Historia zdobycia Berlina widziana oczami zwykłych ludzi, żołnierzy i cywilów, targanych rozpaczą i zawiedzionymi marzeniami. Nikt nigdy nie pisał o wojnie tak jak Ryan. „Bitwa o Berlin… rozpoczęła się punkt czwarta rano w poniedziałek 16 kwietnia 1945 roku… W tej właśnie chwili niecałe trzydzieści osiem mil od stolicy Niemiec na nocnym niebie nad wezbraną Odrą rozbłysły czerwone rakiety, wywołując – jak za ściągnięciem spustu – zapierającą dech nawałę ogniową i natarci...
Dzięki swojej erudycji i własnym badaniom autor poddaje wnikliwej analizie wiele utartych założeń i sposobów opowiadania o Zagładzie: przygląda się kwestiom rzekomo już dawno ustalonym, rzuca więcej światła na mniej znane aspekty ludobójstwa Żydów i podkreśla tezy, które jego zdaniem nie wybrzmiewały dotąd zbyt głośno. Ani przez chwilę nie pozwala nam uwierzyć, że wydarzenia te należą już bezpiecznie do przeszłości. „W obliczu grozy Zagłady łatwo jest czuć się oszołomionym ...
Czternaście wieków wojny między islamem a Zachodem. Obszerna historia obfitującego w okrucieństwa konfliktu pomiędzy islamem a chrześcijaństwem, która rzuca nowe światło na ich współczesne antagonistyczne stosunki. Zachód i islam, czyli miecz i bułat, ścierają się ze sobą od VII wieku – prorok Mahomet wezwał wówczas cesarza bizantyjskiego Herakliusza do zrezygnowania z wiary chrześcijańskiej, a kiedy ta propozycja została odrzucona, rozpoczął dżihad. Miecz i bułat to kr...
Tajwan jest kwitnącą demokracją z prężnie działającą gospodarką. Jedna z tajwańskich firm odpowiada za 90% produkcji półprzewodników na świecie. Z Tajwanu pochodzi też znany na całym świecie przysmak – bubble tea. W oczach Stanów Zjednoczonych i Zachodu Tajwan stanowi bastion wolności powstrzymujący nieustępliwą politykę Chin. Mimo to pozostające pod rządami Xi Jinpinga Chiny coraz wyraźniej podkreślają, że Tajwan jest częścią ich terytorium i musi powrócić pod chińskie pan...
Seria JERZY GIEDROIC I… to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, a także reedycje wybranych książek...
Chorwacja to nie tylko słońce i ciepłe morze, ale także fascynująca historia i kultura. Budowali tutaj miasta Grecy i Rzymianie, ślady pozostawili Wenecjanie, Węgrzy, Turcy i Austriacy. Przez wiele stuleci Chorwacja podobnie jak Rzeczypospolita stanowiła przedmurze chrześcijaństwa walcząc z ekspansją islamu. Książka ta jest pokłosiem kilkunastu wypraw autora do Chorwacji. To kalejdoskop wydarzeń historycznych, rozmów z mieszkańcami kraju, przeplatanych osobistymi dygresjami...
Wybuch II wojny światowej niszczy plany, marzenia i relacje rodziny Waldorfów. Ryszard, młody prawnik, powoli przegrywa walkę z własnymi słabościami oraz brakiem akceptacji dla odmienności własnego syna. Jego brat Henryk wstępuje w szeregi Armii Krajowej. Odwaga i niezłomność mężczyzny rzucają go w sam środek dramatycznych wydarzeń. Brutalna codzienność zmusza każdego z bohaterów do podjęcia decyzji: walczyć, przetrwać za wszelką cenę czy… ocalić człowieczeństwo? Od trud...
