Mówimy: „Jak z Barei” i „Bareja wiecznie żywy”, dialogi z Misia czy Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz weszły do potocznego języka, a kadry z tych filmów pojawiają się w internetowych memach komentujących działania polityków. W 2019 roku, na dziewięćdziesiąte urodziny Stanisława Barei, Rafał Dajbor przypomina króla polskiej komedii poprzez jego aktorów i najsłynniejsze kwestie. Wszyscy znamy nieśmiertelne: „Jest zima, to musi być zimno” albo „Golę się, jem śniadanie, idę spać”,...
Zamordowanie Pawła Adamowicza wstrząsnęło Polską. Dlaczego doszło do takiej tragedii, kim naprawdę był zamordowany prezydent, czy z tego dramatu wyniknie coś pozytywnego. Postanowiłem poszukać odpowiedzi na te pytania, ale rozmowy z 12 osobami, które znały Pawła Adamowicza, pozwoliły mi zobaczyć szerszą historię. Gdańska - niezwykłego miasta, z jego barwną, a często dramatyczną historią, metafizyką i magiczną siłą, tyle razy promieniującą na cały kraj. Ale też gdańskiej opozy...
„Kiedy w 1980 roku ukazał się Mickiewicz hermetyczny, uznano to za wielkie wydarzenie. Książka była zaskoczeniem dla środowiska literaturoznawców, a szczególnie badaczy polskiego romantyzmu. […] Pierwsze wrażenie było takie: wilk pojawił się w owczarni! Albo lis w kurniku! Bo wcześniej nikt tak o Mickiewiczu nie pisał. Wiele uwagi poświęcono czystości filomackich ideałów, nieszczęśliwej miłości, patriotyzmowi Wieszcza. Ale hermetyzm? Masoneria? Wiedza tajemna? Alchemia? Te zj...
Kino końca wieku to czwarty tom wielotomowej Historii kina, przygotowanej i zredagowanej dla wydawnictwa Universitas przez zespół badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po Kinie niemym (2009), Kinie klasycznym (2011) i Kinie epoki nowofalowej (2015) przedmiotem omówienia stał się okres dwu dekad, zamykający dwudzieste stulecie. Epoka ta nie ma wprawdzie odrębnego, wyrazistego charakteru, który pozwoliłby ją określić jednym celnym terminem, stanowi jednak intrygujący tygiel p...
„Album Albrechta” to silva rerum. Chór tekstów tu pomieszczonych głosi pochwałę aktywności, pracowitości, intelektualnej przenikliwości, literackiego smaku i przymiotów charakteru Albrechta Lemppa (1953-1912), człowieka-orkiestry: menadżera kultury, aktywnego uczestnika dialogu polsko-niemieckiego, tłumacza i propagatora literatury polskiej. Książka zawiera przede wszystkim jego teksty przetłumaczone na polski, świetnie napisane i dziś ciągle dla nas ciekawe; artykuły, wywia...
Ceniony krakowski organista Marek Stefański, jeden z najwybitniejszych współczesnych organistów, zabiera nas w pasjonującą muzyczną podróż dookoła świata. W swoich rozmowach z muzykologiem Mateuszem Borkowskim, wirtuoz organów opowiada o swoich artystycznych przygodach na pięciu kontynentach. Przepełnione zabawnymi anegdotami spotkania z muzyką są nie tylko okazją do poznania historii i tradycji wyjątkowych miejsc, ale przede wszystkim możliwością zetknięcia się z interesując...
Justyna Dąbrowska zadaje swoim Mistrzom fundamentalne pytania o to, co w życiu najważniejsze, skąd czerpią pogodę ducha i witalność. Umie słuchać, a rozmówcy to doceniają. Hanna Krall pisała: spieszmy się mądrze żyć – zdają się mówić bohaterowie książki Justyny Dąbrowskiej. Są nimi: Kazimierz Kutz, Danuta Szaflarska, Henry Z. Lothane, Magdalena Fikus, Joanna Gomułka, Andrzej Mencwel, Edward Pałłasz, Karol Modzelewski, Zofia Rosińska, Zygmunt Bauman, Aleksandra Jasińska-Kania,...
Pamiętnik poety jest zbiorem radiowych gawęd, opowieści, które na łamach Radia Wolna Europa Kazimierz Wierzyński roztaczał przed słuchaczami. W niewielkich objętościowo, liczących trzy do czterech stron maszynopisu gawędach nadawanych z Nowego Jorku do kraju pisarz wspominał okres od 1907 roku, kiedy będąc uczniem Gimnazjum w Stryju napisał swój pierwszy w życiu wiersz do września 1939 roku, gdy wyjechał z Polski. Własna twórczość poetycka stanowiąc osnowę całego tomu była do...
