Jak twierdził wybitny polski archiwista Kazimierz Konarski, „akta pozbawione inwentarza są ciałem martwym”. Stąd też opracowanie tej niezbędnej w każdym archiwum pomocy ewidencyjnej jest bardzo ważne. Zapewnia ona nie tylko integralność przechowywanych w nim zbiorów, ale umożliwia również odnalezienie informacji poszukiwanej przez osoby korzystające z jego zasobów. Prezentowana praca to pierwszy inwentarz archiwalny wydany przez Instytut Pamięci Narodowej, opisujący część zgr...
"Spośród wygłoszonych referatów ostatecznie do druku złożono 28 tekstów - autorami 15 z nich są uczeni polscy, 12 czescy, zaś jednego historyk z odległej Australii. Konferencyjne rozważania otwiera tekst profesora Jerzego Kłoczowskiego (Lublin), w którym otrzymujemy ogólne spojrzenie na Czechy i Polskę, jako na dwa ważne ogniwa średniowieczne Republica Christiana."
Podczas poświęcenia cmentarza polskich żołnierzy pod Monte Cassino 1 września 1945 r. biskup Gawlina powiedział: „Jeżeli pytacie: «Cóż za pożytek jest z krwi waszej?» – wiedzcie, że Pan życia i śmierci przyjął krew waszą do skarbca ofiar za Naród i Polskę. Siejba ofiary waszej wyrośnie w swym czasie, a dziś już jest rosą, co użyźnia dusze polskie”. Żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych długo przyszło czekać na zebranie owoców swych wysiłków i wyrzeczeń lat wojny. Mnie...
Wielotomowa epopeja jest podsumowaniem blisko 30 lat badań autora nad historią i kulturą najpierw Śląska, a potem całej Korony Królestwa Czech na przełomie średniowiecza i nowożytności. Nie jest to typowa synteza, ale praca problemowa, mająca na celu przewartościowanie dotychczasowych dokonań, oferująca inny niż dotychczas proponowane ogląd państwa czeskiego tamtych czasów i przynosząca reinterpretację wielu istotnych elementów dziedzictwa kulturowego, jakie po tej epoce pozo...
Książka jest solidną pracą historyczną opartą na ogromnym materiale źródłowym. Autor stara się przedstawić problemy komunikacyjne w szerszym kontekście i wysnuć z tych analiz wnioski o charakterze politologicznym. Szuka odpowiedzi na pytania o odpowiedzialność Niemców za zbrodnie III Rzeszy. Autor jest dziennikarzem z wieloletnim stażem, dlatego przychodzi mu łatwiej analizować zawartość poszczególnych programów. Omawia audycje publicystyczne, informacyjne, zajmuje się progr...
Autor analizuje rozwój przemysłu na Dolnym Śląsku w latach 1936–1956 w kontekście pytania o rolę wiedzy w procesie produkcji. Sugeruje związek między załamaniem się produkcji przemysłowej w regionie po 1945 r. i wysiedleniami ludności niemieckiej. Ukazuje, jakie skutki niesie utrata sieci informacyjnych, przy założeniu, że pewnych kategorii wiedzy nie da się „przechowywać” inaczej niż tylko dzięki ludzkiej pamięci. Jednym z głównych obszarów analizy jest polska polityka prze...
„Łuczewskiemu udało się zrealizować niebywale ambitne zamierzenie: napisał nie tylko dogłębną, ale i oryginalną pracę o polityce historycznej. W oparciu o imponującą erudycję „wgryzł się” w teorie z kilku dziedzin (na przykład w badania nad pamięcią zbiorową lub ruchami społecznymi), odważnie „wyostrzył” kilka kluczowych pojęć (polityka historyczna czy kapitał moralny) i przeprowadził świetnie wymyślone badanie porównawcze (Niemcy, Polska, Rosja) w dziedzinie zazwyczaj zagubi...
Wielotomowa epopeja jest podsumowaniem blisko 30 lat badań autora nad historią i kulturą najpierw Śląska, a potem całej Korony Królestwa Czech na przełomie średniowiecza i nowożytności. Nie jest to typowa synteza, ale praca problemowa, mająca na celu przewartościowanie dotychczasowych dokonań, oferująca inny niż dotychczas proponowane ogląd państwa czeskiego tamtych czasów i przynosząca reinterpretację wielu istotnych elementów dziedzictwa kulturowego, jakie po tej epoce pozo...
Wielotomowa epopeja jest podsumowaniem blisko 30 lat badań autora nad historią i kulturą najpierw Śląska, a potem całej Korony Królestwa Czech na przełomie średniowiecza i nowożytności. Nie jest to typowa synteza, ale praca problemowa, mająca na celu przewartościowanie dotychczasowych dokonań, oferująca inny niż dotychczas proponowane ogląd państwa czeskiego tamtych czasów i przynosząca reinterpretację wielu istotnych elementów dziedzictwa kulturowego, jakie po tej epoce pozo...
Stosunki polsko-ukraińskie od momentu powstania współczesnego państwa ukraińskiego stanowią dla Polski nie lada wyzwanie polityczne, gospodarcze i kulturalne, a szeroko pojęta polityka historyczna od początku natrafiała na różnego typu implikacje. Nadto prozachodnie nastroje części Ukraińców sugerują, iż najbliższą drogą zbliżenia do Unii Europejskiej pozostaje państwo polskie stąd popieranie wspólnych działań i inicjatyw winno nieustannie towarzyszyć ukraińskim czynnikom rzą...