Ta książka wydobywa prawdę z mroku mitów. Odrzuca powszechne błędy w postrzeganiu europejskiego średniowiecza. Zamiast stereotypów pokazuje piękno i braterstwo, które rozkwitły pośród tych krwawych czasów. Opisuje, jak średniowiecze, które w rzeczywistości było czasem innowacji, utorowało drogę do renesansu i oświecenia.Słowo „średniowieczny” przywodzi na myśl mroczne skojarzenia: łączymy je z przesądami, stagnacją, barbarzyństwem i kiepską higieną. Mit panującego wówczas „mr...
Anglo-saksońskie królestwa Wessexu i Mercii pogrążone są w wojnie z Duńczykami. Życie kobiet zamieszkujących obydwa z nich jest z góry przesądzone. Pisany jest im los pokornych żon, oddanych matek i zaradnych gospodyń . Fride i Hilda, sierota i wdowa, inaczej widzą swoją przy szłość. W dramatycznych okolicznościach zdobywają wysoką pozycję i rozległe ziemie w Wiltunscire. Wywracają do góry nogami ustalony porządek, wzbudzają zazdrość, zawiść i niechęć okolicznych lordów...
XVII wiek to początek upadku Rzeczpospolitej – okres tyleż okrutny, co barwny, poruszający wyobraźnię i serca. Właśnie w tej burzliwej epoce rozpoczyna się historia chłopca, którego życie stanie się jedną wielką, fascynującą przygodą. „Pierwsza bitwa Gromiego” otwiera epicką sagę o skrzydlatej husarii. Opowieść przenoszącą czytelników do świata rycerskiego etosu, politycznych intryg i barokowego przepychu oraz prowadzącą ich na pola największych bitew tamtych czasów. Zo...
Emocje, rodzinne niesnaski, miłość i zdrada. W pierwszym tomie serii poznajemy losy Izabeli Aragońskiej, matki Bony Sforzy. Pod koniec XV w. Izabela, wnuczka króla Neapolu, wyrusza do Mediolanu, by poślubić księcia Giana Galeazza Sforzę. Księżniczka jest przekonana, że u boku męża czeka ją szczęście, ale szybko orientuje się, że będzie zupełnie inaczej. Bliski krewny, ambitny i bezwzględny Ludwik Sforza zwany Moro, który chce przejąć tron Mediolanu i stać się jego prawowitym ...
"Zadupia" to powieść o wojnie, samotności, rozczarowaniu, gniewie. António Lobo Antunes nie oszczędza czytelnika – jego proza jest intensywna, gęsta od emocji, prowokująca do refleksji. Przenikliwie, brutalnie szczerze rozlicza się z portugalską przeszłością kolonialną. Opowiada o wojnie w Angoli jak nikt inny – bez upiększeń, bez patosu, z perspektywy człowieka wrzuconego w tryby bezdusznej dyktatorskiej machiny. To powieść autobiograficzna, ale jednocześnie reprezentatywna ...
Międzynarodowe kongresy naukowe pojawiły się na stałe w wieku XIX i początkowo dotyczyły przede wszystkim medycyny i nauk przyrodniczych. Kongresy nauk historycznych zaczęły się relatywnie późno – pierwszy z nich odbył się w Hadze w 1898 r. Najbliższy – już XXIII – gościł będzie w Poznaniu w roku 2021. To dobra okazja do przybliżenia historii udziału w nich uczonych polskich. Książka przedstawia rozwój kongresów historycznych od początku do ostatniego prze...
Szesnaście stuleci temu ziemie brytyjskie znalazły się poza strefą wpływów Cesarstwa Rzymskiego i szybko popadły w ruinę. Kiedy wytworne wille opustoszały, wielkie miasta niszczały, a społeczeństwo pogrążyło się w chaosie, pojawili się najeźdźcy zza morza, którzy stali się panami podbitego świata.Anglosasi Morrisa ukazują burzliwą historię owych przybyszów na przestrzeni następnych sześciu stuleci. Autor pokazuje, w jaki sposób pierwsi anglosascy władcy walczyli między sobą o...