Jedno z najważniejszych świadectw polsko-żydowskiej historii Przyjaciel Polaków w przejmującej, osobistej rozmowie z Kamilą Drecką Szewach Weiss jest osobą, której bogatym i dramatycznym życiorysem można by obdzielić kilkoro ludzi. Urodził się w Borysławiu (wówczas w granicach Polski), ukrywał się wraz z rodziną przed nazistami, został ocalony z Holocaustu, był ambasadorem Izraela w Polsce, a przede wszystkim głosicielem prawdy: o Żydach, Polakach, o zbrodniach oraz bohaterst...
Wywiad-rzeka przeprowadzony z Edmondem Jabesem przez jednego z najbardziej wnikliwych znawców jego twórczości pod koniec życia pisarza. Doskonałe wprowadzenie w wielowymiarową filozofię autora „Księgi Pytań”. Ze wstępu Marcela Cohena: „»Z pustyni do Księgi« ukazuje potrójną drogę Edmonda Jabesa jako pisarza: jego biografię związaną w całości z Egiptem i pustynią, jeszcze przed wykorzenieniem, z którego zrodzi się potem »Księga Pytań«, historyczną drogę Żyda – ponieważ biogra...
„Pesymistycznym i gorzkim powieściom pierwszego okresu posłużył za tło, w prawdziwym znaczeniu tego słowa, esej Żydzi na tułaczce (1927), stanowiący pierwsze – i najtrwalsze – wyznanie wiary Rotha, nawet jeśli chodzi o wiarę odwróconą i negatywną, która może wybuchnąć jedynie w geście oskarżenia. Żydzi na tułaczce to krzyk ostrzegawczy przeciw asymilacji Żydów wschodnich w drodze na Zachód, czyli zagrożonych utratą własnej tożsamości i przejmowaniem wszelkich wad zachodniego ...
Nie wiem, czy mamy jeszcze na to czas. Być może pojednanie Europejczyków z Europą jest już niemożliwe, tak bardzo bowiem jej polityka jest uboga, a instytucje przestarzałe, ale ja nie zgadzam się z tym stanem rzeczy i nie mam zamiaru opuszczać rąk. Taki właśnie jest cel tej książki. Choćby nie wiem jak bardzo żałosny był stan Unii, jestem przekonany, że jej narody miałyby wszystko do stracenia, gdyby teraz powróciły do narodowych granic i dawnej waluty. Moim najgłębszym prze...
Książka Elżbiety Morawiec „Stary Teatr, jaki był 1945-2000” powstała, jak pisze autorka w posłowiu, ze sprzeciwu wobec degrengolady świetnego niegdyś teatru, z potrzeby przypomnienia szeroko rozumianej publiczności czasów wielkości tej narodowej sceny. Autorka z rozmysłem ogranicza swoją opowieść do roku 2000, mając świadomość, że zbyt bliska perspektywa czasowa opisywania zjawisk artystycznych nie sprzyja obiektywizmowi. Od marca 1945, kiedy to scena przy pl. Szczepańskim po...
O kulturze i rewolucji to zbiór tekstów tworzących opowieść o oglądanej z Polski epoce, w której porządek kultury fundujący cywilizację zachodnią podważany jest przez rewolucyjne prądy. Zdaniem autora to one przekształciły się w dominującą dziś w Europie ideologię, która bezwzględnie eliminuje swoich tradycyjnych przeciwników, likwiduje pluralizm i realną debatę oraz efektywnie homogenizuje naszą rzeczywistość. Ideologia ta jest miękką wersją totalitarnego ustroju, w której b...
Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie to esej Ludwiga von Misesa, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły austriackiej w ekonomii, który opublikowano pierwotnie w 1920 roku. Jest to tekst klasyczny co najmniej z dwóch powodów: zawiera w skondensowanej formie ekonomiczną krytykę socjalizmu oraz jest punktem wyjścia jednej z ciekawszych debat, jakie przetoczyły się w naukach ekonomicznych. Teza Misesa sprowadza się do stwierdzenia, że w gospodarce socjalistycznej nie...
