Szacuje się, że od 1945 do 2022 r.spośród kilku tysięcy SS-manów, nadzorczyń i więźniów pełniących różne funkcje w KL Stutthof przed jakimikolwiek sądami stanęło zaledwie ponad 120 mężczyzn i kobiet, z których skazanych zostało ok. 110 osób. W Polsce odbyły się przynajmniej 34 procesy (cztery zbiorowe i 30 pojedynczych), kilka kolejnych przeprowadzono w RFN. Ostatnie z nich toczyły się w Hamburgu jeszcze w 2022 r. W liczbach bezwzględnych wymiar sprawiedliwości osądził zatem ...
Bolesław III Krzywousty, jeden z najbardziej rozpoznawalnych władców piastowskich, objął samodzielne rządy nad Wisłą w 1102 roku. Rządził przez trzydzieści sześć lat, co plasuje go w czołówce najdłużej polskich panujących. Czego przez ten czas dokonał? Jak ocenić jego działania? W swojej najnowszej książce Mariusz Samp skupia się na przedstawieniu politycznych i militarnych aspektów panowania Bolesława Krzywoustego. Autor analizuje m.in.: zmagania Bolesława o jedynowładztwo...
Straszne i krwawe było starcie, nie wszystkim udało się wpaść w ten las nadstawionych pik, lecz jedni idąc za przykładem przodujących czyli raczej w ich ślady, cisnęli się w poczynione wyłomy, inni traciwszy konie, i wystrzeliwszy pistolety siekli szablami lub koncerzami piki wroga, rum sobie czyniąc, wciskali się między pikinierów, okrzykiem: „Siecz kłuj” nawzajem się do krwawego marsa nawołując. Twardszy niż pod Lubieszowem był tu orzech do zgryzienia. Gdy tam w 10 szereg...
Zbiór artykułów poświęconych działaniom polskiego wywiadu prowadzonym w czasie II wojny światowej w Rumunii, początkowo skoncentrowanych na terenie okupacji sowieckiej, a po czerwcu 1941 – okupacji niemieckiej. Artykuły wzajemnie przeplatające się tematycznie ukazują funkcjonowanie polskiego wywiadu w ramach Ekspozytury „R” Sztabu Naczelnego Wodza oraz Bazy Łączności Zagranicznej ZWZ/AK krypt. „Bolek” (1939–1941), a następnie ich kontynuatorów: placówek wywiadowczych Szt. NW ...
Sententia Minuciorum, czyli Tabula Polcevera daje wgląd w postępowanie przed rzymskimi arbitrami. Nie jest ona tylko orzeczeniem dwóch urzędników, ale dokumentem zawierającym także opis czynności prawnych i rzeczywistych działań podjętych przez nich w Ligurii. Arbitrzy zajmowali się konfliktem między mieszkańcami Genui a castellum Witurejczyków Langensów/Langatów oraz szczepami zamieszkującymi sąsiadujące tereny o korzystanie z ager publicus. Inskrypcja pozwala również poznać...
Historia niemieckich niszczycieli czołgów w okresie od błyskawicznych postępów Wehrmachtu na froncie wschodnim po upadek Trzeciej Rzeszy w 1945 roku. Od 1939 roku do końcowych miesięcy 1943 roku armia niemiecka odnosiła zwycięstwa na polach bitewnych w Europie, gdyż wojska stawiające jej opór nie miały odpowiedzi na jej nowatorską taktykę ścisłego współdziałania broni pancernej, artylerii i lotnictwa. Bardzo ważną rolę w tej nowej doktrynie militarnej odgrywały Panzerjäger – ...
Obecność kultur skandynawskich w przestrzeni cywilizacyjnej Pomorza i Kaszub jest czymś oczywistym. Można ją rozpatrywać w porządku historycznym, literackim, językowym, religioznawczym czy socjologicznym, a w każdym z tych aspektów jest bardzo wiele do ustalenia i to z różnych perspektyw narodowych czy językowych. Oczywiście sporo kwestii kulturowych zostało już omówionych, na co autorzy poszczególnych artykułów zawartych w przedstawianym dzisiaj uwadze czytelników tomie ukaz...
Swoją książkę o polityce Becka zatytułowałem: O jedenastej – powiada aktor – sztuka jest skończona. Był to tytuł pretensjonalny, należało go raczej użyć na motto książki. Ale wyrażał myśl, że polityka musi odpowiadać możliwościom, które ma państwo, że polityka musi być skoordynowana z potencjałem państwa. To samo miał na myśli Bismarck, kiedy użył tych słów właśnie: O jedenastej – powiada aktor – sztuka jest skończona. To znaczy, że można i uprawiać politykę uniezależnioną od...