MISTRZOWSKA BIOGRAFIA NAJPOTĘŻNIEJSZEJ DYNASTII CZASÓW NOWOŻYTNYCH Romanowowie przez ponad trzysta lat rządzili Rosją, wierząc, że władza absolutna jest ich świętym powołaniem. Jak jedna rodzina mogła przekształcić zrujnowane wojną domową księstwo w największe imperium na świecie? I jak mogła to wszystko stracić?Simon Sebag Montefiore tworzy intymne portrety ponad dwudziestu carów i caryc – postaci fascynujących i charyzmatycznych, dziwnych i odrażających, często bliższy...
Podręczniki do historii ukazują dwudziestolecie międzywojenne jako czas odrodzenia i stabilizacji polskiej państwowości. Andrzej Krajewski rozprawia się z tym mitem i opowiada o dwudziestu latach zmagań II Rzeczypospolitej z wojną, spiskami, głodem i nie tylko. Wychodziła obronną ręką z tych kryzysów aż do najazdu nazistowskich Niemiec i Związku Radzieckiego.Autor sięga po mało znane dokumenty z epoki i dzienniki najważniejszych osób w państwie, relacjonuje uliczne starcia i ...
Zbyt długo historia Afryki była przedstawiana przez pryzmat kolonializmu i niewolnictwa – teraz nadszedł czas, by poznać ją na nowo!Zeinab Badawi, brytyjska dziennikarka i badaczka sudańskiego pochodzenia, przywraca Afryce należne miejsce w globalnej historii. Jako potomkini rdzennych Afrykanów sięga do korzeni kontynentu, by opowiedzieć jego historię tak, jak powinno się ją znać – bez filtrów zachodnich narracji.Dzięki setkom rozmów, jakie autorka odbyła z historykami, arche...
„Najlepsza historia II wojny światowej” - „The Wall Street Journal” Medal Księcia Wellingtona za najlepszą książkę o historii militarnej w języku angielskim w roku 2022. Krew i zgliszcza to oryginalne i prowokujące do myślenia arcydzieło jednego z najsłynniejszych historyków drugiej wojny światowej. Zmusza nas do spojrzenia na ten konflikt w zupełnie nowy sposób. Autor przekonuje, że była to „wielka wojna imperiów” - brutalne zwieńczenie trwającej prawie sto lat globalnej...
‘Cudowne uzdrowienia przez hrabiego di Cagliostro. Wspomnienia z domu pana Cagliostro w Roveredo’. Tajemnice hrabiego di Cagliostro – uzdrowienia, magia i legenda. Clementine Vannetti przybliża fascynującą postać Józefa Balsamo, znanego jako hrabia di Cagliostro – jednego z najbardziej zagadkowych i kontrowersyjnych ludzi XVIII wieku. Ten tajemniczy uzdrowiciel i alchemik budził zarówno podziw, jak i niepokój, inspirując liczne opowieści i spekulacje. Książka przenosi czyteln...
"Termin „zbrodnia pomorska 1939” oznacza eksterminację przez Niemców na terenie przedwojennego województwa pomorskiego, polskiej ludności cywilnej (głównie inteligencji, ale także rolników i robotników), osób chorych psychicznie, a także pomorskich Żydów, której dokonano w pierwszych miesiącach okupacji. Pierwsza monografia zbrodni pomorskiej udziela nowej, pełniejszej odpowiedzi na pytanie dlaczego skala zbrodni niemieckich na terenie przedwojennego województwa pomorskiego b...
Alfred J. Church – "Historia Kartaginy": Kartagina – potężne miasto handlowe, morskie imperium i jeden z największych rywali starożytnego Rzymu. Założona przez fenickich osadników, przez wieki rozbudowała swoją potęgę, kontrolując kluczowe szlaki handlowe i zakładając kolonie na wybrzeżach Afryki, Europy i wysp Morza Śródziemnego. Jej bogactwo opierało się na rozwiniętym handlu i potężnej flocie, która przez stulecia dominowała na wodach basenu Morza Śródziemnego. Alfred J. C...