Prehistoryczni rodzice, rozpędzona ewolucja, współcześni Adam i Ewa. Nowa książka Janusza Leona Wiśniewskiego. Jak zawsze zaskakująca i inspirująca. Spowiedź niedokończona to zbiór krótkich, ale niezwykle intrygujących tekstów, którymi Janusz Leon Wiśniewski po raz kolejny udowadnia, że mniej czasem znaczy więcej. Rozumie też nasze szalone czasy jak rzadko który pisarz. Jakie tematy tym razem zafascynowały jednego z najsłynniejszych polskich pisarzy, badacza kobiecych dusz i ...
Tadeusz Wittlin (ur. 1909 - zm. 1998 w Waszyngtonie, USA), pisarz i publicysta, satyryk, eseista, z wykształcenia prawnik. Publikował teksty w tygodniku satyrycznym „Cyrulik Warszawski”. Po wojnie obronnej 1939 uciekł z niewoli niemieckiej i przedostał się na Wschód. W 1940 aresztowany przez Sowietów, został zesłany do łagru w Workucie. W 1941 roku z Armią Andersa opuścił ZSRS. Po wojnie na emigracji, początkowo w Wielkiej Brytanii i Francji, a od 1952 roku w Stanach Zjedno...
W związku ze zbliżającą się setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości Wydawnictwo BOSZ podjęło obywatelską inicjatywę uczczenia tej wyjątkowej dla polskiego narodu rocznicy w postaci wydania publikacji esejowej - Polska 100 lat.Eseje. Książka składać się będzie z sześciu części poświęconych: państwu i jego historii, społeczeństwu, kulturze, nauce, gospodarce, edukacji i prawu. Każdy rozdział zawierał będzie eseje autorstwa najwyższej klasy specjalistów, m.in.: pro...
Priroda Bogdanowa była najulubieńszą lekturą ucznia pierwszej klasy gimnazjum Winogradowa w Wilnie. Aż mu wychowawczyni, Jelizawieta Pietrowna, zwróciła uwagę, że nie może wypożyczać ze szkolnej czytelni ciągle tej samej książki. Inne wspomnienie z dzieciństwa, do którego Józef często powracał: Ciotka Stefcia z Petersburga przywiozła mu w prezencie na Boże Narodzenie grubego Brehma. Rzecz jasna, po rosyjsku. Przypisano to jej brakowi taktu, z jakiego słynęła w rodzinie, i po ...
Mackiewicz pisał na przykład, że ideologia bolszewików miała charakter totalitarny, czego nie można wyjaśnić w kategoriach ciągłości pomiędzy myślą rosyjską a sowietyzmem; że komunizm nie jest internacjonalizmem, lecz że podsyca i posługuje się nacjonalizmami; że nacjonalizm zniszczył tożsamość historyczną i kulturalną narodów w Europie Wschodniej; że bolszewizm i nacjonalizm jako formy polityki prowadzą do rasizmu politycznego; że ludzie poddani ciśnieniu polityki utożsamiaj...
William Dalrymple, autor niemal magicznego opisu Indii zawartego w „Mieście dżinów”, powraca na subkontynent w serii znakomitych esejów. Na kartach książki znajdziemy 15-letnie partyzantki i królowe-wdowy, huczne zabawy na ulicach Bombaju i krwawe rodowe waśnie w prowincjonalnych wioskach, grupę wegetariańskich terrorystów planujących zniszczenie pierwszego w Indiach baru KFC, pałac w którym wciąż jeszcze kieliszek porto i cygara rozwozi wśród gości miniaturowy pociąg parowy...
Polska … kraj to bardzo lesisty, ale nie mało przecie obfitujący w złoto i srebro, chleb i mięso, w ryby i miód…’ – takim to wytwornym stylem benedyktyński zakonnik, nazwany Gallem, na zlecenie króla Bolesława Krzywoustego opisywał w latach bogactwa ziemi polskiej. Czas dawny puszczy polskiej – czas prześniony? NIE. Przecież i dzisiaj nie brak w naszych puszczach i lasach „wszelakiego zwierza”. Miejsc jakby przyśnionych z dawnego, przeszłego już czasu. O miejscach takich c...
Kolejna książka z serii „Bez tajemnic”, tym razem poświęcona transplantologii oraz medycynie rekonstrukcyjnej. Publikacja składa się z kilkunastu wywiadów z wybitnymi lekarzami oraz pielęgniarkami, mającymi istotny wkład w rozwój polskiej medycyny transplantacyjnej. Wywiady przeprowadza Aneta Sieradzka – prawniczka specjalizująca się w tematyce związanej z sektorem medycznym i farmaceutycznym oraz stowarzyszeń branżowych w związku z szeroko pojętym prawem medycznym i prawem n...