Seria Horyzonty Nowoczesności, tom 136 Tom Humanistyka w czasach antropocenu zbiera najważniejsze teksty Dipesha Chakrabarty’ego, jednego z najwybitniejszych w świecie przedstawicieli studiów postkolonialnych i zaangażowanego w dyskusje na temat zmian klimatycznych historyka. Interesując się relacjami między Zachodem a światem niezachodnim, Chakrabarty krytycznie podchodzi do eurocentrycznych wizji przeszłości, realizując projekt „prowincjonalizowania Europy”. W niezwykle ci...
Zgodnie z tradycja Koscioła, odwołujaca sie do przykładu Chrystusa, nie mozna oddzielic sposobu postepowania osoby od głoszonych przez nia prawd wiary. Podkreslił to Erazm w pytaniu: Czy zatem ewangelia moze byc głoszona w tak nieewangeliczny sposób? Kłamstwa Marcina Lutra i jego mowy pełne nienawisci, które kazdy powinien potepic, sa nie do podwazenia. Hartmann Grisar wykazał, ze nie mozna ich usprawiedliwic ani retoryka, ani polemika, bo on po prostu nimi zył. Takie podej...
"Nowy Prometeusz" jest czasopismem specjalistycznym, dotyczącym stosunków politycznych, kulturowych, gospodarczych i wyznaniowych na obszarze Europy Wschodniej, Kaukazu, Azji Środkowej i basenu Morza Czarnego. Inspiracją do jego stworzenia były takie tytuły jak: "Prométhée", a następnie "La Revue de Prométhée", wychodzące w Paryżu w latach 1926-1940, dzięki wsparciu ówczesnych polskich władz. Prometeizm, choć dziś z oczywistych względów nie aktualny w oryginalnym znaczeniu ja...
Publikacja zbiorowa poświęcona postaci ks. dr. Antoniego Korczoka (1891-1941), górnośląskiego duszpasterza, proboszcza parafii w Gliwicach-Sośnicy, leżącej w Rzeszy Niemieckiej, na pograniczu z Polską. Ks. Korczok zginął w KL Dachau, gdzie osadzono go m.in. za krytykę nazizmu i duszpasterstwo dla Polaków. Korczok działał w Niemczech, należał do (archi)diecezji wrocławskiej i po części z tego powodu jest kapłanem obecnie dość zapomnianym. Tymczasem nie tylko jego męczeńska śmi...
Sławomir Koper Wielkie Księstwo Litewskie Podróż po bliskich Kresach Wielkie Księstwo Litewskie to nie tylko Litwa. Terytorium dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego rozciąga się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi. Każde z tych Państw z dumą odnosi się do spuścizny największego organizmu politycznego Europy. Na ziemiach litewskich pozostały dawne stolice Księstwa; Wilno, Kowno i Troki, Białorusini remontują po swojemu siedziby dawnych rodów magnackich i przypominają,...
Jak władza ludowa walczyła z Armią Czerwoną 15 stycznia 1946 roku, Ostróda, jeszcze do niedawna Osterode leżąca w prowincji Ostpreussen. Okolice dworca kolejowego. Na brukowanych ulicach leżą zaspy śniegu. W niektórych domach palą się światła – to polscy osadnicy szykują się do snu. Ktoś wybiegł ze sklepu i trzasnął drzwiami. Od ścian kamienic odbił się tupot wojskowych trepów, a echo poniosło okrzyk „Strielać wsiech Polakow!”. Nagle zaczęła się bezładna wymiana ognia. To ...
„Ci, którzy nie pamiętają przeszłości, będą zmuszeni ją powtórzyć”. A ci, którzy ją pamiętają, będą zmuszeni stać i bezsilnie patrzeć, jak powtarzają ją inni. Każde „żywe stworzenie”, od roślin i zwierząt przez chińskich Świętych Mężów, narody, a na potężnych imperiach kończąc, to homeostaty – systemy powodowane wszechwładnym instynktem przetrwania: PRZEWIDUJ PRZYSZŁOŚĆ ALBO GIŃ! My, ludzie, na równi z potężnymi armiami i państwami, bezwiednie i celowo zdobywamy kontrolę nad ...
W okresie wojny Polski i Litwy z państwem zakonu krzyżackiego w Prusach rozgrywającej się w latach 1409–1411 doszło między walczącymi stronami do dwóch mających szczególne znaczenie dla przebiegu całego konfliktu walnych orężnych starć w polu: pod Grunwaldem (15 VII 1410 roku) i pod Koronowem (10 X 1410 roku). Walkom z Zakonem Krzyżackim zostało poświęconych wiele pozycji książkowych, zwłaszcza bitwa pod Grunwaldem (z racji jej rangi i skutków) doczekała się już w ciągu ostat...