„Boom inwestycyjny epoki Edwarda Gierka […] był jednym z ważniejszych okresów w historii PRL. Sposób realizacji inwestycji warunkował ówczesny system gospodarczy, w którym jedną z istotnych ról odgrywała rządząca partia. Niniejsza praca jest poświęcona zbadaniu zaangażowania wojewódzkich liderów partyjnych w realizację projektów inwestycyjnych. Analiza dotyczy trzech różnych regionów Polski (Warszawy oraz województw katowickiego i lubelskiego), których gospodarki były odmie...
Józef Żmij urodził się w 1897 roku w Goczałkowicach Górnych na Śląsku, będącym wówczas pod zaborem pruskim. Wywodził się z ziemi pszczyńskiej, która skutecznie zdołała oprzeć się germanizacji – według spisu powszechnego z 1910 roku 80% jej mieszkańców deklarowało narodowość polską. W domu rodzinnym Józefa nie brakowało książek i prasy w ojczystym języku, co przełożyło się też na jego życiową postawę. Brał udział w powstaniach śląskich oraz w organizacji plebiscytu z 20 marca ...
Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji – jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodz...
Ebooki to książki, których treść została zapisana w formie elektronicznej. Są nazywane również e-książkami, publikacjami elektronicznymi czy książkami elektronicznymi. Ebooki można odczytywać na komputerach i laptopach, ale są one przeznaczone głównie do czytania na urządzeniach przenośnych takich jak smartfony, tablety i przede wszystkim czytniki książek elektronicznych. Ebooki posiadające swoje pierwowzory w formie papierowej są jej odwzorowaniem. Posiadają wszystkie elementy obecne w „tradycyjnej” wersji, takie jak okładkę, ilustracje, spis treści, przypisy itp.
Niepodważalną zaletą ebooków jest to, że w odróżnieniu od drukowanej książki można w nich zmieniać rodzaj oraz wielkość czcionki, formatować tekst, a w zależności od posiadanego czytnika istnieje też możliwość wyszukiwania pojedynczych słów w tekście, dodawania zakładek i robienia notatek.
Ebooki są dostępne w wielu formatach. Najpopularniejsze z nich, będące standardem dla publikacji elektronicznych, to EPUB, MOBI i PDF.
To nowoczesny format będący standardem publikacji ebooków. Format EPUB umożliwia zmienianie wielkości fontu, co pomaga dopasować jego rozmiar do ekranu. Ebooki w tym formacie najlepiej odczytywać na urządzeniach posiadających ekran eINK (elektroniczny papier), chociaż można je odczytać także na smartfonie czy tablecie. Format EPUB jest możliwy do odczytania na komputerze, jednak do tego celu konieczne jest zainstalowanie właściwego oprogramowania.
Jest formatem ebooków wykorzystywanym przez czytniki firmy Amazon – Kindle (oraz na innych urządzeniach i programach dostępnych na rynku). Publikacje MOBI są zapisane w formacie Mobipocket, można więc pobrać je na dowolny sprzęt elektroniczny posiadający oprogramowanie umożliwiające odczytanie plików MOBI. Format ten jest oparty na języku HTML, dlatego jego wyświetlanie jest możliwe na urządzeniach mobilnych.
To format zapewniający taki sam wygląd strony jak w wersji papierowej – w tym formacie podział na strony jest sztywny. PDF służy do długoterminowego archiwizowania elektronicznych danych i może być odczytywany na większości komputerów, laptopów, smartfonów, czytników czy tabletów.