Zapomniane nieco przez badaczy przestrzenie piwnic i strychów odsłaniają w książce swoje "drugie dno" i semiotyczna gęstość. Świetne jest powiązanie współczesnych wyobrażeń o tych "wyłączonych: przestrzeniach ze sferą wierzeniową pochodzącą z "ludowej wizji świata". Na uwagę zasługuje szczególna staranność w prezentacji materiału źródłowego. Dzięki temu książka zyskuje na wiarygodności, a wnioski są silnie podbudowane empirycznie.
Prof.dr hab.Dariusz Czaja
Ustrój średniowiecznego państwa polskiego, mimo poznawczego wysiłku wielu pokoleń badaczy, nadal budzi w historiografii niezliczone kontrowersje. Tej fascynującej dziedzinie nauki od kilku lat poświęca swoją uwagę również dr Jacek Osiński. Na pierwszym etapie badań poznański historyk poddał gruntownej analizie wprowadzony przez Bolesława Krzywoustego sposób następstwa w pryncypat, co uczynił na tle zasady regulującej dziedziczenie władzy w pierwszych pokoleniach książąt piast...
Za czasów Sobieskich były w Europie cztery cywilizacje, tak samo, jak obecnie: łacińska, bizantyńska, żydowska, turańska. Żydowska kwitnęła w Polsce w najlepsze, ale nie promieniowała na społeczeństwo polskie; o tym jeszcze nie było mowy! Bizantyńskiej nie było wówczas w Polsce ni śladu. Turańska udzielała się od Kozaczyzny i Moskwy, poniekąd też przez wpływy tureckie. Rodzimą w Polsce była cywilizacja łacińska. Pod Wiedniem zwalczano cywilizację turańską, której najwybitnie...
Publikacja stanowi wybór korespondencji jednego z liderów obozu konserwatywnego w Królestwie Polskim w dobie popowstaniowej, margrabiego Zygmunta Wielopolskiego z bliskim współpracownikiem, publicystą – Henrykiem Lisickim. Materiały stanowią cenne źródło informacji, dotyczące kulisów prób wynegocjowania przez sfery arystokratyczno-ziemiańskie porozumienia z caratem, dotyczące odbudowy „Kongresówki” (utraconej w wyniku insurekcji: 1830 i 1863). Listy margrabiego dowodzą, iż w...
Słownik Historyczny Nowej Marchii to praca wyjątkowa. Podobne przedsięwzięcia powstawały zazwyczaj jako opracowania zespołowe, przygotowywane przez określonej komórki Polskiej Akademii Nauk. Tu mamy do czynienia z pracą autorską, będącą wynikiem półwiecza dogłębnych studiów źródeł i literatury najwybitniejszego obecnie żyjącego badacza Nowej Marchii prof. Edwarda Rymara. Praca została na pięć tomów podzielonych tematycznie – historycznymi ziemiami. Pierwszy to wprowadzenie, w...
The book presents the biography of Maria, daughter of Christopher Lekapenos (the eldest son of emperor Romanos I). For about 35 years, she was the tsaritsa of the Bulgarians at the side of her husband, tsar Peter (927–969). Her character is but dimly visible in the sources; interestingly, the few sources that do mention her are almost exclusively of Byzantine provenance. Most scholars who have dealt with her life – usually, we may add, as a side note to their studies on Peter...
Temat, który podjęła Karolina Koprowska w swej książce, jest zarówno bardzo ważny – mentalnie, społecznie, historycznie – jak i trudny do obiektywnego, a jednocześnie zniuansowanego opisania oraz merytorycznie wyczerpującego opracowania (głównie z powodu szczupłości dostępnych świadectw, niepełnej wiedzy, konieczności wnioskowania z pośrednich form zapisu czy znaczących luk pamięciowych i nieobecności kluczowych wątków w zachowanych relacjach). W mojej ocenie wszystkie te wyz...
26 sierpnia 1071 roku wielka armia bizantyjska, dowodzona przez cesarza Romana IV, starła się w pobliżu miasteczka Manzikert z wojskami Turków seldżuckich, na czele których stał sułtan Alp Arslan. Bitwa zakończyła się całkowitą klęską Bizantyjczyków. Cesarz trafił do niewoli, a znaczna część jego sławnej Gwardii Wareskiej wyginęła. Starcie to uznaje się za główny powód rozpoczęcia wypraw krzyżowych oraz moment nieodwracalnego załamania się potęgi Cesarstwa Wschodniorzymskiego...
SPIS TREŚCI JERZY SPERKA, Wprowadzenie PIOTR BOROŃ, Palatyn – wojewoda – żupan. Tytuły i zakres władzy najwyższego urzędnika w krajach słowiańskich we wczesnym średniowieczu LEONTIJ WOJTOWYCZ, Fenomen halickich bojarów i ich stosunki z książętami KRZYSZTOF GUZIKOWSKI, Słowianie i Niemcy w otoczeniu zachodniopomorskiego księcia Barnima I (1234–1278) – powstanie nowej elity władzy MAREK SMOLIŃSKI, [...] familiaris nostri specialiter et dilectus… Joannici w służbie wład...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.