Publikacja zawiera edycję 29 biogramów uczonych, polskich i zagranicznych, zajmujących się szeroko rozumianą starożytnością: filologią klasyczną, historią starożytną i archeologią klasyczną. Pochodzą one z archiwum domowego filologa klasycznego Ryszarda Gansińca (1888–1958), jednego z najwszechstronniejszych polskich uczonych. Biogramy powstały w okresie międzywojennym, a w kilku przypadkach w latach II wojny światowej i po 1945 r. Ich lektura dostarcza bardzo cennych informa...
Upowszechnienie dziejów wojennych państwa wymaga popularyzacji w różnym zakresie i na wielu poziomach. W polskiej historiografii niezwykle rzadko podejmowano dotąd próby opracowania dziejów wojen oraz wojskowości w ujęciu historyczno-turystycznym. Prezentowana publikacja jest pozycją łączącą w sobie wyniki badań historycznych z przystępną formą przekazu. Całości przyświeca cel promowania wiedzy historycznej, jak również walorów turystycznych regionu, w tym przypadku Poznania ...
Ile romansów przeżyła Izabela Czartoryska, a ile poświęciła dla Ojczyzny? Jaki sekret urody krył się za młodym wyglądem Aleksandry Zajączkowej? Co sprawiło, że Jadwigę Zamoyską nazwano „niewiastą dzielną”? Kim była piękna i delikatna, a jednocześnie energiczna i zawadiacka Barbara Chłapowska? Czy wiesz, że dzięki wścibstwu i uporowi Natalii Kickiej odkryto na Kujawach neolityczne grobowce megalityczne, starsze niż słynne piramidy? Te i inne ciekawostki odsłania przed czytelni...
W książce Żydzi i Polacy 1918-1955 Współistnienie – Zagłada – Komunizm profesor Marek Chodakiewicz ukazuje Czytelnikowi relacje żydowsko-polskie na przestrzeni prawie czterdziestu lat. Jest to kronika wydarzeń, poddawanych przez Autora szczegółowej, naukowej analizie. Chodakiewicz nie zgadza się na spotykane wśród Polaków utożsamianie wszystkich Żydów z tzw. żydokomuną. Jednocześnie skutecznie podważa tezę niektórych żydowskich środowisk o polskiej współodpowiedzialności za e...
W niniejszym tomie znajdziemy artykuły ukazujące dzieje kobiet z ludu przez pryzmat miejsc, ról i aktywności, które przypadły im w udziale w różnych epokach i okolicznościach historycznych. Autorzy […] przyglądają się statusowi kobiet w średniowieczu oraz ścieżkom, na które wstępowały one w okresie rewolucji przemysłowej – jako migrantki, robotnice, służące, nauczycielki czy pracownice seksualne. Dotykają kwestii płci kulturowej, pisząc o kształtowania się takich form kobiece...
Prawo musi dosięgać również tych, którzy zagarnęli wielką władzę i z rozmysłem, po wspólnym uzgodnieniu, posłużyli się nią, by wywołać nieszczęście, które nie ominie żadnego zakątka Ziemi. Robert H. Jackson główny oskarżyciel amerykański Dwudziestego listopada 1945 roku przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze po raz pierwszy w historii stanęli przedstawiciele najwyższych władz pokonanego mocarstwa, oskarżeni o zbrodnie wojenne, przeciw ludzkości i pokojowi...
Przez granicę na Odrze i Nysie każdy może dziś przejechać bez żadnego trudu. A jednak Niemcy i Polacy wiedzą o sobie zaskakująco mało. Żyją wręcz w odrębnych bańkach informacyjnych. Dlatego, gdy pytam Arndta Freytaga von Loringhovena o kwestie, które wywołują tak wiele emocji nad Wisłą, jego odpowiedzi mają wartość wyjątkowej świeżości. - Czy Angela Merkel, ściągając w 2015 roku Donalda Tuska do Brukseli, otworzyła drogę do władzy dla PiS? - Czy gdyby nie grube miliardy euro...
Niemcy w 1918 roku: koniec Wielkiej Wojny, rewolucja, zwycięstwo demokracji, a przy tym triumf wyzwolonego życia. Inflacja wstrząsa tradycyjnymi wartościami. Wszystko ma być zasadniczo inne: „nowa kobieta”, „nowy mężczyzna”, „nowe życie”, „nowe myślenie”. Kobiety obcinają włosy, wychodzą wieczorami, podbijają tory wyścigowe i korty tenisowe. Nie myślą już o zamążpójściu. Unisex staje się modny i eksperymentalny. W połowie lat dwudziestych, kiedy gospodarka niezwykle przyspies...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.