Każdy z nas miał w swoim życiu styczność z nauką historii i świetnie zdaje sobie sprawę, że najlepiej zapamiętuje się te opowieści o przeszłości, które są ciekawie opowiedziane i wciągają od pierwszych stron. Współczesnej literaturze historycznej daleko bowiem do nudnych podręczników, a sama historia jest przecież pełna fascynujących wydarzeń i osób! W wielu wypadkach głos zabierają świadkowie tych ważnych chwil, dzięki czemu możemy poznać ich relacje i przeżycia “z pierwszej ręki”. Stąd wśród tytułów dotyczących historii znajdziecie sporo biografii, pamiętników czy wspomnień, takich jak dwutomowy “Gombrowicz. Ja, geniusz” Klementyny Suchanow, “Lachert i Szanajca” Beaty Chomątowskiej czy “Nieopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” Jakuba Gałęziowskiego. Znaleźć można tu także wiele błyskotliwych podsumowań - jak “Krótka historia prawie wszystkiego” Billa Brysona lub “Zaginione królestwa” Normana Daviesa. Niektóre ebooki historyczne łączą się z reportażami i literaturą podróżniczą - jak chociażby “Cień jedwabnego szlaku” Colina Thurbona bądź “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” Barbary Demick. Wszystkie dostępne są na Woblink w różnych formatach, w tym epub, mobi lub pdf. Znajdziecie tutaj liczne przykłady historiografii - działu piśmiennictwa obejmującego na przykład kroniki. Dobrym przykładem jest tutaj “Historiografia XX wieku” Georga G. Iggersa. Interesują Was militaria i historia wojskowości? “50 idei, które powinieneś znać. Historia wojskowości” to świetne wprowadzenie do tego tematu.
Przeszłość zawiera w sobie niezliczoną ilość ciekawych historii, niewyjaśnionych zagadek i nieznanych wcześniej tajemnic, które odkrywają przed nami kolejni autorzy i autorki. Jak wybrać najlepsze dla siebie książki? Podpowiadamy! Jeśli ciekawi Was, jak wyglądało codzienne funkcjonowanie ludzi w dawnych wiekach, polecamy sięgnąć po serię “ Życie w średniowieczu” Frances Gies i Josepha Gies. Składają się nań: “Życie w średniowiecznym zamku”, “Życie w średniowiecznej wsi”, “Życie w średniowiecznym mieście”, “Życie średniowiecznej kobiety”, “Życie średniowiecznej rodziny” oraz “Życie średniowiecznego rycerza”. Znajdziecie je wszystkie na Woblink jako ebooki (epub, mobi, pdf). A może lubicie rozwiązywać zagadki kryminalne? Świetnie! Sięgnijcie po “Wszystkie trupy prowadzą do Rzymu. Kryminalne zagadki starożytnych” Emmy Soulthon. Całościową historię człowieka na Ziemi zawarł w swojej bardzo znanej książce “Sapiens. Od zwierząt do bogów” Yuval Noah Harari. Z kolei analizę dotyczącą przede wszystkim współczesnej sytuacji politycznej zawarł w swojej “Drodze do niewolności” Timothy Snyder. Interesują Was losy kobiet w różnych, kluczowych momentach historii Polski? Właśnie dla Was są ebooki autorstwa Anny Herbich, takie jak “Dziewczyny z Wołynia”, “Dziewczyny z Powstania”, “Dziewczyny z Solidarności” czy “Dziewczyny ocalałe”. Szukajcie ich na Woblink jako książek papierowych, audiobooków bądź ebooków (epub, mobi, pdf)!
Wiele popularnych ebooków historycznych opowiada o przeszłości naszego kraju. Jednym z najbardziej znanych światowych historyków zajmujących się tym tematem jest Norman Davies. Jego “Boże igrzysko. Historia Polski” stanowi obecnie w zasadzie już klasyczne opracowanie tego zagadnienia. Podobnie jest w wypadku jego “Powstania 44”, które zostało opublikowane w 60. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to zostało umieszczone w szerokim kontekście okresu 1939-1956 i stanowi cenny wkład w debatę toczoną wokół tego zrywu. Z tym trudnym temat mierzy się także Magda Łucyan w swojej książce “Powstańcy. Ostatni świadkowie walczącej Warszawy”. O innych momentach z historii Polski opowiadają także między innymi Iwona Kienzler i jej “W oparach absyntu. Skandale Młodej Polski”, “Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego, “Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL” Anny Dobrowolskiej, “Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie” Piotra Lipińskiego czy “Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej” Tomasza Grzywaczewskiego. Klasyczną już pozycją dotyczącą różnych epok w historii naszego kraju są książki Pawła Jasienicy. Jego “Polska Jagiellonów”, “Polska Piastów” czy “Myśli o dawnej Polsce”, a także wiele innych tytułów zajmujących się historią Polski znajdziecie na Woblink między innymi jako ebooki (epub, mobi, pdf)!
