKONAŁEJ PRÓŻNI.
Z posłowia prof. Jerzego Jarzębskiego
Prześcignąć ewolucję i wykonać skok w to, co nadludzkie Powieść? Esej? Filozoficzny dialog? Najbardziej nieodgadniona książka Stanisława Lema W Golemie XIV Stanisław Lem zabiera czytelników w jedną ze swoich najbardziej niezwykłych i odważnych literackich przygód. Obdarzony świadomością superkomputer, nieskończenie przewyższający inteligencją człowieka, wygłasza przed naukowcami wykłady. Losy Golema obserwujemy od powstania aż do zagadkowego odejścia ze świata ludzi. Sztu...