Wiele ważnych tytułów z gatunku literatury historycznej skupia się na innej lub szerszej perspektywie niż dzieje Polski, na przykład na historii Europy. Jednym z najbardziej monumentalnych dzieł wspomnianego już Normana Daviesa jest jego trzytomowa “Europa. Rozprawa historyka z historią”, która od momentu publikacji pierwszego tomu w 1996 roku wywołuje liczne debaty. Niektóre książki łączą w sobie cechy literatury historycznej i reportażu - tak dzieje się na przykład w wypadku wydanego nakładem Wydawnictwa Czarne tytułu “Gorsze dzieci Republiki. O Algierczykach we Francji” Ludwiki Włodek. O historii Stanów Zjednoczonych opowiada między innymi “Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary” Lawrence’a Wrighta czy “Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od 1492 roku do dziś” Howarda Zinna. Szeroką perspektywę proponuje także znany brytyjski historyk Eric Hobsbawm w książce “Wiek skrajności. Spojrzenie na krótkie XX stulecie”. Wiele dzieł literatury historycznej skupia się historii nowożytnej, zwłaszcza na okresie II wojny światowej, opowiadając o obozach zagłady - są to na chociażby “Płakaliśmy bez łez. Relacje byłych więźniów z żydowskiego Sonderkommando w Auschwitz” Gideona Griefa, “Noc” Eliego Wiesela czy “Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944” Anny Reid. Niejedno wydarzenie, osoba lub perspektywa do dziś pozostawałyby w ukryciu gdyby nie dociekliwość licznych autorów i autorek pozycji historycznych - zapoznajcie się z ich dziełami z pomocą Woblinka!
Literatura historyczna pełna jest pozycji, które zajmują się różnymi epokami - od starożytności po współczesność. Jeśli interesują Was najdawniejsze czasy, a przy tym chcecie dowiadywać się o nich jak najwięcej w lekkiej formie, sięgnijcie po “Jak przeżyć w starożytnym Rzymie” L. J. Trafford, “Jak przeżyć w starożytnej Grecji” Roberta Garlanda czy “Jak zmieścić całą starożytność w jednej windzie” Theodore’a Papakostasa. A może wolicie nieco bardziej naukowe opracowania? “Mity, rytuały i polityka Inków” Jana Szemińskiego i Mariusza Ziółkowskiego lub “Historia Korei” Joanny Rurarz są właśnie dla Was! Wiele z tych pozycji opiera się na wiedzy zdobytej dzięki archeologii i jej odkryciom. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w książce “Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma” Martina Kuckenburga z serii “ Rodowody cywilizacji”. Bardziej interesuje Was średniowiecze? “Przeżyj rok w średniowieczu” Tillmanna Bendikowskiego, “Długie średniowiecze” Jacquesa Le Goffa, “Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420” George’a Duby bądź “Jesień średniowiecza” Johana Huizingi czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki i ebooki (epub, mobi, pdf)!
Najsłynniejsi i zupełnie nieznani bohaterowie, największe i nigdy dotąd nie opowiedziane bitwy, szalone rewolucje i ciche, codzienne życie - to wszystko znajdziecie na kartach książek historycznych. Starożytność, średniowiecze, nowożytność - bez względu na to, która epoka interesuje Was bardziej, czeka na Was mnóstwo tytułów! Dzięki nim nie tylko lepiej poznacie przeszłość, ale także łatwiej będzie Wam zrozumieć teraźniejszość. Zarówno naukowe opracowania, jak i reportaże, biografie czy powieści historyczne - to wszystko czeka na Was na Woblink w postaci książek papierowych, audiobooków oraz ebooków (epub, mobi, pdf).
